Tekirdağ

Tekirdağ, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık yirmi ikinci şehridir. Tekirdağ nüfusu 2019 yılına göre 1.055.412'dir. Bu nüfus, 542.646 erkek ve 512.766 kadından oluşmaktadır. Yüzde olarak ise: %51,42 erkek, %48,58 kadındır. Marmara Bölgesi'nin Trakya yakasında bulunur; doğuda İstanbul, güneyde Marmara Denizi ve Çanakkale, batıda Edirne, kuzeyde Kırklareli ve kuzeydoğuda Karadeniz ile çevrilidir. 2012 yılında nüfusu 750.000'i geçen 14 adet il TBMM'de kabul edilen kanun ile büyükşehir statüsü kazandığı için Türkiye'nin 30 büyükşehrinden biridir. 30 Mart 2014'te yapılan yerel seçimlerin ardından resmen büyükşehir belediyeciliği ile yönetilmeye başlamıştır, hizmet sahası 6.339 kilometrekare olarak tüm il sınırlarıdır. Bu kanunla üç yeni ilçe kurulmuştur. Bunlar, Süleymanpaşa, Kapaklı ve Ergene'dir. Bu ilçelerle birlikte toplam ilçe sayısı on birdir.

Tekirdağ
İl & Büyükşehir

Tekirdağ'ın Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Bölge Marmara Bölgesi
İdare
 • Belediye Başkanı Kadir Albayrak (CHP)
 • Vali Aziz Yıldırım
Yüzölçümü
 • Toplam 6,339 km² (2.447 mil²)
Rakım 37 m (121 ft)
Nüfus
 (2019)
 • Toplam 1.055.412
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Posta kodu
59xxx
Alan kodu (+90) 282
Plaka kodu 59

Etimoloji

Tekirdağ, Bizans döneminde Bisanthe (Βισανθη) ve sonraları Rodosto (Ρωδοστο) adıyla anılmıştır. Kenti ele geçiren Türkler, şehre önceleri Rodosçuk, 18. yüzyıldan itibaren de Tekfur Dağı demeye başlamışlardır. Tekfur Ermeniceden alıntı bir sözcük olup Osmanlı Türkçesinde Hristiyan hükümdarlara verilen bir sandır. Aslı tagovar, anlamı ise taç taşıyandır. Cumhuriyetin ilanından sonra tekfur sözcüğü atılarak yerine sesçe benzeşen tekir getirilmiştir.

Tekirdağ'ı bir Yunan kolonisi olarak kurulduğu kabul edilegelmiştir. Sisam Adasından gelen kolonicilerin ilk olarak kurduğu şehir "Bisanthe" adıyla bilinir. Bu ad ile Bizans kelimesi arasındaki benzerlik dikkat çekicidir. Bu isim kent, Trak kökenli Odris Krallığı yönetimi altına girdiğinde de kullanılmıştır. Bu görüşü kabul edenler Roma İmparatorluğu döneminde şehrin "Rhaedestus" olarak yeniden adlandırıldığını öne sürer. Fakat Bisanthe şehrinin, Tekirdağ merkezde değil, merkeze bağlı Barbaros beldesinde olduğunu savunan yeni görüşler de vardır.[1][2] Pliny adıyla da bilinen Romalı tarihçi Gaius Plinius Secundus, Bisanthe şehrinden ve bu şehirden ayrı "Resisto" adında başka bir şehirden söz eder.[2][3] Bu doğrultuda Bisanthe ismini değil de Resisto/Resisthon adı Tekirdağ'ın bilinen ilk ismi olarak kabul edilebilinir.

Önceleri Roma kökenli Rhaedestos ismi ile anılan şehir, Doğu Roma İmparatorluğu dönemine denk gelen Ortaçağ boyunca bu isimde gelen "Rodosto" adı ile bilinir. Osmanlılarda şehri ilk aldıklarında yine bu ismimden türetilmiş "Rodosçuk" ismini kullanır. Ama daha sonra şehir "Tekfurdağı" ismi ile anılmış, Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk yıllarında ise kentin güneybatısında yer alan Tekir Dağı vesilesiyle şehrin adı "Tekirdağ" olarak resmileştirilmiştir.

Tarihçe

Tekirdağ'da insan yerleşimi ile ilgili en eski kalıntılara Karansıllı köyü dolaylarındaki Yatak, Kuştepe ve Malkara yakınlarındaki Balıtepe adlı buluntu yerlerinde rastlanmıştır. Bunlar Alt Paleolitik Çağ'a ait aletlerin bulunduğu açıkhava buluntu yerleridir. Tipolojik olarak bir milyon yıl ile 250 bin yıl önceleri arasına tarihlenebilirler. Tekirdağ'ın hemen doğusunda bulunan Menekşe Çatağı ise Kalkolitik Çağ'dan Helenistik Dönem'e kadar yerleşilmiş bir buluntu yeridir.

Tekirdağ'ın eski tarihi Trakya'daki diğer illere paralellik gösterir; ilk olarak Traklar tarafından iskan edilen bölge, Makedon, Pers, Roma ve Bizans egemenliğinin ardından 1357'de I. Murat tarafından fethedilerek Osmanlı topraklarına katılmıştır. 1703 yılında Avusturya İmparatorluğu'na karşı bağımsızlık mücadelesi veren asi Macar prensi Rakoczi'ye de ev sahipliği yapmış olan Tekirdağ, Osmanlı döneminin sonlarında Edirne vilayetine bağlı bir sancak merkezi idi. 93 Harbi'nde (1878) Rus, Balkan Harbi'nde (1912) Bulgar ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra (1920-1922) Yunan işgali yaşayan il, Türk Kurtuluş Savaşı ile gelen zaferin ardından 13 Kasım 1922 tarihinde kalıcı olarak Türk topraklarına katıldı.

Antik dönem
W.R.Shedard tarafından 1923 yapılan antik yerleşim yerleri haritasında Bisanthe ve Heraeum (Herion Teikhos) isimleri görülebilinir

Tekirdağ'ın bu dönemine ait buluntular çeşitli Trak tümülüsleri ile Bisanthe ve Heraion Teikhos antik kentleridir. Dönem boyunca bölgede Trak boyları ve Marmara kıyılarında Yunan koloniciler etkili olmuştur.

Bölgedeki (yalnızca Tekirdağ merkez) tümülüsler şunlardır;[4]

Trak Kralı Kersepleptes, Tekirdağ Müzesi

*Karaevlialtı Höyüğü: Harekkattepe tümülüsü olarak da bilinir. Heraion Teikhos antik kentinin yakınında denizden 150 m içeride yer alır. Tekirdağ-İstanbul karayolu kıyısında yer alan höyük, 1957'deki yol çalışmaları nedeniyle önce zarar görmüş, daha sonraki yıllarda planlanan yol genişletme çalışmaları neticesinde daha fazla zarar görmesin diye, hızlı bir kurtarma kazısı faaliyetine girilmiştir. Bir mezar olan bu yapı Odris krallarından, Kersepleptes'e aittir. Erguvani bir elbiseyle gömülen kralın mezarında meşe ve sarmaşık çelenklere rastlanılmıştır. Buluntular Tekirdağ Arkeoloji ve Etnografya Müzesinde görülebilinir

  • Menekşe Çatağı Höyüğü: Batı ve doğu diye ikiye ayrılan höyüğün, batı kısmında yapılan kazılarda Toptepe Kültürüne ait MÖ 4300'lere yani Orta Bakır Çağa denk gelen buluntulara rastlanmıştır. Höyüğün İlk Tunç Çağ boyunca kullanıldığı ve Troya1 ile benzer kapaklara ve Troya2'ye ait nesnelere ulaşılmıştır. Bu tabakanın üzerinde Erken Demir Çağında (MÖ 1200) ait bir tabaka bulunmuştur. Doğu Menekşe Çatlağında ise yine benzer dönemlere ilişkin bulgular elde edilmiştir. Erken Demir Çağına ait hayvan adakları ve kerpiç kalıntılara ulaşılmıştır. MÖ 2 yüzyıl kadar kullanıldığı sanılan bir tapınak kalıntısıda Doğu Menekşe Çatağından tespit edilmiştir.
    Naip Tümülüsü, tahminen Kral Kersepleptes'in oğlu Teres'e ait mezar odası, Tekirdağ Müzesi
  • Naip Tümülüsü Diğer ismi Kızlarhöyük olan tümülüste kazılara Tekirdağ Müzesi 1984 yılında başlamıştır. MÖ 325-320 yıllarına tarihlenen mezarın Kersepleptes'in oğlu Teres'e ait olduğu düşünülmektedir.

Tekirdağ, merkezde yer alan başlıca antik kentler deniz kıyısında olmakla beraber 2 tanedir.

  • Bisanthe: Bisanthe, Panion daha sonraki yıllarda ise Banados olarak bilinen yerleşim yeri araştırmalara göre, Tekirdağ merkeze bağlı Barbaros beldesidir.[1] Sisamlı koloniciler tarafından MÖ 550 yılı civarında kurulan şehir, için Odris krallarından Seuthes kendi toprakları içinde yaşanacak deniz kıyısındaki en güzel yer olarak tarif eder.[5]
  • Heraion Teikhos: Karaevlialtı mevkiinde yer alan antik kent, M.Ö. 2000'den, Bizans dönemine kadar kullanılmıştır. Adı " Hera'nın Surları" anlamına gelen şehrin aslında birr Trak yerleşimi yeri olarak kurulduğu, MÖ 8-7. yüzyıl döneminde Hera kültünün önemli bir merkezi sayılan Sisam adasında gelen göç dalgasından etkilendiği düşünülüyor. Tespit edilen başlıca yapılar, bir kale, sağlık tanrısı Asklepios'a adanan tıp merkezi, çok sayıda sayıda tanrı ve tanrıçaya tapılan bir tapınak kompleksi ve helenestik devre ait mezarlardır.[6]

Roma dönemi

Roma imparatorluğunun önemli karayollarından Egnatia Yolu'nun geçtiği bölge, özellikle Doğu Roma İmparatorluğu döneminde başkent Konstantinopolis'in tahıl ihtiyacını bir kısmını karşılıyordu. Bu dönemin önemli kentleri Resisto (Tekirdağ) ve artık Bisanthe olarak değil de Panion (Barbaros) olarak adlandırılan kentlerdir. Panion kenti bunun yanında, Doğu Roma döneminde bir ara Theodosiopolis olarak isimlendirilmiştir.[7]

Plinius'un MS 1. yüzyılda Resisto/Resisthon olarak andığı Tekirdağ şehri, Prokopius tarafından Rhaidestos/Rhaedestos şeklinde kayda geçer. İmparator I. Justinianus tarafından 6. yüzyıl restore edilen kent, dönem dönem Balkanlardan gelen akıncılar tarafından yağmalanır. Bulgarlar tarafından 813 ve 1206 yıllarında yapılan yıkımlar buna örnektir.[3] Bölgede yapılan 1206 yılındaki Bulgar-Latin savaşı adını kentten alır: Rodosto Savaşı

Osmanlı dönemi
Marmara Denizi ve çevresini gösteren haritada "Rodosto" ve "Tekkuir Dag"(Tekir Dağ) isimleri belirtilmiştir, 1785

Çimpe Kalesinin alınmasıyla Avrupa Kıtasına ayak basan Osmanlılar, Tekirdağ'ı ilk kez Orhan Gazi döneminde 1357'de şehzade I. Murad ile fethederler. Bizans'ın kenti tekrar alması sonrasın da ise I. Murad bu kez padişah olarak 1367 yılında şehri 2.kez fethetmek zorunda kalır.[8] Tekirdağ fethi sırasında 9 mahalleye sahip iken, kent Osmanlı dönemi boyunca gelişerek 17. yüzyılda 22’si Müslüman, 2'si Ermeni ve 6'sı Rum mahallesi üzere 30 mahalleli bir hale gelmiştir. Şehirdeki Ermeni mahalleleri özellikle Celali isyanları sebebiyle Anadoludan göç ettirilen Ermenilerce kurulmuştur.[9]

Transilvanya Prensi Macar II.Ferenc Rákóczi ve arkadaşlarının Tekirdağ'a sürgün edildiği ve mezarlarının burada bulunduğu, Cevdet Paşa'nın Osmanlılar başlıklı tarih kitabında yazmaktadır.[10]

Edirne Vilayet Matbaası Müdürü Şevket Dağdeviren'in yazdığı 1892 tarihli salnameye göre;

Edirne Vilayeti Tekfurdağı Sancağı’nın merkezi olan kasabada 42 mahalle ile Ereğli, İnecik ve Naip nahiyelerinden başka 23 köy ve toplamda 41432 karışık nüfus bulunur.

Kasaba merkezinde 9 cami, 12 tekke, 3 türbe, 1 hükûmet konağı, telgrafhane, askerlik dairesi, aşar ambarı, ortaokul, vergi dairesi, karantina, liman, belediye dairesi, 2 depo, 55 çeşme, 4 şadırvan, 2 un fabrikası, 1 çömlek ve kiremithane, 20 yel değirmeni vardır.

Camilerden ilki deniz kenarındaki İbrahim Paşa tarafından yaptırılan Eski Gümrük Cami, ikincisi Cağalazade Rüstem Paşa tarafından yaptırılan Paşa Cami, üçüncüsü Sinan Ağa tarafından yaptırılan Orta Cami, dördüncüsü Eski Cami, beşincisi Bigos Cami, altıncısı Şaban Oğlu Cami, yedincisi Salhiye Cami, sekizincisi Hasan Efendi Cami ve dokuzuncusu Hacı Hürmüz Cami’dir.[10]

Doğu Trakyanın, 93 Harbi (1877-1878) ile Ruslar, Birinci Balkan Savaşı (1913) ile Bulgarlar tarafından işgal edilen Tekirdağ, son olarak 20 Temmuz 1920 'de Yunanlar tarafından işgale uğrar. Bu işgal 13 Kasım 1922'de Türk ordusunun kentte girmesine kadar sürmüştür.

Cumhuriyet dönemi

Türk Kurtuluş Savaşı sonrası 20 Ocak 1921'de çıkarılan Teşkilat-ı Esasiye Kanunu gereğince Tekirdağ il olmuş. Fakat Tekirdağ'ın il merkezi olarak ilanı 15 Ekim 1923 tarihinde gerçekleşmiştir. Bunun dışında bu dönem içinde söz edilmesi gereken bir olayda; Harf Devrimi neticesinde yurt genelinde sembolik yazı dersleri vermeye başlayan Atatürk, 23 Ağustos 1928'de Tekirdağ'a gelip bir yazı dersi vermesidir. Bu günü anmak amacıyla her 23 Ağustos, merkez ilçe olan Tekirdağ'da "Harf İnkılabı Yıldönümü Kutlamaları" adı altında kutlanır. Ayrıca kenttin etnik yapısında değişikliğe yol açan Lozan Mübadelesi ve 1934 Trakya Olayları yine bu dönem içinde gerçekleşmiştir.

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun ile Tekirdağ'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[11]

Coğrafya

Tekirdağ, ilin batısında yer alan en yüksek tepesini 945 m. rakımlı Ganos Dağı (Işıklar Dağı)'nın oluşturduğu Tekir Dağları hariç genelde düzlüktür. Kuzeyde ilin en önemli akarsuyu olan Ergene nehri bulunur. Ergene yarattığı alüvyonlu ovaların verimliliğiyle il nüfusunun büyük bir kısmını çevresindeki yerleşimlere toplamıştır. Tekirdağ'ın bitki örtüsü Marmara Denizi kıyısında makilik, dağlık alanlarda ormanlık, diğer yerlerde ise step özelliği gösterir.

Tekirdağ'ın iklimi, Akdeniz iklimi ve karasal ikliminin bir karışımıdır. Sahil yöresinde Marmara Denizi'nin etkisiyle nemli bir bölgedir.

Yer şekilleri ve bitki örtüsü

Alçak tepelerde oluşan bölgenin, ana yükseltisi kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda Marmara Denizi'ne paralel uzanan Tekir Dağları'dır. Tekirdağ merkezin ve ilin en yüksek noktası ise bu alanda bulunan Ganos Dağı(965m)'dır. Büyük akarsulardan yoksun olan bölgede, küçük akarsular mevcuttur. Ganos Dağlarındaki meşelikler ve kimi yerlerde bulunan kızılçam ve karaağaç toplulukları başlıca orman varlığını oluşturur.[12]

İklim

Genel iklim özellikleri Akdeniz iklimi ve Karasal iklimin bir birleşimidir. Marmara Denizi çevresinde görülen bu iklime Marmara iklimi de denir. Bir tür geçiş iklimi olan bu iklimde yazlar kurak ve sıcak, bahar ve kış ayları yağışlı geçer. Yağışlar kış aylarında kar şeklinde görülür. Ayrıca Tekirdağ'ın kuzeyde Karadeniz'e kıyısı olduğundan, az da olsa Karadeniz iklimi görülmektedir.Tekirdağ ile ilgili resmi sıcaklık ve yağış bilgiler aşağıdaki tabloda verilmiştir.

 Tekirdağ iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 21,5 24,7 28,1 34,3 33,5 40,2 38,4 37,5 39,7 35,1 27,9 23,5 40,2
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 8,2 8,9 11,0 15,8 20,6 25,3 28,0 28,1 24,4 19,6 14,7 10,5 17,9
Ortalama sıcaklık (°C) 4,9 5,4 7,4 11,9 16,9 21,3 23,8 23,8 20,0 15,4 11,0 7,2 14,0
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 2,1 2,4 4,1 8,2 12,6 16,6 18,9 19,3 16,0 12,0 8,0 4,4 10,3
En düşük sıcaklık (°C) −12,3 −13,3 −10,4 −1,2 3,5 8,6 10,9 12,0 3,7 −1,8 −6,9 −10,9 −13,3
Ortalama yağış (mm) 69,0 54,1 54,9 41,3 38,5 37,7 23,2 14,0 36,3 64,3 74,6 81,2 589,1
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[13]

İklim konusundaki aynı kaynaktan diğer bazı bilgiler;

  • Günlük en yüksek yağış miktarı: 140.1 kg/m3 (16.10.1997)
  • Günlük en hızlı rüzgâr: 114.8 km/sa (31.12.1974)
  • En yüksek kar kalınlığı: 44.0 cm (16.02.1980)

Nüfus
Tekfurdağı Kazası Nüfus Cetveli 1892[10]
  Kadın Erkek Toplam
İslam 6.766 7.089 13.855
Rum 9.104 9.545 18.649
Ermeni 3.813 3.844 7.657
Yahudi 522 568 1.090
Protestan 93 88 181
Toplam 20.298 21.134 41.432
Tekirdağ il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[14]287.38144
  %34     96.897
190.484     %66  
1970[15]302.94649%5
  %39     117.351
185.595     %61  
1975[16]319.98754%6
  %43     137.332
182.655     %57  
1980[17]360.74249%13
  %46     167.270
193.472     %54  
1985[18]402.72147%12
  %51     205.678
197.043     %49  
1990[19]468.84242%16
  %55     258.940
209.902     %45  
2000[20]623.59136%33
  %63     395.377
228.214     %37  
2007[21]728.39627%17
  %68     494.342
234.054     %32  
2008[22]770.77225%6
  %68     521.554
249.218     %32  
2009[23]783.31024%2
  %68     530.278
253.032     %32  
2010[24]798.10924%2
  %68     545.481
252.628     %32  
2011[25]829.87324%4
  %69     572.359
257.514     %31  
2012[26]852.32123%3
  %69     589.049
263.272     %31  
2013[27]874.47523%3
  %100     
     %0  
2014[28]906.73223%4
  %100     
     %0  
2015[29]937.91023%3
  %100     
     %0  

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[30])

Tekirdağ İl Nüfusu: 1.055.412'dir (2019 sonu). İlin yüz ölçümü 6.190 km2'dir. İlde  km2'ye 171 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 2.029 ile Çerkezköy)

İlde yıllık nüfus artış oranı % 2,47 olmuştur. Nüfusu en çok artan ilçe: Çerkezköy (%4,64) Nüfusu en çok azalan ilçe: Şarköy (-% 0,92)

4 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre 11 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 359 mahalle bulunmaktadır.

2019 yılı sonunda Tekirdağ ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri [31]
İlçe Nüfus 2018 Nüfus 2019 Fark Nüfus Artışı % Mah.Say. Alanı  km2[32] Yoğunluk
Çerkezköy 166.789 174.529 7.740 4,64 10 86 2.029
Çorlu 262.862 270.944 8.082 3,07 26 531 510
Ergene 62.458 63.821 1.363 2,18 17 418 153
Hayrabolu 32.137 32.268 131 0,41 52 1.009 32
Kapaklı 116.882 120.489 3.607 3,09 14 182 662
Malkara 52.758 52.453 -305 -0,58 77 1.243 42
Marmaraereğlisi 25.873 26.007 134 0,52 10 175 149
Muratlı 28.537 29.028 491 1,72 20 388 75
Saray 49.106 49.605 499 1,02 29 620 80
Süleymanpaşa 199.960 204.001 4.041 2,02 73 1.053 194
Şarköy 32.565 32.267 -298 -0,92 31 487 66
TEKİRDAĞ 1.029.927 1.055.412 25.485 2,47 359 6.190 171

Ekonomi
Tekira, kentin en büyük alışveriş merkezidir.

Tekirdağ ilinin toprakları çok verimlidir ve 1. sınıf tarım arazisidir. Uçsuz bucaksız düz verimli ovaları yeşil ovaları vardır. Türkiye'nin yağlık ayçiçek[33] ve buğday üretiminin büyük bölümünü karşılar. Tekirdağ ilinin batısında Malkara ve Hayrabolu ilçelerinde tarım ve hayvancılığın ekonomi degeri çok yüksektir. Tekirdağ ilinin doğusu, Çorlu ,Ergene, Çerkezköy, Kapaklı ilçeleri bölgesinde sanayi, endüstri ve tarım ekonomisi çok yüksektir. Özellikle Çorlu ,Ergene, Çerkezköy ve Kapaklı ilçeleri burada bulunan yüzlerce ve yapılmakta olan onlarca (2008 yılında 1.100 adet fabrika, 2014 yılında: 1.605 adet fabrika 6 yılda fabrika artış oranı yaklaşık Yüzde 50 artmış) fabrika vardır.

Tekirdağ merkezdeki başlıca tarım ürünleri ayçiçeği ve buğdaydır. Buna paralel olarak un ve yağ sanayisi gelişmiştir. Diğer başlıca tarım ürünleri merkez ilçede yer alan 2500 adet kiraz ağacı (il genelinde 50 bin) ile kuru soğandır. İlde üretilen soğanın %60'ı merkez ilçede üretilir.[34] 1931 yılında kentte kurulan Tekel İçki fabrikası ise içki üretimini başlatarak, şehirde yeni bir üretim sektörünün doğmasını sağlamıştır. Üretilen rakılar, Tekirdağ Rakısı adı altında ülkenin en iyisi olarak bilinir. Bu fabrika, 2017 yılında kapatılmıştır.[35]

Ayrıca dünyanın önde gelen ekonomi dergilerinden biri olan Forbes, 2016 yılında "İş Yapmak ve Yaşamak İçin İdeal Şehir" araştırmasında Tekirdağ'ı, İstanbul, Ankara ve İzmir ardından 4. sıraya yerleştirdi.[36]

Konum

Konum Bilgileri Tablosu
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[37] Alanı km2[38] Rakım mt. Merkeze km[39] Ulaşan Yollar[39]
Çerkezköy 1958 86 146 60 -01, E E80 / -K9, 59-04
Çorlu Cumh.önce 531 168 37 -03, E E80 / -K8, 59-05, 59-06
Ergene 2012 418 154 46 -03, 59-06
Hayrabolu Cumh.önce 1.009 62 56 -04, 59-78, 59-53
Kapaklı 2012 182 182 68 -01
Malkara Cumh.önce 1.243 222 59 E E84 / -03, 59-53
Marmaraereğlisi 1987 175 5 38 E E84 / -04, -03
Muratlı 1957 388 76 24 -04
Saray Cumh.önce 620 148 77 -01, -04, 59-01, 59-03
Süleymanpaşa 2012 1.053 10 0 E E84 / -04, -04, -04
Şarköy Cumh.önce 487 15 81 -05, -02
Tekirdağ Cumh.önce 6.190 28    

Kültür

Turizm
Ferenc Rakoczi'nin Tekirdağ'da konakladığı ev

Tekirdağ'da görülmeye değer sayısız eser bulunmaktadır.İlginç ziyaret noktaları arasında Macaristan'ın Avusturya'ya karşı mücadele etmiş bağımsızlık kahramanı Ferenc Rakoczi'nin 1720-1735 yılları arasında (başka bir deyişle, Osmanlı'nın Macaristan'ı kaybetmesinden sadece 35 yıl kadar sonra) Osmanlı İmparatorluğu'na sığındığı dönemde kaldığı 17. yüzyıl Türk evi sayılabilir. Ev bugün müze kimliğini taşımakta olup, Macaristan hükümetinin mülkiyetinde ve Türkiye'yi ziyaret eden Macarların vazgeçilmez uğrak yeri konumundadır.

Ayrıca Namık Kemal'in doğum yeri olup adına düzenlenmiş Namık Kemal Evi müzeleştirilmiştir.

Şehir merkezinde Atatürk'ün birebir boyutlarındaki tek heykeli bulunmaktadır.

Her sene Haziran ayında Tekirdağ Kiraz Festivali adı altında ortalama 1 hafta süren etkinlikler düzenlenmektedir. İlk olarak 1962'de Kiraz Cümbüşü adıyla başlayan festival[40] , günümüzde kent merkezi için önemli bir turistik faaliyettir.

Yönetim
Ana madde: Tekirdağ'ın ilçeleri
Valilik binası

6 Aralık 2012 tarihli ve 28489 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren 6360 sayılı On Üç İlde Büyükşehir Belediyesi ve Yirmi Altı İlçe Kurulması ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun doğrultusunda büyükşehir olmuştur. Ayrıca aynı kanunla Süleymanpaşa, Ergene ve Kapaklı ilçeleri kurulmuştur. Belde belediyelerinin tamamı kapanmıştır. Kanunla oluşan değişikliler ilk yerel idare seçimlerinden sonra uygulanmaya başlanmıştır.

Merkezi Yönetim

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Tekirdağ, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Tekirdağ Valisi, 1963-Sivrihisar doğumlu Ahmet Hamdi NAYİR 5 Kasım 2018 tarihinde Muş Valisi iken atanmıştır [41]

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Tekirdağ'ın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[42][43] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur.(5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Başkanı, 1949-Tekirdağ doğumlu Kadir Albayrak (CHP), 31 Mart 2019 seçimlerinde %51,21 oy oranıyla seçilmiştir.[44]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 7'si CHP ve 4'ü AK PARTİ'li belediye başkanıdır.[45]

Tekirdağ Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 62’dir (Büyükşehir Belediye Başkanı, 11 ilçe belediye başkanı ve 50 üye) Bunların 37’si CHP, 18'i AK PARTİ, 4’ü MHP, 1'i İYİ P., 2'si DSP'dir[46]

Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler Tekirdağ'ın ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Osmanlı Bedesteni

Altyapı

Ulaşım

Tekirdağ il merkezi (Süleymanpaşa) nın diğer ilçe merkezlerine uzaklıkları şöyledir. Süleymanpaşa: 1 km,Çorlu: 37 km, Ergene 45 km, Çerkezköy : 62 km,Kapaklı 68 km Saray :82 km, Muratlı : 25 km , Hayrabolu : 52 km, Malkara : 60 km, Marmara Ereğlisi : 38 km, Şarköy : 84 km.

Spor
Ana madde: Tekirdağ'da spor

2018-2019 Sezonu sonunda, Ergene Velimeşe SK 3. Lig play-off maçlarını kazanarak 2.lige yükselmiştir. kalırken, Tekirdağspor, Çerkezköy 1911 Spor ve Çorluspor 1947 BAL'dadır. Çorlu Belediyespor, basketbol 2. Liginde, Malkara 14 Kasım SK Hentbol 2.liginde yer almıştır. Basketbol EBBL'de Çorlu Belediyesi 2.lige çıkmıştır. Ayrıca futbol kadınlar 3.liginde 2, Voleybol bölgesel liginde 3 takımı, basketbol bölgesel liginde 1 takımı daha vardır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Ergene Velimeşe SK ve Çerkezköy 1911 Spor katıldıkları ilk turda elenmişlerdir.

Ayrıca şehirde 2014 yılından beri "Uluslararası Optimist Kupası" adıyla yelken yarışları düzenlenmektedir.

Önemli spor tesisleri: Namık Kemal Stadyumu (4.300), Atatürk Kapalı Spor Salonu (1.500), Tekirdağ Olimpik  Yüzme Havuzu (750)

Kardeş şehirler

Tekirdağ Belediyesi ile kardeş şehir protokolü imzalayan şehirler aşağıda belirtilmiştir.[47]

Kaynakça
  1. "Kuzay Marmara Sahili Eskiçağ Tarihi ve Coğrafyası ve Eskiçağ Dönemi Şehirleşme Süreci Araştırma Projesi - İstanbul Üniversitesi". 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  2. "Doğu Trakya'da Epigrofi Tarihi-Coğrafya Araştırmaları M.H. SAYAR(1992), T.C. Kültür Bakanlığı Anıtlar ve Müzeler Genel Müdürlüğü X.Araştırma Sonuçları Toplantısı sf.153" (PDF). 2 Aralık 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  3. "Dictionary of Greek and Roman Geography, 1. cilt (1854), Sir William Smith, sf.403". 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  4. "Tekirdağda Tarih Öncesi Yerleşimlerden Menekşe Çatlağı ve Trak Tümülüsleri, Arkeolog M.A.Işın, Tekirdağ Değerlendirme Sempozyumu 2010, sf.106" (PDF). 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  5. www.classicreader.com 21 Mayıs 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. antik dönem yazarlarından Ksenofon'un eseri Anabasis (I will give you Bisanthe as a dwelling-place, which is the fairest of all my possessions on the seaboard)
  6. "Heraion Teikhos antik şehri 2000-2010 kazı çalışmaları, N. Atik, Tekirdağ Değerlendirme Sempozyumu 2010, sf.1" (PDF). 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  7. "pleiades.stoa.org". 20 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  8. "Tekirdağ Tarihi,Tekirdağ Belediyesi resmi web sayfası". 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  9. "Hacer Ateş(2012) Tekirdağ ve Yöresinde Şehirleşmenin Tarihi Süreci (XVI.-XVII. Yüzyıllar), Bilim ve Sanat Yuvarlak masa toplantıları(02.04.2012)". 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  10. Kazancıgil Ratip, Gökçe Nilüfer, Dağdevirenzade M. Şevket Bey'in Edirne Tarihi ve Balkan Savaşı Anıları, Türk Kütüphaneciler Derneği Edirne Şubesi Yayınları, 2005 Edirne
  11. "Kanun No. 6360". 17 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2014.
  12. "Merkez ilçe, Tekirdağ Valiliği resmi sitesi". 10 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  13. "Resmî İstatistikler - Tekirdağ". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 11 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2016.
  14. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  26. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  27. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  28. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  29. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  30. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  31. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  32. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  33. "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2017.
  34. "Tekirdağ'da Tarım, Tekirdağ'da Belediyesi resmi sitesi". 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  35. Ruhan, Yalçın. "Tekirdağ'da rakı fabrikası kapandı... Kenti hüzün bastı". Hürriyet. 19 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2020.
  36. "Arşivlenmiş kopya". 22 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2016.
  37.  İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  39. Karayolları Genel Müdürlüğü
  40. "Festival ve Şenlikler, Tekirdağ Valiliği resmi sitesi". 21 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.
  41. "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
  42. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
  43. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
  44. "Arşivlenmiş kopya". 16 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
  45. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
  46. "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Haziran 2020.
  47. "Kardeş Belediyeler, Tekirdağ Belediyesi resmi web sayfası". 18 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mayıs 2014.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.