İstanbul Havalimanı

İstanbul Havalimanı (IATA: IST, ICAO: LTFM), Türkiye'nin İstanbul şehrinde hizmet veren uluslararası havalimanı. Şehrin Avrupa Yakası'nda, Karadeniz kıyısındaki[2] Tayakadın ile Akpınar[3][4][5] köyleri arasında yer alan havalimanı 29 Ekim 2018'de açılmıştır. İlk uçuş TK2124 koduyla 29 Ekim 2018 tarihinde İstanbul'dan Ankara'ya yapılmıştır.[6]. Tüm etapları tamamlandığında 76,5 km2 alana, yıllık 200 milyon yolcu kapasiteye çıkarılabilen 2 terminali ile birbirinden bağımsız altı pisti[7] olacak şekilde hizmet verebilecektir. İnşa aşamasında iken havalimanının proje ismi İstanbul Yeni Havalimanı olarak belirlenmesine karşın, tamamlandığında adı İstanbul Havalimanı olarak açıklanmıştır. Yeni havalimanı için yapılan ihaleyi 3 Mayıs 2013'te İGA yatırımcılarının oluşturduğu Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon Ortak Girişim Grubu (OGG) cumhuriyet tarihinin en yüksek teklifi olan 22,152 milyar euroluk bir teklif ile kazanmıştır. İGA’nın 2019 yıl sonu itibarıyla ortaklık yapısı şu şekildedir: %35 Kalyon Havacılık ve İnşaat A.Ş., %25 Cengiz İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş., %20 Mapa İnşaat ve Ticaret A.Ş. ve %20 Limak İnşaat Sanayi ve Ticaret A.Ş. İhalenin ardından, projenin temeli 7 Haziran 2014 tarihinde atılmıştır.[8]

İstanbul Havalimanı
İstanbul Havalimanı'nın havadan görünümü
IATA: IST[1] - ICAO: LTFM
Özet
Havalimanı tipi Sivil
Sahibi/İşleticisi Devlet Hava Meydanları İşletmesi,İGA İstanbul Havalimanı İşletmesi A.Ş.
Sahibi Devlet Hava Meydanları İşletmesi
İşletici İGA İstanbul Havalimanı İşletmesi A.Ş.
Hizmet verdiği şehir İstanbul
Yer İmrahor-Tayakadın-Yeniköy, Arnavutköy
Açılış 29 Ekim 2018
Bağlantı merkezi (hub) Türk Hava Yolları, Pegasus Hava Yolları, Onur Air
İnşa tarihi 2011 - 2016
Koordinatlar 41°15′39″K 28°44′32″D
Web sitesi istairport.com
igairport.com
Harita
IST
IST
IST
IST
IST
Havalimanının Marmara Bölgesi'ndeki konumu
Pistler
Yön uzunluk yüzey
m ft
16R/34L 3,750 12,303 Asfalt
17L/35R 4,100 13,451 Asfalt
16L/34R 3,750 12,303 Asfalt
17R/35L 4,100 13,451 Asfalt
18/36 3,060 10,039 Asfalt
36/18 3,060 10,039 Asfalt
İstatistikler (İstatistikler (2019))
Toplam Yolcu 52.578.008
Transfer Yolcu 39.857.182
Toplam Kargo 852.943

Havalimanı inşaatındaki çalışma koşullarının yetersizliği ve işçi ölümlerine dair haberler zaman zaman muhalif basın aracılığıyla kamuoyuna yansıtılmıştır. Ölümlerin kamuoyundan gizlendiği ve Şubat 2018 itibarıyla, 400 işçinin hayatını kaybettiği iddiaları Çalışma Bakanlığı'nı açıklama yapmak durumunda bırakmıştır. Bakanlık açıklamasında, ölen işçi sayısnın 27 olduğu belirtilmiştir.[9][10] Eylül 2018'de havaalanı işçilerinin, şartların iyileştirilmesi talebiyle düzenlediği geniş katılımlı eyleme, jandarmalar tarafından Toma ve biber gazı ile müdahale edilmiştir. İnşaat-İş Sendikası, eylemin ardından 600'e yakın işçinin gözaltına alındığını öne sürmüştür.[11][12]

Tarihçe

Arka plan

İstanbul Atatürk Havalimanı'nın yoğunluğu ve kapasite yetersizliğini öne süren Bakanlar Kurulu yeni bir havalimanının inşa edilmesine karar verdi.[13] 13 Ağustos 2012 tarihinde ise bölge seçimi yapılarak projenin hayata geçirilmesi için ilk adım atıldı.

İhale süreci

Yeni Havalimanı’nın İhalesi 24 Ocak 2013 tarihinde açılıp 3 Mayıs 2013 günü sonlandırıldı.[14] Yüzde yirmi özkaynak zorunluluğunun öngörüldüğü ihaleye TAV, Alarko, IC, Limak, Makyol ve Varyap Holding katılım gösterdi.[15] Havalimanı işletme süresi şartlar dahilinde 25 yıl olarak sabitlendi.[16] İhale hazırlığının global büyüklükteki bir proje için kısa vadede gerçekleştiği fikri uzmanlar tarafından dile getirildi.[17][18] Sabancı Holding ise ihaleye katılmaktan vazgeçti.[19]

Türkiye tarihinin en büyük yatırımı olan Yeni Havalimanı İhalesi 3 Mayıs 2013 günü saat 10.00'da Ankara Esenboğa Havalimanı Sosyal Tesisleri'nde gerçekleştirildi.[20] İlk turda en yüksek teklifi Fraport şirketi verdi. İhaleyi 22 milyar 152 milyon euro ile Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon Ortak Girişim Grubu (OGG) kazandı. 6 saat süren 96 turlu ihaleden devlete, KDV dahil 26 milyar 142 milyon euro gelir çıktı.[21][22]

3 Mayıs 2013 tarihinde yapılan ihaleyi Cengiz, Mapa, Limak, Kolin, Kalyon Ortak Girişim Grubu (OGG)’nin kazanmasının ardından sözleşme DHMİ'nin 80. kuruluş yıldönümü olan 20 Mayıs 2013 tarihinde imzalandı.[23]

Eleştiriler

Proje ile ilgili açıklanan ÇED Raporu’na göre projenin çoğunluğunun mevcut ormanın üzerinde inşa edilecek olması nedeniyle bu bölgedeki ekolojik sisteme zarar verileceği endişesi gündeme getirildi. İnşaat bölgesindeki kurutulacak göl alanlarının sulak alan olma özelliklerini yitirecek olmaları da eleştirilen konuların başında geldi.[24]

İnşaat süreci

İnşaat Süreci Sözleşmenin imzalanması ile birlikte, YİD (Yap-İşlet-Devret) usulünde inşa edilecek ve işletmeye alınacak İstanbul Yeni Havalimanı projesinin yapım hazırlıkları başlamıştır. Çok-disiplinli (multidisciplinary) teknik yaklaşımın entegre şekilde uygulanmasına ihtiyaç duyulan projenin yapım aşaması, sözleşmeye göre toplam 4 etapta gerçekleştirilecektir. “Faz 1” olarak adlandırılan ve 90 milyon yolcu/yıl kapasitesine sahip, ilk etap iki bölüme ayrılmaktadır: • Faz 1a - 2 adet bağımsız paralel pisti o 34L/16R pisti: Banket dahil 3750m x 75m ölçülerinde, CATIIIb operasyon özelliğinde, ICAO 4F referans kategorisinde asfalt kaplama o 35R/17L pisti: Banket dahil 4100m x 75m ölçülerinde, CATIIIb operasyon özelliğinde, ICAO 4F referans kategorisinde asfalt kaplama - Her ana piste ait aynı geometrik özelliklerde paralel yedek pist (34R/16L ve 35L/17R pistleri) - Paralel, bağlantı, hızlı çıkış ve end-around Taksiyolları - Uçak park, operasyon ve de-icing Apronları - Terminal Binası (Yaklaşık 1.4milyonm² toplam kullanım alanı ile tek çatı altında dünyanın en büyük Terminal binası) - 18,000 araçlık Katlı otopark - Tasarımı Pininfarina tarafından İstanbul ve Lale figüründen esinlenerek yapılmış 90m yüksekliğinde Hava Trafik Kontrol Kulesi (ATCT) ve Teknik Blok - VIP Terminali - Kargo Tesisleri (Yaklaşık 5milyon ton/yıl kapasitesine ulaşabilecek planlamada) - Kurtarma ve Yangın (ARFF) İstasyonu, (her ana pist için CAT10 standardında 1 adet toplam 2 adet) - Yakıt ikmal limanı, 300bin ton kapasiteli yakıt çiftliği ve yakıt hidran sistemi - 6 adet SMR ve 51 MLAT entegrasyonu ile dünyanın en kapsamlı Gelişmiş Yüzey Hareketleri Rehber ve Kontrol Sistemi (A-SMGCS) - Diğer Hizmet Binaları ve ilgili elektronik, elektrik, mekanik ile güvenlik sistemleri • Faz 1b - 1 adet bağımsız paralel pist (3’lü bağımsız paralel operasyona müsait) o 18/36 pisti: Banket dahil 3750m x 75m ölçülerinde, CATIIIb operasyon özelliğinde, ICAO 4F referans kategorisinde asfalt ve beton kaplama, - Paralel, bağlantı, hızlı çıkış ve end-around Taksiyolları - 45m yüksekliğinde ikinci Hava Trafik Kontrol Kulesi - Kurtarma ve Yangın (ARFF) İstasyonu, (3, ana pist için CAT10 standardında 1 adet) - De-icing apron - İlgili Hizmet Binaları ve elektronik, elektrik, mekanik ile güvenlik sistemleri

• Faz 2 - 1 adet Doğu-Batı yönünde pist - İlgili bağlantı, hızlı çıkış ve end-around Taksiyolları - İlgili Hizmet Binaları ve elektronik, elektrik, mekanik ile güvenlik sistemleri

• Faz 3 - 1 adet bağımsız paralel pist (4’lü bağımsız paralel operasyona müsait) - 1 adet paralel yedek pist - İlgili bağlantı, hızlı çıkış ve end-around Taksiyolları - İlgili operasyon, uçak park ve De-icing apronları - 30milyon/yıl kapasitesinde 2. Terminal binası - 2 nolu Hava Trafik Kontrol Kulesinin 3 ve 4 nolu pistlere hizmet edecek şekilde güncellenmesi - İlgili bağlantı yolları - İlgili Hizmet Binaları ve elektronik, elektrik, mekanik ile güvenlik sistemleri

• Faz 4 - 1 adet bağımsız paralel pist (5’li bağımsız paralel operasyona müsait) - İlgili bağlantı, hızlı çıkış ve end-around Taksiyolları - İlgili operasyon, uçak park ve De-icing apronları - 30milyon/yıl kapasitesinde Uydu Terminal binası - 5 ve 6 nolu pistlere hizmet edecek 3 nolu Hava Trafik Kontrol Kulesi - İlgili bağlantı yolları - İlgili Hizmet Binaları ve elektronik, elektrik, mekanik ile güvenlik sistemleri

Sözleşmeye göre 1a fazının 42 aylık yapım ve operasyona girmesi süresi 1 Mayıs 2015 tarihinde yapılan yer teslimi ile başlamış; en yoğun zamanında sahada 33,000 personel ve 3200 iş makinesi ile 7 gün 24 saat esasında çalışmaların yürütüldüğü; GPS izleme, LOD 400 BIM gibi en üst düzey koordinasyon ve saha uygulama teknolojilerini kullanıldığı inşaat süreci, 21 Haziran 2018 tarihinde Türkiye Cumhurbaşkanı Sn. Recep Tayyip Erdoğan Cumhurbaşkanlığı uçağı ile pistlere ilk inişi gerçekleştirmesi ile taçlanmış; Operasyonel Hazırlık (ORAT) sürecine takiben, 29 Ekim 2018 tarihinde Faz 1a etabı tamamlanmış ve “İstanbul Havalimanı” olarak işletmeye alınmıştır. Operasyonlar ile beraber Faz1b çalışmaları da devam etmiş; 18 Haziran 2020 tarihinde, tüm dünyayı etkileyen COVID-19 pandemi sürecine rağmen tamamlanmış ve 3. paralel pist Türkiye’de ilk defa gerçekleştirilen 3’lü paralel kalkış ile operasyona açılmıştır. Yaklaşık 1.4milyonm² Terminal binası, 18bin araçlık otoparkı ve aktif 5 pisti ile İstanbul Havalimanı ilk fazı itibari ile 90milyon yolcu kapasitesine sahiptir. Tüm operasyon altyapısı ise Faz 1 itibari ile 120milyon yolcuya hitap edebilecek şekilde planlanmış ve operasyona alınmıştır. Diğer fazların yapımı sözleşme şartlarına göre Master Planın güncellenmesi ve yolcu sayıların sözleşmede belirtilen rakamlara ulaşması ile başlayacak ve sözleşmede belirtilen sürelerde tamamlanacaktır. Buna göre 4 fazın sonunda 5 paralel bağımsız pist (toplamda 9 pist), ana terminal ve uydu terminal binaları ile 150milyon/yıl aktif yolcu kapasitesine ve 200milyon yolcu/yıl operasyonel altyapı kapasitesine ulaşılacaktır.

Açılış ve sonrası

Resmî açılışı 29 Ekim 2018'de gerçekleştirilen havalimanının adı aynı gün İstanbul Havalimanı olarak açıklandı.[25]

Havalimanının üçüncü pisti, devlet konuk evi ve camisi 14 Haziran 2020'de açıldı.[26] 17 Temmuz 2020'de havalimanında bir müze ziyarete açıldı.[27][28][29]

Yapı

Terminaller
Terminalin iç görünümü

Ana terminal binasının büyüklüğü 1,3 milyon m2'dir.[30] 2020'de LEED sertifikası alan terminal binası, dünyada bu sertifikaya sahip olan en büyük binadır.[31]

Pistler
  • Havalimanına ait büyük uçakların iniş ve kalkışlarına uygun 3,5–4 km uzunluğunda Karadeniz'e dik olan 5 pist ve Karadeniz'e paralel uzanan 1 pist olmak üzere toplam 6 pist bulunuyor.
  • Bu pistler sayesinde F kodlu en büyük yolcu uçakları Airbus A380 ve Boeing 747-800 alana iniş yapabiliyor.
  • Bulunan iki taksi yolu 3.500 metre uzunluğunda ve 45 metre genişliğinde. Bu taksi yollarının acil pist niteliği bulunuyor.[32] Bunlara bağlı küçük taksi yolları da inşa edildi.

Hava trafik kontrol kulesi
Hava trafik kontrol kulesi

Temeli 2016 Ekim ayında atılan, 90 metre yüksekliğinde ve 17 katlı olarak projelendirilen hava trafik kontrol kulesi, lale figürlü tasarımı ile 2016 Uluslararası Mimarlık Ödülünü kazandı.[33][34][35]

Diğer yapılar

Havalimanında 40.000 araç kapasiteli park yeri bulunmaktadır.[36] Ayrıca havalimanı içerisinde Yotel adlı ve 451 kabinli bir otel hizmet vermektedir.[37] Şubat 2020'de havalimanında bir adliye açıldı.[38]

Istanbul havalimanı test merkezi

Havalimanında COVID-19 dolayısıyla 5,000 m2'lik bir alana kurulan test merkezidir. PCR, Antikor ve Antijen testleri yapılmakta olup günlük 10,000 test kapasitesine sahiptir.[39]

Bu bağlamda alınan havalimanında alınan diğer önlemler şunlardır.[40]

  • Tüm yolcular hem terminal binasında hem de alanda maske takmak zorundalar.
  • Güvenlik kontrol bölgelerinde temassız güvenlik önlemleri alındı.
  • Tüm yolcuların vücut ısıları termal kamera ile kontrol edilmektedir.
  • X-Ray'den geçen tüm yolcu bagajları ultraviolet ile sterilize edilmektedir.
  • Yolculara açık tüm alanlarda el sterilizasyon sıvıları mevcuttur.
  • Terminal binaları otonom robotlar ve UV ışık ile sterilize edilmektedir.
  • Bilgilendirici tabelalar ile sosyal mesafe sürekli hatırlatılmaktadır.
  • Terminale 24/7 temiz hava sirkülasyonu sağlanmıştır.
  • Alandaki yolcu otobüsleri her kullanımdan sonra dezenfekte edilmektedir.

Hava yolları ve uçuş noktaları

Yolcu
Hava yollarıUçuş noktaları
Aegean Airlines Atina[41]
Aeroflot Moskova-Şeremetyevo[42]
Afriqiyah Airways Beyda, Trablus-Mitiga
Air Albania Tiran[43]
Air Algérie Annâbe, Cezayir, Konstantin, Vahran
Air Astana Almatı, Atırav, Nur-Sultan
Air France Paris-Charles de Gaulle
Air Moldova Kişinev
Air Serbia Belgrad
All Nippon Airways Tokyo-Haneda (6 Temmuz 2020'de başlıyor)[44]
Ariana Afghan Airlines Kâbil, Mezar-ı Şerif
Asiana Airlines Seul-Incheon[45]
Ata Hava Yolları Tahran-İmam Humeyni, Tebriz
Avia Traffic Company Bişkek [46]
Azerbaycan Hava Yolları Bakü, Gence

[47]

Badr Airlines Hartum
Belavia Minsk
British Airways Londra-Heathrow[48]
Buraq Air Trablus-Mitiga
China Southern Airlines Pekin-Başkent (30 Mart 2020'de sona eriyor),[49] Pekin-Daxing (31 Mart 2020'de başlıyor),[49] Vuhan[50]
Corendon Airlines Kazablanka[51]
EgyptAir Kahire[52]
Emirates Dubai-Uluslararası[53]
Ethiopian Airlines Addis Ababa
Etihad Airways Abu Dabi
Fly Baghdad Bağdat, Erbil
Fly Jordan Amman-Kraliçe Aliye
Ghadames Air Transport Trablus-Mitiga
Gulf Air Bahreyn[54]
IndiGo Delhi[55]
Iran Air Tahran-İmam Humeyni
Iran Aseman Airlines Tahran-İmam Humeyni, Urmiye
Iraqi Airways Bağdat, Basra, Erbil, Süleymaniye
Jazeera Airways Kuveyt
Jordan Aviation Amman-Kraliçe Aliye
Juneyao Airlines Şanghay-Pudong (24 Haziran 2020'de başlıyor)[56]
Kam Air Kâbil
KLM Amsterdam[57]
Korean Air Seul-Incheon
Kuwait Airways Kuveyt
LOT Polish Airlines Varşova-Chopin
Lufthansa Frankfurt
Libyan Airlines Beyda, Trablus-Mitiga
Libyan Wings Trablus-Mitiga
Mahan Air Tahran-İmam Humeyni
Meraj Airlines Meşhed, Tahran-İmam Humeyni
Middle East Airlines Beyrut[58]
Nordwind Airlines Nizhnekamsk[59]
Nouvelair Tunus
Oman Air Maskat
Onur Air [60] Antalya, Düsseldorf, Trabzon, Bodrum, Odessa
Pegasus Hava Yolları İzmir
Qatar Airways Doha[61]
Qeshm Air Tahran-İmam Humeyni
Red Wings Airlines Kazan, Moskova-Domodedovo, Rostov-na-Donu, Sankt Peterburg, Ufa, Yekaterinburg
Rossiya Airlines Sankt Peterburg
Royal Air Maroc Kazablanka
Royal Jordanian Amman-Kraliçe Aliye
Saudia Cidde, Medine, Riyad[62]
SCAT Aktau, Çimkent
Sichuan Airlines Çengdu
Singapore Airlines Singapur[63]
SkyUp Airlines Kiev [64]
Somon Air Duşanbe
Taban Air İsfahan, Tahran-İmam Humeyni
TAROM Bükreş
Transavia France Nantes
Tunisair Tunus
Türk Hava Yolları Abidjan, Abu Dabi, Abuja, Adana, Addis Ababa, Adıyaman, Ağrı, Akabe, Akra, Almatı, Amman-Kraliçe Aliye, Amsterdam, Ankara, Antalya, Antananarivo, Asmara, Aşkabat, Atina, Atlanta, Bağdat, Bahreyn, Bakü, Bamako, Bangkok-Suvarnabhumi, Banjul, Bari (askıya alındı),[65] Barselona, Basel/Mulhouse, Basra, Batman, Batum, Belgrad, Berlin-Tegel, Beyrut, Bilbao, Billund, Bingöl, Birmingham, Bişkek, Bodrum, Bogotá, Bologna (askıya alındı),[65] Bordeaux, Boston-Logan, Bremen, Brüksel, Budapeşte, Buenos Aires-Ezeiza, Bükreş, Cakarta-Soekarno-Hatta, Cancún, Cape Town, Caracas, Cenevre, Cezayir, Chicago-O'Hare, Cibuti, Cidde, Cotonou, Çanakkale, Dakar-Diass, Dalaman, Dammam, Dakka, Darüsselam, Delhi, Denizli, Denpasar/Bali, Diyarbakır, Doha, Douala, Dubai-Uluslararası, Dublin, Dubrovnik, Durban, Duşanbe, Düsseldorf, Edinburgh, Edremit, El-Kasım, El-Uksur, Elazığ, Entebbe, Erbil, Ercan, Erzincan, Erzurum, Frankfurt, Freetown, Gaziantep, Gazipaşa, Gence, Göteborg, Graz, Guangzhou (29 Mart 2020'ye kadar askıya alınmıştır)[66], Hakkâri, Hamburg, Hannover, Hanoi, Harkov, Hartum, Hatay, Havana, Helsinki, Herson, Ho Şi Min Kenti, Hong Kong, Houston-Kıtalararası, Hurgada, Iğdır, İsfahan, İskenderiye-Borg El Arab, İslamabad, İzmir, Johannesburg-O. R. Tambo, Kâbil, Kahire, Kahramanmaraş, Kaloşvar, Karaçi, Kars, Kastamonu, Katanya (askıya alındı),[65] Katmandu, Kayseri, Kazablanka, Kazan, Kiev-Borispil, Kigali, Kilimanjaro, Kinşasa-N'djili, Kişinev, Kolombo-Bandaranaike, Konakri, Konstantin, Konya, Kopenhag, Köln/Bonn, Köstence, Krasnodar, Kuala Lumpur-Uluslararası, Kuveyt, Kütahya, Lagos, Lahor, Lefkoşa, Leipzig/Halle, Libreville, Lizbon, Ljubljana, Londra-Gatwick, Londra-Heathrow, Los Angeles, Lusaka, Lüksemburg, Lviv, Lyon, Madrid, Mahé, Malabo, Málaga, Malatya, Malé, Malta, Manchester, Manila, Maputo, Marakeş, Mardin, Marsilya, Maskat, Mauritius, Medine, Meksiko, Merzifon, Meşhed, Mezar-ı Şerif, Miami, Milano-Malpensa (askıya alındı),[65] Minsk, Mogadişu, Mombasa, Montréal-Trudeau, Moskova-Vnukovo, Mumbai, Muş, Münih, Nahçıvan, Nairobi-Jomo Kenyatta, Napoli (askıya alındı),[65] N'Djamena, Necef, Nevşehir, Newark (25 Mayıs 2020'de başlıyor), New York-JFK, Niamey, Nice, Nuakşot, Nur-Sultan, Nürnberg, Odessa, Oran, Ordu-Giresun, Osaka-Kansai (14 Nisan 2020'de tekrar başlıyor), Oslo-Gardermoen, Ouagadougou, Panama-Tocumen, Paris-Charles de Gaulle, Pekin-Başkent (9 Mart 2020'ye kadar askıya alınmıştır)[66], Phuket, Podgorica, Pointe-Noire, Port Harcourt, Porto, Port Sudan (27 Şubat 2020'de başlıyor), Prag, Priştine, Riga, Riyad, Roma-Fiumicino (askıya alındı),[65] Rostov-na-Donu, Salzburg, Samara, Samsun, San Francisco, Sankt Peterburg, São Paulo-Guarulhos, Saraybosna, Selanik, Semerkant, Seul-Incheon, Singapur, Sinop, Sivas, Soçi, Sofya, Stockholm-Arlanda, Strazburg, Stuttgart, Süleymaniye, Şanghay-Pudong (29 Mart 2020'ye kadar askıya alınmıştır)[66], Şanlıurfa, Şârika, Şarm El-Şeyh, Şırnak, Şiraz, Tahran-İmam Humeyni, Taif, Taipei-Taoyuan, Tallinn, Taşkent, Tebriz, Tel Aviv, Tiflis, Tokyo-Haneda (30 Mart 2020'de başlıyor), Tokyo-Narita (29 Mart 2020 ile 12 Nisan 2020 arası askıya alınacak), Toronto-Pearson, Toulouse, Trabzon, Tunus, Ufa, Ulan Batur, Uşak, Üsküp, Valensiya, Van, Vancouver (9 Haziran 2020'de başlıyor),[67] Varna, Varşova-Chopin, Venedik (askıya alındı),[65] Vilnius, Viyana, Voronej, Washington-Dulles, Xi'an (29 Mart 2020'ye kadar askıya alınmıştır)[66], Yanbu, Yaoundé, Yekaterinburg, Zagreb, Zanzibar, Zaporijya, Zonguldak, Zürih
Sezonluk: Friedrichshafen, Karlsruhe/Baden-Baden, Moroni, Pisa, Rovaniemi
Turkmenistan Airlines Aşkabat
Ukraine International Airlines Kiev-Borispil, Odessa
Uzbekistan Airways Semerkant, Taşkent
Zagros Airlines Meşhed, Tahran-İmam Humeyni

Kargo

Kargo/Lojistik Merkezi; projenin ilk fazı için 1,4 milyon metrekarelik bir alana kurulacak olup, ilerleyen fazlarda inşa edilecek 200.000 metrekarelik ilave bölgesi ile 1,6 milyon metrekarelik büyüklüğe ulaşacaktır. Bu hedefler doğrultusunda ilk adım olarak 4 Mart 2015 tarihinde DHL Express ile kargo operasyonlarının yürütüleceği 20 bin metrekarelik bir alan için ön protokol imzalanmıştır. Ayrıca kargo, lojistik ve geçici depolama alanlarında hizmet veren yerli ve yabancı pek çok önemli şirket de bu projenin içerisinde yer almaktadır. Kargo/Lojistik Merkezi ilk fazında yıllık 2,5 milyon hava kargo tonaj kapasitesi ile hizmet verecek olup, ikinci ve üçüncü fazlar ile bu kapasite yıllık 5,5 milyon tona kadar çıkartılabilecek şekilde planlanmıştır. Aynı anda 29 geniş gövdeli kargo uçağı, opsiyonel olarak ise 38 kargo uçağının yanaşabileceği bu merkez için park pozisyonları geçici depolama alanlarının önlerinde konumlanmakta olup, bu noktalardan yolcu terminalleri ve uzak park alanlarına, pist ve taksi yollarının altından geçen hava tarafı servis tünellerini kullanarak, güvenli, hızlı, kusursuz, uçak trafiğinden ve olumsuz hava koşullarından etkilenmeyecek bir operasyon alt yapısı düşünülmüştür. İstanbul Havalimanı içerisinde kurulacak Kargo Şehri’nde geçici depolama alanları, acente binaları, gümrük ofisleri ve tüm kargo/lojistik operasyonları bir arada yer alacaktır. Kargo Şehri içerisinde çalışacak tüm firmaların personellerine ve ayrıca iş amaçlı bu bölgeyi kullanacak kişilerin işlerini kolaylaştırmaya yönelik bankacılık hizmetleri, kafe ve restoranlar, kuru temizleme, kuaför, PTT, ibadet alanları, veteriner, sağlık merkezi, test laboratuvarları gibi hizmet noktaları bulunacaktır. Sirkülasyonun yoğun olduğu tüm destek alanları için planlanmış 456 bin metrekarelik toplam kullanım alanında 18 bin büyük ve küçük aracın park edebileceği otoparklar planlanmıştır. Ayrıca yoğun saatlerde paydaş ve çalışanların kargo şehrine trafiksiz bir şekilde ulaşması adına alternatif bir giriş yolu da planlanmıştır.

İstatistikler

Yolcu istatistikleri
Yıl İç hatlar Dış hatlar Toplam
2018[68] 65.006 30.199 95.205
2019[69] 12.574.641 39.434.579 52.009.220
2020[70] 7.414.437 15.994.695 23.409.132

Ulaşım

İstanbul Havalimanı karayolu taşımacalığında D-020 Karayolu, Kuzey Marmara Otoyolu ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü ile entegredir. Ayrıca Yüksek Hızlı Tren ile M11 metrosu havalimanına bağlantı sağlayacaktır. Tren Gebze-Yavuz Sultan Selim Köprüsü-Halkalı güzergahında, metro ise Gayrettepe-Halkalı güzergahında ara durak olarak hizmet verecektir. Metronun inşaatı devam etmekte olup Yüksek Hızlı Tren'in proje çalışmaları devam etmektedir. Mevcut durumda Havalimanına sadece şehir içinde İETT ve Havaist, şehir dışından ise İstanbul Seyahat araçlarıyla ulaşım imkânı mevcuttur.[71] Ayrıca özel transfer hizmeti sağlayan firmalar da mevcuttur. Bu firmalar tarifeli taşımacılık hizmetleri için önceden bilet hazırlamalı ve bu biletlerde yolcuların kimlik bilgileri detaylı şekilde yer almalıdır.[72]

24 Kasım 2020 itibarıyla İETT'nin 6 hattı, HAVAİST'in ise 9 hattı ile havalimanı-şehir merkezi arasındaki ulaşım sağlamaktadır. Hatların sefer sıklığı koronavirüs pandemisi nedeniyle uçuş sayılarına ve yolcu yoğunluğuna göre ayarlanmaktadır. Ayrıca İstanbul Seyahat ile 2 adet şehirlerarası hattı aktif olarak hizmet vermektedir. Yakında Bursa ve çevresinden de İstanbul Havalimanı’na yolcu taşımacılığı hizmeti başlayacaktır.

İstanbul Havalimanı İnşaat Halindeki Demiryolu Hatları
Hat Destinasyon Durum
Gayrettepe - Halkalı İnşaat Aşamasında
Gebze - YSS Köprüsü - Halkalı Proje Aşamasında

İstanbul Havalimanı İETT Hatları[73]
Hat Kodu Destinasyon Ücret
H-1 Mahmutbey Metro Çift Bilet (₺7)
H-2 Mecidiyeköy
H-3 Halkalı Marmaray
H-6 Yunus Emre Mah. / Arnavutköy
H-8 Hacıosman Metro / Sarıyer
H-9 Cevizlibağ

İstanbul Havalimanı Havaist Hatları[74]
Hat Kodu Destinasyon Ücret
HVİST-5 Esenler Otogar ₺23
HVİST-6 Halkalı - Başakşehir ₺21
HVİST-7 Beylikdüzü - Çatalca ₺28
HVİST-8 Avcılar - Bahçeşehir ₺23
HVİST-9 Kadıköy - Tepeüstü ₺32
HVİST-10 Pendik - Sabiha Gökçen H.L. ₺37
HVİST-12 Beyazıt - Aksaray ₺30
HVİST-13 Bakırköy - Yenibosna ₺26
HVİST-14 Taksim - Beşiktaş ₺30

İstanbul Havalimanı İstanbul Seyahat Hatları[75]
Destinasyon Ücret
Çorlu (Ağır Bakım) ₺60
Tekirdağ Otogar
Lüleburgaz Otogar ₺70
Babaeski Otogar ₺80
Edirne Otogar ₺90

Kaynakça
  1. "İstanbul Havalimanı 'IST' kodunu aldı". Air Türk Haber. 6 Nisan 2019. Erişim tarihi: 6 Nisan 2019.
  2. "3. Havalimanı Nereye Yapılacak?". TRT Haber. 19 Kasım 2012. Erişim tarihi: 1 Mart 2014.
  3. NTVMSNBC http://www.ntvmsnbc.com/id/25398959. Eksik ya da boş |başlık= (yardım)
  4. "Bakan Yıldırım 3. havalimanının tam yerini açıkladı". NTVMSNBC. 19 Kasım 2012. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.
  5. "3. Havalimanının Yeri Belli Oldu". CNNTÜRK. 19 Kasım 2012. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.
  6. https://www.haberler.com/istanbul-havalimani-nin-ilk-tarifeli-ucak-11387730-haberi/
  7. "İşte yeni İstanbul!". HABERTÜRK. 2 Haziran 2012. Erişim tarihi: 14 Mart 2014.
  8. "İstanbul'un 3. havalimanı 29 Ekim 2017'de açılacak". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 12 Şubat 2015. 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2015.
  9. ""3. Havalimanı inşaatında 400 işçinin ölümü gizlendi" iddiası: Sus payı 400 bin lira". T24.com.tr. 12 Şubat 2018. Erişim tarihi: 14 Eylül 2018.
  10. "Çalışma Bakanlığı: 3. havalimanında 400 değil, 27 işçi öldü". Sputnik. 14 Şubat 2018. Erişim tarihi: 14 Eylül 2018.
  11. "3. havalimanı inşaatında eylem ikinci gününde: Çok sayıda işçi gözaltında". Sputnik. 15 Eylül 2018. Erişim tarihi: 15 Eylül 2018.
  12. "Yeni havalimanı şantiyesine sabaha karşı baskın: Yüzlerce işçiye gözaltı". Diken. 15 Eylül 2018. Erişim tarihi: 15 Eylül 2018.
  13. "İşte üçüncü havalimanı". Radikal gazetesi. 8 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
  14. http://www.taraf.com.tr/haber/yeni-havalimani-icin-tarih-aciklandi.htm
  15. "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2013.
  16. http://www.patronlardunyasi.com/haber/Istanbul-da-3-uncu-havalimani-ihale-ilan-tarihi-belli-oldu/132966
  17. http://www.aksam.com.tr/ucuncu-havalimani-macerasi--8966y.html
  18. http://www.airnewstimes.com/dev-ihale-icin-geri-sayim-basladi-22372-haberi.html
  19. http://www.haberturk.com/yazarlar/guntay-simsek/813798-ucuncu-havalimani-nasil-olmali
  20. "İstanbul'a 3. havalimanı ihalesi Esenboğa'da yapılacak". CNN Turk. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
  21. "Arşivlenmiş kopya". 6 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2013.
  22. http://www.radikal.com.tr/ekonomi/rekor_ihale-1132036
  23. "3. havalimanı sözleşmesi 20 Mayıs'ta imzalanacak". Bloomberg HT. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mayıs 2013.
  24. "Korku filmi senaryosu gibi". Cumhuriyet gazetesi. Erişim tarihi: 5 Mayıs 2013.
  25. "Cumhurbaşkanı Erdoğan adını açıkladı: İstanbul Havalimanı". NTV.com.tr. 29 Ekim 2018. Erişim tarihi: 29 Ekim 2018.
  26. "İstanbul Havalimanı'nda 3. bağımsız pist, Devlet Konukevi ve cami hizmete açılıyor". Anadolu Ajansı. 14 Haziran 2020. Erişim tarihi: 15 Haziran 2020.
  27. "İstanbul Havalimanı Müzesi açıldı". Haberturk.com. 17 Temmuz 2020. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
  28. "Dünya'nın en büyük havalimanı müzesi İstanbul Havalimanı'nda hizmete girdi". Milliyet. 17 Temmuz 2020. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
  29. "İstanbul Havalimanı Müzesi 'Türkiye'nin Hazineleri-Tahtın Yüzleri' sergisiyle açıldı". Anadolu Ajansı. 17 Temmuz 2020. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2020.
  30. http://www.hurriyet.com.tr/ekonomi/istanbul-yeni-havalimani-ilkleriyle-tarihe-gececek-40994595
  31. Taşkıran, İzzet (27 Mayıs 2020). "İstanbul Havalimanı terminali dünyanın en büyük 'LEED Altın' sertifikalı binası seçildi". Anadolu Ajansı. Erişim tarihi: 27 Mayıs 2020.
  32. http://emlak.kanald.com.tr/t/silivri_havaalani_ne_zaman_yapilacak/Iste_3_havalimani_En_uzun_pist_onda/5870.aspx
  33. 3. Havalimanı'nda "Ödüllü Kule" için temel atıldı milliyet.com.tr, erişim 19 Şubat 2017
  34. 3. Havalimanı Hava Trafik Kontrol Kulesinin temeli atıldı trthaber.com/, erişim 19 Şubat 2017
  35. Cebeci, Uğur (20 Aralık 2017). "Kuleye çıktık". Hürriyet. Erişim tarihi: 20 Aralık 2017.
  36. https://www.igairport.com/tr/istanbul-havalimani/hizmetler/otopark
  37. https://www.ntv.com.tr/seyahat/istanbul-havalimanina-teknoloji-odakli-otel-yotel,Cpe1d_b4_kmg5LHapMSeMQ
  38. https://www.haberturk.com/adalet-bakani-gul-istanbul-havalimani-adliyesi-ni-ziyaret-etti-2939792
  39. "Covid-19". İstanbul Airport. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
  40. "Is it Safe to Travel through Istanbul Airport? Global and Local Precautions ." 3 Şubat 2021. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
  41. "AEGEAN flight cancellations from/to Istanbul on the 5th & 6th of April 2019". Aegean Airlines. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2019.
  42. "Attention passengers flying to / from Istanbul". Aeroflot. 26 Mart 2019. 17 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  43. "Air Albania". www.airalbania.com.al. 19 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  44. Karp, Aaron (23 Ocak 2020). "ANA to launch Tokyo Haneda-Istanbul route, shifts three US routes from Narita to Haneda" (İngilizce). Routes Online. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
  45. "Information about relocation to Istanbul new airport│ASIANA AIRLINES". Information about relocation to Istanbul new airport│ASIANA AIRLINES. 30 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  46. "Возобновление рейса БИШКЕК-СТАМБУЛ-БИШКЕК!". aero.kg. Avia Traffic. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020.
  47. "Starting from April 7, all AZAL flights to Istanbul will be operated to the new Airport". azal.az. 19 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  48. "Travel news | British Airways = Travel news <nowiki>". 25 Mart 2019. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  49. https://www.routesonline.com/news/38/airlineroute/288851/china-southern-moves-beijing-istanbul-to-daxing-from-late-march-2020/
  50. "China Southern adds Wuhan - Istanbul service from May 2019". routesonline. 2 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2019.
  51. Liu, Jim. "Corendon Istanbul - Casablanca service changes from April 2019". Routesonline. 18 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  52. "STARTING 07 APRIL 19 EGYPTAIR ARRIVALS&DEPARTURES TO ISTANBUL WILL BE ALTERED TO ISTANBUL AIRPORT(LTFM)". egyptair.com. 20 Mart 2019. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  53. "Emirates flights to/from Istanbul from 7th April 2019 will operate from the International Terminal at the city's new Istanbul Airport, instead of Istanbul Ataturk International Airport". emirates.com. 2 Nisan 2019. 12 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  54. "Gulf Air flights to the new Istanbul Airport". Gulf Air. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019.
  55. "IndiGo to start direct flights to Istanbul from March 20". @businessline. 20 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  56. Liu, Jim (24 Ocak 2020). "Juneyao Airlines adds Athens / Istanbul service from June 2020". Routes Online. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
  57. "Latest flight information - KLM.com". KLM. 17 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2019.
  58. "MEA - New Istanbul Airport". www.mea.com.lb. 1 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ocak 2020.
  59. Плохотниченко, Юрий (23 Temmuz 2019). "Arşivlenmiş kopya" Nordwind Airlines будет летать из Нижнекамска в Стамбул. Travel.ru (Rusça). 24 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Temmuz 2019.
  60. Liu, Jim (17 Mayıs 2019). "Onur Air adds Anapa service from mid-May 2019". Routesonline. 17 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mayıs 2019.
  61. "Qatar Airways will fly to new Istanbul Airport from Sunday, 7 April 2019". Qatar Airways Support. 31 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2019.
  62. "New Istanbul Airport". Saudia. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2019.
  63. "Relocation of Istanbul Airport Operations". Singapore Airlines. 28 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Mart 2019.
  64. İGA Istanbul Airport [@igairport] (25 Eylül 2020). "Ukraynalı hava yolu şirketi SkyUp Airlines, bugün itibarıyla haftada 3 gün olarak planlanacak şekilde #İstanbul - #Kiev uçuşlarına başladı! Birlikte nice emniyetli ve sağlıklı uçuşlar dileriz. ✈️ t.co/bik1mh80YP" (Tweet). Erişim tarihi: 26 Eylül 2020 – Twitter vasıtasıyla.
  65. Taşkıran, İzzet (1 Mart 2020). "Turkish Airlines temporarily halts flights to Italy" (İngilizce). Anadolu Ajansı. 2 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mart 2020.
  66. Liu, Jim (29 Şubat 2020). "Turkish Airlines March 2020 Beijing service changes as of 28FEB20" (İngilizce). Routesonline. 1 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2020.
  67. Liu, Jim (5 Şubat 2020). "Turkish Airlines schedules Vancouver launch in June 2020" (İngilizce). Routes Online. 5 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2020.
  68. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 7 Ocak 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Haziran 2019.
  69. "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 26 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2020.
  70. https://www.dhmi.gov.tr/Lists/Istatislikler/Attachments/187/YOLCU.pdf
  71. https://bilgii.net/istanbul-havalimani-yeni-ulasim-yollari/ İstanbul Havalimanı'na Ulaşım Yolları
  72. "Karayolu Taşımacılığı ve Karayolu Yönetmeliği". Istanbul Airport Transfer Expert. Erişim tarihi: 3 Şubat 2021.
  73. https://www.iett.istanbul/tr/main/pages/havalimanlarina-ulasim/76
  74. https://hava.ist/
  75. https://istanbulseyahat.com.tr/

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.