II. Ağa Han

Âkâ Ali Şah II. Ağa Han (Farsça: آغا خان دوّم Āghā Khān-i Duvvum, veya az kullanılan ama daha doğru olan haliyle Farsça: آقا خان دوّم Āqā Khān-i Duvvum); Nizârî-İsmâ‘îlî Müslümanları'nın Kırk Yedinci İmâmı olan Aka Ali Şah (Farsça: آقا علی شاه) Âkâ ‘Alî Şâh; 1830; Mehellat, İran - Ağustos 1885; Pune, Hindistan) için kullanılan bir ünvândı.[1]

Aynı zamanda iyi bir sporcu ve avcı olan Âkâ Ali Şah II. Ağa Han

Ecdâdı

Âkâ Ali Şah 1830 yılında İran'ın Mehellat kentinde doğdu. I. Ağa Han'ın en büyük ve annesi Serv-i Cihan Hanım'ın (Farsça: Serv-i Cihânn Hânım, ölümü: 1882) tek erkek evlâd idi. İran kraliyet ailesine mensup olan annesi de Kaçar Hanedanı'nın İkinci şahı Fet′h Ali Şah'ın kızıydı.[2] Babası I. Ağa Han tarafından ecdâdının Fâtımîler Hâlifeliği vasıtasıyla Muhammed Mustafa'ya dayandığı iddia edilmekteydi.[3]

Gençliği ve eğitimi

Geçlik yıllarını Mehellat'ta geçirdi. Fakat, babası I. Ağa Han'nın yeniden Kirman valiliğine tâlip olması üzerine artık orada kalması siyaseten mümkün değildi. Be nedenle, Âkâ Ali Şah annesi ile birlikte 1840 yılında Irak'a götürüldüler. Orada Arapça çalışan ve Farsçasını geliştiren Âkâ Ali, bu arada Nizârî-İsmâ‘îlî doktrinini de iyice öğrendi.[2] Kısa süre zarfında Arap ve Fars edebiyatında tanınır hale gelen Âkâ Ali, bir Metafizik öğrencisi olarak Din felsefesini de burada kavradı.[4] 1840'ların sonunda İran'a geri dönerek babasına yardımcı olmağa başladı.[5]

Hindistan'a geri dönüş

1853 yılında annesi Serv-i Cihân Hânım ile birlikte Bombay'da babası I. Ağa Han'ın yanına taşındılar. Sind Bölgesi ile Kathiavar Yarımadası gibi İsmâ‘ilî i'tikadının güçlü olduğu yöreleri sıklıkla ziyaret ederek kendisini Nizârî-İsmâ‘îl’îyye İmâmlığına hazırlama fırsatını elde etti.[2]

Babasının 1881 yılında ölümü üzerine Kırk Yedinci Nizâr’îyye Dâ’î-i Â'zamı ve Şîʿa Nizârî-İsmâ‘îlî İmâmı oldu. Babası vefât ettiğinde İran kraliyet ailesinin bir prensi olarak rütbesi Nâsır el-Dîn Şâh Kaçar tarafından da kabul edildi. Nâsır el-Dîn Şâh'ın kendisi bizzat ona bir şeref kemeri ile elmaslarla süslü bir Fars tacı amblemi hediye etti.[4] 1885 yılında vefât etti.

Kaynakça

1. Encyclopaedia Iranica, "ĀQĀ KHAN"
2. Defteri, Ferhad (1990). The Ismā‘īlīs: Their History and Doctrines. Cambridge: Cambridge University Press. ss. 439, 463, 498, 504, 516-18. ISBN 0-521-42974-9.
3. Aga Khan (1954). The Memoirs of Aga Khan: World Enough and Time. Londra: Cassell and Company Ltd. ss. 7, 11, 192.
4. Dumasia, Naoroji M. (1939). The Aga Khan and His Ancestors: A Biographical and Historical Sketch. The Times of India Press: Bombay. ss. 60-62.
5. H. Algar (1996). "Āqā Khān". Encyclopaedia Iranica. Cilt 1.