Yıldırım Akbulut
Yıldırım Akbulut (15 Kasım 1935, Erzincan, Türkiye), Türk avukat, siyasetçi ve 20. Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı. Başbakanlık ve Anavatan Partisi Genel Başkanlığı görevini 1989–1991 yılları arasında sürdüren Akbulut, 1987–1989 ve 1999–2000 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı görevini üstlenmiştir.
Yıldırım Akbulut | |
---|---|
20. Türkiye Başbakanı | |
Görev süresi 9 Kasım 1989 - 23 Haziran 1991 | |
Cumhurbaşkanı | Turgut Özal |
Yerine geldiği | Turgut Özal |
Yerine gelen | Mesut Yılmaz |
15. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı | |
Görev süresi 20 Mayıs 1999 - 30 Eylül 2000 | |
Yerine geldiği | Hikmet Çetin |
Yerine gelen | Ömer İzgi |
Görev süresi 24 Aralık 1987 - 9 Kasım 1989 | |
Yerine geldiği | Necmettin Karaduman |
Yerine gelen | İsmet Kaya Erdem |
Türkiye İçişleri Bakanı | |
Görev süresi 26 Ekim 1984 - 16 Eylül 1987 | |
Başbakan | Turgut Özal |
Yerine geldiği | Ali Tanrıyar |
Yerine gelen | Ahmet Selçuk |
2. Anavatan Partisi Genel Başkanı | |
Görev süresi 16 Kasım 1989 - 15 Haziran 1991 | |
Yardımcı | Turgut Özal |
Yerine gelen | Mesut Yılmaz |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 17., 18., 19. ve 21. dönem milletvekili | |
Seçim Bölgesi | 1983 – Erzincan 1987 – Erzincan 1991 – Erzincan 1999 – Ankara |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 15 Kasım 1935 Erzincan, Türkiye |
Partisi | Anavatan Partisi |
Evlilik(ler) | Samia Akbulut |
Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi |
Mesleği | Avukat, siyasetçi |
İlk yılları ve kariyeri
Yıldırım Akbulut, 15 Kasım 1935 tarihinde Erzincan'da doğdu. Babasının PTT memuru olması nedeniyle ilkokulu Eskişehir'de, ortaokulu Samsun'da, liseyi ise Erzican'da okudu. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesini bitirdi ve serbest avukatlık yaptı.[1][2]
Erken siyasi kariyeri
Akbulut, Adalet Partisi Erzincan il başkanlığı yaptı. Mayıs 1983 tarihinde Anavatan Partisinin (ANAP) kurucuları arasında yer aldı ve ilk defa 1983 Türkiye genel seçimlerinde ANAP Erzincan milletvekili olarak meclise girdi. 26 Ekim 1984 - 6 Eylül 1987 tarihleri arasında Turgut Özal tarafından kurulan 45. Türkiye Hükûmeti'nde İçişleri Bakanı olarak yer aldı. 1987 Türkiye genel seçimleri'nde tekrar ANAP Erzincan milletvekili olarak meclise girdi ve 1987 yılında yapılan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı seçiminin üçüncü turunda 431 üyeden 250'sinin oyuyla TBMM Başkanı seçildi ve bu görevini 9 Kasım 1989 tarihine kadar sürdürdü.[1][3]
Başbakanlığı, 1989–1991
Turgut Özal'ın 1989 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhurbaşkanı olarak seçilmesinin ardından aynı yıl Akbulut başkanlığında 47. Türkiye Hükûmeti kuruldu.[4] 17 Kasım 1989'daki ANAP I. Olağanüstü Kongresi Turgut Özal'dan boşalan genel başkanlığa Akbulut'u getirdi. 15 Haziran 1991 tarihinde gerçekleştirilen ANAP Kongresi'nde Mesut Yılmaz'a karşı yenilerek genel başkanlık ve başbakanlıktan ayrıldı.[1]
Sonraki siyasi kariyeri
1992 yılında dönemin Cumhurbaşkanı Turgut Özal'ın istemiyle 17 arkadaşıyla birlikte ANAP'tan istifa etmiş, ancak bir süre sonra partiye dönmüştür.[1]
18 Nisan 1999 seçimlerinin ardından mayıs ayında yapılan TBMM Başkanlığı seçimlerini kazanıp 2000 yılına kadar TBMM Başkanlığı'nı sürdürdü. 2000 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde aday olmuş ancak adaylığını 2. turun ardından geri çekmiştir. 2002'de ANAP'tan istifa eden Akbulut, aynı yıl yapılan genel seçimlerde Doğru Yol Partisi'nden (DYP) İstanbul milletvekili adayı oldu, ancak DYP'nin barajı geçememesi nedeniyle seçilemedi.
Anayasa Mahkemesi eski üyelerinden Samia Akbulut'la (d. 1940) evli olan Akbulut 3 kız çocuğu babasıdır. 17., 18., 19. Dönem Erzincan ve 21. Dönem Ankara milletvekili olmuştur. Turgut Özal Üniversitesi Mütevelli Heyeti Başkanıdır.
Hâlen Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulu üyesidir.
Kaynakça
- Hürriyet, 7/2/2002.
- http://www.biyografi.info/kisi/yildirim-akbulut
- "Arşivlenmiş kopya". 7 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
- "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Haziran 2016.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Hikmet Çetin |
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı 20 Mayıs 1999 - 30 Eylül 2000 |
Sonra gelen: Ömer İzgi |
Önce gelen: Turgut Özal |
Türkiye Başbakanı 9 Kasım 1989 - 23 Haziran 1991 |
Sonra gelen: Mesut Yılmaz |
Önce gelen: Necmettin Karaduman |
Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı 24 Aralık 1987 - 9 Kasım 1989 |
Sonra gelen: Kaya Erdem |
Önce gelen: Ali Tanrıyar |
Türkiye İçişleri Bakanı 26 Ekim 1984 - 16 Eylül 1987 |
Sonra gelen: Ahmet Selçuk |
Parti siyasi görevi | ||
Önce gelen: Turgut Özal |
Anavatan Partisi Genel Başkanı 16 Kasım 1989 - 15 Haziran 1991 |
Sonra gelen: Mesut Yılmaz |