Yüksek Hızlı Tren

Yüksek Hızlı Tren ya da kısaca YHT, Türkiye'de TCDD'ye ait yüksek hızlı demiryolu hatları üzerinde TCDD Taşımacılık tarafından işletilen yüksek hızlı tren setleri ile sunulan hızlı tren hizmetidir.


Yüksek Hızlı Tren
Genel bilgiler
Tip Hızlı tren
Durum İşletmede
Bölge Marmara Bölgesi ve İç Anadolu Bölgesi
Terminal Ankara
İstanbul veya Konya
Sefer sıklığı
  • günde 5 sefer (Ankara - Eskişehir)
  • günde 8 sefer (Ankara - İstanbul)
  • günde 10 sefer (Ankara - Konya)
  • günde 3 sefer (İstanbul - Konya)
Yolculuk süresi 1 saat, 50 dakika[1]
Website tcddtasimacilik.gov.tr/trenler/yuksek-hizli-tren/
İşletim
Açılış 13 Mart 2009
Sahibi TCDD
İşletmeci(ler) TCDD Taşımacılık
Depo Merkezleri Etimesgut Yüksek Hızlı Tren Ana Bakım Deposu
Teknik
Hat uzunluğu 688 km (428 mi)
Hat açıklığı Standart (1435 mm)
İşletme hızı 250-300 km/sa (160-190 mph)
Güzergâh haritası
Kapıkule (2024)
Edirne (2024)
Babaeski (2024)
Lüleburgaz (2024)
Büyükkarıştıran (2024)
Çerkezköy (2024)
Çatalca (2024)
Halkalı
Bakırköy
İstanbul H.L.
Marmaray Tüneli
YSS Köprüsü
Söğütlüçeşme
Bostancı
S. Gökçen H.L.
Pendik
Bandırma (Plan)
Gebze
Bursa (2023)
İzmit
Yenişehir (2023)
Arifiye
B. Yenişehir H.L. (2023)
Pamukova
İzmir (2025)
Osmaneli (2023)
Manisa (2025)
Bilecik
Uşak (2025)
Bozüyük
Afyonkarahisar (2022)
Eskişehir
Emirdağ (2022)
Polatlı Kavşağı
Selçuklu
Konya
Karaman (2021)
Polatlı
Ulukışla (?)
Eryaman
Yenice (?)
YHT Bakım
Adana (?)
Ankara YHT (ATG Ankara)
Osmaniye (?)
Kayaş (2021)
Kırıkkale (2021)
Gaziantep (?)
Yerköy (2021)
Kayseri (2024)
Yozgat (2021)
Sorgun (2021)
Akdağmadeni (2021)
Yıldızeli (2021)
Sivas (2021)
Erzincan (Plan)
Türkiye'deki demiryolu hatları (YHT hatları kırmızı renk)

Tarihçe

İlk YHT hattı olan Ankara - Eskişehir YHT hattının ilk seferi 13 Mart 2009 tarihinde saat 09.40'ta Ankara Garı'ndan Eskişehir Garı'na dönemin Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ve Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın da içinde bulunduğu bir trenle yapmıştır. Bu sefer ile Türkiye, Avrupa'da 6. ve dünyada 8. hızlı tren kullanan ülke olmuştur.[2] İlk YHT hattını takiben 13 Haziran 2011'de Ankara - Konya YHT hattının ticarî sefer denemesi yapılmıştır. Trenin bu denemede 287km/sa hıza ulaştığı ve Ankara-Konya arasını dönemin parasıyla 500 TL'lik bir enerji masrafıyla kat ettiği kaydedilmiştir.[3] Hat, 23 Ağustos 2011 tarihinde açılmıştır. Peşinden 25 Temmuz 2014 tarihinde Ankara - İstanbul YHT ve İstanbul - Konya YHT hatları (Pendik'e kadar) hizmete girmiştir.[4] 12 Mart 2019 tarihinde ise Marmaray projesi kapsamında Gebze - Halkalı arasındaki demiryolu hattının tamamlanması ile YHT seferleri İstanbul Boğazı'nın altından geçerek Halkalı'ya kadar yapılmaya başlanmıştır.[5]

TCDD hızlı tren servisinin adını belirlemek bir için anket yapmış, ankette yüksek oy alan "Türk Yıldızı", "Turkuaz", "Kardelen", "Yüksek Hızlı Tren", "Çelik Kanat", "Yıldırım" gibi isimler arasından Yüksek Hızlı Tren adında karar kılındığını açıklamıştır.[6]

Yüksek Hızlı Tren hatları

Ankara - Eskişehir Yüksek Hızlı Treni

Ankara - Eskişehir YHT hattında kullanılan iki yüksek hızlı tren bileti

Ankara - Eskişehir Yüksek Hızlı Treni (Ankara - Eskişehir YHT), Ankara YHT Garı - Eskişehir Garı arasındaki 282,429 km (175,5 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

YHT hattının 4 istasyonu bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla Ankara YHT Garı, Eryaman YHT Garı, Polatlı YHT Garı ve Eskişehir Garı'dır. Ortalama sefer süresi Ankara - Eskişehir arasında 1 saat 26 dakika, Eskişehir - Ankara arasında ise 1 saat 30 dakikadır. Her gün karşılıklı olarak 5 sefer yapılmaktadır.[7]

Ankara - Konya Yüksek Hızlı Treni

Ankara YHT Garında bekleyen bir TCDD HT65000 hızlı tren seti
300 km/sa azami operasyon hızlı HT 80000 hızlı tren seti

Ankara - Konya Yüksek Hızlı Treni (Ankara - Konya YHT), Ankara YHT Garı - Konya Garı arasındaki 317,267 km (197,1 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

YHT hattının 4 istasyonu bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla Ankara YHT Garı, Eryaman YHT Garı, Polatlı YHT Garı, Selçuklu YHT Garı ve Konya Garı'dır. Ortalama sefer süresi Ankara - Konya arasında 1 saat 48 dakika, Konya - Ankara arasında ise 1 saat 47 dakikadır. Her gün karşılıklı olarak 6 sefer yapılmaktadır.[7]

Ankara - İstanbul Yüksek Hızlı Treni

Ankara - İstanbul Yüksek Hızlı Treni (Ankara - İstanbul YHT), Ankara YHT Garı - Halkalı Tren İstasyonu arasındaki 623,894 km (387,7 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

YHT hattının 14 istasyonu bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla Ankara YHT Garı, Eryaman YHT Garı, Polatlı YHT Garı, Eskişehir Garı, Bozüyük YHT Garı, Bilecik YHT Garı, Arifiye, İzmit Garı, Gebze, Pendik, Bostancı, Söğütlüçeşme, Bakırköy ve Halkalı'dır. Ortalama sefer süresi Ankara - Söğütlüçeşme arasında 4 saat 37 dakika, Ankara - Halkalı arasında 5 saat 27 dakika, Söğütlüçeşme - Ankara arasında 4 saat 40 dakika ve Halkalı - Ankara arasında ise 5 saat 20 dakikadır. Her gün karşılıklı olarak 8 sefer yapılmaktadır.[7]

İstanbul - Konya Yüksek Hızlı Treni

İstanbul - Konya Yüksek Hızlı Treni (İstanbul - Konya YHT), Halkalı Tren İstasyonu - Konya Garı arasındaki 673,021 km (418,2 mi) uzunluğundaki güzergâhta TCDD Taşımacılık tarafından işletilen bir YHT hattıdır.

YHT hattının 12 istasyonu bulunmaktadır. Bunlar sırasıyla Halkalı, Bakırköy, Söğütlüçeşme, Bostancı, Pendik, Gebze, İzmit Garı, Arifiye, Bilecik YHT Garı, Bozüyük YHT Garı, Eskişehir Garı, Selçuklu YHT Garı ve Konya Garı'dır. Ortalama sefer süresi Söğütlüçeşme - Konya arasında 4 saat 53 dakika, Halkalı - Konya arasında 5 saat 45 dakika, Konya - Söğütlüçeşme arasında 5 saat ve Konya - Halkalı arasında ise 5 saat 44 dakikadır. Her gün karşılıklı olarak 3 sefer yapılmaktadır.[7]

Yüksek hızlı ve yüksek standartlı demiryolları

Kullanımda olan yüksek hızlı demiryolları

Yapımı devam eden yüksek hızlı ve yüksek standartlı demiryolları

Ankara - Sivas yüksek hızlı demiryolu

Bu proje ile, Ankara - Kırıkkale - Yozgat - Sivas arasında çift hatlı, elektrikli, sinyalli hızlı tren demiryolu inşa edilmektedir.[8] Hattın 2020 sonunda açılması planlanmaktadır.[9]

Ankara - Sivas hattının Kars'a uzatılarak Bakü - Tiflis - Kars demiryolu'na bağlanması planlanmaktadır. Bu kapsamda hattın 245 km uzunluğunda olan Sivas - Erzincan yüksek standartlı demiryolu etabı projelendirilmiştir.[10]

Bursa - Osmaneli yüksek standartlı demiryolu

Tamamlandığında Ankara - İstanbul YHD hattı ile entegre olacak yüksek standartlı demiryolu hattıdır.[11] Hat kapsamında Bursa - Yenişehir - Osmaneli arasında yüksek standartlı demiryolu inşa edilmektedir.[10]

Hat, 250 kilometre hıza uygun olarak inşa edilmektedir. Ancak, hatta yüksek hızlı yolcu trenlerinin azami 200 km/sa hız ile çalışması planlanmaktadır. Proje tamamlandığında Bursa – Bilecik arasının 35 dakikaya inmesi planlanmaktadır.[12] Proje kapsamında Bursa ve Yenişehir'e hızlı tren garı ve Bursa'daki havalimanına hızlı tren istasyonu inşa edilecektir.[10]

Polatlı - İzmir yüksek standartlı demiryolu

Hattın sırasıyla Ankara, Afyonkarahisar, Uşak, Manisa, İzmir şehirlerinden geçmesi planlanmaktadır. Polatlı YHT'yi geçtikten sonra Polatlı - Konya YHD'nin 120. km.sinde Kocahacılı mahallesi mevkisinde çatallanarak Afyonkarahisar istikametine ilerleyecektir.[13]

Hat tamamlandığında, Ankara - İzmir arasındaki seyahat süresinin 3 saat 30 dakika, Ankara - Afyonkarahisar seyahat süresinin ise 1 saat 30 dakika olması planlanmaktadır.[13]

Yüksek Hızlı Tren setleri

Ankara - İstanbul YHT ve İstanbul - Konya YHT hattında hizmet veren bir HT 65000 hızlı tren seti
Ankara - Konya YHT ve Ankara - Eskişehir YHT hattında hizmet veren bir HT 80000 hızlı tren seti

Şu anda, YHT servisinde çalışan toplam 19 adet olmak üzere iki tip yüksek hızlı tren seti vardır:

13 Nisan 2018'de on adet Velaro tren seti alımı için Siemens ile sözleşme imzalandı. Bu sözleşme ile Türk Velaro filosu 17 sete çıkacaktır.[15]

Ayrıca Eskişehir - Ankara hattında test amaçlı kullanılmak üzere İtalya'dan iki adet ETR 500 Y2 tipi tren seti kiralanmıştır. Operasyon hızı 300 km/sa olan [16] setler ile 14 Eylül 2007'deki test sürüşleri sırasında 303 km/sa hız yapılarak Türkiye rekoru oluşturulmuştur.[17]

Özellikleri

Her sette, önde ve arkada kontrol kabinli vagonlar, ekonomi sınıfı ve business sınıfı yolcu vagonları bulunur. Oturma düzenleri business sınıfta arka arkaya 3 koltuk (bir tarafta 1, diğer tarafta 2) ve ekonomi sınıfında arka arkaya 4 koltuk (her iki tarafta 2) şeklindedir. Toplamda 419 yolcu kapasiteli olan setlerde 55 business, 354 ekonomi sınıf , 8 kafeterya ve 2 tekerlekli sandalye bölümü bulunmaktadır. Ayrıca, bazı HT80000 setlerinde 4 koltuklu business class vagonları vardır.[2][18]

Otomatik kayar kapılar, vagonlar arasında geçiş sağlar. Bagaj, koltukların üstündeki üst kısımlara, vagon girişlerindeki özel bölümlere veya koltukların altına yerleştirilebilir. Birinci sınıf vagonlarda, Wi-Fi hizmeti ve dizüstü bilgisayar için güç girişleri mevcuttur. Tüm setlere tekerlekli sandalyeyle erişilebilir (yalnızca ekonomi sınıfında özel yer vardır). Ekonomi sınıfında koltuklar kumaş kaplıdır ve ses konnektörleri ve katlanabilir masalara sahiptir. Business sınıfta deri kaplı koltuklar ve 4 farklı kanalda en az 4 saat yayın yapabilen görsel ve işitsel yayın sistemi, tüm vagonlarda tavanda yol bilgisi ve reklam yayını yapan LCD ekranlar bulunmaktadır. Setlerde bulunan tuvaletler engelli yolcuların da ihtiyacının giderilmesini sağlayacak şekilde özel tasarlanmıştır. Tren ve platformlar, engellilerin rahat bir şekilde seyahat edebilecekleri şekilde tasarlanmıştır. Setler, yolculuk esnasında dışarıdan düşük gürültü gelmesini sağlayacak ses yalıtımına ve yolcuların olası kulak rahatsızlıklarının önlenmesi için basınç dengeleme sistemine sahiptir.[2][18]

Güvenlik açısından, hız ve mesafe kontrol sinyal ekipmanları ve olası kazalarda vagonların üst üste tırmanmalarını önleyen dizayna sahiptirler. 1 tane makinistlerin bulunduğu bölümde 4 tane de tren dışı olmak üzere toplam 16 kameranın bulunduğu trende, uçaklardakine benzer şekilde "hadise kaydedici" de vardır. Ayrıca, makinistlerin ani bayılması ya da ani ölümlere karşı treni durduran 'Totman' cihazı ve arızaları anında tespit eden SICAS bilgisayarı mevcuttur. Tren hareket ettikten sonra giriş kapılarının otomatik olarak kilitleyen sistem, kızaklama önleme sistemi, acil durum freni, arıza ve bilgi aktarımı için GPRS modülü, giriş kapılarında sıkışmayı önleyen engel tespit sistemi ve yangın tespit sistemi de trenlerdeki diğer güvenlik sistemleridir.[2][19]

Servis ve operasyonlar

Ankara garındaki YHT yolcuları için bir güvenlik kontrol noktası

YHT tren ve otobüs bağlantıları

TCDD Taşımacılık tarafından Konya Garı ve Eskişehir Garı kalkış ve varışlı olarak çeşitli illere YHT saatleri ile uyumlu bağlantı tren ve otobüs seferleri düzenlenmektedir. Bunlar şu şekildedir:[20]

  • Eskişehir - Kütahya - Afyonkarahisar arasında tren bağlantısı
  • Eskişehir - Bursa arasında otobüs bağlantısı
  • Konya - Karaman arasında otobüs ve tren bağlantısı
  • Konya - Antalya - Alanya arasında otobüs bağlantısı

Hız sınırlamaları

YHT, Ankara - İstanbul YHD hattında azami 250 km/sa, Polatlı - Konya YHD hattında azami 300 km/sa hızda çalışmaktadır. Ancak YHT, Ankara - İstanbul arasında yüksek hızlı demiryolunun henüz tamamlanmamış, Pamukova - Arifiye arası gibi bazı kesimlerinde 160 km/sa hız ile çalışmaktadır.[21] Bunun yanı sıra, özellikle Ankara ve İstanbul'da olmak üzere merkez istasyona yaklaşılırken ve bazı kentsel bölümlerde de hız kısıtlamaları uygulanmakta ve yolculuk süreleri artmaktadır. Aynı zamanda, operasyonel olarak Ankara'da Başkentray ve İstanbul'da Marmaray ile ortak raylar kullanılabilmekte ve dolayısıyla yolculuk süresi artabilmektedir.[22]

Personel, işletme ve güvenlik

YHT hizmetinde genellikle 1 tren mühendisi (bazı trenlerde 2), bir tren yöneticisi (bazı seyahatlerde yoktur), iki tren görevlisi ve bir kafe görevlisi vardır. Birinci sınıf yolculara, biletlerini alırken satın almaları durumunda koltuklarında yemek ikram edilir. Trenlere erişirken, yolcular havaalanlarında olduğu gibi bir güvenlik kontrolünden geçmelidir.[23]

Bakım ve Onarım

Setlerin bakımı Ankara Eryaman YHT Garı'nın bitişiğinde bulunan Etimesgut Yüksek Hızlı Tren Ana Bakım Deposu'nda yapılmaktadır.[24] Tesis, 2017 yılında faaliyete geçmiş, 50 bin metrekaresi kapalı 300 bin metrekare alana kurulmuştur. YHT setlerine, rutin dışı bir durum gelişmezse, plan dahilinde 3 veya 4 gün arayla bakım yapılmaktadır.[24]

Hızlı tren kazaları

13 Aralık 2018[25] tarihinde saat 06:30'da Ankara Garı'ndan kalkan Konya yönüne doğru hareket eden yüksek hızlı trenin Ankara'nın Yenimahalle ilçesine bağlı Marşandiz Tren İstasyonunda yol kontrolü yapan kılavuz lokomotifle çarpışması sonucu Marşandiz hızlı tren kazası meydana gelmiştir.[26][27] 206 yolcunun bulunduğu trende 47 kişi yaralanmış 9 kişi de yaşamını yitirmiştir.[28][29][30]

Kaynakça

  1. YHT Tanıtım Kitabi (YHT Reference Book), published by TCDD and Turkish Ministry of Transport.
  2. "Hızlı tren seferlerine başladı". cnnturk.com. cnnturk. 15 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020.
  3. "Ankara-Konya 90 Dakika" (PDF), 521. Ulaştırma Dünyası. 13 Haziran 2011. s. 7. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021.
  4. Pektaş, İlhami. "Yüksek Hızlı Tren Dünü, Bugünü ve Yarını" (PDF). www.anadoluraylisistemler.org/.
  5. "Ankara'dan kalkan Yüksek Hızlı Tren Halkalı'ya ulaşacak". www.haberturk.com. haberturk. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
  6. "Hızlı Trenin İsmi Belirlendi". TRT. 1 Mart 2009. 8 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2009.
  7. "YHT Hareket Saatleri" (PDF). www.tcddtasimacilik.gov.tr. TCDD Taşımacılık. 22 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
  8. "Arşivlenmiş kopya". 16 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ağustos 2012.
  9. Bakan Ankara-Sivas YHT açılış tarihini söyledi
  10. "TCDD 2020 yılı yatırım programı" (PDF). tcdd.gov.tr. 14 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
  11. "Trenimiz de küme düştü: Adı artık 'hızlı tren' değil". Bursa Olay. 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
  12. "Bursa yüksek hızlı trenine kavuşacak". 19 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2012.
  13. "YHT'de imzalar atıldı!". www.haberturk.com. Haberturk. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020.
  14. Milliyet: 400 kilometre hız yapan trenler Türkiye'ye geliyor
  15. "Turkish State Railways signed contract for ten high-speed trains". press.siemens.com. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
  16. Hürriyet: Hızlı tren artık raylarda
  17. Karakaş, İsmail. "Türkiye'de Demiryolları ve Hız tutkunu olduğum doğrudur". turkishpress.co.uk. Turkish Press Gazetesi. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
  18. "Yüksek Hızlı Tren ilk seferini yaptı". Cnnturk.com. 12 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2020.
  19. "Velaro Turkey High-Speed Trainfor TCDD" (PDF). assets.new.siemens.com. Siemens.
  20. "YHT otobüs ve tren bağlantı saatleri" (PDF). www.tcddtasimacilik.gov.tr.
  21. "Doğançay Ripajı ile Ankara - İstanbul YHT Seyahat Süresi Kısalıyor". tcddtasimacilik.gov.tr. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
  22. "Lütfi Elvan: YHT'de güvenlik riski yok!". emlakkulisi.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
  23. "YHT'lerle "Güvenli" Yolculuklar…". raillife.com.tr. raillife. 27 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mayıs 2020.
  24. "Avrupa'nın en büyük YHT Bakım Merkezi kapılarını açtı". hurriyet.com.tr. hurriyet.com.tr. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
  25. "Turkey train crash: At least nine dead in Ankara". BBC News Online. 3 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
  26. "Ankara'da Yüksek Hızlı Tren kazası: 7 kişi hayatını kaybetti, 46 yaralı va". Hürriyet. 13 Aralık 2018. 30 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
  27. "High-speed train crashes in Turkey, killing 9". CNN. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
  28. "Three train workers detained after high-speed crash in Ankara leaves nine dead". Independent Television News. 14 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2018.
  29. "Ankara'daki tren kazasının görüntüleri ortaya çıktı!". Haberturk.com. 14 Aralık 2018. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Aralık 2018.
  30. Karabat, Ayşe (17 Aralık 2018). "Ankara crash: Train workers boycotted track opening over safety issues". Middle East Eye. Erişim tarihi: 19 Aralık 2018.

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.