Ramazan

Ramazan (Arapça: رمضان), Hicrî takvime göre 9. ay ve İslam dininin inancına göre Muhammed'e Kur'an ayetlerinin inmeye başladığı, aynı zamanda Müslümanlarca oruç tutulmaya ve Terâvih Salat'ına başlanılan aydır. Bu ayda oruç tutmak İslam'ın beş şartından biridir. Ayın hilal görünümünün ilk görülüşünden itibaren 29 veya 30 gün boyunca Ramazanın sürdüğü hadislerden alıntılanarak hesaplanmıştır.[1][2]

   Ramazan
Kutlayanlar Müslümanlar
Türü Dinî
Başlama Şaban ayının son gecesi
Bitiş Ramazan ayının son gecesi
Törenler
Gelenekler İftar

Etimoloji ve tarihçe

Ramazan, "Ramaza" (çok sıcak olma) kökünden gelir. Bunun nedeni muhtemelen Ramazan orucu ibadeti ilk uygulanmaya başlandığında yaz aylarına tekabül ediyor olmasıdır.[3] Yine Sevan Nişanyan'ın verdiği bilgilere göre Ramazan, İslam öncesi Arap ay takviminde Temmuz-Ağustos aylarına verilen isimdir.[4] Bu takvimde aylar 12+1 sistemi (3 yılda bir ilave edilen 1 ay) sayesinde en fazla 30 günlük kaymalarla yılın aynı zamanlarında yaşanmaktaydı. Günümüzde Ramazan ayının zamanı Ömer'in halifeliği zamanında düzenlenen Hicri takvim'e göre belirlenmiş, Hicri Takvim bir ay takvimi olduğu için yıllar, miladi takvimden 11-12 gün kısadır. Bunun sonucu olarak Ramazan ayı her sene miladi takvimde öne kayar. Yaklaşık olarak her 32 senede bir, Ramazan ayı aynı tarihlere denk gelir.[5]

Hicrî takvime geçiş
İran'da bir iftar sofrası

Ömer'in hilafeti zamanında Arap Yarımadası'nda; Persler, Romalılar ve başka medeniyetlerin kullandığı güneş ve ay takvimleri kullanılmaktaydı. Hicaz-Asir bölgesinde ise hem güneş hem de ay takvimi kullanılıyordu. Takvim oluşturma fikri ortaya çıkınca yapılan istişareler sırasında sahabeden Ali bin Ebu Talib, oluşacak takvimin peygamberin Medine'ye hicretini başlangıç tarihi olarak önermiştir. Bu görüş kabul edilmiştir fakat peygamberin hicretinin ay takviminin ilk ayı olan Muharrem'e değil de Rebiulevvel'e denk gelmesi sonucunda tarih geriye alınmıştır. Buna göre Hicrî takvimin başlangıcı miladî 23 Temmuz 622'ye denk gelir, yılın dokuzuncu ayı da böylece Ramazan olur. Ramazan ayından önceki hicrî ay Şaban, Ramazan'dan sonraki ay ise Şevval ayıdır.[6]

Hicrî takvimin salt ay takvimi olması sebebiyle, bu takvimdeki ayların mevsimlerle ilişkisi yoktur; yani her ay güneş takvimine göre her yıl pozisyonu değişir, ve böylece aylar mevsimler arasında gezinir - belirli bir mevsimin ayı olmazlar. Bu sebeple Ramazan ayı ve oruç dönemi her yıl değişir.

İslam'da Ramazan
Mısır'da bir iftar sofrası

Müslümanlara Kur'an'ın ilk ayetlerinin vahyedildiği Kadir Gecesi bu ayın içindedir. Hangi gün olduğu bilinmemekle birlikte Ramazan ayının 27. gecesi Kadir Gecesi olarak kabul edilir. Kadir gecesi ile ilgili Kur'an'ın 97. süresi olan Kadir Suresinin ilk üç ayetinde Şüphesiz, biz O'nu Kadir gecesinde indirdik. Kadir gecesi bin aydan daha hayırlıdır denmektedir.

Mükellef olan Müslümanların Ramazan orucunu tutması farzdır. Ramazan orucunun tutulduğu bu ay boyunca gündoğumundan önceki alacakaranlık ile günbatımından sonraki alacakaranlık arasında yemek-içmek ve cinsel ilişkide bulunmak Müslümanlara yasak kılınmıştır.[7][8]

(Arapça)
« اُحِلَّ لَكُمْ لَيْلَةَ الصِّيَامِ الرَّفَثُ اِلٰى نِسَٓائِكُمْۜ هُنَّ لِبَاسٌ لَكُمْ وَاَنْتُمْ لِبَاسٌ لَهُنَّۜ عَلِمَ اللّٰهُ اَنَّكُمْ كُنْتُمْ تَخْتَانُونَ اَنْفُسَكُمْ فَتَابَ عَلَيْكُمْ وَعَفَا عَنْكُمْۚ فَالْـٰٔنَ بَاشِرُوهُنَّ وَابْتَغُوا مَا كَتَبَ اللّٰهُ لَكُمْۖ وَكُلُوا وَاشْرَبُوا حَتّٰى يَتَبَيَّنَ لَكُمُ الْخَيْطُ الْاَبْيَضُ مِنَ الْخَيْطِ الْاَسْوَدِ مِنَ الْفَجْرِۖ ثُمَّ اَتِمُّوا الصِّيَامَ اِلَى الَّيْلِۚ وَلَا تُبَاشِرُوهُنَّ وَاَنْتُمْ عَاكِفُونَۙ فِي الْمَسَاجِدِۜ تِلْكَ حُدُودُ اللّٰهِ فَلَا تَقْرَبُوهَاۜ كَذٰلِكَ يُبَيِّنُ اللّٰهُ اٰيَاتِه۪ لِلنَّاسِ لَعَلَّهُمْ يَتَّقُونَ ﴿١٨٧ »
 (Türkçe)
« Oruç gecesinde kadınlarınızla birleşmek size helâl kılındı. Onlar sizin için elbisedir, siz de onlar için elbisesiniz. Sizin kendinize hıyanet etmekte olduğunuzu Allah bilmiş, tövbenizi kabul etmiş ve sizi bağışlamıştır. Şimdi artık onlarla birleşin ve Allah’ın sizin için yazdığını isteyin. Fecirden siyah ip beyaz ipten sizin için ayırt edilir hale gelinceye kadar yiyin ve için, sonra orucu geceye kadar tamamlayın. Mescidlerde ibadete çekilmişken kadınlarla cinsel ilişkide bulunmayın. Bunlar Allah’ın koyduğu sınırlardır; sakın bu sınırlara yaklaşmayın. Allah âyetlerini insanlar için işte böyle açıklar. Umulur ki sakınırlar. »
(Bakara 187)

Bakara Suresi'ne göre Kur'an'ın İslam peygamberi Muhammed'e gönderilmesi Ramazan ayında başlamıştır ve bu ay içinde "oruç" tutmak müslümanlara emredilmiştir. İlgili ayet şöyledir:

“ O Ramazan ayı ki irşad için, hak ile batılı ayırt eden, hidayet ve deliller halinde bulunan Kur'an onda indirildi. Onun için sizden her kim bu aya erişirse oruç tutsun. Kim de hasta veya yolculukta ise tutamadığı günler sayısınca diğer günlerde kaza etsin. Allah size kolaylık diliyor, zorluk dilemiyor. Bir de o sayıyı tamamlamanızı ve size gösterdiği doğru yol üzere kendisini yüceltmenizi istiyor. Umulur ki, şükredesiniz! (Bakara 185) „

Ramazan ayında oruç tutanların imsak saati yani sabah namazı vakti girmeden önce belirli saatte yedikleri yemeğe ve bu yemeğin yendiği zaman aralığına sahur denir. Gün sonunda akşam ezanı okununca orucun açılmasına ve bu esnada yenen yemeğe iftar denir.

Resim galerisi
  • Ramazan pidesi
  • Mısır'da Ramazan fenerleri
  • Mısır'da ışıklarla süslenmiş bir cami
  • Arnavutça "Hoşgeldin Ramazan" yazılı mahya, Edhem Bey Camii
  • Ürdün'da Ramazan fenerleri

Kaynakça
  1. Bukhari-Ibn-Ismail, AbdAllah-Muhammad. "Sahih Bukhari – Kitap 031 (Oruç Kitabı), 124. Hadis". hadithcollection.com. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2012.
  2. Muslim-Ibn-Habaj, Abul-Hussain. "Sahih Muslim – Kitap 006 (Oruç Kitabı), 2378. Hadis". hadithcollection.com. 23 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Temmuz 2012.
  3. "Ramadan." Oxford Dictionary of English 2e, Oxford University Press, 2003.
  4. Sevan Nişanyan. "Ramazan Maddesi". 24 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
  5. Kur'ân-ı Kerîm'in Türkçe ve diğer dillerde açıklaması 14 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce)
  6. The Concise Oxford Dictionary of English Etymology, Oxford Reference Online, oxfordreference.com (İngilizce)
  7. İslâm Fıkıh Ansiklopedisi,Prf.Dr.Vehbe Zuhaylî, Cilt 3 sayfa 189-190
  8. Hak Dini Kur'an Dili,Elmalılı M.Hamdi Yazır, Cilt 1 sayfa 539-540

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.