Nankin

Nankin (Çince: 南京; pinyin: Nánjīng; "Güneyin Başkenti") Çin'in Jiangsu eyaletinin başkenti ve Çin kültüründe önemli bir yer tutan şehirdir. Nankin, tarih boyunca çeşitli zamanlarda Çin'in başkenti olmuştur ve Çin'in dört büyük başkentlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Nankin aynı zamanda göreceli olarak yasal ve ekonomik bir otonomiye sahip on beş şehirden biridir. Bütün bunlara ek olarak Tayvan'ı ve onu çevreleyen adaları kontrol eden Çin Cumhuriyeti Nankin'i başkenti olarak kabul etmektedir.

Nankin
南京市
Eyalet altı şehir
Nankin şehri
Nankin
Nankin'in Çin'deki konumu
Ülke  Çin
Eyalet Jiangsu
İdare
 • Parti sekreteri Huang Lixin
 • Belediye başkanı Miao Ruilin (ÇKP)
Yüzölçümü
 • Eyalet altı şehir 6.598 km² (2.547 mil²)
Nüfus
 (2014)
 • Eyalet altı şehir 8,187,800
 • Kent
 7,347,900
Zaman dilimi UTC+08.00 (CST)
Posta kodu
210000–211300
Alan kodu 25
Plaka öneki 苏A
Şehrin simgeleri (ağaç) Deodar Cedar
(Cedrus deodara)
Şehrin simgeleri (çiçek) Méi
(Prunus mume)

Yangtze Nehri yatağında olmasının avantajıyla Nankin her zaman Çin'in en önemli şehirlerinden biri olagelmiştir. Altı hanedanlık boyunca başkent ve hâlen Çin Cumhuriyeti'nin başkenti olması dışında Nankin aynı zamanda tarih boyunca Çin'in eğitim, araştırma, ulaşım ve turizm merkezi olmuştur. Nankin aynı zamanda Şangay'ın ardından Doğu Çin'deki ikinci en büyük ticaret merkezidir. Şehir, 11 semte ayrılmaktadır.[1]

Tarihçe
Modern Zamanlar

Ocak 1912'deki Çin Devrimi Çin Cumhuriyeti'nin kurulmasına, Sun Yat-sen'in ilk başkanı olması ve Nankin'in de başkent seçilmesine neden oldu. Ama, Qing Hanedanlığı hâlen kuzeydeki birçok bölgeyi kontrol altında tutuyordu, bu yüzden devrimciler Yuan Shikai'den Sun'un yerine geçmesini İmparatorun tahttan çekilmesine karşılık istediler. Yuan başkentin güçlerine daha yakın olan Pekin'in başkent olmasını emretti.

Chiang Kai-Shek komutasındaki Kuomintag ordusu 1927'de Nankin'i tekrar Çin Cumhuriyeti'nin başkenti ilan etti. KMT güçleri Pekin'i 1928 yılında ele geçirince Nankin uluslararası kabul gördü.

1937 yılında Japon ordusu o zamanlar Çin'in başkenti olan Nankin'i işgal etti. İşgal sırasında Nankin Katliamının Japon ordusu tarafından yapıldığı bugün kabul edilmektedir. Tam ölü sayısı resmî kayıtlar tutulmadığı için bilinmemektedir ama çoğu araştırmacı ölü sayısını 300.000 civarında tahmin etmektedir. Yahudi soykırımından farklı olarak bu olay dünyanın diğer bölgelerinde fazla bilinmemektedir. 1985'te Nankin Anıtı inşa edilmiştir.

Chiang hükümetine karşı Japon işbirlikçisi Wang Jingwei tarafından Nankin'de yeni bir yönetim kuruldu ve II. Dünya Savaşından sonra KMT merkezi hükûmeti Nankin'e taşıdı. 23 Nisan 1949'da Çin Halk Cumhuriyeti ordusu Nankin'i işgal etti ve anakıtadaki Çin Cumhuriyeti yönetimi fiilen sona erdi.

2002 yılına kadar Çin Cumhuriyeti İç İşleri Bakanlığı ve Tayvan'da basılan ders kitapları Nankin'i Çin Cumhuriyeti başkenti olarak göstermekteydi.

Coğrafya
Nankin Bölgesi - Aşağı Yangtse Vadisi ve Doğu Çin

Nankin toplam 6598 km² alanı ile Çin'in en büyük ekonomi bölgesinde, Yangtze Nehri vadisinde yer alır. Yangtze Nehri, şehrin batısında yer alırken Ningzheng Tepeleri şehrin doğu, kuzey ve güneyini çevreler. Şehir, Şangay'dan 300 km, Pekin'den 1200 km ve Chongqing'den 1400 km uzaklıktadır.

Nankin doğal kaynaklar bakımından oldukça zengin sayılmaktadır, şehirde 40'tan fazla çeşitte maden bulunmaktadır. Bunlar arasında demir ve kükürt Jiangsu bölgesinde bulunanın %40'ını karşılık gelmektedir. Şehrin Strontium kaynakları Doğu Asya'da birinci sıradadır. Nankin aynı zamanda oldukça iyi su kaynaklarında sahiptir. Yangtse nehri ve çeşitli yeraltı suyu kaynakları bu durumu sağlamıştır.

Yangtse nehri ile ve dağlarla çevrili olması sayesinde Nankin şehri aynı zamanda harika doğal güzelliklere de sahiptir. Xuanwu Gölü ve Mochou Gölü gibi doğal göller insanların rahatlıkla ulaşabilecekleri şehir merkezindeyken çeşitli tepeler ve dağlar da yeşil alanlara sahiptirler ve tarihi ve kültürel alanlar içermektedirler.

İklim

Nankin kenti ılıman bir iklime sahiptir ve Doğu Asya Muson rüzgârları etkisi altındadır. Nankin'de dört mevsim de yaşanmaktadır; yazları genelde oldukça sıcak ve tüm yıl yağışlıdır. Yıllık ortalama sıcaklık 15.7 °C'dir, bugüne kadar kaydedilen en yüksek sıcaklık 13 Temmuz 1934'te kaydedilen 43 °C ve en düşük sıcaklık ise 6 Ocak 1955'te kaydedilen -16.9 °C'dir. Yılın ortalama 117 günü yağışlı geçmektedir ve yıllık ortalama yağış miktarı 1106.5mm'dir. Haziranın ortalarından Temmuzun sonuna kadar Meiyu mevsimidir, bu dönemde şehir yağışlı ve oldukça nemlidir. Şehrin resmî ağ sayfasına göre en iyi hava Eylül ile Aralık ayları arasındadır.

Ekonomi
Nankin'in gelişmişliğini gösteren modern bir cadde

İlk gelişmeler

Üç Krallık döneminden beri Nankin avantajlı yeri ve ulaşım olanakları sayesinde tekstil ve darphane merkezi olagelmiştir. Ming hanedanlığı döneminde Nankin sanayisi daha da gelişti ve Çin'in hatta dünyanın en gelişmiş şehirlerinden biri haline geldi. Tekstil, para basımı, matbaacılık, gemi üretimi ve başka pek çok sektörde Nankin lider oldu ve Uzak Doğu'nun en işlek merkezi haline geldi.

20. yüzyılın ilk yarısında Nankin üretim merkezi olma durumundan giderek tüketim merkezi olmaya doğru yol aldı. Bunun nedeni Nankin'in tekrar Çin'in gündemine gelmesi ile birlikte Nankin'de yaşayan zengin kesimin hızlı artışıdır. Birçok mağaza Nankin'de ürünlerini satmaya başladılar. 1933'te Nankin'deki gıda ve eğlence sektörünün cirosu üretim ve tarım sektörünün cirosunu çoktan geçmişti. Şehir nüfusunun üçte biri hizmet sektöründe çalışıyordu ve aynı zamanda fuhuş, uyuşturucu ve kumar da yaygınlaşmıştı.

1950'lerde ÇKP ulusal hızlı sanayileşme planına uygun olarak Nankin'de bir seri devlet yatırımında bulundu. Elektrik, mekanik, kimya ve çelik fabrikaları ardı ardına kuruldu ve Nankin'i Doğu Çin'in ağır sanayi şehrine çevirdi. Nankin'i "dünya sınıfı" bir sanayi kentine dönüştürmeye fazlasıyla hevesli liderler birçok hatalar da yaptılar, örneğin kömürün olmamasına rağmen yüz milyonlarca Yuan'ın kömür bulunması için harcanması 1960'larda ekonomik gelişime kötü etki yaptı.

Bugün

Şehirdeki şu anki sanayi temel olarak geçen yüzyılın 60'larının özelliklerini gösterir; elektronik, otomotiv sanayi, petrokimyasallar, çelik ve enerji sektörü "beş temel sanayi" olarak bilinmektedir. Devletin sahip olduğu bazı büyük firmalara örnek olarak Panda Elektronik, Jincheng Otomotiv ve Nankin Çelik verilebilir. Birçok uluslararası firma da Nankin'e doğrudan yabancı yatırım yapmıştır, örneğin Fiat, A. O. Smith, Sharp gibi. Nankin'in DTÖ'ye girişinin ardından şehre yabancı yatırımcı ilgisi artmıştır ve günde ortalama iki firma şehirde bürolarını açmaktadırlar.

Şehir yönetimi büyük sanayi merkezleri kurarak yatırım ortamını iyileştirmeyi amaçlamaktadırlar. Şehirde şu anda beş tane sanayi merkezi bulunmaktadır. Bütün bu yapılanlara rağmen Nankin komşu şehirlere göre daha az yabancı yatırımcı çekebilmektedir. Bununla birlikte birçok devletin sahip olduğu sanayi kuruluşu uluslararası firmalarla rekabet edememekte, ve sonuç olarak özelleştirilmekte veya iflas etmekte, borca batmaktadırlar.

Son yıllarda, Nankin'in ekonomisi ticaret ve sanayinin yanı sıra şehir inşaatı ile de gelişmektedir. 2013 yılı itibarı ile kentin GSYİH'i 801 milyar RMB olup kişi başına düşen GSYİH'i ise 98,174 RMB olmuştur.

Nankin panoraması (2005)

Ulaşım

Nankin, doğu Çin'in ve aşağı Yangtse Nehri alanının ulaşım merkezi konumundadır. Şehir çeşitli ulaşım olanaklarıyla kara, hava ve su yollarını kullanan üç boyutlu bir ulaşım ağına sahiptir. Diğer Çin şehirlerinde olduğu gibi toplu taşıma halkın çoğunluğunun kullandığı ulaşım seçeneğidir. Nankin Metrosu, 2005 yılında açılmış olup 225 km uzunluğa ve 6 hata sahiptir. Nankin Lukou Uluslararası Havalimanı, hem ulusal ve hem de uluslararası uçuş hizmeti vermektedir.

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Nankin ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

Kaynakça
  1. "2013年江苏省行政区划" (Çince). 行政区划网. 20 Şubat 2013. 6 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2015.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.