Türkiye başbakanları listesi

Türkiye başbakanları listesi, Türkiye Cumhuriyeti Başbakanı olarak görev yapmış kişileri içeren liste.

Türkiye'de başbakan

Başbakan, parlamenter sistem ile yönetilen toplumlarda yürütmenin başı olan ve devletin atacağı adımlara karar veren kişidir. Kelime anlamı olarak hükûmetin ve bakanlar kurulunun başı, kabinenin başı, başvekili ifade eder. Türkiye Cumhuriyeti'nde de parlamenter sistem uygulanırken (1923-2018) yürütme yetkisi ve ülke adına karar alma başbakanın göreviydi. Bakanlar Kuruluna başkanlık ederdi. Hükûmeti ve icraatlarını yönetirdi. Türkiye'de her 4 yılda bir gerçekleşen genel seçimlerin sonucunda Başbakan, 4 yıl süre ile seçilirdi.

Muvakkat İcra Encümeni Reisi (1920)

İsim
(Doğum-Ölüm)
Resim Seçim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Parti
Mustafa Kemal Atatürk
(1881-1938)
25 Nisan 1920[1]3 Mayıs 1920-
(Ankara mebusu)

İcra Vekilleri Heyeti Reisi (1920-1923)

No. İsim
(Doğum-Ölüm)
Resim Seçim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Parti İcra Vekilleri Heyeti
1 Mustafa Kemal Atatürk
(1881-1938)
3 Mayıs 192024 Ocak 1921-
(Ankara mebusu)
I. İcra Vekilleri Heyeti
2 Fevzi Çakmak
(1876-1950)
24 Ocak 192119 Mayıs 1921-
(Kozan mebusu)
II. İcra Vekilleri Heyeti
19 Mayıs 19219 Temmuz 1922 III. İcra Vekilleri Heyeti
3 Rauf Orbay
(1881-1964)
12 Temmuz 19224 Ağustos 1923-
(Sivas mebusu)
IV. İcra Vekilleri Heyeti
4 Fethi Okyar
(1880-1943)
14 Ağustos 192327 Ekim 1923-
(İstanbul mebusu)
V. İcra Vekilleri Heyeti

Türkiye Cumhuriyeti Başbakanları (1923-2018)

      CHP       ANAP       Refah       DP       Askerî       Tarafsız       AP       DYP       DSP       CGP       AKP

Türkiye Cumhuriyeti'nde birçok koalisyon hükûmeti dönemi görülmüştür, bu durumda listeye başbakanın partisi yazılmıştır.

Başbakanlar iki farklı şekilde numaralandırılabilir. İlk sütunda her yeni başbakana bir numara verilmiş, ikinci sütunda ise aynı kişinin tekrar başbakan olması hâlinde yeni numara verilmemiştir. İki numaralandırma şekli de resmî değildir. Resmen sadece hükûmetler numaralandırılır.

Sıra İsim
(Doğum-Ölüm)
Fotoğraf Seçim Göreve Başlama Görevden Ayrılma Parti Hükûmet
1 İsmet İnönü
(1884-1973)
192330 Ekim 19236 Mart 1924Cumhuriyet Halk Partisi1. İnönü I
6 Mart 192422 Kasım 19242. İnönü II
2 Fethi Okyar
(1880-1943)
22 Kasım 19243 Mart 1925Cumhuriyet Halk Partisi3. Okyar
(1) İsmet İnönü
(1884-1973)
3 Mart 19251 Kasım 1927Cumhuriyet Halk Partisi4. İnönü III
1 Kasım 192727 Eylül 19305. İnönü IV
192727 Eylül 19304 Mayıs 19316. İnönü V
19314 Mayıs 19311 Mart 19357. İnönü VI
19351 Mart 19351 Kasım 19378. İnönü VII
3 Celal Bayar
(1883-1986)
1 Kasım 193711 Kasım 1938Cumhuriyet Halk Partisi9. Bayar I
11 Kasım 193825 Ocak 193910. Bayar II
4 Refik Saydam
(1881-1942)
25 Ocak 19393 Nisan 1939Cumhuriyet Halk Partisi11. Saydam I
19393 Nisan 19399 Temmuz 194212. Saydam II
Ahmet Fikri Tüzer (vekâleten)
(1878-1942)
8 Temmuz 19429 Temmuz 1942Cumhuriyet Halk Partisi
5 Şükrü Saracoğlu
(1887-1953)
9 Temmuz 19429 Mart 1943Cumhuriyet Halk Partisi13. Saracoğlu I
19439 Mart 19437 Ağustos 194614. Saracoğlu II
6 Recep Peker
(1889-1950)
19467 Ağustos 19469 Eylül 1947Cumhuriyet Halk Partisi15. Peker
7 Hasan Saka
(1885-1960)
10 Eylül 194710 Haziran 1948Cumhuriyet Halk Partisi16. Saka I
10 Haziran 194816 Ocak 194917. Saka II
8 Şemsettin Günaltay
(1883-1961)
16 Ocak 194922 Mayıs 1950Cumhuriyet Halk Partisi18. Günaltay
9 Adnan Menderes
(1899-1961)
195022 Mayıs 19509 Mart 1951Demokrat Parti19. Menderes I
9 Mart 195117 Mayıs 195420. Menderes II
195417 Mayıs 19549 Aralık 195521. Menderes III
9 Aralık 195525 Kasım 195722. Menderes IV
195725 Kasım 195727 Mayıs 1960[2]23. Menderes V
10 Cemal Gürsel
(1895-1966)
30 Mayıs 19605 Ocak 1961Tarafsız24. Gürsel I
5 Ocak 19617 Ekim 196125. Gürsel II
Emin Fahrettin Özdilek (vekâleten)
(1898-1989)
30 Ekim 196120 Kasım 1961
(1) İsmet İnönü
(1884-1973)
196120 Kasım 196125 Haziran 1962Cumhuriyet Halk Partisi26. İnönü VIII
25 Haziran 196225 Aralık 196327. İnönü IX
25 Aralık 196320 Şubat 196528. İnönü X
11 Suat Hayri Ürgüplü
(1903-1981)
20 Şubat 196527 Ekim 1965Tarafsız29. Ürgüplü
12 Süleyman Demirel
(1924-2015)
196527 Ekim 19653 Kasım 1969Adalet Partisi30. Demirel I
19693 Kasım 19696 Mart 197031. Demirel II
6 Mart 197026 Mart 197132. Demirel III
13 Nihat Erim
(1912-1980)
26 Mart 197111 Aralık 1971Tarafsız33. Erim I
11 Aralık 197117 Nisan 197234. Erim II
14 Ferit Melen
(1906-1988)
17 Nisan 197215 Nisan 1973Cumhuriyetçi Güven Partisi35. Melen
15 Naim Talu
(1919-1998)
15 Nisan 197325 Ocak 1974Tarafsız36. Talu
16 Bülent Ecevit
(1925-2006)
197325 Ocak 197417 Kasım 1974Cumhuriyet Halk Partisi37. Ecevit I
17 Sadi Irmak
(1904-1990)
17 Kasım 197431 Mart 1975Tarafsız38. Irmak
(12) Süleyman Demirel
(1924-2015)
31 Mart 197521 Haziran 1977Adalet Partisi39. Demirel IV
(16) Bülent Ecevit
(1925-2006)
197721 Haziran 197721 Temmuz 1977Cumhuriyet Halk Partisi40. Ecevit II
(12) Süleyman Demirel
(1924-2015)
21 Temmuz 19775 Ocak 1978Adalet Partisi41. Demirel V
(16) Bülent Ecevit
(1925-2006)
5 Ocak 197812 Kasım 1979Cumhuriyet Halk Partisi42. Ecevit III
(12) Süleyman Demirel
(1924-2015)
12 Kasım 197912 Eylül 1980Adalet Partisi43. Demirel VI
- Turhan Feyzioğlu
(1922-1988)
12 Eylül 198012 Eylül 1980Askeri Yönetim-
18 Bülend Ulusu
(1923-2015)
21 Eylül 198013 Aralık 1983Askeri Yönetim44. Ulusu
19 Turgut Özal
(1927-1993)
198313 Aralık 198321 Aralık 1987Anavatan Partisi45. Özal I
198721 Aralık 198731 Ekim 1989[3]46. Özal II
Ali Bozer (vekâleten)
(1925–2020)
31 Ekim 19899 Kasım 1989Anavatan Partisi
20 Yıldırım Akbulut
(1935– )
9 Kasım 198923 Haziran 1991Anavatan Partisi47. Akbulut
21 Mesut Yılmaz
(1947–2020)
23 Haziran 199120 Kasım 1991Anavatan Partisi48. Yılmaz I
(12) Süleyman Demirel
(1924-2015)
199120 Kasım 199116 Mayıs 1993Doğru Yol Partisi49. Demirel VII
Erdal İnönü (vekâleten)
(1926-2007)
16 Mayıs 199325 Haziran 1993Sosyaldemokrat Halkçı Parti
22 Tansu Çiller
(1946– )
25 Haziran 19935 Ekim 1995Doğru Yol Partisi50. Çiller I
5 Ekim 199530 Ekim 199551. Çiller II
30 Ekim 19956 Mart 199652. Çiller III
(21) Mesut Yılmaz
(1947–2020)
6 Mart 199628 Haziran 1996Anavatan Partisi53. Yılmaz II
23 Necmettin Erbakan
(1926-2011)
199528 Haziran 1996[4]30 Haziran 1997Refah Partisi54. Erbakan
(21) Mesut Yılmaz
(1947–2020)
30 Haziran 1997[5]11 Ocak 1999Anavatan Partisi55. Yılmaz III
(16) Bülent Ecevit
(1925-2006)
11 Ocak 1999[6]28 Mayıs 1999Demokratik Sol Parti56. Ecevit IV
199928 Mayıs 1999 [7]18 Kasım 200257. Ecevit V
24 Abdullah Gül
(1950– )
200218 Kasım 200214 Mart 2003Adalet ve Kalkınma Partisi58. Gül
25 Recep Tayyip Erdoğan
(1954– )
14 Mart 200329 Ağustos 2007Adalet ve Kalkınma Partisi59. Erdoğan I
200729 Ağustos 20076 Temmuz 201160. Erdoğan II
20116 Temmuz 201128 Ağustos 201461. Erdoğan III
26 Ahmet Davutoğlu
(1959– )
28 Ağustos 201425 Ağustos 2015Adalet ve Kalkınma Partisi62. Davutoğlu I
06/201525 Ağustos 2015 24 Kasım 2015 63. Davutoğlu II
11/201524 Kasım 2015 24 Mayıs 2016 64. Davutoğlu III
27 Binali Yıldırım
(1955– )
24 Mayıs 20169 Temmuz 2018Adalet ve Kalkınma Partisi65. Yıldırım

Notlar

  • İçişleri bakanı Ahmet Fikri Tüzer, Refik Saydam'ın görevi başında vefat etmesi üzerine, Şükrü Saracoğlu 9 Temmuz 1942'de 13. hükûmeti kurmadan önce 12. hükûmette bir günlüğüne başbakanlık görevini üstlendi.
  • Emin Fahrettin Özdilek, 26 Ekim 1961'de Cemal Gürsel'in Cumhurbaşkanlığı görevi başladığı için Başbakanlık görevini 27 Ekim 1961 - 20 Kasım 1961 tarihleri arasında geçici olarak yürüttü.
  • Ali Bozer, Turgut Özal'ın 31 Ekim 1989 tarihinde Cumhurbaşkanlığına seçilmesi üzerine boşalan yerine 9 Kasım 1989 tarihine dek vekalet etti.
  • Erdal İnönü, Süleyman Demirel'in Cumhurbaşkanlığına seçilmesi üzerine boşalan yerine 16 Mayıs 1993 - 25 Haziran 1993 tarihleri arasında vekalet etti.
  • Binali Yıldırım, Türkiye Cumhuriyeti'nin son başbakanıdır. Yapılan referandum ile Başkanlık Sistemine geçilmiş ve bu makam kaldırılmıştır.

Zaman çizelgesi

Binali YıldırımAhmet DavutoğluRecep Tayyip ErdoğanAbdullah GülBülent EcevitMesut YılmazNecmettin ErbakanMesut YılmazTansu ÇillerSüleyman DemirelMesut YılmazYıldırım AkbulutTurgut ÖzalBülend UlusuSüleyman DemirelBülent EcevitSüleyman DemirelBülent EcevitSüleyman DemirelSadi IrmakBülent EcevitNaim TaluFerit MelenNihat ErimSüleyman DemirelSuat Hayri Ürgüplüİsmet İnönüCemal GürselAdnan MenderesŞemsettin GünaltayHasan SakaRecep PekerŞükrü SaracoğluRefik SaydamCelal Bayarİsmet İnönüAli Fethi Okyarİsmet İnönüFethi OkyarRauf OrbayFevzi ÇakmakMustafa Kemal Atatürk

Başbakanlık Görev Süreleri (Toplamda 5 yıl ve üzeri görev yapanlar)

# İsim Hükûmet Göreve Başlama Görevden Ayrılma Görev Süresi Toplam Görev Süresi
1 İsmet İnönü 1. İnönü I 30 Kasım 1923 6 Mart 1924 3 ay 6 gün 16 yıl 11 ay 24 gün (1), (2), (3)
2. İnönü II 6 Mart 192422 Kasım 19248 ay 16 gün
4. İnönü III 3 Mart 19251 Kasım 19272 yıl 7 ay 28 gün
5. İnönü IV 1 Kasım 192727 Eylül 19302 yıl 10 ay 26 gün
6. İnönü V 27 Eylül 19304 Mayıs 19317 ay 7 gün
7. İnönü VI 4 Mayıs 19311 Mart 19353 yıl 9 ay 27 gün
8. İnönü VII 1 Mart 19351 Kasım 19372 yıl 8 ay
26. İnönü VIII 20 Kasım 196125 Haziran 19627 ay 5 gün
27. İnönü IX 25 Haziran 196225 Aralık 19631 yıl 6 ay
28. İnönü X 25 Aralık 196320 Şubat 19651 yıl 1 ay 25 gün
2 Recep Tayyip Erdoğan 59. Erdoğan I 14 Mart 2003 29 Ağustos 2007 4 yıl 5 ay 15 gün (4) 11 yıl 5 ay 14 gün (5), (6)
60. Erdoğan II 29 Ağustos 20076 Temmuz 20113 yıl 10 ay 7 gün
61. Erdoğan III 6 Temmuz 201128 Ağustos 20143 yıl 1 ay 22 gün
3 Süleyman Demirel 30. Demirel I 27 Ekim 1965 3 Kasım 1969 4 yıl 6 gün 10 yıl 4 ay 29 gün (7)
31. Demirel II 3 Kasım 19696 Mart 19704 ay 3 gün
32. Demirel III 6 Mart 197026 Mart 19711 yıl 20 gün
39. Demirel IV 31 Mart 197521 Haziran 19772 yıl 2 ay 20 gün
41. Demirel V 21 Temmuz 19775 Ocak 19785 ay 14 gün
43. Demirel VI 12 Kasım 197912 Eylül 198010 ay
49. Demirel VII 20 Kasım 199116 Mayıs 19931 yıl 5 ay 26 gün
4 Adnan Menderes 19. Menderes I 22 Mayıs 1950 9 Mart 1951 9 ay 17 gün 10 yıl 5 gün
20. Menderes II 9 Mart 195117 Mayıs 19543 yıl 2 ay 8 gün
21. Menderes III 17 Mayıs 19549 Aralık 19551 yıl 6 ay 22 gün
22. Menderes IV 9 Aralık 195525 Kasım 19571 yıl 11 ay 16 gün
23. Menderes V 25 Kasım 195727 Mayıs 19602 yıl 6 ay 2 gün
5 Bülent Ecevit 37. Ecevit I 25 Ocak 1974 17 Kasım 1974 9 ay 22 gün 6 yıl 7 ay 6 gün
40. Ecevit II 21 Haziran 197721 Temmuz 19771 ay
42. Ecevit III 5 Ocak 197812 Kasım 19791 yıl 10 ay 7 gün
56. Ecevit IV 11 Ocak 199928 Mayıs 19994 ay 17 gün
57. Ecevit V 28 Mayıs 199918 Kasım 20023 yıl 5 ay 20 gün
6 Turgut Özal 45. Özal I 13 Aralık 1983 21 Aralık 1987 4 yıl 8 gün 5 yıl 10 ay 18 gün
46. Özal II 21 Aralık 198731 Ekim 19891 yıl 10 ay 10 gün
(1)
Kesintisiz en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (12 yıl 7 ay 28 gün) İsmet İnönü'ye aittir.
(2)
Türk siyaset tarihinde (tek partili dönem de dahil) en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (16 yıl 11 ay 24 gün) İsmet İnönü'ye aittir.
(3)
En fazla Hükûmet kurma rekoru (10) İsmet İnönü'ye aittir.
(4)
Türk siyaset tarihinde (tek partili dönem de dahil) bir dönemde en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (4 yıl 5 ay 15 gün) Recep Tayyip Erdoğan'a aittir.
(5)
Çok partili dönemde kesintisiz en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru (11 yıl 5 ay 14 gün) Recep Tayyip Erdoğan'a aittir.
(6)
Çok partili dönemde en uzun süre Başbakanlık görevi rekoru ise (11 yıl 5 ay 14 gün) Recep Tayyip Erdoğan'a aittir.
(7)
Çok partili dönemde en fazla hükûmet kurma rekoru (7) Süleyman Demirel'e aittir.
(8)
Çok partili dönemde en uzun koalisyon hükûmeti başbakanlığı yapan (3 yıl 5 ay 20 gün) Bülent Ecevit'e aittir.
(9)
Çok partili dönemde en fazla koalisyon hükûmeti kurma rekoru 4 hükûmetle Bülent Ecevit'e aittir.

Eğitimlerine göre

Mezun olduğu en üst seviye eğitim kurumuna göre Türkiye başbakanlarının listesi aşağıdaki gibidir:

Öğrenim Başbakanlar
Doktora Boğaziçi Üniversitesi Ahmet Davutoğlu
İstanbul Üniversitesi Abdullah Gül
Paris Üniversitesi Nihat Erim
RWTH Aachen Necmettin Erbakan
New Connecticut Üniversitesi Tansu Çiller
Yüksek Lisans Harp Akademisi Mustafa Kemal Atatürk
Fevzi Çakmak
Rauf Orbay
İsmet İnönü
Recep Peker
Cemal Gürsel
İstanbul Teknik Üniversitesi Binali Yıldırım
Köln Üniversitesi Mesut Yılmaz
Paris Siyasal Bilgiler Okulu Hasan Saka
New Hampshire Üniversitesi Tansu Çiller
Lisans[Not 1] Ankara Üniversitesi Adnan Menderes
Ferit Melen
Mesut Yılmaz
Berlin Üniversitesi Sadi Irmak
Boğaziçi Üniversitesi Tansu Çiller
Ahmet Davutoğlu
Deniz Harp Okulu Rauf Orbay
Bülent Ulusu
Gülhane Askeri Tıp Akademisi Refik Saydam
İstanbul Üniversitesi Suat Hayri Ürgüplü
Nihat Erim
Naim Talu
Yıldırım Akbulut
Abdullah Gül
İstanbul Teknik Üniversitesi İsmet İnönü
Süleyman Demirel
Turgut Özal
Necmettin Erbakan
Binali Yıldırım
Kara Harp Okulu Mustafa Kemal Atatürk
Fevzi Çakmak
Fethi Okyar
Recep Peker
Lozan Üniversitesi Şemsettin Günaltay
Marmara Üniversitesi Recep Tayyip Erdoğan
Mektebi Mülkiye Şükrü Saracoğlu
Hasan Saka
Lise Robert Koleji Bülent Ecevit
Ortaokul Celal Bayar
  1. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi 1936 yılına kadar Mülkiye Mektebi adıyla İstanbul'da faaliyet göstermiştir. Bu yüzden Ankara Üniversitesi ve Mülkiye Mektebi bazı isimler için ayrı olarak ele alınmıştır.

Yaşayan eski başbakanlar

2021 itibarıyla yaşayan altı eski başbakan bulunmaktadır:

No Fotoğraf Başbakan Görev süresi Doğum tarihi
20.
Yıldırım Akbulut 1989-1991 15 Kasım 1935 (1935-11-15)
22.
Tansu Çiller 1993-1996 24 Mayıs 1946 (1946-05-24)
24.
Abdullah Gül 2002-2003 29 Ekim 1950 (1950-10-29)
25.
Recep Tayyip Erdoğan 2003-2014 26 Şubat 1954 (1954-02-26)
26.
Ahmet Davutoğlu 2014-2016 26 Şubat 1959 (1959-02-26)
27.
Binali Yıldırım 2016-2018 20 Aralık 1955 (1955-12-20)

Mesut Yılmaz (1947-2020), 30 Ekim 2020'de 72 yaşında hayatını kaybederek ölen son eski başbakan olmuştur.

Kaynakça

  1. Dr. Neziroğlu, İrfan; Dr. Yılmaz, Tuncer (Ekim 2013). Erdem Efe, Gülşah (Ed.). "Muvakkat İcra Encümeni Heyeti (Mustafa Kemal Paşa Hükümeti) 25 Nisan 1920-03 Mayıs 1920". Hükümetler, Programları ve Genel Kurul Görüşmeleri. Cilt 1 (24 Nisan 1920 - 22 Mayıs 1950). Birinci Bölüm “İcra Vekilleri Heyeti Dönemi” Hükümetleri: Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı Yayınları.
  2. "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
  3. "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
  4. "Arşivlenmiş kopya". 26 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
  5. "Arşivlenmiş kopya". 27 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
  6. "Arşivlenmiş kopya". 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 15 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2015.

Ayrıca bakınız

This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.