Çin'deki etnik gruplar listesi

Çin Halk Cumhuriyeti'nin 56 resmî etnik grubu, Çin hükûmeti "Millî Bölge Özerkliği" (民族区域自治/民族區域自治) adlı siyasetini takip ederek vatandaşlarını etnik gruplarına bölerek belli bölgelerde ayrıcalık haklarını tanımaktadır. Gruplarının hangi etnik grubuna bağlı olacağına karar veren yönetim işlemlerine "Millet Tanımlama İşlemleri" (民族识别工作/民族識別工作) denilmektedir.

Toprak rengi: Han, Sarı: Tay, Turuncu: Tibetli, Kırmızı: Miao-Yao, Açık yeşil: Tacik, Koyu yeşil: Mon-Khmer, Mavi: Koreli, Açık mor: Türk, Koyu mor: Moğol, Pembe: Tunguz, Lacivert: Malay-Polinezyeli

Qing Hanedanı döneminden Çin Cumhuriyeti'nin başlarına kadar "Beş Millet" (五族) tabiri kullanılmıştır.

1935'te yapılan araştırmalarına göre Çin'de 400 civarında etnik grubun mevcut olduğu "tespit" edilmiştir. Ancak "Millet Tanımlama İşlemleri" çalışmasıyla Hanlar ve 55 azınlık grupları olmak üzere 56 etnik gruba resmî statü kazandırılmıştır.

Hanlar dışındaki 55 etnik gruba yoğun bir şekilde oturdukları bölgeyi "Bölgesel Özerklik" alanı olarak ayırma hakkı, kendi alfabesi ve kendi dilini kullanma hakkı, belli bir miktarda mülkiyet hakkı, belli bir ölçüde emniyet ve milisi teşkil etme hakları, bölgede geçerli olan kanunları çıkarma hakkı ve eğitimde kontenjan hakları verilmektedir.

Günümüzde sadece Çin'in yerlisi konumunda olanlar azınlık grup olarak sayılmakla beraber, II. Dünya Savaşı'nından sonra Çin kıtasında kalmış Japonlar ile Hong Kong'un ilhak edilmesiyle Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşı olmuş İngilizler ve Portekizliler azınlık grubu sayılmamaktadır.

Tayvan (Çin Cumhuriyeti)'da çok sayıda bulunan yerli etnik gruplar Gaoşan (Çince: 高山; pinyin: Gāoshān) adı atlında birleştirilmektedir. Tayvan'da ise aynı gruplar 13 gruba ayrılmaktadır.

Çin Halk Cumhuriyeti Hükümeti'nin tanıdığı etnik gruplar

Aşağıdaki liste, Çin Halk Cumhuriyeti'nin resmî olarak tanıdığı 56 etnik grubu içerir. Bu tanınmış grupların arasında 1954 yılında 34 grup, sonra 1964 yılında 54 etnik grup vardı; en son eklenen etnik grup ise 1979 yılında listeye eklenmiş Cinuo etnik grubudur. Aşağıdaki gruplar, nüfuslarına göre listelenirler:[1]

Türkçe İsim
 Standart Romanizasyon
 KodA
 Hanyu Pinyin
 Basitleştirilmiş Çince
 2010 Ulusal Payı 2010 yılı NüfusuB
 2000 yılı NüfusuB
 1990 yılı NüfusuB
 Tanınma yılı
Han Çinlisi1HanHAÇince: Hàn ZúBasitleştirilmiş Çince: 汉族%91,64741.220.844.5201.139.773.0081.042.482.1871954
ZhuangZhuangZHÇince: Zhuàng ZúBasitleştirilmiş Çince: 壮族%1,270016.926.38116.187.16315.489.6301954
Hui2HuiHUÇince: Huí ZúÇince: 回族%0,794310.586.0879.828.1268.602.9781954
MançuManMAÇince: Mǎn ZúBasitleştirilmiş Çince: 满族%0,779410.387.95810.708.4649.821.1801954
UygurUygurUGÇince: Wéiwú'ěr ZúBasitleştirilmiş Çince: 维吾尔族%0,755510.069.3468.405.4167.214.4311954
Miao3MiaoMHÇince: Miáo ZúÇince: 苗族%0,70729.426.0078.945.5387.398.0351954
YiYiYIÇince: Yí ZúÇince: 彝族%0,65388.714.3937.765.8586.572.1731954
TujiaTujiaTJÇince: Tǔjiā ZúÇince: 土家族%0,62688.353.9128.037.0145.704.2231964
Tibetli4ZangZAÇince: Zàng ZúÇince: 藏族%0,47136.282.1875.422.9544.593.3301954
MoğolMongolMGÇince: Měnggǔ ZúÇince: 蒙古族%0,44885.981.8405.827.8084.806.8491954
Dong5DongDOÇince: Dòng ZúÇince: 侗族%0,21612.879.9742.962.9112.514.0141954
BuyeiBouyeiBYÇince: Bùyī ZúÇince: 布依族%0,21532.870.0342.973.2172.545.0591954
YaoYaoYAÇince: Yáo ZúBasitleştirilmiş Çince: 瑶族%0,20982.796.0032.638.8782.134.0131954
BaiBaiBAÇince: Bái ZúÇince: 白族%0,14511.933.5101.861.8951.594.8271954
KoreliChosŏnCSÇince: Cháoxiǎn ZúBasitleştirilmiş Çince: 朝鲜族%0,13741.830.9291.929.6961.920.5971954
Hani6HaniHNÇince: Hāní ZúÇince: 哈尼族%0,12461.660.9321.440.0291.253.9521954
LiLiLIÇince: Lí ZúÇince: 黎族%0,10981.463.0641.248.0221.110.9001954
KazakKazakKZÇince: Hāsàkè ZúBasitleştirilmiş Çince: 哈萨克族%0,10971.462.5881.251.0231.111.7181954
DaiDaiDAÇince: Dǎi ZúÇince: 傣族%0,09461.261.3111.159.2311.025.1281954
ŞeSheSHÇince: Shē ZúÇince: 畲族%0,0532708.651710.039630.3781964
LisuLisuLSÇince: Lìsù ZúÇince: 傈僳族%0,0527702.839635.101574.8561954
DonşianDongxiangDXÇince: Dōngxiāng ZúBasitleştirilmiş Çince: 东乡族%0,0466621.500513.826373.8721954
GelaoGelaoGLÇince: Gēlǎo ZúÇince: 仡佬族%0,0413550.746579.744437.9971964
LahuLahuLHÇince: Lāhù ZúÇince: 拉祜族%0,0365485.966453.765411.4761954
WaWaWAÇince: Wǎ ZúÇince: 佤族%0,0322429.709396.709351.9741954
ŞuySuiSUÇince: Shuǐ ZúÇince: 水族%0,0309411.847407.000345.9931954
Naşi7NaxiNXÇince: Nàxī ZúBasitleştirilmiş Çince: 纳西族%0,0245326.295309.477278.0091954
QiangQiangQIÇince: Qiāng ZúÇince: 羌族%0,0232309.576306.476198.2521954
TuTuTUÇince: Tǔ ZúÇince: 土族%0,0217289.565241.593191.6241954
Mulao8MulaoMLÇince: Mùlǎo ZúÇince: 仫佬族%0,0162216.257207.464159.3281964
SiboXibeXBÇince: Xībó ZúBasitleştirilmiş Çince: 锡伯族%0,0143190.481189.357172.8471954
KırgızKirgizKGÇince: Kē'ěrkèzī ZúBasitleştirilmiş Çince: 柯尔克孜族%0,0140186.708160.875141.5491954
Jingpo9JingpoJPÇince: Jǐngpō ZúBasitleştirilmiş Çince: 景颇族%0,0111147.828132.158119.2091954
DaurDaurDUÇince: Dáwò'ěr ZúBasitleştirilmiş Çince: 达斡尔族%0,0099131.992132.747121.3571964
SalarSalarSLÇince: Sālā ZúÇince: 撒拉族%0,0098130.607104.52187.6971954
BlangBlangBLÇince: Bùlǎng ZúÇince: 布朗族%0,0090119.63991.89182.2801964
Maonan10MaonanMNÇince: Máonán ZúÇince: 毛南族%0,0076101.192107.18471.9681964
Tacik11TajikTAÇince: Tǎjíkè ZúÇince: 塔吉克族%0,003851.06941.05633.5381954
PumiPumiPMÇince: Pǔmǐ ZúÇince: 普米族%0,003242.86133.62829.6571964
AçangAchangACÇince: Āchāng ZúÇince: 阿昌族%0,003039.55533.95427.7081964
NuNuNUÇince: Nù ZúÇince: 怒族%0,002837.52328.77027.1231964
EvenkiEwenkiEWÇince: Èwēnkè ZúBasitleştirilmiş Çince: 鄂温克族%0,002330.87530.54526.3151954
Gin12GinGIÇince: Jīng ZúÇince: 京族%0,002128.19922.58418.9151964
CinuoJinoJNÇince: Jīnuò ZúBasitleştirilmiş Çince: 基诺族%0,001723.14320.89918.0211979
De'ang13DeangDEÇince: Dé'áng ZúÇince: 德昂族%0,001520.55617.93515.4621964
Bao'anBonanBOÇince: Bǎo'ān ZúÇince: 保安族%0,001520.07416.50512.2121954
RusRussRSÇince: Éluósī ZúBasitleştirilmiş Çince: 俄罗斯族%0,001215.39315.63113.5041954
YugurYugurYGÇince: Yùgù ZúÇince: 裕固族%0,001114.37813.74712.2971954
ÖzbekUzbekUZÇince: Wūzībiékè ZúBasitleştirilmiş Çince: 乌孜别克族%0,000810.56912.42314.5021954
MonpaMonbaMBÇince: Ménbā ZúBasitleştirilmiş Çince: 门巴族%0,000810.5618.9287.4751964
OroçonOroqenORÇince: Èlúnchūn ZúBasitleştirilmiş Çince: 鄂伦春族%0,00068.6598.2166.9651954
DerungDerungDRÇince: Dúlóng ZúBasitleştirilmiş Çince: 独龙族%0,00056.9307.4315.8161964
Hezhen14HezhenHZÇince: Hèzhé ZúÇince: 赫哲族%0,00045.3544.6644.2451964
Gaoşan15GaoshanGSÇince: Gāoshān ZúÇince: 高山族%0,00034.0094.4882.9091954
LuobaLhobaLBÇince: Luòbā ZúÇince: 珞巴族%0,00033.6822.9702.3121965
TatarTatarTTÇince: Tǎtǎ'ěr ZúBasitleştirilmiş Çince: 塔塔尔族%0,00033.5564.8954.8731954
Ayırt edilmemiş—yokÇince: Wèi Shìbié MínzúBasitleştirilmiş Çince: 未识别民族%0,0480640.101734.438749.341—
Vatandaşlığa kabul edilmiş yabancı—yokÇince: Wàiguórén Jiārù ZhōngguójíBasitleştirilmiş Çince: 外国人加入中国籍%0,00011.4489413.421—

AGB 3304－91 "Names of ethnicities of China in romanization with codes";[2]
BSadece Çin anakarası ve Tayvan nüfusları dahil;
1Chuanqingler de dahil;
2Çam mültecilerinin soyundan gelmiş Hainan Utsulları da dahil;
3Bunun bir alt grubu "Hmong" olarak da bilinir;
4Amdo ile Kham bölgelerinde yaşayanlar ve Pumi dilini konuşanların yaklaşık yarısını içerir; Pumi konuşan diğer insanlar ise Pumi etnik grubunun üyeleri olarak sınıflandırılır;
5Kam olarak da bilinirler;
6Buna Sangkong halkı da dahil;
7Mosuolar da dahil;
8Qagolar (Çince: 木佬人) da dahil;
9Myanmar'da Kaçin olarak bilinirler;
10Pa Then halkı da dahil;
11Bunlar aslında Tacik değil, Pamirlerdir;
12Vietnamlılar (Çin-Vietnam sözcükleriyle Kinh) ile aynı grup;
13Myanmar'da Palaung olarak bilinirler;
14Rusya'daki Nanay halkıyla aynı;
15Tayvan'daki tüm aborjin grupları için toplu olarak kullanılan isim. "Gaoshan" halkının bu nüfus sayımlarındaki sayılar sadece Çin anakarasında (ağırlıklı olarak Fujian Eyaleti'nde) yaşayanları kapsar ve çoğunlukla Amis, Paiwan ve Bunun halklarından oluşur.

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. 胡鸿保 (Hú Hóngbǎo); 张丽梅 (Zhāng Lìméi) (2009). 民族识别原则的变化与民族人口 [Milletleri ayırt etmekteki prensiplerin değişmesi ve milletlerin nüfusları]. Güneybatı Minzu Üniversitesi Yayınları (Çince).
  2. GB 3304－91 Names of nationalities of China in romanization with codes 1 Kasım 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.