Koltso Harekâtı (1991)

Koltso Harekâtı (Rusça: Операция «Кольцо» / anlam: "Halka Harekâtı"), 30 Nisan-15 Mayıs 1991'de Sovyetler Birliği MVD (Министерство внутренних делve / İçişleri Bakanlığı) ve Savunma Bakanlığı (Министерство обороны), Azerbaycan SSC'nin Şaumyan ilinde "Кoльцo" kod adı altında MVD birlikleri ve OMON (Отряд милиции особого назначения / Özel amaçlı polis ekibi) ekiplerini kullanıp ve resmî olarak bir "pasaport kontrol işlemi" gerekçesini göstererek, Dağlık Karabağ'daki yasa dışı[1] Ermeni milis müfrezelerini silahsızlandırmayı amaçlamışlardır.

Koltso Harekatı
Karabağ Savaşı
Tarih 30 Nisan-15 Mayıs 1991 Bölge Şaumyan, Azerbaycan SSC, Goranboy, Göygöl Sonuç Bölgedeki Ermenilerin göç ettirilmeleri.
Taraflar
Ermeni silahlı grupları	Azerbaycan OMON'u 4. Ordu'ya bağlı 23. Motorize Piyade Tümeni
Komutanlar ve liderler
Tatul Krpeyan	Vladislav Safonov Viktor Polyaniçko
Güçler
-	-
Kayıplar
30-50 kişi	-
-

Ancak bu köylerde yaşayan Ermenilerin büyük çoğunluğu para karşılığında evlerini terk etmek istekleri olduğunu belirtmişlerdi. Ancak, çoğunluğu Ermenistan'dan gelen silahlı birleşmeler, Tatul Krpeyan başta olmakla köydeki insanları burayı terk etmesini yasaklamışlardı. Onlara karşı çıkanlarıysa Ermeni silahlıları hapse atıyor, işkence veriyor veya öldürüyorlardı. Köydeki insanların göçünü kolaylaştırmak, hem de Ermenistan'dan gelen silahlıları mahvetmek amacıyla Sovyet askerleri (Sovyet 4. Ordusuna bağlı 23. Motorize Nişancı Tümeni) ve ağırlıklı olarak Azerilerin bulunduğu OMON ve ordu birlikleri, Şaumyan'daki Ermenilerle meskûn 24 köyde aramalar yaptılar. Harekât sırasında Tatul Krpetyan ve birçok Ermeni silahlısı mahvedildi.[2] Yerli Ermeniler Dağlık Karabağ'ın başka yerlerine ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne göç etdiler. İngiliz gazeteci Thomas De Waal, bu harekâtı Sovyetler Birliği'nin ilk ve tek iç savaşı olarak değerlendirmiştir.[3]

Silah deposı olarak kullanıldığı şüphelenilen Gandzasar manastırı da Sovyet güçlerinin hedef olmuştur. Fakat sempatizan olan Rus subayı aramanın yapılmasını reddetmiştir.

Kaynakça

1. Thomas de Waal, Black Garden: Armenia and Azerbaijan Through Peace and War. New York: New York University Press, 2003. p. 114 ISBN 0-8147-1945-7
3. de Waal. Black Garden, p. 120