Osmanlı bayrağı

Osmanlı bayrağı, Osmanlı İmparatorluğu'nun varlığı süresince kullandığı çeşitli bayrakları ifade eder.

Osmanlı bayrağı
1844 yılında kabul edilen Osmanlı bayrağı
Ayrıntılar
Kullanan(lar) Osmanlı İmparatorluğu
Kabul tarihi 1844
Lakabı Ay yıldız, Al bayrak, Al sancak.
Tipi Ulusal ve resmî bayrak
Oran 2:3
Tasarım Kırmızı arka plan üzerine beyaz hilal ve beş köşeli yıldız.
Renkler
  Kırmızı
  Beyaz
1908'de İkinci Meşrutiyet'in ilanında Osmanlı bayrakları
Ali Haydar Efendi Osmanlı'nın savaşa girişini duyururken Osmanlı bayrakları
Osmanlı Bankası'nın Midilli şubesindeki Osmanlı bayrakları (1906)
I. Dünya Savaşı zamanında, V. Mehmed'i ve Osmanlı bayrağını içeren kartpostal

Osmanlı İmparatorluğu'nun klasik döneminde kullanılan belli bir bayrak yoktur. Padişahların egemenlik alametleri olarak çeşitli tuğ, tuğra ve sancaklar kullanılmıştır. Osmanlı Devleti’nin kuruluşu ile devletin varlığının sembolü olarak Selçuklu Hükümdarı tarafından Osman Gazi’ye Ak Sancak gönderilmiştir. Ak Sancağın Yavuz Sultan Selim devrine kadar tek sancak olarak devam ettiği bilinmektedir.

Ayyıldızın devlet sembolü olarak kabulü III. Mustafa (1757-1774) döneminde başlamış, I. Abdülhamid (1774-1789) ve III. Selim (1789-1807) dönemlerinde devam etmiştir.[1] Alfred Znamierowski'ye göre Osmanlı İmparatorluğu'nun ay-yıldızlı kırmızı bayrağı kullanmaya başlanması 1793 yılına dayanır.[2] Bu yıla ait bir buyrulduda donanma kalyonlarına çekilecek sancakların al renkte olması ve üzerlerinde beyaz ay ve yıldız bulunması emredilmiştir.[1] 1844 yılında bu bayrağın bir versiyonu Tanzimat reformunun bir parçası olarak resmî Osmanlı bayrağı yapıldı. Bu bayrak hâlen Türkiye Cumhuriyeti'nin bayrağı olarak kullanılmaktadır. Bayrağın geometrik özellikleri 1936 yılındaki Türk Bayrağı Kanunu ile yasal olarak standardize edildi.

Erken dönemde bayraktaki yıldızın köşe sayısı net değildir; 5 köşeli yıldız dışında farklı yıldızlar da kullanılmıştır. Örneğin, Colton'un 1862 tarihli Delineation of Flags of All Nations kitabında bayrak 8 köşeli bir yıldızla gösterilmiştir. Steenbergen'in aynı yıl yayımlanan Vlaggen van alle Natiën kitabı 6 köşeli bir yıldız kullanmıştır. İmparatorluğun ileri yıllarında ay ve yıldızlı bayrağın kullanımı (beş köşeli yıldızlı) fotoğraflar ile iyice belgelendi. Ayrıca Osmanlı İmparatorluğu'nun ileri dönemindeki bayrağının Ay-Yıldız olarak isimlendirildiğinin devlet kayıtları vardır.

Hilal veya yıldızsız bayraklar
  • 1566'da Zigetvar Muharebesi'nde Osmanlı bayrak ve tuğları
  • Matteo Pérez tarafından 1581'de Malta Kuşatması'nın betimlendiği bir freskte Osmanlı bayrakları
  • Padişahın maiyetinin kızıl bayrakları
  • 1601'de Guruslău Muharebesi sırasında kullanıldığı bildirilen zülfikarlı sancak
  • II. Viyana Kuşatması sırasında ele geçirilen Osmanlı ordu sancağı
  • 19. yüzyıldan bir zülfikarlı sancak
  • Osmanlı ordu sancakları ve tuğlar, 1812

Hilal veya yıldızlı bayraklar
  • Ak Sancak
  • Mora Savaşı esnasında 1685'te Koron'da Venediklilerce ele geçirilmiş tuğlar ve bayrak
  • Ordu sancağı, 1721
  • Mavi Osmanlı bayrağı, yaklaşık 1780
  • Mor Osmanlı bayrağı, 1780'ler
  • Bowles's Universal Display of the Naval Flags of all Nations'ta (1783) betimlenen Osmanlı bayrağı
  • 1787-1791 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasında kullanıldığı bildirilen bir Osmanlı bayrağı
  • Sekiz köşeli yıldız, 1793-1844
  • Osmanlı ordu sancak ve sembolleri (1900)

Kişisel bayraklar
  • Osmanlı sultanının kişisel bayrağı[3]
    (19., 20. yüzyıl)
    (Tuğra sultanlara göre değişir.)
  • Osmanlı sultanının kişisel donanma bayrağı
  • Abdülmecid Efendi'nin kişisel hilafet bayrağı[4]
    (1922–1924)

Ayrıca bakınız

Kaynakça
  1. İslâm Ansiklopedisi. 4. İstanbul: Türkiye Diyanet Vakfı. 1991. s. 298.
  2. crwflags.com: "There was an Ottoman flag with crescent and seven-pointed star. Nearly everywhere you can read that this star has later been replaced by a five-pointed one. But when, and why? We (Archiv für Flaggenkunde) only found out (until now) that the five-pointed star has always been present in the imperial flag. The five-pointed star had always pointed to the hoist, as show some flag charts, and also Turkish charts of 1857 and 1905." Ralf Stelter, 27 June 1999 "Zanamierowski [zna99] gives 1793 as the date for the introduction of the red flag with white crescent and star (presumably as some sort of flag for national identity) and 1844 for the change from an eight-pointed to a five-pointed star, (not that I doubt it) but I have never been able to discover any other source to confirm or refute the information?" Christopher Southworth, 18 January 2011
  3. Ottoman Empire: Sultan's standard. Flags of the World: Ottoman Empire. (İngilizce)
  4. royaltombs.dk'de Standard of the Caliph (İngilizce)
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.