Herakleios Hanedanı
Herakleios (Heraklius) Hanedanı, 610-717 arasında Bizans İmparatorluğu'nu yöneten hanedan. Hanedanın kurucusu Herakleios 610-641 arasında başta kaldı. Herakleios Hanedanı ile Bizans İmparatorluğu Doğulaşmaya başladı ve Batı'dan kopuşta önemli bir evre başladı. Kimi müellife göre Doğu Roma'nın gerçek başlangıcı bu hanedan ile oldu. Latince yerine Grekçe'nin resmi dil olması ve Ortodoksluğun yükselmesi Batı'dan kopuşta başat nedenlerdi.[1][2]
Herakleios (Heraklius) Hanedanı | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 610-711 | |||||||||
 Herakleios döneminde, Sasaniler ile savaşların bitiminde Bizans İmparatorluğu. | |||||||||
| Başkent | Konstantinopolis | ||||||||
| Yaygın diller | Yunanca | ||||||||
| Hükûmet | Autocracy | ||||||||
| İmparator | |||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 610 | ||||||||
| 610–641 | |||||||||
| Şubat-Mayıs 641 | |||||||||
| Mayıs-Eylül 641 | |||||||||
| 641–668 | |||||||||
| 668–685 | |||||||||
• Dağılışı | 711 | ||||||||
| |||||||||
| Herakleios Hanedanı | |||
| Kronoloji | |||
| Herakleios | 610–641 | ||
| Ortak imparator olarak III. Konstantinos ile, 613–641 | |||
| III. Konstantinos | 641 | ||
| Ortak imparator olarak Heraklonas ile | |||
| Heraklonas | 641 | ||
| II. Konstans | 641–668 | ||
| Ortak imparator olarak IV. Konstantinos ile (654–668), Herakleios ve Tiberios ile (659–668) | |||
| IV. Konstantinos | 668–685 | ||
| Ortak imparator olarak Herakleios ve Tiberios ile (668–681), ve II. Justinianos ile (681–685) | |||
| II. Justinianos | 685–695, 705–711 | ||
| Ortak imparator olarak Tiberios ile, 706–711 | |||
| Veraset | |||
| Öncül: Jüstinyen Hanedanı ve Phocas |
Ardıl: Yirmi Yıllık Anarşi | ||
Devlet 610-717 arasında İslamlığın ortaya çıkışı ve peşi sıra gelen seri İslam fetihlerine karşı mücadele etti. 628'de İslam peygamberi Muhammed Herakleios'u İslama davet eden bir mektup ve elçi yolladı. Yermük Muharebesi (636) Bizans-Arap mücadelelerinde ilk kırılma noktasıydı. 653'e kadar İslamlık Şam, Kudüs, Mezopotamya, Kuzey Afrika ve Kilikya'nın geniş bir bölgesine yayılmıştı. 673-78 arasında İslam devleti kara ve denizden olmak üzere 5 kez İstanbul'u kuşattı ancak başarılı olamadı. Grejuvanın 7. Yüzyılda ortaya çıkması Bizans'ı bu savaşlarda avantajlı kıldı. Thema sitemi de devletin yaşadığı tehlikeler nedeniyle 7. Yüzyılda gerçek hüviyetine kavuştu.[1][2]
Perslerle olan mücadele Herakleios devrinde yoğundu. İmparator 627'da Ninova, 628'de Ktesifon'da Persleri mağlup etti. Hırvat ve Sırplar gibi Slav halkları da bu dönemde Balkanlar'da yükselmeye başlıyordu. 7. Yüzyılda Bizans için İslamlık sonrasında en büyük tehlikelerden biri de Bulgarların güçleniyor olmasıydı. Özellikle Bulgarlar Makedon Hanedanı döneminde Bulgar kasabı II. Basileios'a kadar tehlike olmaya devam edecekti.[1][2]
Hükümdarlar listesi
- Herakleios 610-641
- Ortak imparator olarak III. Konstantinos ile, 613-641
- III. Konstantinos 641
- Ortak imparator olarak Heraklonas ile
- Heraklonas 641
- II. Konstans 641-668
- Ortak imparator olarak IV. Konstantinos ile (654–668), ortak imparator olarak Herakleios ve Tiberius ile (659-668)
- IV. Konstantinos 668-685
- Ortak imparator olarak Herakleios ve Tiberius ile (668-681), ortak imparator olarak II. Justinianos ile (681-685)
- II. Justinianos 685-695, 705-711
- Ortak imparator olarak Tiberius ile, 706-711
Kaynakça
- Paul Lemerle. "Bizans Tarihi", çev. Galip Üstün, İstanbul, İletişim Yayınları, 2004: 71-81.
- Charles Diehl. "Bizans İmparatorluğunun Tarihi", çev. A. Gökçe Bozkurt, İstanbul, İlgi Yayınevi, 2017: 51-63.