Güney Sudan

Güney Sudan Cumhuriyeti, Yukarı Nil nehri havzasında yer alan bir Orta Afrika ülkesidir. Doğusunda Etiyopya, kuzeyinde Sudan, güneyinde Kenya, Kongo Demokratik Cumhuriyeti ve Uganda, batısında ise Orta Afrika Cumhuriyeti ile komşu olan ülkenin başkenti Cuba'dır.

Güney Sudan
Güney Sudan Cumhuriyeti
Slogan
"Adalet, Hürriyet, Refah"
Başkent
ve en büyük şehir
 Cuba
Resmî diller İngilizce
Tanınan bölgesel diller Cuba Arapçası, Cuba bölgesinde lingua francadır. Dinka dili 2-3 milyon kişi tarafından konuşulur; diğer diller Nuer dili, Zande dili, Bari dili, Şilluk dili
Etnik gruplar
Dinka, Nuer, Bari, Lotuko, Kuku, Zande, Mundari, Kakwa, Pojulu, Shilluk, Moru, Acholi, Madi, Lulubo, Lokoya, Toposa, Lango, Didinga, Murle, Anuak, Makaraka, Mundu, Jur, Kaliko ve diğerleri.
Hükûmet Federal demokratik başkanlık cumhuriyeti
• Başkan
Salva Kiir Mayardit
• Başkan Yardımcısı
James Wani Igga
Yasama organı Yasama Meclisi
Tarihçe  
• Kapsamlı Barış Anlaşması
6 Ocak 2005
• Özerklik
9 Temmuz 2005
9 Temmuz 2011
Yüzölçümü
• Toplam
 619.745 km2 (239.285 sq mi) (45.)
Nüfus
• 2019 tahminî
 12.778.250 (75.)
• 2008 sayımı
 8.260.490[1]
• Yoğunluk
 13,33/km2 (34,5/sq mi) (214.)
GSYİH (SAGP) 2018 tahminî
• Toplam
 18,435 milyar $[2]
• Kişi başına
 1.420 $[2] (222.)
GSYİH (nominal) 2018 tahminî
• Toplam
 3,194 milyar $[2]
• Kişi başına
 246 $[2]
Gini (2009) 45.5[3]
orta
İGE (2019)  0.433[4]
düşük · 185.
Para birimi Güney Sudan lirası (SSP)
Zaman dilimi UTC+3 (Doğu Afrika Zaman Dilimi)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +211[5]
İnternet alan adı .ss[6]

Güney Sudan, uzun yıllardır devam eden etnik ve dinî ayrışmalar nedeniyle Sudan'dan ayrılıp 2011 yılı itibarıyla bağımsızlığını ilan etmiştir. Sancılı geçen ayrılış süreci ilk olarak 9 Ocak 2005 yılında II. Sudan İç Savaşı sonrasında Güney Sudan'ın özerkliğini ilan etmesiyle başladı.

Geçmiş yıllarda Sudan hükûmeti tarafından tanınmayan Güney Sudan, 9 Ocak 2011 tarihinde yapılan "Bağımsızlık Referandumu"na göre 9 Temmuz 2011 tarihinde bağımsızlığını ilan etme hakkını kazanarak, 2011 yılının Mayıs ayının sonlarına doğru Sudan hükûmeti tarafından tanınmasına olanak sağlamıştır.[7]

Güney Sudan Birleşmiş Milletler, Afrika Birliği ve Hükûmetlerarası Kalkınma Otoritesi gibi örgütlere üyedir.

Coğrafya
Güney Sudan

Güney Sudan 3°, 12° kuzey enlemleri ve 24°, 36° doğu boylamları arasında yer alır. Ülke bitki örtüsü olarak tropikal orman, bataklık ve geniş çayırlarla kaplıdır. Nil Nehri'nin yukarı havzalarında bulunan ve Nil'in iki büyük kolundan biri olan Beyaz Nil Nehri Güney Sudan'dan doğmaktadır. Coğrafi olarak batısında Bahr-el Gazel, güneyinde Ekvator ve Bahr-el Cebel bölgeleri, kuzeyinde Yukarı Nil, doğusunda Jonglei, merkezinde ise Göller bölgesi olarak ayrılmıştır.

Güney Sudan'da koruma altında olan geniş doğal alanlara sahip. Dünyanın 2. en büyük vahşi yaşam ve göç alanına ev sahipliği yapan ülke, Etiyopya sınırındaki Boma Ulusal Parkı ve Sudd sulak alanı ile Kongo Demokratik Cumhuriyeti sınırı yakınındaki Güney Ulusal Parkı ile zengin bir doğal yaşamı barındırıyor. Ulusal park ve çayırlık-ormanlık alanlarında sayısız kuş çeşidiyle birlikte, Afrika'ya özgü antilop, aslan, manda, fil, maymun, zebra ve zürafaların yoğun popülasyonu ve göç alanı bulunmakta. Özellikle 2005 yılında başlayan çalışmalar ile azalan yaban hayatı popülasyonları için önemli kazanımlar elde edildi. Ülkenin güneydoğusunda 1,3 milyon antilopun geniş göç alanı ve yollarının büyük ölçüde koruma altına alınması buna en önemli örneklerden.

Ülke geniş ve zengin doğal hayat alanlarına sahip olmasına rağmen nüfus artışı, Batı ülkelerinin artan endüstriyel yatırımları ile çevre ve yok olan doğal yaşam sorunlarını da yaşamakta. 2006 yılında Güney Sudan federal yönetimi, bölgenin fauna ve florasının korunması ve yaygınlaşması için mümkün olan her şeyi yapma, bunun yanında olası orman yangınlarının etkilerini azaltmak, atık boşaltma ve su kirliliği ile mücadele kararını açıkladı.

Bağımsızlık

Güney Sudan'ın bağımsızlığı 9 Temmuz 2011'de resmî olarak ilan edildi.

22 yıllık iç savaşa son veren 2005'teki anlaşma uyarınca Güney Sudanlılar, Ocak'taki referandum sonucunda Hartum'dan ayrılma kararı almıştı.[8]

Silahlı Kuvvetler
Ana madde: Güney Sudan Silahlı Kuvvetleri

Güney Sudan bağımsızlaşmadan önce Sudan ile birçok savaşa katılmıştır.Bağımsızlık mücadelesi veren Sudan Halk Kurtuluş Ordusu, 1.Sudan İç Savaşı ve 2.Sudan İç Savaşı'nda militan grup olarak, 2012 Sudan-Güney Sudan Sınır Çatışmaları'nda ise silahlı hükûmet güçleri olarak girmiştir..

Ayrıca bakınız
  • Güney Sudan'ı tanıyan ülkeler (yeşil)

Kaynakça
  1. "Discontent over Sudan census". News24.com. AFP. 21 Mayıs 2009. 13 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Temmuz 2011.
  2. "South Sudan". World Economic Outlook Database. International Monetary Fund. 19 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2018.
  3. "Gini Index". World Bank. 11 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mart 2011.
  4. Human Development Report 2020 The Next Frontier: Human Development and the Anthropocene (PDF). United Nations Development Programme. 15 Aralık 2020. ss. 343-346. ISBN 978-92-1-126442-5. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020.
  5. "New country, new number: Country code 211 officially assigned to South Sudan". International Telecommunication Union. 14 Temmuz 2011. 20 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2011.
  6. Mbuvi, Dennis (10 Ağustos 2011). "South Sudan gets own 'ss' domain". CIO East Africa. 30 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ağustos 2011.
  7. http://fotoanaliz.hurriyet.com.tr/GaleriDetay.aspx?cid=43330&p=1&rid=4369
  8. http://www.sabah.com.tr/Dunya/2011/07/09/guney-sudan-en-yeni-ulke

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.