Turhan Feyzioğlu
Turhan Feyzioğlu (1922, Kayseri, Türkiye - 24 Mart 1988, Ankara, Türkiye), Türk hukuk profesörü ve siyasetçi.
Turhan Feyzioğlu | |
---|---|
Türkiye Başbakanı | |
Görev süresi 12 Eylül 1980 - 12 Eylül 1980 | |
Başbakan | Bülent Ecevit |
Yerine geldiği | Süleyman Demirel |
Yerine gelen | Bülent Ulusu |
Türkiye Başbakan Yardımcısı | |
Görev süresi 31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977 | |
Yerine geldiği | Necmettin Erbakan Alparslan Türkeş |
Yerine gelen | Faruk Sükan Orhan Eyüpoğlu |
Türkiye Millî Eğitim Bakanı | |
Görev süresi 6 Ocak 1961 - 7 Şubat 1961 | |
Yerine geldiği | Bedrettin Tuncel |
Yerine gelen | Ahmet Tahtakılıç |
Türkiye Büyük Millet Meclisi 11., 12., 13., 14., 15. ve 16. dönem milletvekili | |
Görev süresi 27 Ekim 1957 - 5 Haziran 1977 | |
Seçim Bölgesi | 1957 – Sivas 1961 – Kayseri 1965 – Kayseri 1969 – Kayseri 1973 – Kayseri 1977 – Kayseri |
Kişisel bilgiler | |
Doğum | 1922 Kayseri, Türkiye |
Ölüm | 24 Mart 1988 (66 yaşında) İstanbul, Türkiye |
Partisi | Cumhuriyetçi Güven Partisi |
Evlilik(ler) | Leyla Cıngıllıoğlu |
Bitirdiği okul | İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi |
Mesleği | Siyasetçi, Avukat |
XI. Dönem Sivas, 1. (XII), 2. (XIII), 3. (XIV), 4. (XV), 5. (XVI) Dönem Kayseri Milletvekillikleri ile Kurucu Meclis Üniversite Temsilciliği (6 Ocak 1961 - 15 Ekim 1961) yaptı. Türkiye Cumhuriyeti tarihinin en kısa süreli başbakanlığını (5 saat) yapan siyasetçidir.
Erken dönem hayatı
İlköğretimini Kayseri'de, orta öğrenimini Galatasaray Lisesi'nde tamamladı. İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi'ni bitirdi. İngiltere'de anayasa hukuku alanında doktora yaptı ve 1955 yılında Türkiye'nin en genç profesörü unvanını aldı. 1956 yılında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'ne dekan oldu. Fakültenin yayını olan "Forum" dergisindeki yazıları nedeniyle iktidardaki Demokrat Parti ile çatıştı ve hakkında kovuşturma açılınca üniversiteden istifa etti.
Siyasi yaşamı
Turhan Feyzioğlu, bir süre sonra CHP'den politikaya atıldı. 1957 yılında Sivas'tan milletvekili seçildi. 27 Mayıs Darbesi'nden sonra Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörlüğü’ne seçildi. Kurucu Meclis'te Üniversite Temsilcisi (6 Ocak 1961 - 15 Ekim 1961) olarak Anayasa Komisyonu başkanlığına getirildi. 1961 yılındaki seçimlerde Kayseri milletvekili olarak yine meclise girdi ve II. Gürsel kabinesinde millî eğitim bakanlığı ve ilk koalisyon hükûmetinde devlet bakanlığı ile başbakan yardımcılığı yaptı.
CHP'den ayrılana kadar gelecek genel başkan olarak görülüyordu. Ancak Bülent Ecevit'in güçlü çıkışı ve CHP'nin Ortanın Solu sloganını benimsemesi üzerine partideki genel sekreterlik görevinden istifa etti. 47 milletvekili ve senatörle birlikte CHP'den ayrılarak Güven Partisi'ni kurdu. Sonradan, Cumhuriyetçi Parti ile Güven Partisi'ni birleştirerek Cumhuriyetçi Güven Partisi'nin başına geçti ve 12 Eylül 1980 Darbesi'ne kadar bu partinin genel başkanlığını yürüttü.
1975 yılında Demirel'in başbakanlığındaki I. Milliyetçi Cephe Hükümeti'nde ve 1978 yılında kurulan Ecevit Hükümeti'nde devlet bakanlığı ve başbakan yardımcılığı görevlerini birlikte üstlendi. Süleyman Demirel'in 1979 yılında kurduğu azınlık hükûmetini dışarıdan destekledi. 1981 yılında aktif siyasetten çekildi.
12 Eylül darbesi sonrası tüm partiler kapatıldı. Darbe yönetimi Cumhuriyetçi Güven Partisi Genel Başkanı Prof. Dr. Turhan Feyzioğlu'nu Başbakan yapmaya karar verdi. Bazı generaller karşı çıktı. "Eski liderler gözaltında. Küçük bir partinin genel başkanını Başbakan yapmayalım." dediler. Başbakan yapıldıysa da 5 saat sonra karar geri alındı.[1]
66 yaşında kalp krizinden öldü. Leyla Feyzioğlu Cıngıllıoğlu ile evli ve Saide Buçukoğlu (1950-1969)'nun babasıydı. Aynı zamanda Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi eski Dekanı ve Türkiye Barolar Birliği Başkanı Prof. Dr. Metin Feyzioğlu'nun dedesidir.
Kitapları
- Kanunların Anayasaya Uygunluğunun Kazai Murakabesi (1951)
- Demokrasiye ve Diktatörlüğe Dair (1957)
- Devlet Adamı Atatürk (1963)
- Atatürk ve Milliyetçilik
- Türk Millî Mücadelesinin ve Atatürkçülüğün Temel İlkelerinden Biri Olarak Millet Egemenliği.
- Atatürk Yolu
- Un Liberateur et un Modernisateur Genial Kemal Atatürk
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 26 Eylül 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2012.
Siyasi görevi | ||
---|---|---|
Önce gelen: Bedrettin Tuncel |
Türkiye Millî Eğitim Bakanı 6 Ocak 1961 - 7 Şubat 1961 |
Sonra gelen: Ahmet Tahtakılıç |
Önce gelen: Ali Akif Eyidoğan |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 25 Haziran 1962 - 25 Aralık 1963 |
Sonra gelen: Kemal Satır |
Önce gelen: Zeyyat Baykara |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 31 Mart 1975 - 21 Haziran 1977 |
Sonra gelen: Turan Güneş Orhan Eyüpoğlu |
Önce gelen: Necmettin Erbakan Alparslan Türkeş |
Türkiye Başbakan Yardımcısı 5 Ocak 1978 - 18 Eylül 1978 |
Sonra gelen: Faruk Sükan Orhan Eyüpoğlu |
Akademik görevi | ||
Önce gelen: Önce gelen yoktur. |
Orta Doğu Teknik Üniversitesi Rektörü 17 Ağustos 1960 - 8 Şubat 1961 |
Sonra gelen: Seha Meray |