Cenevre Antlaşması
Cenevre Antlaşması[1] veya Cenevre Deklarasyonu[2], 25-30 Temmuz 1974 tarihleri arasında Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan'ın dışişleri bakanları aracılığıyla Kıbrıs Harekâtı ve Kıbrıs Sorunu'na yönelik müzakerelerde bulundukları Cenevre'de imzaladıkları antlaşma.[3]
İmzalanma | 30 Temmuz 1974 |
---|---|
Yer | Cenevre, İsviçre |
|
1974'te, Kıbrıslı Türkler ve Kıbrıslı Rumlar arasında siyasi gerilimler meydana gelmekteydi ve Yunanistan'daki askeri cunta desteği ile Kıbrıs'ta enosis'e yönelik milliyetçi Rumların 15 Temmuz 1974'te darbe yapması[4] sonucunda Türkiye, Kıbrıs'a 20 Temmuz 1974'te Başbakan Bülent Ecevit’in liderliğinde harekât düzenledi.[5] Bunun üzerine Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 353 sayılı kararının 5. maddesi gereği[6] 22 Temmuz 1974 tarihinde ateşkes ilan edildi.[7] 25 Temmuz günü İsviçre'nin Cenevre kentinde Birleşik Krallık, Türkiye ve Yunanistan'ın dışişleri bakanları müzakere amacıyla toplandı.[3] 30 Temmuz günü antlaşmayı imzalayan ülkeler Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin 353 sayılı kararını dikkate alarak ada üzerindeki düzenin yeniden temin edileceğine ve yeniden 1960 anayasasına göre hareket edileceğine karar kıldılar.[1]
Deklarasyon sonucunda Kıbrıs'ta anayasa düzeninin yeniden tesisi ve bölge üzerindeki barışın yeniden sağlanması[8] için 8 Ağustos 1974 tarihinde aynı devletler ile Kıbrıslı Rum ve Türkleri'nde temsilcilerin bulunacağı İkinci Cenevre Konferansı'nın yapılması kararı alındı.[9]
Kaynakça
- Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). Kıbrıs'ta Enosis ve Taksim Politikalarının Sonu; 389. sayfa, Alfa Yayınları, ISBN 975-297-836-3.
- Bozkurt, Enver; Demirel, Havva (2004).Birleşmiş Milletler ve Avrupa Birliği kapsamında Kıbrıs Sorunu, 107. sayfa, Nobel, ISBN 975-591-588-5.
- Gönlübol, Mehmet (1987).Olaylarla Türk dış politikası, 576. sayfa, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi.
- 'Failing' Cyprus talks resume 26 Temmuz 2004 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce), BBC, Erişim Tarihi: 30 Eylül 2008.
- Mütercimler, Erol (1990). Kıbrıs Barış Harekatının bilinmeyen yönleri, 376. sayfa, Yaprak Yayınevi.
- Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e; 388. sayfa.
- Aydoğdu, Ahmet (2005). Kıbrıs Sorunu çözüm arayışları, 134. sayfa, Asil Yayın Dağıtım, ISBN 975-98443-2-X.
- Hasgüler, Mehmet (Şubat 2007). a.g.e; 390. sayfa.
- 1974 Kıbrıs Buhranı ve Kıbrıs Harekatı, e-tarih.org, Erişim Tarihi: 22 Mayıs 2009.