Osmanlı padişah eşleri listesi

Bu liste, Osmanlı padişahlarının eşlerini listelemektedir.[1]

Liste

	Padişah	Eşleri	Kimliği
1	Osman Gazi	Malhun Hatun	Nâm-ı diğer Kameriye Sultanı Mal Hânım,[2] 1280'de evlendiği Birinci eşi (ö. Kasım 1323) - Anadolu Selçuklu Veziri Ömer Abdülaziz Bey'in kızı ve Orhan Gazi ile Fatma Hatun'un annesi
		Râbia Bala Hâtûn	1289'da evlendiği İkinci eşi (ö. Ocak 1324) - Şeyh Edebali'nin kızı ve Şehzade Alaaddin'in annesi
2	Orhan Gazi	Nilüfer Hâtûn	1299'da evlendiği Birinci eşi - Yarhisar Tekfuru Aydos'un kızı ve I. Murat, Süleyman Gazi ve Şehzade Kasım'ın annesi. Eski adı Holofiro.
		Asporça Hatun	1316'da evlendiği İkinci eşi - Bizans İmparatoru'nun kızı, Şehzade İbrahim ve Fatma Hatun'un annesi.
		Theodora Hâtûn	1345'te evlendiği Üçüncü eşi - Sırbistan Kralı Stephen Uroş (Duşan) ile karısı Helena Şişman'ın kızı.[2]
		Theodora Maria Hâtûn	Mayıs 1346'da evlendiği Dördüncü eşi - Bizans İmparatoru VI. İoannis ile Bulgar Prensesi İrini'nin kızı ve Şehzade Halil'in annesi.[2]
		Eftandise Hâtûn	Beşinci eşi - Mahmud Âlp'in kızı.
3	Murad Hüdâvendîgâr ( I. Murad )	Gülçiçek Hâtûn	1359'da evlendiği Birinci eşi - Yıldırım Bayezid'in ve Yahşi Bey'in annesi
		Paşa Melîke Hâtûn	İkinci eşi - Kızıl Murad Bey'in kızı.
		......................... Hâtûn	Mart 1366'da evlendiği Üçüncü eşi - Seyyid Sultan Ahi'nin kızı.
		Maria Tamara Hâtûn	1370'te evlendiği Dördüncü eşi - Bulgar Kralı Ivan Alezander II. Shishman ile karısı Besarabya Kralı Ivanko'nun kızı olan Braide'nin kızları.
		......................... Hâtûn	1372'de evlendiği Beşinci eşi - Bulgar Köstendil Lordu Konstantin'in kızı.
		Fûl-Dâne Hâtûn	1383'te evlendiği Altıncı eşi - Candaroğulları'ndan Emir Damat II. Süleyman Şah Paşa'nın kızı.
		......................... Hâtûn	1386'da evlendiği Yedinci eşi - Emperor Manuel Paleologus'un kızı
4	Yıldırım Bayezid ( I. Bayezid )	Angelina Hâtûn	1372'de evlendiği Birinci eşi - İkinci kocası Fernán González de Contreras ile María García de Segovia'nın oğlu Diego González de Contreras olan Bizans Prensesi.[2]
		.............. Hâtûn	1372'de evlendiği İkinci eşi - Konstantin'in kızlarından birisi.[2]
		?	Şehzâde Ertuğrul (Çelebi) (ö. Temmuz 1392)
		?	Emir Süleyman (Çelebi) ( Birinci Rumeli Sultanı: 28 Haziran 1402 - 18 Mayıs 1410)[3] (ö. 17 Şubat 1411)
		Devlet (Şah) Hâtûn	1378'de evlendiği Üçüncü eşi - Germiyanoğlu Süleyman Şah ile Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî'in oğlu Sultan Veled'in kızı Mutahhara Hâtûn'ın kızı; Şehzâde İsa Çelebi, (Balıkesir Valisi: 1402 - 1406), (Düzmece) Mustafa Çelebi (ö. 1422) ile Büyük Musa Çelebi'nin annesi. (Büyük Musa Çelebi, İkinci Rumeli Sultanı Musa Çelebi Han ile karıştırılmamalıdır.)[2]
		?	Musa Çelebi, ( İkinci Rumeli Sultanı: 18 Mayıs 1410 - 5 Temmuz 1413 )[3]
		?	Çelebi Mehmed ( Anadolu Sultanı: 1403 - 5 Temmuz 1413; Osmanlı Sultanı: 5 Temmuz 1413 - 26 Mayıs 1421 )[3]
		Maria Hâtûn	Dördüncü eşi - İkinci kocası Don Payo Gómez de Sotomayor olan Macar Kontu János'un kızı.[2]
		.......... Hâtûn	1386'da Yenişehir'de evlendiği Beşinci eşi - Bizans İmparatoru Manuil Paleologos'un kızlarından birisi.[2]
		........... Hâtûn	1389'da evlendiği Altıncı eşi - Bizans İmparatoru V. İoannis'un karısı Helena Kantakuzinu'dan olan kızlarından birisi.[2]
		Hafsa Hatun	1390'da evlendiği Yedinci eşi - Aydınoğlu Emir Fahr'ed-Dîn İsa Bey'in kızı.[2]
		Karamanoğlu .............. Hânım[2]	Sekizinci eşi
		Sultan Hâtûn	Dokuzuncu eşi - Dulkadiroğlu Şaban Süli Bey'in kızı.[2]
		Mileva Olivera Despina Hâtûn	1390'da evlendiği Onuncu eşi - Sırp kralı Lazar Hrebelyanoviç'in "Kraliçe Militza" ismindeki hânımından doğan kızı; Timur'un torunu Celâl ed-Dîn Miranşah'ın oğlu Ebu Bekir Mirza ile evlenen bir kızın, yine Timur'un generallerinden Şems ud-Dîn Muhammed'in oğlu Emir Celâl ed-Dîn İslam ile evlenen Paşa Melike Hânım isminde bir başka İkinci kız ile Aruz Hânım adında Üçüncü bir kızın anneleri.[2]
		................. Hânım[2]	Onbirinci eşi
		Devlet Hâtûn[4]	Onikinci eşi[2]
5	Çelebi Mehmed (I. Mehmed)	Şâh-Zâde Kumru Hânım	Birinci eşi - Amasyalı Şâd-Geldi Ahmed Paşa'nın kızı[3]
		Şehzade Hatun	İkinci eşi - Dividdar Ahmed Bey'in kızı
		Emine Hâtûn	Üçüncü eşi - Dulkadiroğulları Beyliği'nin Beşinci hükümdarı olan Zülkadiroğlu Nâsır’ed-Dîn Muhammed Bey'in kızı ve II. Murad'ın annesi.
6	II. Murat	Âlime Hâtûn	1421'de evlendiği Birinci eşi - Dulkadiroğulları Beyliği'nden bir gelin.
		......... Hâtûn	İkinci eşi - Damat Karaca Paşa'nın kızı.[3]
		Yeni Hâtûn	Üçüncü eşi - Amasyalı Mahmud-Şâh Bey'in kızı.[3]
		Hüma Hâtûn	Dördüncü eşi - Abdullah isimli bir şahsın kızı ve Fatih Sultan Mehmet'in Annesi. Fatih'in annesinin devşirme olduğu öne sürülmüştür. Sebep olarak da o dönemlerde din değiştiren kişilere çoğunlukla Abdullah isminin verilmesi gösterilir. Bazı batı kaynaklarında ise Fatih Sultan Mehmet'in annesinin Fransız asıllı bir Yahudi olan Ester Stella olduğu kayıtlıdır. Fatih Sultan Mehmed üvey annesi Mara Branković Hâtûn tarafından yetiştirmiştir.
		Hatice Halime Tac'ün-Nisâ Hâtûn	1423'te Edirne'de evlendiği Beşinci eşi - Candaroğulları Bey'i İsfendiyar Bey'in oğlu Taceddin İbrahim Bey'in kızı.[3]
		Mara (Meryem) Hânım	4 Eylûl 1435'te Edirne'de evlendiği Altıncı eşi - Fatih Sultan Mehmet'in üvey annesi; Meryem Hânım olarak da bilinen Sırbistan Despotu Corac Bronkoviç'in kızı "Mara Hâtûn" çocuksuz ve ortodoks olarak ölmüştür.[3]
		Hundî Hânım	Yedinci eşi (Ölümü: 14 Şubat 1486) - Fatih Sultan Mehmet'in süt annesi.[3]
7	Fatih Sultan Mehmed (II. Mehmed)	I. Gül-Bahar Hâtûn	1446'da Manisa'da evlendiği Birinci eşi - Akkoyunlu Hükümdarı Uzun Hasan'ın oğlu "Şâh-Zâde Uğurlu Damad Muhammed Mirza Paşa" (ö. 1477) ile 1474 tarihinde evlendirilen Gevher Sultan'ın annesi ve Abdullah Arnavud kızı.[3]
		Gül-Şâh Hâtûn	Manisa'da evlendiği İkinci eşi - Karamanoğulları'ndan İbrahim Bey'in kızı.
		Sitti Mû'kerime (Mükrime) Hâtûn[5][6]	15 Aralık 1449'da Edirne'de evlendiği Üçüncü eşi - II. Bayezid'in annesi ve Dulkadiroğulları Beyliği'nin Altıncı hükümdarı olan Zülkadiroğlu Süleyman Bey'in kızı.
		Hatice Hâtûn	1451'de evlendiği Dördüncü eşi - Zağanos Muhammed Paşa'nın kızı.[3]
		........... Hâtûn	1454'te Edirne'de evlendiği Beşinci eşi - Enez Ağabeyi Dorino I Gatteluzio'nın kızı.[3]
		Çiçek Hâtûn	1458'de evlendiği Altıncı eşi - Türkmen Kardeşi Ali Bey'in kızı, Cem Sultan'ın annesidir.[3]
		Helene Hâtûn	Yedinci eşi - Mora Despotu Demetrios Paleologus'un kızı.[3]
		Anna Hâtûn	1461'de evlendiği Sekizinci eşi - Trabzon Rum İmparatoru David Comnenus'nun kızı; evlilikleri kısa sürmüştür.
		Alexias Hâtûn	Kasım 1463'te evlendiği Dokuzuncu eşi - Trabzon Rum İmparatoru David Comnenus'nun kızı.[3]
		.........… Hâtûn	1471'de evlendiği Onuncu eşi - Karamanoğulları'ndan Muhammed bin İbrahim Bey'in kızı.[3]
8	II. Bayezid	Nigâr Hâtûn	Birinci eşi (d. 1450 - ö. Mart 1503, Antalya)[7] - Abdullah Vehbi kızı ve Şâh-Zâde Ebu'l Hayr Muhammed Şâh Korkud ile Fatma ve Ayşe Sultan'ın annesi.
		Şirin Hâtûn	1464'te evlendiği İkinci eşi - Abdullah kızı ve Şehzade Abdullah ile Ayn-i Şâh Sultan'ın annesi.
		Bülbül Hâtûn	1465'te evlendiği Üçüncü eşi (d. 1452 - ö. 1515, Bursa)[7] - Abdullah kızı ve Şehzade Ahmet, Şehzade Mahmud, Hatice, Gevher-Mülük, Hundi ve Şehere-Zâde Şâh Sultan'ın annesi.
		I. Ayşe Hâtûn	1469'da Amasya'da evlendiği Dördüncü eşi (d. 1453 - ö. 1505, Trabzon)[7] - Dulkadiroğulları Beyliği'nin Onbirinci hükümdarı olan Alâüddevle Bozkurt Bey'in kızı.
		Gül-Ruh Hâtûn	1476'da evlendiği Beşinci eşi (ö. 1520)[7] - Abd'ül-Hay kızı ve Şehzade Alemşah ile Kamer-Şâh Sultan'ın annesi[7].
		Hüsnü-Şah Hâtûn	Altıncı eşi (d. 1454 - ö. 1513)[7] - 1474'te Amasya'da doğan ve (1481 - 1483) arası Sarıhan Valisi, (1483 - 1511) tarihleri arasında da Karaman Valisi olan ve 2 Temmuz 1511'de Konya'da ölen Şehzade Sultan Şahin-Şah'ın annesi ve Karamanoğlu Nasuh Bey'in kızı.[7]
		Gül-Fem Hâtûn	Yedinci eşi
		II. Gül-Bahar Hâtûn[8]	Sekizinci eşi - Abd'üs-Samed kızı ve Yavuz Sultan Selim'in annesi.
		Ferah-Şâd Hâtûn	Dokuzuncu eşi (d. 1460 - ö. 1530)[7] - Kefe Sancak Beyi Muhammed'in kızı.
		.................. Hâtûn	Onuncu eşi - Kaptan-ı Derya Damat Güveği Sinan Paşa'nin kızı.[7]
		Muhterem Hâtûn[7]	Onbirinci eşi - Abd'ül-Hay kızı.
9	Yavuz Sultan Selim ( I. Selim )	II. Ayşe Hâtûn[9]	Birinci eşi - Kırım Hanı Mengli Giray'ın kızı;[9] Beyhan Sultan, Hâfize Sultan, Gevherhan Sultan ile Devlet-Şah (Yenişah) Sultan'ın annesi[7]
		Ayşe Hafsa (Hâfize) Valide Sultan[10][11]	1494'te Trabzon'da evlendiği İkinci eşi - Abdü'l-Muin[12] kızı; Kanuni Sultan Süleyman, Hatice Sultan, Fatma Sultan ile Hafsa Sultan'ın annesi[7]
10	Kanûnî Sultan Süleyman (I. Süleyman)	Fülâne Hâtûn	1511'de evlendiği Birinci eşi[7] - Şehzade Mahmud'un ve Fatma Nur Sultan'in annesi
		Gülfem Hâtûn	1511'de evlendiği İkinci eşi[7] - Şehzade Murad'ın annesi
		Mahidevran Sultan	1512'de evlendiği Üçüncü eşi[7] - Mirza İdar Termuk'un kızı, Şehzade Mustafa, Şehzade Ahmet ve Raziye Sultan'ın annesi.
		Hürrem Haseki Sultan	1520'de evlendiği Dördüncü eşi[7] - Şehzade Mehmed, Şehzade Abdullah, II. Selim, Şehzade Bayezid, Şehzade Cihangir, Şehzade Orhan ve Mihrimah Sultan'nın annesi. Kanûnî Sultan Süleyman'nın nikâhlı eşi. Valide Sultan olamadan ölmüştür. Kanunin en sevdiği eşidir.
11	II. Selim	Afife Nûr-Banû Valide Sultan	1545'te Konya'da evlendiği Birinci eşi - III. Murat ile İsmihan Sultan, Fatma Sultan ve Şah Sultan'ın annesi ve Venedik Dükü Sebastiano Venier'in kardeşi olan Kiklad Takım Adaları'na ait Páros adası Lordlarından Nicolò Venier ile Violanta Baffo'nun Cecilia adındaki kızı / Páros adasında yaşayan Rachel ismindeki Yahudi kızı.
		Selimiye Sultan	İkinci eşi - Şehzade Abdullah ve Gevherhan Sultan'ın annesi.
12	III. Murat	Safiye Valide Sultan	1565'te Manisa'da evlendiği Birinci eşi[13] - III. Mehmed, Ayşe Sultan ile Fatma Sultan'in annesidir. Venedikli meşhur şair senatör Zorzi (Giorgio) Baffo'nun akrabası, ve İyonya Takım Adaları'na ait Korfu adasının Venedikli valisinin Sophia Baffo ismindeki kızı.
		Şah-i Huban Hatun	İkinci eşi
		Şems-i Ruhsar Hatun	Üçüncü eşi - Rukiyye Sultan'ın annesi. Medine'de vakfı var. (ö. 1613. İstanbul)
		Naz-Perver Hatun	Dördüncü eşi
		Mihriban Hatun	Beşinci eşi
		Fahriye Hatun	Altıncı eşi
		..................... Hânım	1575'te evlendiği Yedinci eşi - Eflak Lordu III. Mircea Shoban'nın kızı.[13]
13	III. Mehmed	..................… Sultan	1579'da evlendiği Birinci eşi (d. 1566 - ö. 1603)[13] - Şehzade Selim'in annesi.
		Fûldane Sultan	İkinci eşi (d. 1571 - ö. 7 Mayıs 1603)[13] - Şehzade Mahmut'un annesi.
		Handan I. Valide Sultan[14]	1589'da evlendiği Üçüncü eşi[13] - I. Ahmet'in annesi
		Halime II. Vâlide Sultan	Dördüncü eşi (d. 1576 - ö. 1623)[13] - Abaza asıllı, I. Mustafa'nın annesi.
14	I. Ahmet	Mâh-Firûze Hatice I. Vâlide Sultan	Birinci eşi - Genç Osman, Hatice Sultan, Şehzade Mehmed[15], Şehzade Bayezid ve Şehzade Hüseyin'in annesi.
		Fatma Sultan	İkinci eşi [13] - Cariyelerdendir. Şehzade Cihangir, Şehzade Hasan ve Abide Sultan'in annesi.
		Mah-Peyker Kösem II. Vâlide Sultan	Üçüncü eşi - Şehzade Mehmed[16], Ayşe Sultan, Fatma Sultan, Gevher Sultan, Hanzade Sultan, Şehzade Orhan, Şehzade Selim, Şehzade Süleyman, IV. Murad, Şehzade Kasım, Atike Sultan ve I. İbrahim annesi. I. Ahmet'in en sevdiği ve nikâhlı eşi Devlet yönetiminde etkin bir rol oynamıştır.
15	I. Mustafa	-	-
16	II. Osman	Ayşe Sultan	Birinci eşi (d. 1607)[17] - Pertev Paşa'nın torunu.
		Meylişah Sultan	İkinci eşi - Şehzade Ömer'ın annesi.
		Akile (Rukiyye) Hanım	İkinci eşi (d. 1607)[17] - Şeyhülislam Esad Efendi'nin kızı ve hür kadınlardan nikâh ile evlenilen nadir kadınlardandır. Şehzade Mustafa ile Zeynep Sultan'in annesi.
17	IV. Murad	Ayşe Haseki Sultan	Şehzade Ahmet, İsmihan Kaya Sultan ve Şehzade Alaaddin'in annesi
18	I. İbrahim	Turhan Hatice Valide Sultan	1641'de evlendiği Birinci eşi - Rus asıllı bir cariyedir ve uzun yıllar naibe-i saltanatlık yapmıştır. IV. Mehmet'in annesidir.
		Saliha Dil-Âşûb Vâlide Sultan	1641'de evlendiği İkinci eşi - II. Süleyman'in annesi ve cariye. 3. Haseki olduğu sanılıyor.
		Hatice Mu'azzez Haseki Sultan	1641'de evlendiği Üçüncü eşi - İkinci Haseki'dir ve II. Ahmet'in annesidir.
		Ayşe Haseki Sultan[17]	Dördüncü eşi
		Saçbağlı Haseki Sultan[17]	Beşinci eşi
		Mah-i Enver Haseki Sultan[17]	Altıncı eşi
		Şivekar Haseki Sultan[17]	Yedinci eşi
		Hüma Şah Sultan (Telli Haseki, Dicle Sultan)	Aralık 1647'de İstanbul'da evlendiği Sekizinci ve son eşi[17] - 4. Haseki, "Telli-Haseki" olarak da bilinen Hüma Şah Haseki-Sultan (Dicle Sultan), I. İbrahim'in en çok sevdiği hasekisi, nikâh ile kadınlığa alındı; Şehzade Orhan'ın annesi.
19	IV. Mehmed	Mâh-Pâre Ümmetullah Râbi'a Gül-Nûş Valide Sultan	Birinci eşi (d. 1647, Resmo-Girit - ö. 6 Kasım 1715, Edirne) - Emetullah Râbi'a Gül-Nûş Sultan diye bilinir. Girit'li Venedik asıllı Retimo Verzizzi'nin kızı.[17] II. Mustafa ile III. Ahmet'in annesi; 6 Şubat 1695 tarihinde Valide Sultan oldu.
		Afife Haseki Sultan	İkinci eşi (ö. 1688, Eski Saray - İstanbul)[17]
		Rabia Haseki Sultan	Üçüncü eşi[17]
		Kaniye Haseki Sultan	Dördüncü eşi[17]
		Siyavuş Haseki Sultan	Beşinci eşi[17]
		Gül-Beyaz İkbal[17]	Altıncı eşi
		Rukiye Hanım	Yedinci eşi - Baş Odalık[17]
		Cihan-Şah Gözde	Sekizinci eşi - Eski Gözdelerdendir.[17]
		Dürriye Gözde[17]	Dokuzuncu eşi
		Nev-Ruz Gözde[17]	Onuncu eşi
20	II. Süleyman	Hatice Hatun[17]	Birinci eşi
		Behzad Hatun	İkinci eşi[17]
		İvaz Hatun	Üçüncü eşi[17]
		Sülün Hatun	Dördüncü eşi[17]
		Şah-Süvar Hatun	Beşinci eşi[17]
		Zeyneb Hatun[17]	Altıncı eşi
21	II. Ahmet	Rabi'a Haseki Sultan	Birinci eşi - Asiye Sultan, Şehzade İbrahim ile ikiz kardeşi Şehzade Selim'ın anneleri;[17] Haseki Sultan diye anılırdı.
		Sâyeste Hanım[17]	İkinci eşi (ö. 1710), Atike Sultan ve Hatice Sultan'ın annesi
22	II. Mustafa	Âlî-Cenâp Haseki Sultan	Birinci eşi (ö. 20 Nisan 1699, Edirne)[18] - Baş Haseki
		Saliha Sebkâti Vâlide Sultan	1695'te evlendiği İkinci eşi (d. 1680 - ö. 21 Eylûl 1739, İstanbul)[18] - İkinci Haseki ve I. Mahmud'un annesi
		Hâfize Haseki Sultan	1695'te evlendiği Üçüncü eşi[18] - Üçüncü Haseki olduğu söyleniyorsa da Kadın Efendi olması kuvvetle muhtemeldir; Şehzade Mehmed, Şehzade Selim, Şehzade Ahmed ve Şehzade Murad'ın annesi
		Şâh-Süvar (Şehsuvar) Vâlide Sultan	1698'de evlendiği Dördüncü eşi (d. 1682 - ö. 27 Nisan 1756)[18] - Dördüncü Haseki ve III. Osman'ın annesi
		Afife Hatun	Beşinci eşi
		Hüma Şah Hatun	(ö. 1 Şubat 1700)[18] - Altıncı eşi
		Mah-Firuz Hatice Hatun	Yedinci eşi
		Hanife İkbal	1704'te evlendiği Sekizinci eşi[18] - İkinci veya Üçüncü İkbaldir
		Fatma Şahin Hâtûn	1704'te evlendiği Dokuzuncu eşi - 25 Eylûl 1695'ten sonra Fatima Şahin ismini alan Ernst Wilhelm von Hantein'in eski eşi ve … von Wippach'ın kızı, asıl adı Anna Sophia[18]
23	III. Ahmet	Ümmetullah Bânû[18] Baş Kadınefendi	Birinci evliliği (1703); Baş Kadınefendi, Kadve Abd'ûl-Minnan'ın kızı; İkinci evliliğini önce 21 Ocak 1717'de nikâhlanarak, 18 Şubat 1717 tarihinde Nevşehirli Damat İbrahim Paşa ile yapan Fatımat'uz-Zehra Sultan'ın annesi[18]
		Rukıyye Kadınefendi	İkinci evliliği ( ? ); İkinci Kadınefendi (ö. 1738)[18]
		Emîne Mihr-î-Şah Kadınefendi[19][20][21][22]	Üçüncü evliliği (1709); İkinci Kadınefendi; Şâh-Zâde Süleyman (d: 25 Austos 1710 - ö: 11 Aralık 1732[18] veya Mayıs 1762[19]) ile Yirmialtıncı Osmanlı Padişahı III. Mustafa'nın annesi
		Hatice Kadınefendi	Dördüncü evliliği; İkinci Kadın Efendi (ö. 1712)[18]
		Şâhin Kadınefendi	Beşinci evliliği; Üçüncü Kadın Efendi (ö. 1723)[18]
		Râbi'a Şermi Kadınefendi[23]	Altıncı evliliği (1714); Kadın Efendi (d. 1698 - ö. 1732)[18] I. Abdülhamit'in annesi
		Emine Muşalli Kadınefendi	Yedinci evliliği; Kadın Efendi (ö. 1750)[18]
		Zeyneb Kadınefendi	Sekizinci evliliği; Kadın Efendi (ö. 1757)[18]
		Gülşen Kadınefendi	Dokuzuncu evliliği; Kadın Efendi (ö. 1731)[18]
		Fatıma Kadınefendi	Onuncu evliliği; Kadın Efendi (ö. 1732)[18]
		Ümmü Külsüm Kadınefendi	Onbirinci evliliği; Kadın Efendi (ö. 1768)[18]
		Hüsn-ü-Şâh Kadınefendi	Onikinci evliliği; Kadın Efendi (ö. 1733)[18]
		Fatıma Hüma-Şah Kadınefendi	Onüçüncü evliliği; Kadın Efendi (ö. 1742)[18]
		Hürrem Kadınefendi	Ondördüncü evliliği; Kadın Efendi (ö. ?)[18]
		Meyli Kadınefendi	Onbeşinci evliliği; Kadın Efendi (ö. ?)[18]
		Nazife Kadınefendi	Onaltıncı evliliği; Kadın Efendi (ö. ?)[18]
		Nijad Kadınefendi	Onyedinci evliliği; Kadın Efendi (ö. ?)[18]
		Hanife Kadınefendi	Onsekizinci evliliği; Kadın Efendi (ö. ?)[18]
		Ayşe Buhari Hânımefendi	Ondokuzuncu evliliği; Mihr-î-Hacı İkbal [18] olarak da bilinen İkbal - Hânım Efendi.
		Şayeste Hânımefendi	Yirminci evliliği; İkbal - Hânım Efendi (ö. 1722)[18]
		Hatem Hânımefendi	Yirmibirinci evliliği; İkbal - Hânım Efendi (d. 1695 - ö. 1772)[18]
24	I. Mahmut	Hace Alî-Cenâp Kadınefendi	Birinci eşi (ö. 1775)[24] - Baş Kadın
		Ayşe Kadınefendi	İkinci eşi (ö. 1746)[24] - İkinci Kadın
		Hace Ayşe Kadınefendi	Üçüncü eşi (ö. 1746)[24]
		Hatice Kadınefendi	Dördüncü eşi
		Raziye Kadınefendi	Beşinci eşi
		Hatem Kadınefendi	Altıncı eşi (ö. 1769)[24] - İkinci Kadın
		Tiryâl[24] Kadınefendi	Yedinci eşi (ö. 1789)[24]
		Hace Verd-i Naz Kadınefendi	Sekizinci eşi (ö. 16 Aralık 1804)[24]
		Hatice Rami Kadınefendi	Dokuzuncu eşi (ö. 16 Ocak 1780)[24] - İkinci kez 1755'te Mustafa Paşa'nın oğlu İbrahim Bey ile evlendi.[24]
		Meyyase Hanımefendi	Onuncu eşi - Baş İkbal[24]
		Fehmi Hanımefendi	Onbirinci eşi - İkinci İkbal[24]
		Sırrı Hanımefendi	Onikinci eşi - İkbal[24]
		Habbibe Hanımefendi	Onüçüncü eşi - İkbal[24]
25	III. Osman	Leyla Kadınefendi	Birinci eşi (ö. 1794) - İkinci kez 1757'de Hacı Muhammed Emin Bey ile evlenerek bir çocuk sahibi olan Baş Kadın[24] Efendi
		......... Kadınefendi	İkinci eşi - İkinci Kadın Efendi[24]
		Zevki Kadınefendi	Üçüncü eşi (ö. 1757)[24] - Üçüncü Kadın Efendi
		Ferhunde Emine Kadınefendi	Dördüncü eşi (ö. 1791)[24] - Dördüncü Kadın Efendi
26	III. Mustafa	Ayn'ül-Hayat Kadınefendi	Birinci eşi (d. 1726 - ö. 21 Temmuz 1764) - Baş Kadın Efendi
		Fehime Kadınefendi[24]	İkinci eşi (ö. 1761)[24] - Kadın Efendi
		Mihr-î-Şah Valide Sultan	1760'ta evlendiği Üçüncü eşi (d. 1745 - ö. 16 Ekim 1805)[24] - 1761'den itibaren İkinci Kadın Efendi; 21 Temmuz 1764'ten itibaren Baş Kadın Efendi ve III. Selim'in annesi
		Rif'at Kadınefendi	Dördüncü eşi (d. 1744 - ö. Ocak 1804)[24] - 21 Temmuz 1764'ten itibaren İkinci Kadın Efendi
		Ayşe Adil-Şah Kadınefendi	Beşinci eşi (d. 1748 - ö. 19 Aralık 1803)[24] - Üçüncü Kadın Efendi ve Hatice Sultan'ın annesi
		Binnaz Kadınefendi	Altıncı eşi (ö. Mayıs 1823)[24] - Üçüncü Kadın Efendi
27	I. Abdülhamid	Ayşe Kadınefendi	Birinci eşi (ö. 1775)[24] - 24 Ocak 1774'ten itibaren Baş Kadın Efendi
		Hüma Şâh Kadınefendi	İkinci eşi (ö. 1778)[24] - 1775'ten itibaren Baş Kadın Efendi
		Haciye Hatice Ruh-Şâh Kadınefendi	Üçüncü eşi (ö. 1807)[24] - 1778'den 7 Nisan 1789'a kadar Baş Kadın Efendi
		Binnaz Kadınefendi	Dördüncü eşi (ö. Mayıs 1823)[24] - İkinci Kadın Efendi
		Mû'teber Kadınefendi	Beşinci eşi - Kadın Efendi
		Misl-i Neyap Kadınefendi	Altıncı eşi (ö. 1818)[24] - Kadın Efendi
		Nevrâz Kadınefendi	Yedinci eşi (ö. Nisan 1797)[24] - Üçüncü Kadın Efendi
		Mihribân Kadınefendi	Sekizinci eşi (d. 1762 - ö. 1828/1829)[24] - Üçüncü Kadın Efendi
		Fatima Şeb-Zafer Kadınefendi[24]	Dokuzuncu eşi (d. 1769 - ö. 1805)[24] - Dördüncü Kadın Efendi
		Mehtâb Kadınefendi	Onuncu eşi (ö. 1807)[24] - Dördüncü Kadın Efendi
		Ayşe Seniyeperver (Sinâ-Pervar) Valide Sultan[25]	1776'da evlendiği Onbirinci eşi (d. 1761 - ö. 11 Aralık 1828)[24] - IV. Mustafa'nın annesi; Dördüncü Kadın Efendi, 29 Mayıs 1807'ten itibaren Valide Sultan
		Dil-Pezir Kadınefendi	Onikinci eşi (ö. 1809)[24] - Kadın Efendi
		Nakş-î-Dil Valide Sultan[26][27]	1783'te evlendiği Onüçüncü eşi (d. 1768 - ö. 28 Ağustos 1817, İstanbul)[24] - II. Mahmud'un annesi ve önce İkinci İkbal sonra Kadınefendi; 28 Temmuz 1808'den itibaren Valide Sultan
		Nükhet-Sedâ Hânımefendi[28]	Ondördüncü eşi (ö. 4 Haziran 1850)[24] - Hânımefendi; Baş İkbal ve IV. Mustafa'nın mânevî annesi
		Ayşe Hânımefendi	Onbeşinci eşi (ö. 1825)[24] - Hânımefendi; İkinci İkbal
		Ruşen Hanınefendi[24]	Onaltıncı eşi - İkbal
28	III. Selim	Nâfîze Kadınefendi	Birinci eşi (d. 1770 - ö. 30 Mayıs 1792)[24] - 7 Nisan 1789'dan itibaren Baş Kadın Efendi
		Hüsn-i Mah Kadınefendi	İkinci eşi (d. 1772 - ö. 1814)[24] 30 Mayıs 1792'den 28 Temmuz 1808'e kadar Baş Kadın Efendi
		Zib-i Fer Kadınefendi	Üçüncü eşi (d. 1773 - ö. 1817, İstanbul)[24] - 1789'dan itibaren Üçüncü Kadın Efendi ve 30 Mayıs 1792'den 28 Temmuz 1808'e kadar İkinci Kadın Efendi
		Afîtab Kadınefendi	Dördüncü eşi (d. 1773 - ö. 1807, İstanbul)[24] - 1789'dan itibaren Dördüncü Kadın Efendi ve 30 Mayıs 1792'den 28 Temmuz 1808'e kadar Üçüncü Kadın Efendi
		Re'fet Kadınefendi	Beşinci eşi (d. 1780 - ö. 22 Ekim 1867)[24] - Dördüncü Kadın Efendi
		Nur-i Şems Kadınefendi	Altıncı eşi (d. 1781 - ö. Mayıs 1826)[24] - Kadın Efendi
		Dim-Hoş Kadınefendi	Yedinci eşi (ö. 1807)[24] - Kadın Efendi
		Gonca-Nigar Kadınefendi	Sekizinci eşi (ö. 1807)[24] - Kadın Efendi
		Meh-Bube Kadınefendi	Dokuzuncu eşi (ö. 1806)[24] - Kadın Efendi
		Tab-ı Zafer Kadınefendi[24]	Onuncu eşi (ö. 1854)[24] - Kadın Efendi
		Mîhrîban Hanımefendi	Onbirinci eşi - Hanım Efendi; Önce İkbal ve daha sonra İkinci evliliğini Hacı Sa'adul'lah Ağa ile yapan Mısırlı bir hanımefendi
		Nefise Hanımefendi[24]	Onikinci eşi (ö. 1809)[24] - Hanım Efendi; İkbal
		Pakize Hanımefendi[24]	Onüçüncü eşi - Hanım Efendi; İkbal
		Fatma Fer-i Cihan Hanımefendi	Onördüncü eşi - Hanım Efendi; İkbal
		Ayn-ı Safa Hanımefendi	Onbeşinci eşi - Hanım Efendi; İkbal
		Meryem Hanımefendi	Onaltıncı eşi (ö. 1807)[24] - Hanım Efendi; İkbal
29	IV. Mustafa	Şevk-i Nûr Kadınefendi[29]	Birinci eşi (d. 1784 - ö. 1812)[29] - Baş Kadın Efendi
		Dil-Pezir Kadınefendi[29]	İkinci eşi (d. 1784 - ö. 1809)[29] - İkinci Kadın Efendi
		Seyyâre Kadınefendi[29]	Üçüncü eşi (d. 1786 - ö. 1817)[29] - Üçüncü Kadın Efendi
		Peyk-i Dil Kadınefendi[29]	Dördüncü eşi - Dördüncü Kadın Efendi
30	II. Mahmut	Fatma Kadınefendi	Birinci eşi (ö. Şubat 1809)[29] - Baş Kadın Efendi
		Âlî-Cenâp Kadınefendi	İkinci eşi (ö. 1839)[29] - Baş Kadın Efendi
		Haciye Pertev-Piyale Nev-Fidan Kadınefendi	Üçüncü eşi (d. 4 Ocak 1793 - ö. 25 Aralık 1855)[29] - Baş Kadın Efendi
		Misl-i Nâyab Kadınefendi	Dördüncü eşi (ö. 1825)[29] İkinci Kadın Efendi
		Kamerî Kadınefendi	Beşinci eşi (ö. 1825)[29]
		Ebr-i Reftâr Kadınefendi	Altıncı eşi (ö. 1825)[29] İkinci Kadın Efendi
		Zer-Nigâr Kadınefendi	Yedinci eşi (ö. 1832)[29] - 23 Mayıs 1926'dan itibaren İkbal, daha sonra ise önce Yedinci Kadın Efendi ve sonra da İkinci Kadın Efendi
		Bezm-î-Âlem Vâlide Sultan	1822'de evlendiği Sekizinci eşi (d. 1807 - ö. 2 Mayıs 1853)[29] - 1822'den itibaren Üçüncü Kadın Efendi, daha sonra ise 1832'den itibaren İkinci Kadın Efendi ve 1 Temmuz 1839'dan sonra da Valide Sultan, I. Abdülmecit'in annesi
		Aşûb-u Cihan Kadınefendi	1809'da evlendiği Dokuzuncu eşi (d. 1793 - ö. 10 Haziran 1870)[29] - İkinci Kadın Efendi
		Vuslat Kadınefendi	Onuncu eşi (ö. 1830)[29] - Üçüncü Kadın Efendi
		Nûr-u Tab Kadınefendi	Onbirinci eşi (d. 1810 - ö. 2 Ocak 1886)[29] - Dördüncü Kadın Efendi
		Haciye Hoş-Yar Kadınefendi	Onikinci eşi (ö. 1859, Mekke)[29] - İkinci Kadın Efendi
		Perviz-Felek Kadınefendi	Onüçüncü eşi (ö. 21 Eylûl 1863)[29] - Dördüncü Kadın Efendi
		Hüsn-ü Melike Hanımefendi	Onördüncü eşi (d. 1812 - ö. Ekim 1886)[29] - Hanım Efendi; Baş İkbal
		Zeyn-i Felek Hanımefendi	Onbeşinci eşi (ö. 20 Aralık 1842)[29] - Hanım Efendi; İkinci İkbal
		Lebriz-Felek Hanımefendi	Onaltıncı eşi (d. 1810 - ö. 9 Şubat 1865)[29] - Hanım Efendi; Dördüncü İkbal
		Tiryal Hânımefendi	1826'da evlendiği Onyedinci eşi (d. 1810 - ö. 1883)[29] - Hanım Efendi; Üçüncü İkbal
		Pertevniyal (Pertav-Nihâl) Vâlide Sultan	1829'da evlendiği Onsekizinci eşi (d. 1812 - ö. 5 Şubat 1883)[29] - Abdülaziz'in annesi; önce İkinci İkbal sonra Beşinci Kadın Efendi; 25 Haziran 1861'den 30 Mayıs 1876 tarihine kadar Vâlide Sultan
31	I. Abdülmecit	Servet-Sedâ[30] Kadınefendi	Birinci eşi (d. 1824 - ö. 24 Eylûl 1878)[30] - Baş Kadın Efendi (Temmuz 1839'dan to 25 Haziran 1861 tarihine kadar)
		Hoş-Yar Kadınefendi	İkinci eşi (d. 1824 - ö. 1849)[30] - İkinci Kadın Efendi.
		Şevk-Efzâ Vâlide Sultan	Üçüncü eşi (d. 12 Aralık 1820, Poti - ö. 17 Eylûl 1889, Çırağan Sarayı)[30] - V. Murat'in annesi; Üçüncü Kadın Efendi (1839-1849), İkinci Kadın Efendi (1849-1861), Valide Sultan (30 Mayıs 1876 - 31 Ağustos 1876)
		Tîr-î-Müjgan Kadınefendi	10 Kasım 1841'de İstanbul'da evlendiği Dördüncü eşi (d. 16 Ağustos 1819, Erivan - ö. 3 Ekim 1852, Feriye Sarayı, İstanbul)[30] - II. Abdülhamid'in annesi; Dördüncü Kadın Efendi (1841-1849), 1849'dan itibaren 3 Ekim 1852'ye kadar Üçüncü Kadın Efendi[30]
		Verd-i Cânan Kadınefendi	Beşinci eşi (d. 1826, Kafkasya - ö. 9 Kasım 1889, Feriye Sarayı, İstanbul)[30] - Baş İkbal (1841-1849), 1849'dan itibaren 3 Ekim 1852'ye kadar Dördüncü Kadın Efendi, 3 Ekim 1852'den 25 Haziran 1861'e kadar Üçüncü Kadın Efendi[30]
		Ruz-i Dil Kadınefendi	2 Ekim 1842'te evlendiği Altıncı eşi (d. 5 Mayıs 1824, Derbend-Kafkasya - ö. 31 Ekim 1887, Kandilli, Boğaziçi)[30] - Kadın Efendi
		Gül-Kemâl Kadınefendi	27 Mart 1843'te evlendiği Yedinci eşi (d. 1826, Kafkasya - ö. 16 Kasım 1851, Ortaköy, Boğaziçi)[30] - Dördüncü Kadın Efendi ve V. Mehmet'in annesi.
		Şâh Cihân Kadınefendi	Sekizinci eşi (d. 1831 - ö. 1860)[30] - 16 Kasım 1851'den itibaren Kadın Efendi
		Gülüstü (Gülistan Münire) Kadınefendi[31][32]	Dokuzuncu eşi (d. 1831 - ö. Mayıs 1861)[30] - VI. Mehmet'in annesi ve Dördüncü Kadın Efendi (1860-1861)
		Râhime Piristû Vâlide Sultan[33]	Onuncu eşi (d. 1830, Kafkasya - ö. 1904, Maçka'daki Saray, İstanbul)[30] - II. Abdülhamid'in manevî annesi, Haziran 1861'den itibaren Dördüncü Kadın Efendi ve Vâlide Sultan (1876 - 1904)
		Zerrin-i Melîke Hanımefendi	Onbirinci eşi (d. 1824 - ö. 1842)[30] - Hanım Efendi
		Düzd-i Dil Kadınefendi	Onikinci eşi (d. 1825 - ö. 18 Ağustos 1845)[30] - Önce Baş İkbal ve daha sonra da Üçüncü Kadın Efendi
		Nesrin Hanımefendi	Onüçüncü eşi (d. 1826 - ö. 2 Mayıs 1853)[30] - Hanım Efendi; Temmuz 1850'den sonra İkinci İkbal
		Ceylan-Yar Hanımefendi	Ondördüncü eşi (d. 1828 - ö. 17 Ocak 1855)[30] - Hanım Efendi
		Nükhet-Sezâ Hanımefendi	1841'de evlendiği Onbeşinci eşi (d. 2 Ocak 1827; Hopa, Kafkasya - ö. 15 Mayıs 1850; Beşiktaş)[30] - Hanım Efendi; 1846'dan itibaren Baş İkbal
		Nâvek-i Misâl Hanımefendi	Onaltıncı eşi (d. 1828 - ö. 5 Ağustos 1854; Şemsi Paşa Kasrı)[30] - Hanım Efendi; Beşinci İkbal
		Meh-Tâb Kadınefendi	Onyedinci eşi (d. 1830 - ö. 1888)[30] - Hanım Efendi; İkinci İkbal (1848-1852), Baş İkbal (1852-1855), 1855'ten itibaren Beşinci Kadın Efendi
		Nergiz Hanımefendi	Onsekizinci eşi (ö. 26 Ekim 1848)[30] - Hanım Efendi; Dördüncü İkbal
		Nev-Eser Hanımefendi	Ondokuzuncu eşi (ö. 12 Eylûl 1889, Yıldız Sarayı)[30] - Hanım Efendi; 1861'den itibaren Baş İkbal
		Nâlân-ı Dil Hanımefendi	Yirminci eşi (d. 1829, Kafkasya - ö. 1865, Feriye Sarayı, Beşiktaş)[30] - Hanım Efendi; Üçüncü İkbal
		Şayeste Hanımefendi	Yirmi Birinci eşi (d. 1838 - ö. 11 Şubat 1912)[30] - Hanım Efendi; Dördüncü İkbal
		Ayşe Ser-Firaz Hanımefendi	Yirmi İkinci eşi (d. 1837 - ö. 9 Haziran 1905, Ortaköy Sarayı, Beşiktaş)[30] - Hanım Efendi; Baş Gözde, Altıncı İkbal, ve daha sonra İkinci İkbal
		Bezm-i Cihân Kadınefendi	Yirmi Üçüncü eşi (ö. 1845)[30] - Nâm-ı diğer Bezme Kadın Efendi İkinci Gözde, Baş İkbal, ve daha sonra Altıncı Kadın Efendi
		Hüsn-ü Cihân Hanımefendi	Yirmi Dördüncü eşi (ö. 1843)[30] - Hanım Efendi; Üçüncü Gözde
		Safderun Hanımefendi	Yirmi Beşinci eşi[30] - Hanım Efendi; Dördüncü Gözde
		Yıldız Hanımefendi	Yirmi Altıncı eşi[30] - Hanım Efendi; İkinci Gözde
		Şems-i Nûr Hanımefendi	Yirmi Yedinci eşi[30] - Hanım Efendi
32	Abdülaziz	Dürr-i Nev Kadınefendi	1856'da Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği Birinci eşi (d. 15 Mart 1835 Batum - ö. 4 Aralık 1895, Feriye Sarayı, Beşiktaş)[34] - Yusuf İzzettin Efendi'nin annesi ve Baş Kadın Efendi
		Edâ Dil Kadınefendi	1861'de Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği İkinci eşi (d. 1845 - ö. 1875, Dolmabahçe Sarayı, Beşiktaş)[34] - 1861'den itibaren İkinci Kadın Efendi
		Hayran-ı Dil Kadınefendi	21 Eylûl 1866'da Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği Üçüncü eşi (d. 2 Kasım 1846, Kars - ö. 26 Kasım 1895, Ortaköy Sarayı, Beşiktaş)[34] - II. Abdülmecit'in annesi; 21 Eylûl 1866'dan itibaren Üçüncü Kadın Efendi ve 1875'ten itibaren İkinci Kadın Efendi
		Neş'erek (Nesrin) Kadınefendi	1868'de Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği Dördüncü eşi (d. 1848, İstanbul - ö. 11 Haziran 1876, Feriye Sarayı, Beşiktaş)[34] - Çerkez İsmail Bey'in kızı;[34] Mehmed Şevket Efendi, Esma Sultan, Emine Sultan'ın annesi; 1868'de Dördüncü Kadın Efendi ve 1875'ten itibaren Üçüncü Kadın Efendi
		Gevheri Kadınefendi	1872'de evlendiği Beşinci eşi (d. 8 Temmuz 1856, Hopa - ö. 6 Eylûl 1884, Ortaköy Sarayı, Beşiktaş)[34] - Mehmed Seyfeddin Efendi'nin annesi; 1872'de Baş İkbal ve 1875'ten itibaren Dördüncü Kadın Efendi
		Mehr-i Şah Hanımefendi[34]	Hanım Efendi
		Yıldız Hanımefendi	Hanım Efendi - II. Abdülhamid'in İkinci eşi Safi-Naz Nur-Efzun Kadın Efendi'nin kızkardeşi[34]
33	Mehmed V. Murad	Elârân Mevhibe Kadınefendi	2 Ocak 1857'de Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği Birinci eşi (d. 6 Ağustos 1835, Tiflis - ö. 21 Şubat 1936, Şişli)[35] - 1876'dan itibaren Baş Kadın Efendi
		Reftâr-ı Dil Kadınefendi	4 Şubat 1859'da Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği İkinci eşi (d. 5 Haziran 1838, Gence - ö. 3 Mart 1936, Ortaköy)[35] - İkinci eşi - İkinci Kadın Efendi
		Şâh Cihan Kadınefendi	5 Şubat 1869'da Ortaköy, Beşiktaş'ta evlendiği Üçüncü eşi (d. 4 Ocak 1853, Hopa - ö. 15 Mart 1945, Ortaköy, Beşiktaş)[35] - Üçüncü Kadın Efendi
		Meyl-i Servet Kadınefendi	Dördüncü eşi (d. 21 Ekim 1854, Batum - ö. 9 Aralık 1903, Eski Çırağan Sarayı, Ortaköy)[35] - Dördüncü Kadın Efendi
		Resan Hanımefendi	Beşinci eşi (d. Artvin, 28 Mart 1860; ö. 31 Mart 1910, Eski Çırağan Sarayı, Ortaköy)[35] - Hanım Efendi; Baş İkbal
		Cevher-Riz Hanımefendi	Altıncı eşi (d. 1862 - ö. 1940) - İkinci evliliğini Berber-Başı Hüsnü Bey ile yapan Hanım Efendi; İkinci İkbal
		Nev-Dürr Hanımefendi	Yedinci eşi - Hanım Efendi; Üçüncü İkbal
		Ramişe-Naz Hanımefendi	Sekizinci eşi (d. 1904)[35] - Hanım Efendi; Dördüncü İkbal
		Filiz-Ten Hanımefendi	Dokuzuncu eşi (d. 1865 - ö. 1945)[35] - Hanım Efendi; Dördüncü İkbal
		Visal-i Nur Hanımefendi	Onuncu eşi - Gözde
		Tarân-ı Dil Hanımefendi	Onbirinci eşi - Hanım Efendi
34	II. Abdülhamit	Nâzikedâ Başkadınefendi	1863'te Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği Birinci eşi (d. 1850 - ö. 11 Nisan 1895, Yıldız Sarayı)[36] - 3 Ağustos 1876'dan itibaren Baş Kadın Efendi
		Safi-Naz Nur-Efzun Kadınefendi	1868'de Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği İkinci eşi (d. 1851 - ö. 1915)[36] - İkinci evliliğini Saffet Bey ile yapan Abdülaziz'in eşi Yıldız Hanımın kızkardeşi ve İkinci Kadın Efendi
		Bedrifelek Kadınefendi	15 Kasım 1868'de Dolmabahçe Sarayı'ında evlendiği Üçüncü eşi (d. 4 Ocak 1851; Poti, Kafkasya - ö. 6 Şubat 1930; Serencebey, Yıldız)[36] - 1876'dan itibaren Üçüncü Kadın Efendi, 1878'den itibaren İkinci Kadın Efendi, 11 Nisan 1895'ten itibaren Baş Kadın Efendi ve Mehmet Selim Efendi'nin annesi
		Bîdar Kadınefendi	2 Eylûl 1875'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Dördüncü eşi (d. 5 Mayıs 1858, Kafkasya - ö. 1 Ocak 1918, Erenköy), Yahya Efendi Camii'ne defnedildi[36] - Tuğ General Çerkes Hüseyin Paşa'nın kızkardeşi; 1877'den itibaren Üçüncü Kadın Efendi ve 1893'ten itibaren de İkinci Kadın Efendi
		Dil-Pesend Kadınefendi	10 Nisan 1883'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Beşinci eşi (d. 16 Ocak 1865, Tiflis - ö. 17 Haziran 1901, Yıldız Sarayı)[36] - 10 Nisan 1883'ten itibaren Dördüncü Kadın Efendi ve 11 Nisan 1895'ten itibaren de Üçüncü Kadın Efendi
		Mezîde Mestan Kadınefendi	Önceden V. Murad'ın Hareminde görevli bulunan 2 Şubat 1885'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Altıncı eşi (d. 5 Mart 1869, Gence, Kafkasya - ö. 12 Ocak 1909, Yıldız Sarayı), Yahya Efendi Camii'ne defnedildi[36] - 2 Şubat 1885'ten itibaren Baş İkbâl, 11 Nisan 1895'ten itibaren Dördüncü Kadın Efendi ve 17 Haziran 1901'den itibaren de Üçüncü Kadın Efendi
		Emsal-i Nur Kadınefendi	20 Kasım 1885'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Yedinci eşi (d. 2 Ocak 1866, Tiflis - ö. 1950, Nişantaşı), Yahya Efendi Camii'ne defnedildi[36] - 20 Kasım 1885'ten itibaren İkinci İkbâl, 11 Nisan 1895'ten itibaren Baş İkbâl, 17 Haziran 1901'ten itibaren Dördüncü Kadın Efendi, ve 21 Ocak 1909'dan itibaren de Üçüncü Kadın Efendi
		Müşfika Kadınefendi (Kayıhan/Kayısoy) Kadınefendi	12 Ocak 1886'da Yıldız Sarayı'nda evlendiği Sekizinci eşi (d. 10 Aralık 1867, Hopa - ö. 16 Temmuz 1961, Serencebey Yokuşu No: 53, Yıldız), Yahya Efendi Camii'ne defnedildi[36] - Gazi Şahid Ağır Muhammed Bey ile eşi Emine Hanım'ın kızı ve Ayşe Sultan'ın annesi; 12 Ocak 1886'dan itibaren Üçüncü İkbâl, 11 Nisan 1895'ten itibaren İkinci İkbâl, 17 Haziran 1901'ten itibaren Baş İkbâl, ve 21 Ocak 1909'dan itibaren de Dördüncü Kadın Efendi
		Sazkâr Hanımefendi	Dokuzuncu eşi (d. 8 Mayıs 1873, İstinye, İstanbul - ö. 1945, Beyrut), Şam'daki Sultan Selim Camii'ne defnedildi[36] - 31 Ağustos 1890'den itibaren Dördüncü İkbâl, 11 Nisan 1895'ten itibaren Üçüncü İkbâl, 17 Haziran 1901'den itibaren İkinci İkbâl, 21 Haziran 1909'den itibaren Baş İkbâl, ve daha sonra da Baş Hanım Efendi
		Peyveste Hanımefendi	24 Ocak 1893'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Onuncu eşi (d. 10 Mayıs 1873, Kafkasya - ö. 1944, Paris)[36] - Şehzade Abdürrahim Efendi'nin annesi; 24 Ocak 1893'ten itibaren Baş Gözde, 11 Nisan 1895'ten itibaren Dördüncü İkbâl, 17 Haziran 1901'ten itibaren Üçüncü İkbâl, ve 21 Ocak 1909'dan itibaren de İkinci İkbâl
		Fatma Pesend Hanımefendi	1896'da Yıldız Sarayı'nda evlendiği Onbirinci eşi (d. 1876, Kafkasya - ö. 1925, Paris)[36] - Hatice Sultan'ın annesi; 1896'dan itibaren Baş Gözde, 17 Haziran 1901'den itibaren Dördüncü İkbâl, ve 21 Ocak 1909'dan itibaren de Üçüncü İkbâl
		Behice (Maan) Hanımefendi	10 Mayıs 1900'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Onikinci eşi (d. 10 Ekim 1882, Batum, Kafkasya - ö. 22 Ekim 1969, İstanbul), İkinci evliliğini Celâl Maan Bey ile 1919'da yaptı ve 1923'te de ayrıldı.[36] - 10 Mayıs 1900'den itibaren İkinci Gözde, 17 Haziran 1901'den itibaren Baş Gözde, 21 Ocak 1909'dan itibaren de Dördüncü İkbâl
		Saliha Naciye Hanımefendi	4 Kasım 1904'te Yıldız Sarayı'nda evlendiği Onüçüncü eşi (d. 1887, Batum - ö. 4 Aralık 1923, Erenköy)[36] - Mehmet Abid Efendi'nin annesi; 4 Kasım 1904'ten itibaren İkinci Gözde
		Dürdane Hanımefendi	Ondördüncü eşi (d. 1867 - ö. Ocak 1955, İstanbul) - Baş Gözde
		Calibos Hanımefendi	Onbeşinci eşi (d. 1890, İstanbul - ö. 1955'ten sonra)[36] - İkinci Gözde
		Nazlı Yâr Hanımefendi	Onaltıncı eşi - Üçüncü Gözde
35	V. Mehmed (Reşâd)	Kâmuran Kadınefendi	30 Eylûl 1872'de Ortaköy Sarayı'ında evlendiği Birinci eşi (d. 5 Mart 1855, Gence - ö. 30 Nisan 1921, Kuruçeşme)[37] - Baş Kadın Efendi ve Şehzade Mehmet Ziyaeddin Efendi'nin annesi
		Dürr-i And Kadınefendi	10 Ekim 1876'de Ortaköy'deki Veliaht Sarayı'ında evlendiği İkinci eşi (d. 16 Mayıs 1860, Kars - ö. 17 Ekim 1909, Valide Bağı Köşkü)[37] - İkinci Kadın Efendi
		Mihr-Engiz Kadınefendi	4 Nisan 1887'de Ortaköy'deki Veliaht Sarayı'ında evlendiği Üçüncü eşi (d. 15 Ekim 1869, Adapazarı - ö. 12 Aralık 1938, İskenderiye)[37] - 17 Ekim 1909'dan itibaren İkinci Kadın Efendi ve Şehzade Ömer Hilmi Efendi'nin annesi
		Naz-Perver Kadınefendi	Dördüncü eşi (d. 1870 - ö. 1930, İstanbul)[37] - 27 Nisan 1909'dan itibaren Dördüncü Kadın Efendi, 17 Ekim 1909'dan itibaren de Üçüncü Kadın Efendi
		Dil-Firib Kadınefendi	Beşinci eşi (d. 1890 - ö. 1953)[37] - 27 Nisan 1909'den itibaren Baş İkbal ve 17 Ekim 1909'ten itibaren Dördüncü Kadın Efendi
36	VI. Mehmed (Vâhideddîn)	Emine Nazik-Edâ Baş Kadınefendi	Birinci eşi - Fenire Sultan, Fatma Ulviye Sultan, Rukiye Sabiha Sultan'ın annesi ve Baş Kadın Efendi
		İnşirah Kadınefendi	İkinci eşi - Kadın Efendi
		Şadiye Müveddet Kadınefendi	Üçüncü eşi - Mehmed Ertuğrul Efendi'nin annesi ve İkinci Kadın Efendi
		Nevvare Kadınefendi	Dördüncü eşi - Üçüncü Kadın Efendi
		Nimet Nevzad Hanımefendi	Beşinci eşi

Kaynakça

Dipnotlar

1. The Emergence of Modern Turkey (Studies in Middle Eastern History), Oxford University Press, USA(www.amazon.com)
2. "The Imperial House of Osman - 2". 16 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Haziran 2002.
3. "The Imperial House of Osman - 3". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
4. Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Sultanları, Çelebi Mehmed maddesi, Oğlak yayıncılık. (Tam Adı: Devlet bint-i Abdullah)
5. "Sultan II. Bayezid Han". 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2010.
6. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 129. ISBN 978-975-269-299-2.
7. "The Imperial House of Osman - 4". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
8. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 157. ISBN 978-975-269-299-2.
9. Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 149. ISBN 978-9-753-29623-6.
10. "Kanuni Sultan Süleyman Han". 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2010.
11. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 186. ISBN 978-975-269-299-2.
12. Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 148. ISBN 978-9-753-29623-6.
13. "The Imperial House of Osman - 5". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
14. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 245. ISBN 978-975-269-299-2.
15. Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. baskı, Sayfa: 223
16. Günhan Börekçi, İnkırâzın Eşiğinde Bir Hanedan: III. Mehmed, I. Ahmed, I. Mustafa ve 17. Yüzyıl Osmanlı Siyasi Krizi, Sayfa: 62
17. "The Imperial House of Osman - 6". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
18. "The Imperial House of Osman -7". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
19. Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 303. ISBN 978-9-753-29623-6. 14 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Kasım 2016.
20. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 355. ISBN 978-975-269-299-2.
21. "Emîne Mihr-î-Şah İkinci Kadın Efendi". 26 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.
22. "Emîne Mihr-î-Şah Sultân". 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ocak 2011.
23. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 363. ISBN 978-975-269-299-2.
24. "The Imperial House of Osman - 8". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
25. Sultan IV. Mustafa Han
26. "Sultan II. Mahmud Han". 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2010.
27. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 410. ISBN 978-975-269-299-2.
28. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 395. ISBN 978-975-269-299-2.
29. "The Imperial House of Osman - 9". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
30. "The Imperial House of Osman - 10". 22 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2006.
31. "Sultan VI. Mehmed Vahdettin Han". 5 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2010.
32. Bahadıroğlu, Yavuz (2009). Resimli Osmanlı Tarihi (15 bas.). Nesil Yayınları. s. 535. ISBN 978-975-269-299-2.
33. Necdet Sakaoğlu (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 427. ISBN 978-9-753-29623-6.
34. "The Imperial House of Osman - 11". 15 Haziran 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Haziran 2006.
35. "The Imperial House of Osman - 12". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
36. "The Imperial House of Osman - 13". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.
37. "Imperial House of Osman - 14". 2 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2006.

Genel

• Bernard Lewis, The Emergence of Modern Turkey (Studies in Middle Eastern History), Publisher: Oxford University Press, USA; 3rd edition (September 6, 2001); Paperback: 568 pages; ISBN 0195134605; ISBN 978-0195134605
• Yavuz Bahadıroğlu, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, ISBN 978-975-269-299-2 (Hardcover).