Mesazon

Mesazōn (Modern Yunanca: μεσάζων "arabulucu") Bizans imparatoru'nun başbakanı ve baş yardımcısı olarak hareket eden Bizans İmparatorluğu'nun son yüzyıllarında yüksek bir makam ve görevlisi.

İmparator II. Andronikos'un (h. 1261-1328) mesazon'u Theodore Metochites (sol), yenilenmiş Kariye Kilsesi'ni Pantokrator İsa'ya sunarken gösteren mozaik

Tarih ve işlevleri

Terimin kökenleri, üst düzey bakanların bazen mesiteuontes (μεσιτεύοντες), yani imparator ve kulları arasındaki "arabulucular" olarak adlandırıldığı 10. yüzyılda yatmaktadır (cf. paradynasteuōn). Unvan, ilk olarak 11. yüzyılın ortalarında, Konstantinopolis ekümenik patriği olan Konstantinos Leyhudis'e verildiği zaman resmileşti.[1] Komninos Hanedanı'nda, epi tou kanikleiou and the logothetēs tōn sekretōn gibi de facto başbakanlar olarak görev yapan üst düzey devlet görevlilerinin arasına girdi, fakat henüz kalıcı ve belirli bir işlev, ne de daha sonraki yıllarda onu karakterize edecek gücü kazanmamıştı.[1][2] Aksine, imparator ve diğer yetkililer arasında tam olarak bir "aracı" olarak hareket eden anın baş imparatorluk sekreterine verilen bir unvandı.[3] Bu, Komninos Hanedanı altındaki Bizans hükümetinin eski Roma tarzı bürokrasisinden, feodal Batı Avrupa'da olduğu gibi imparatorluk idaresinin uygulandığı daha kısıtlı, aristokrat bir yönetici sınıfa geçişini yansıtıyordu.[4]

Mesazōn makamı resmen İznik İmparatorluğu'nda kurumsallaştı,[5] mesastikion sahibi (işlevi bilindiği gibi), diğer bakanları koordine eden İmparatorluğun başbakanı olarak görev yaptı.[4] İmparator ve tarihçi VI. İoannis (h. 1347-1354), mesazōn "imparatorun gece ve gündüz ihtiyaç duyduğudur" şeklinde kaydetmiştir.[1] Bu düzenleme, Paleologos Hanedanı Bizans İmparatorluğu'nu yeniden kurduğunda devralındı ve Mayıs 1453'de İstanbul'un Fethi'ne kadar kullanılmaya devam etti. Makam, aynı işlev ile, Epir, Mora ve Trabzon'un Bizans saraylarında da kullanıldı. Sonraki durumda, mega ("büyük") eklenmiştir.[1]

Mesazontes Listesi
  • Konstantinos Leyhudis, 1050'ye kadar.
  • Theodore Styppeiotes, İmparator I. Manuil (h. 1143-1180 hükümdarlığında.
  • John Doukas Kamateros, İmparator I. Manuil hükümdarlığında.
  • Michael Hagiotheodorites, İmparator I. Manuil hükümdarlığında.
  • Theodore Maurozomes, İmparator I. Manuil hükümdarlığında.
  • Demetrios Komnenos Tornikes, İmparator III. İoannis (h. 1221-1254) hükümdarlığında.
  • Theodore Mouzalon, 1294'e kadar.
  • Nikephoros Choumnos, 1294–1305, İmparator II. Andronikos (h. 1261-1328) hükümdarlığında.
  • Theodore Metochites, 1305–1328, İmparator II. Andronikos hükümdarlığında.
  • Aleksios Apokaukos, 1328–1345, İmparator III. Andronikos (h. 1328-1341) ve V. İoannis (h. 1341-1391) hükümdarlığında.
  • Demetrios Kydones, 1347–1354, İmparator VI. İoannis (h. 1347-1354); 1369–1383 İmparator V. İoannis; 1391–1396 İmpartor II. Manuil (h. 1391-1425).
  • George Goudelis, İmparator II. Manuil hükümdarlığında 1390ların sonları
  • Demetrios Chrysoloras, 1403–1408, İmparator VII. İoannis hükümdarlığında Selanik'te.
  • John Phrangopoulos, 1428/9, despot II. Theodoros Paleologos hükümdarlığında Mora'da.
  • George Doukas Philanthropenos, 1430–1439.
  • Demetrios Palaiologos Kantakouzenos, 1434/5–1448 İmparator VIII. İoannis hükümdarlığında (h. 1425-1448).
  • George Doukas Philanthropenos ve Manuel Iagaris Palaiologos, 1438–1439, İmparator VIII. İoannis'e İtalya'ya gidişinde eşlik ederlerken.
  • Lukas Notaras, 1434–1453, Bizans İmparatorluğu'nun son mesazōn, İmparatorlar VIII. İoannis ve ve XI. Konstantinos (h. 1449-1453) hükümdarlıklarında.

Kaynakça
Özel
  1. ODB, "Mesazon" (A. Kajdan), p. 1346.
  2. Magdalino 2002, ss. 252, 258.
  3. Angold 1975, s. 147; Haldon 2009, s. 544.
  4. Haldon 2009, s. 545.
  5. Angold 1975, s. 149.
Genel
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.