Ordu (il)

Ordu, Türkiye'nin bir ili ve en kalabalık otuzuncu şehridir. 2019 Yılı verilerine göre nüfusu 771.932’dir.[3] Karadeniz Bölgesinde, Orta ve Doğu Karadeniz bölümünde yer almaktadır. Ancak yeni oluşturulan ve bölgesel karışıklıkları ortadan kaldırmak için düzenlenen yeni bölgesel istatistiki düzenlemelerde Ordu ilinin tamamı Doğu Karadeniz topraklarında kaldı. İlin kuzeyinde Karadeniz, güneyinde Tokat ve Sivas illeri, batısında Samsun, doğusunda Giresun ili vardır. Büyükşehir statüsünde olan Ordu, 19 ilçeden oluşmaktadır. Yüz ölçümü bakımından en büyük 57'nci ildir.

Ordu
İl & Büyükşehir
Slogan:
Düşünen Üreten Yarışan Ordu

Ordu'nun Türkiye'deki konumu
Ülke Türkiye
Bölge Karadeniz Bölgesi
İdare
 • Belediye Başkanı Mehmet Hilmi Güler (AK Parti)
 • Vali Tuncay Sonel [1]
Yüzölçümü
 • Toplam 5,952 km² (2.298 mil²)
Nüfus
 (2019)
 • Toplam 771,932[2]
Zaman dilimi UTC+03.00 (UDAZD)
Alan kodu 452
Plaka kodu 52

Osmanlı döneminde, 1920 yılında, bağlı olduğu Trabzon vilayetinden ayrılmış, 4 Nisan 1920 tarihinde il statüsüne kavuşmuştur. 2016 yılında TÜİK verilerine göre 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 741 mahalle bulunmaktadır.[4] İl merkezinden doğuya gidildikçe Gülyalı, batıya il yolundan 52-82 gidildikçe Perşembe, Karadeniz Sahil Yolu'ndan / E 070 gidildikçe Fatsa, Ünye ilçelerine ulaşılır. Güneye giden en önemli yol , Ulubey, Gürgentepe, Gölköy, Mesudiye ilçelerinden geçer.

Tarihçe

Ordu ili MÖ 400 yılından önce şehir merkezinin 5 kilometre dışında olan halk arasında Bozukkale olarak bilinen bölgede 'Kotyora' adıyla kurulmuştur. Kotyora, "Kut Yöresi" anlamına gelmektedir.[5]

Ordulu yazar Mithat Baş'ın araştırma ve kaynaklarına göre; Ordu, Osmanlı arşivlerindeki belgelere göre Türkler tarafından kurulmuş bir yerleşkedir. İlk çağ ve Orta çağda bugünkü Ordu’nun kurulduğu yerde aynı adla anılan antik bir kalıntı yoktur. Günümüzde Ordu yakınlarında Bozukkale olarak adlandırılan antik “Kotyora”nın Ordu ile hiçbir tarihi bağlantısı bulunmamaktadır. Ordu adı, 1396 yılında Hacı Emiroğlu Süleyman Bey tarafından Giresun'u fethetmek için toplanan 12 bin kişilik kuvvetin, günümüzdeki Eskipazar mevkiinde toplanması sonucu verilmiştir.[6]

Karadenizli Yazar Özhan Öztürk'e göre ise Kotyora adı bölgenin eski sakinleri olan Kolhislilerden (Tzan/Lazlardan) mirastır. Kotyora kelime anlamı itibarıyla Koto (Eski Lazca: Çanak, çömlek) + uri (Lazcada aidiyet belirtir) Kotoyuri, "çömlekçi; çanak, çömlek yapılan yer" anlamına gelir.[7] Bölgenin eski sakinleri olan Tzan/Can/Zan (Lazların) Antik ve Orta Çağ kaynaklarıyla sabit varlığı ve bölgeye Canik (Tzanika/Zanik: Tzan/Can/Zan: Lazların eski ulusal isimleri + ika bölge, ülke, toprak = Tzan/Laz Bölgesi) ismini ve başka pek çok toponim bırakmaları şehre de Kotyora ismini verdiklerini destekler niteliktedir.[8]

Ayrıca 1831'de ise Fatsa sınırlarından itibaren Ordu, Ulubey, Gölköy yöreleri tamamen Mesudiye ve Aybastı ilçeleri Erzurum eyaletine bağlı Şarkikarahisar livasına, Fatsa'nın iç ve batı kısımlarıyla Ünye, Canik (Samsun) livasına bağlanmıştır.

2012 yılında çıkarılan 6360 sayılı kanun[9] ve akabinde 2013 yılında çıkarılan 6447[10] sayılı kanun ile Ordu'da sınırları il mülki sınırları olan büyükşehir belediyesi kuruldu ve 2014 Türkiye yerel seçimlerinin ardından büyükşehir belediyesi çalışmalarına başladı.[11]

Coğrafya

Ordu il merkezi 41° kuzey paraleli ve 37° ve 38° doğu meridyenleri arasında, Karadeniz Bölgesi'nin, Doğu Karadeniz bölümünde(Bölgesinde) yer almaktadır. İlin kuzeyini Kuzey Anadolu dağlarının kıyı sıraları kaplamaktadır. Kıyılara yakın tepelerle başlayan bu dağlar içeri doğru gittikce yükselir. Ordu, Giresun ve Sivas ilinin birbirlerine komşu olduğu kesimde 3.000 m yi bulmaktadır. İlin en yüksek tepesi Giresun sınırına yakın olan Aşut Obası'ndaki Gönderiç Tepesi'dir.

Ulugöl, Gölköy ilçe merkezine 17 km. mesafede bulunan bir krater gölüdür. 26.5 hektar büyüklüğündeki alan, Tabiat Parkı’dır. Doğal yapısı itibarıyla yüksek peyzaj değerine sahiptir Özellikle güz mevsiminde yaprakların sararmasıyla oluşan renk armonisi görenleri büyülemektedir. Alan içerisinde üç adet heyelan set gölü bulunmakta; göllerden birisi büyük diğer ikisi ise sazlıkla kaplı küçük yapıda göllerdir. Büyük gölde Abant Alası türü balık yaşamaktadır.

Ordu diğer doğal varlıklar; Perşembe Yaylası, Hoynat Adası, Ohtamış Şelalesi, Gaga Gölü, Çambaşı Yaylası,Keyfalan Yaylası, Kabadüz Ablak Taşı, Çiseli Şelalesi ve Geçilmez Kanyonu ile Boztepe'dir.

İklim

Ordu ilinde Karadeniz iklimi görülmektedir. Ancak arkadan geçen dağ yükseltilerinin azalmasıyla kışın soğuk günlerin sayısı bir iki günle sınırlıdır. İlin iç kesimdeki ilçelerine yükseltinin artmasıyla beraber soğuk bu bölgelerde daha şiddetlidir. Kışın iç kesimlerdeki ilçelerde 6 ay boyunca kar yağar. Bunlara Çambaşı yaylası, Beşiktaşı yaylası ve Sarı obası yaylası örnek olarak gösterilir; kar buralarda mayıs ayına kadar erimez.

 Ordu iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 25,8 28,3 32,8 36,5 35,6 37,3 37,1 36,3 36,4 34,2 32,4 29,7 37,3
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 10,8 10,9 12,0 15,2 19,2 24,0 26,7 27,3 24,3 20,2 16,4 13,0 18,3
Ortalama sıcaklık (°C) 6,8 6,8 8,0 11,4 15,7 20,4 23,0 23,2 20,0 15,9 11,8 8,8 14,3
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 3,8 3,8 5,1 8,3 12,4 16,5 19,4 19,8 16,7 12,9 8,7 5,8 11,1
En düşük sıcaklık (°C) −7,2 −6,7 −4,7 −1,4 3,4 8,4 12,6 13,0 8,2 2,5 −1,5 −3,2 −7,2
Ortalama yağış (mm) 94,8 78,7 77,9 69,6 54,6 75,9 63,2 68,5 79,4 133,4 127,0 112,1 1.035,1
Kaynak: Meteoroloji Genel Müdürlüğü[12]

Nüfus

Ordu İl Nüfusu: 754.198'dir (2019). İlin yüz ölçümü 5.861 km²'dir.[13] İlde km²'ye 128 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 501 kişi ile Altınordu’dur) İlde yıllık nüfus artış oranı %2,97 olmuştur.[4]

Ordu il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1965[14]543.86315
  %15     83.585
460.278     %85  
1970[15]608.72115%12
  %19     118.041
490.680     %81  
1975[16]664.29020%9
  %22     148.737
515.553     %78  
1980[17]713.53521%7
  %24     169.820
543.715     %76  
1985[18]763.85722%7
  %29     220.067
543.790     %71  
1990[19]830.10521%9
  %41     336.820
493.285     %59  
2000[20]887.76522%7
  %47     416.631
471.134     %53  
2007[21]715.40930-%19
  %55     395.283
320.126     %45  
2008719.27830%1
  %53     384.066
335.212     %47  
2009[22]723.50730%1
  %55     399.035
324.472     %45  
2010[23]719.18330-%1
  %56     404.390
314.793     %44  
2011[24]714.39030-%1
  %57     409.288
305.102     %43  
2012[25]741.37130%4
  %57     423.295
318.076     %43  
2013[26]731.45230-%1
  %100     
     %0  
2014[27]724.26830-%1
  %100     
     %0  
2015[28]728.94930%1
  %100     
     %0  

Güncel Nüfus Değerleri (TÜİK 4 Şubat 2020 verileri[29])

Ordu İl Nüfusu: 754.198'dir (2019 sonu). İlin yüz ölçümü 5.861 km2'dir. İlde  km2'ye 129 kişi düşmektedir. (Yoğunluğun en fazla olduğu ilçe: 531 kişi ile Altınordu)

İlde yıllık nüfus artış oranı % 0,92 olmuştur. Nüfusu en çok artan ilçe: Altınordu (%8,38) Nüfusu en çok azalan ilçe: Mesudiye (-%36,06)

4 Şubat 2020 TÜİK verilerine göre 19 İlçe ve belediye, bu belediyelerde toplam 772 mahalle bulunmaktadır.

2019 yılı sonunda Ordu ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri [30]
İlçe Nüfus 2018 Nüfus 2019 Fark Nüfus Artışı % Mah.Say. Alanı  km2[31] Yoğunluk
Akkuş 23.369 22.192 -1.177 -5,04 44 697 32
Altınordu 200.807 217.640 16.833 8,38 92 410 531
Aybastı 22.783 22.027 -756 -3,32 21 250 88
Çamaş 11.851 9.058 -2.793 -23,57 23 81 112
Çatalpınar 14.954 13.809 -1.145 -7,66 23 101 137
Çaybaşı 13.922 12.687 -1.235 -8,87 26 102 124
Fatsa 116.154 119.094 2.940 2,53 89 363 328
Gölköy 29.852 28.332 -1.520 -5,09 30 421 67
Gülyalı 8.904 8.269 -635 -7,13 13 62 133
Gürgentepe 16.929 14.100 -2.829 -16,71 23 185 76
İkizce 16.451 14.570 -1.881 -11,43 32 148 98
Kabadüz 9.619 7.347 -2.272 -23,62 19 290 25
Kabataş 11.375 10.617 -758 -6,66 18 74 143
Korgan 30.545 28.609 -1.936 -6,34 29 254 113
Kumru 31.438 29.945 -1.493 -4,75 40 296 101
Mesudiye 26.287 16.809 -9.478 -36,06 70 1.046 16
Perşembe 33.253 31.542 -1.711 -5,15 54 217 145
Ulubey 26.737 19.450 -7.287 -27,25 41 295 66
Ünye 126.702 128.101 1.399 1,10 85 569 225
ORDU 771.932 754.198 -17.734 -2,30 772 5.861 129

Ekonomi
Ordu'nun Altınordu ilçesinden sonra en gelişmiş ilçesi Ünyedir.

Ordu ilinin ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayanır. İl Türkiye fındık üretiminin %51'ini sağlamaktadır. Nüfusun %70'inin geliri ise fındıktan karşılanır. Son zamanlarda fındık fiyatlarının 2000 li yılların bile altına düşmesinden dolayı alternatif tarım ürünü arayışları başlamıştır. Bu bağlamda kivi, soya gibi ekonomik değeri yüksek tarım ürünlerine yönelim başlamıştır.

Sanayi bakımından fazla gelişmemiş olsa da Türkiye'de alternatifi bulunmayan ve dalında tek olan ÇAMSAN POYRAZ Laminant Parke Fabrikası bugün evlerde kullanılan laminant parkenin ve diğer ahşap içerikli ürünlerin büyük çoğunluğunu tek başına karşılar. Ayrıca SAGRA Çikolata ve Fındık Fabrikası çikolata sanayiinde tek sayılabilir. Bugün evlerimizde yediğimiz Sarelle,Sagra,Tadelle ve birçok çikolata ürünü burada üretilir. Ayrıca fabrikada fındık yağı da üretilmektedir. İlde irili ufaklı fındık fabrikaları dağınık bir şekilde istihdama katkıda bulunmaktadır. Az da olsa çimento ve kâğıt sanayii de istihdama katkıda bulunur.

Fabrikalar:

  1. Sagra Çikolata Fabrikası - Dünyaya dağıtılan Sarelle, Tadelle, Gol, Gofy ve Sagra ürünleri burada üretilmektedir.
  2. Çamsan Poyraz Laminant Parke
  3. Altaş Yağ Sanayi A.Ş. - Çotanak markalı fındık, mısır, kanola, ayçiçeği, soya ve ideal yağı üretilmektedir. Fabrika ayrıca temizlik ürünleri de üretmektedir.
  4. Doğus Çay
  5. Şenocak Fındık
  6. Gürsoy Fındık

Konum

Konum Bilgileri Tablosu
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[32] Alanı km²[13] Rakım mt. Merkeze km[33] Ulaşan Yollar[33]
Akkuş 1954 697 1.236 136 -17 (Ünye)=>52-84
Altınordu 2013 410 28 0 E E70 / -18, -01
Aybastı 1959 250 741 92 -17 (Fatsa)=>52-75, 552-53
Çamaş 1990 81 588 59 -17 (Fatsa)=>52-75=>52-54
Çatalpınar 1990 101 139 61 -17 (Fatsa)=>52-75
Çaybaşı 1990 102 494 105 -17=>52-77, 52-78
Fatsa Cumh.önce 363 17 42 E E70 / -17, 52-76, 52-75
Gölköy 1936 421 829 64 -01, 52-53
Gülyalı 1987 62 6 14 E E70 / -18
Gürgentepe 1987 185 1.238 49 -01, 52-54
İkizce 1990 148 141 91 -17=>52-79
Kabadüz 1990 290 578 21 -01=>52-25
Kabataş 1990 74 436 82 -17 (Fatsa)=>52-75
Korgan 1960 254 781 78 -17 (Fatsa)=>52-76=>52-55, 52-56
Kumru 1960 296 457 75 -17=> -01=>52-81, 52-76, 52-56
Mesudiye Cumh.önce 1.046 1.139 113 -03, 52-52
Perşembe 1945 217 7 15 E E70 / -18=>52-82
Ulubey 1958 295 598 22 -01, 52-50
Ünye Cumh.önce 569 11 64 E E70 / -17, 52-84
Ordu Cumh.önce 5.861 25    

Kültür

İlde birçok tiyatro ve sinema bulunmakta ve düzenli kültürel etkinlikler düzenlenmektedir. Ordu her ne kadar coğrafya kitaplarında Orta ve Doğu Karadeniz bölgelerinde toprağı olan ve her iki bölgeye ait bir il olarak geçmekteyse de(Yeni düzenlemede tamamı Doğu Karadeniz-Düzey1-2 bölgeleri) hemen hemen bütün kültürel özellikleriyle Doğu Karadeniz Bölgesi'ne ait bir ildir. İlde Türkmen/Çepni kültürü hakimdir.

Ordu halk müziği ve geleneksel halk oyunları çevre illerle benzerlikler göstermektedir. Bağlama ,kemençe, davul-zurna,davul-klarnet (yöresel tabirle gırnata) gibi çalgıların bir arada kullanıldığı yörede oyunlar ilçeden ilçeye değişmekle birlikte karşılama ve horon ağırlıklıdır.

Klarnet yani gırnata çalgısı davul ile birlikte daha çok Vona (Perşembe), Ordu Merkez, Gülyalı, Kabadüz, Ulubey ilçelerinde daha çok Ordu Karşılaması, Giresun Karşılaması, Giresun Sallaması, Gürcü Horonu, Perşembe Erkek Horonu, Sarhoş Karşılaması gibi oyunlara eşlik etmektedir. Kültürel özellikler açısından Ordu ve ilçeleri benzer özellikler gösterse de pek çok farklılıklar da içermektedir.

Horon daha çok kıyı ilçelerinin ve Ordu Merkez ilçenin güneyinde kalan Ulubey, Kabadüz, Gürgentepe, Gölköy, Mesudiye ilçelerinin halk oyunudur. Kıyı ilçeleri olarak da Ünye'nin bazı köyleri, Fatsa, Vona (Perşembe), Gülyalı ilçelerinde icra edilir. Karşılama oyunları Ordu ilinde en çok oynanan oyun türlerinden biridir. Bu oyunda da daha çok Bolaman, Vona(Perşembe), Ordu Merkez, Gülyalı, Kabadüz, Ulubey, Gürgentepe, Gölköy, Mesudiye (kısmen) ilçelerinde çokça icra edilir. Karşılama ad olarak Ordu Karşılaması olarak bilinir ve figürleri Giresun karşılaması'ndan farklıdır. Ancak yörede Giresun Karşılaması da icra edilmektedir. Karşılama müzikleri genellikle Giresun ile aynı özelliklere sahiptir. Ordu'da Oy Gemici Gemici, Fındık Toplayan Kızlar, Bağlamam Perde Perde gibi türkülerle karşılama oyunları bolca icra edilir. İç ilçelerde ise Tokat kültürü hakimdir. En çok etkilenmiş ilçe Akkuş'tur, ancak Korgan, Kumru, Çatalpınar, Kabataş ve Aybastı'da da Tokat yöresinin kültürü görülmektedir. Bu nedenle halk oyunu olarak halay oynanmaktadır, kemençe ve diğer Doğu Karadeniz kültür unsurları bulunmamaktadır.[34]

Yöre Ordu-Giresun ağzının etkilediği bölge içerisindedir. Ünye-Beşikdüzü (Vilayeti Çepni) arasında kullanılan ağız ortak bir ağızdır. Bu ağız Trabzon, Rize ve Artvin ağızlarıyla karıştırılmamalıdır.

Mutfak

33 ürün için coğrafi tescil başvurusunda bulunulmuştur. Türk Patent ve Marka Kurumu’nde incelenmekte olan 22 adet ürünler ise şöyle:[35] 

Ordu Çakıldak Fındığı, Ordu Kestane Balı, Ordu Perşembe Ceviz Helvası, Ordu Kokulu Üzüm Şerbeti, Ordu Tostu, Ordu Melocan Kavurması, Ordu Sakarca Kavurması, Ordu Galdirik Kavurması, Fatsa Yalıköy Köftesi, Ordu Fırın Fasulyesi, Ordu İncir Reçeli, Ordu Kuru Yufkası, Ordu Kabağı Kavurması, Ordu Kivisi, Ordu Dut Pekmezi, Kumru Fındık Macunu, Ünye Taşı, Ünye Beyaz Bentoniti, Kabataş Helvası, Kabataş Köy Peyniri, Ordu Su Böreği, Ünye Pidesi.

Turizm
Ordu sahil yolu

Zengin turizm potansiyeline sahip ilde, kıyı, yayla turizmi, trekking, yamaç paraşütü gibi etkinliklere imkân sağlayacak unsurlar mevcuttur. Yason Burnu'nun yerli ve yabancı turistlerin ilgi odağıdır.

Eski adı Grekçe: "Κοτύωρα" Cotyora, Kotyora olan şehir, tarihte sırasıyla Kaşkaların, Medlerin, Perslerin, Pontus Krallığı'nın, Roma İmparatorluğu'nun, Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Danişment Beyliği'nin, tekrar Doğu Roma İmparatorluğu'nun, Trabzon İmparatorluğu'nun, Anadolu Selçuklu Devleti'nin, tekrar Trabzon İmparatorluğu'nun, Hacıemiroğlu Beyliği'nin ve Osmanlı İmparatorluğu'nun yönetiminde olmuştur. Osmanlı Döneminin büyük bölümünde önce Rum Eyaletine bağlı Karahisar-ı Şarkı sancağına, daha sonra Erzurum Vilayetine bağlı Karahisar-ı Şarkı sancağına bağlı kaza olarak yönetilen yöre, 16. yüzyılın 2. yarısında Trabzon Eyaletine bağlı bir kaza, 19. yüzyılın 2. yarısında kısa bir süre sancak oldu. 1920'de Trabzon Merkez sancağından ayrılan Giresun sancağına bağlanan kent, 1921'de ayrı bir sancağın merkezi, 1924'te Ordu ilinin merkezi oldu.

Boztepe

Boztepe, bir tarafında Ordu manzarası bir tarafında uçsuz bucaksız Karadeniz manzarasına sahip, bir tarafında yemyeşil tepelere hakim, ziyaret edenleri büyüleyen bir yerdir. Her yıl binlerce turist ağırlar. Özellikle yaz aylarında insanlar sırf manzarayı görmek için bu tepeye çıkarlar. Boztepe'de yiyecek içecek gibi ihtiyaçları karşılayacak restoran vs. bulunmaktadır. Ayrıca çam ormanları arasında piknik alanları mevcuttur. Kış aylarında yağan kar Boztepe'ye güzel bir görünüm verir. Boztepe'de çoğunlukla yamaç paraşütü gibi aktiviteler yapılmaktadır. Yakın tarihte turizm açısından çok önemli yerlere geleceğine inanılıyor. Ayrıca Boztepe-Ordu arasında yapılmış bir teleferik de bulunmaktadır. Bu sayede Boztepe'ye teleferik ile çıkıp inilebiliyor.

Teleferik
Teleferikten Ordu'nun manzarası

20 Mart 2010 tarihinde bu projenin temeli atılmış ve 8 Temmuz 2011 tarihinde hizmete açılmıştır. Teleferik kalkış istasyonu çevre düzenlemesi; 317 araç kapasiteli otopark alanı ve insanların sürekli sirkülasyon yaptığı sokak şeklinde tasarlanmıştır. Bu alanda Teleferik istasyonu ve kabin depolama yapıları hemen deniz kenarında yer almaktadır. Bu alanda sokak şeklinde yapılan tasarımın deniz tarafında kafeterya, ana yol tarafında ise Turizm Danışma Bürosu, Kafeterya ve ürün satışı bölümlerini içeren bir yapı daha yer almaktadır. Yine bu alan içinde 6 adet el sanatları dükkânı, oturma grupları, çocuk oyun alanı ve deniz kenarında iskele de yer almaktadır. Arazi eğimine göre Boztepe varış istasyonunda yapılacak tesis tamamen coğrafi ve yöresel mimari anlayışla tasarlanmıştır. Burada 2 bölümlü olarak düşünülen tesisin 200 m²’lik Pide Salonu bölümü sol tarafta yer almaktadır. Sağ tarafta ana restoran bulunmaktadır. Ana restoranın alt katı 232 m², üst katı ise 371 m² olarak 2 katlı olarak tasarlanmıştır. Maliyeti toplam 9 milyon 100 bin TL. Alt istasyon ile üst istasyon arasındaki yükseklik toplam 500 m. Teleferik, alt istasyondan üst istasyona kadar toplam 2350 m. hat uzunluğu ile 7 adet direkle geçilir. Proje, 8’er kişilik oturaklı kabinlerle, saatte çıkışta 900 kişi, inişte de 900 kişi olmak üzere toplam 1800 kişiyi taşıyabilme kapasitesine sahip.

Sağlık Turizmi
  • Sarmaşık Kaplıcası [36]

Fatsa Ilıca Mahallesinde bulunan Sarmaşık Kaplıcası, ilçeye 10 km uzaklıktadır.Sarmaşık Kaplıcası, ildeki tek termal kaynağının bulunduğu tesistir.

Kaplıca suyu, 47 santigrat derece sıcaklıkta ve berrak, renksiz, kokusuz, çelik ve kükürtten oluşmaktadır.

Ilıca kaplıcası suyunun bazı hastalıkların tedavisindeki etkisi Refik SAYDAM Merkez Hıfzıssıhha Enstitüsü Kimya tahlil raporu ve Ankara Üniversitesi Fizik Tedavi Kürsüsü'nün raporuyla teyit edilmiş olup etki alanları söyle sıralanmıştır;

a) Romatizma

b) Kireçlenme

c) Kadın hastalıkları

d) Mide, bağırsak ve idrar yolları iltihaplanması

e) Böbrek taşları ve alerjik türü kaşıntılarda etkili olup bünyesinde birçok minerali barındırmaktadır.

Kaleler
  • Ünye Kalesi
  • Gölköy Kalesi
  • Bolaman Kalesi
  • Meletios Kalesi[37]
  • Cotyora Kalesi
  • Kurul Kalesi
  • Fatsa Cıngırt Kaya Mezarları
  • Göller Kalesi
Kiliseler
  • Perşembe Yason Kilisesi
  • Taşbaşı Kilisesi [38]
  • Mesudiye Rum Ortodoks Kilisesi
  • Ordu Düz Mahalle Kilisesi [38]
  • Mesudiye Topçam Muzadere Rum Kilisesi[39]
  • Mesudiye Şaphane Kilisesi [39]
Müze ve tarihî yapılar
  • Paşaoğlu Konağı (Etnografya Müzesi)
  • Paşaoğlu Konağı
  • Osman Paşa Şadırvanı
  • Bolaman Hazinedaroğlu Konağı
  • Fatsa Hacı Hulusi Baba Camii
  • Bolaman Yeni Pazar Camii
Parklar ve mesire alanları
  • Boztepe
  • Yasonburnu Yarımadası
  • Çaka Kumsalı ve Mesire Yeri
  • Efirli Plajı

Yönetim
Ana madde: Ordu'nun ilçeleri
Nüfusları ile birlikte Ordu'nun ilçelerini gösteren harita

Merkezi Yönetim

Büyükşehir illerinde Merkezi yönetim Vali, İl Müdürleri ve İl Danışma Kurulundan oluşur.

Ordu, bir ‘büyükşehir’dir. Bu özelliğine göre yönetimi belirlenmiştir. Protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır.

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Ordu Valisi, 1970-Adana doğumlu Tuncay SONEL, 9.06.2020/274 sayılı kararla Tunceli Valisi iken atanmıştır.[40]

Vali ve Kaymakamlara ait bilgiler Ordu'nun ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Yerel yönetim

Büyükşehir Belediyelerinde Yerel yönetim, Büyükşehir Belediye Başkanı, Büyükşehir Belediye Meclisi ve Büyükşehir Belediye Encümeni'nden oluşur.

Yerel yönetimi temsil eden Büyükşehir Belediye Başkanı, ildeki tüm seçmenlerin oy çokluğu ile seçilir. Yerel seçimlerde İlçe Belediye Başkanı ve İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanılarak ilçelerin belediye meclisleri oluşur. İlçe Belediye meclislerinden alınan üyelerle (başkan kontenjanı, ilçe nüfusu ve parti oy oranına göre) de Büyükşehir Belediye Meclisi oluşur. Bu mecliste ilçe belediye başkanları da yer alır.[41][42] Meclisin başkanı Büyükşehir Belediye Başkanı'dır.

Büyükşehir belediye encümeni, belediye başkanının başkanlığında, belediye meclisinin kendi üyeleri arasından bir yıl için gizli oyla seçeceği beş üye ile biri genel sekreter, biri malî hizmetler birim amiri olmak üzere belediye başkanının her yıl birim amirleri arasından seçeceği beş üyeden oluşur.(5216 saylı kanun 16.madde)

Büyükşehir yapılan illerde, İl Genel Meclisi, yetki ve görevlerini Büyükşehir Belediye Meclisi’ne devretmiş ve kaldırılmıştır.

Ordu Büyükşehir Belediye Başkanı, 1949-Ordu doğumlu Mehmet Hilmi Güler (AK PARTİ), 31 Mart 2019 seçimlerinde %56,93 oy oranıyla seçilmiştir.[43]

İlçe belediyeleri, 2019 Türkiye yerel seçimleri'ne göre, üç değişik parti tarafından yönetilmektedir. Bu ilçelerden 16'sı AK PARTİ, 1'i CHP ve 2'si MHP'li belediye başkanıdır.[44]

Ordu Büyükşehir Belediye Meclisi üye sayısı 74’dür (Büyükşehir Belediye Başkanı, 19 ilçe belediye başkanı ve 54 üye) Bunların 61’i AK PARTİ, 6'sı CHP, 5’i MHP, 1'i SAADET P., 1'i BBP'dir[45]

Belediye başkanları ve meclislere ait bilgiler Ordu'nun ilçeleri sayfasında gösterilmiştir.

Eğitim

İldeki tek üniversite olan Ordu Üniversitesi, 2006 yılında kuruldu.

Spor
Ana madde: Ordu'da spor

2018-2019 Sezonu sonunda Futbol 3. Ligde 52 Orduspor ve Fatsa Belediyespor ligde kalmışlardır. Ayrıca BAL’da 2, kadın futbol liglerinde de 3 takımı vardır. Basketbolda İEF Açı Koleji Spor kadın takımı 1. Ligi 11.sırada tamamlamıştır.. Voleybol liglerinde 3 ve hentbol liglerinde 1 takımı daha vardır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Fatsa Belediyespor 2.turda, Yeni Orduspor 3.turda elenmişlerdir.

Basketbol Kadınlar Federasyon Kupası'nda Ordu Açı Koleji Kupa 2.si olmuştur.  

Önemli spor tesisleri: 19 Eylül Stadyumu (11.024), Durugöl Recep Kara Spor Salonu (3.000), Durugöl Olimpik Kapalı Yüzme  Havuzu (500). 22.000 kişilik yeni stadyumun yapımı sürmektedir.

Kardeş şehirler

Kaynakça
  1. "Valiler Kararnamesi yayınlandı: 41 ilin valisi değişti". NTV. 10 Haziran 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2020.
  2. "2016 yılı Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi (ADNKS) Sonuçları". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
  3. "Ordu Nüfusu". YerelNET. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
  5. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Aralık 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2016.
  6. BAŞ Mithat, Ordu Yöresi Tarihi, Ordu Belediyesi Yayınları, Ordu 2012
  7. Özhan Öztürk. Pontus, Antikçağ'dan Günümüze Karadeniz'in Etnik ve Siyasi Tarihi, Genesis Yayınları. Ankara 2011, S.492
  8. Özhan Öztürk. Pontus, Antikçağ'dan Günümüze Karadeniz'in Etnik ve Siyasi Tarihi. Genesis Yayınları. Ankara 2011. S.566
  9. "6360 - Resmî Gazete". 15 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2014.
  10. "6447 - Resmî Gazete". 6 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2015.
  11. "Kanun No. 6447". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2015.
  12. "Resmî İstatistikler - Ordu". Meteoroloji Genel Müdürlüğü. 1 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2016.
  14. "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  15. "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  16. "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  17. "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  18. "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  19. "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  20. "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  21. "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  22. "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  23. "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  24. "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012.
  25. "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013.
  26. "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014.
  27. "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015.
  28. "2015 genel nüfus sayımı verileri" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016.
  29. https://biruni.tuik.gov.tr/medas/?kn=95&locale=tr 25 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. TUİK 4 Şubat 2020 verileri
  30. "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016.
  31. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Aralık 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
  32.  İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  33. Karayolları Genel Müdürlüğü
  34. "Arşivlenmiş kopya". 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2013.
  35. "Arşivlenmiş kopya". 11 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Nisan 2015.
  36. "Fatsa Kaymakamlığı Sarmaşık Kaplıcası".
  37. "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2013.
  38. "Arşivlenmiş kopya". 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2013.
  39. "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2013.
  40. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2020.
  41. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  42. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Eylül 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  43. "Arşivlenmiş kopya". 27 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  44. "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.
  45. "Arşivlenmiş kopya". 22 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2020.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.