Kumuklar

Kumuklar veya Kumıklar (Kumukça: къумукълар Qumuqlar), çoğunluğu Dağıstan'da (nüfusun yaklaşık %14.2'si[6] ile üçüncü büyük etnik grup) olmak üzere Kuzey Osetya ve Çeçenistan'da yaşayan, Azerbaycanlıların ardından Kafkasya'daki en kalabalık ikinci Türk halkıdır.

Kumuklar
къумукълар
Önemli nüfusa sahip bölgeler
 Rusya 503.060 (2010)[1]
 Türkiye 10.000[2]
 Ukrayna 718[3]
 Kazakistan 481[4]
 Belçika 360[5]
Diller
Kumukça, Rusça
Din
İslam (Sünni)
19. yüzyılın önde gelen Kumuk mimarı Mustafa oğlu Abdul-Wahab

Tarih

Kumuk adının geçtiği en eski kaynak, Kâşgarlı Mahmud'un Divân-ı Lügati't-Türk adlı eseridir. Kâşgarlı Mahmud, Kumuk kelimesinin karşılığı olarak "Bir zaman yanında bulunduğum beylerden birinin adı" der. Anlaşılıyor ki Kumuk Türkleri, daha XI. yüzyılda kendi adlarıyla tarih sahnesindedirler.

Edebiyat

Kumuk edebiyatı Dağıstan edebiyatı içinde özel bir yerdedir. Kumuk yıravları arasında Amanhor (1670-1706), Miskin Halimat (XVIII. yüzyıl) ile Kakaşuralı Abdurahman (XVIII. yüzyılın sonu- 1870) Kumuk edebiyatının öncüleri olarak sayılmaktadır. Yırçı Kazak (1830-1879) ise Modern Kumuk edebiyatının babası sayılır. Abusupiyan Akayev, İbrahim Kerimov, Mahammat Atabayev, Badrattun Mahammatov, Şeyit Hanım Alişeva, Orazayev gibi sayısız yazar ve şair yetiştirmiş olan Kumuklar geçmişten beri dil ve kültür alanlarında ileri bir halktır.

Yoldaş adlı haftalık bir gazeteleri, Tangçolpan, Dağıstanlı Kadın ve Karçıga (çocuk dergisi) adlarında aylık yayımlanan üç dergileri; çeşitli rayonlarda yayımlanan aylık veya haftalık bölgesel gazete ve dergileri bulunmaktadır.

Kaynakça
  1. "Кумыки". 26 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  2. http://kumukia.ru/?id=1928
  3. "Национальный состав населения Российской Федерации согласно переписи аселения 2010 года". 22 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  4. "Агентство Республики Казахстан по статистике". 13 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi.
  5. "Перепись населения Республики Беларусь 2009 года" (PDF). 4 Nisan 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
  6. "НАСЕЛЕНИЕ  ДАГЕСТАНА". 30 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi.

İlgili makâle
  • Yeni Türkiye, Türk Dünyası Özel Sayısı: Cilt: II-, Sayı: 16, Yıl: 3, Temmuz-Ağustos 1997, s. 2062-2066.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.