Hüma Hatun
Hüma Hatun (ö. 1449, Bursa), Osmanlı padişahı II. Murat'ın eşi ve Fatih Sultan Mehmed’in annesi.
Hüma Hatun | |
---|---|
Doğum |
Hatun binti Abdullah |
Ölüm |
1449 (49 yaşında) Bursa |
Defin yeri | Bursa, Muradiye Camii |
Din | İslam |
Evlilik | II. Murad |
Çocuk(lar) | II. Mehmed |
Hakkındaki bilgiler çok sınırlıdır. Mezarı Bursa'dadır ve Hüma Hatun veya Hatuniye Kümbedi olarak bilinmektedir.[1] Bu türbenin 1449 tarihli (hicri 853) kitabesinde isim belirtilmez ama yapının II. Mehmed (Fatih) tarafından annesi için yaptırıldığı yazılıdır. Bursa'daki bir mahkeme kaydında ise Fatih'in annesinin ismi Hüma Hatun olarak geçmektedir.[2]
Babasının ismi bilinmemektedir. Yalnızca bir vakfiyede Hatun binti Abdullah, "Abdullah kızı" olarak geçer. Bu ibare, onun mühtedi (İslâmiyet’i sonradan kabul eden) olduğuna delil olabilir. Zira, o dönemde mühtediler asıl babalarına değil, "bin Abdullah" veya "binti Abdullah" şeklinde, jenerik isim olarak Abdullah’a (Allah’ın kulu) isnad edilirdi.
Bazı kaynaklarda Fatih Sultan Mehmet’in annesinin Fransız olduğu, bazı batılı kaynaklarda ise bunun Fransız asıllı bir Yahudi olan Ester Stella olduğu kayıtlıdır.[1]
Tarihçi Babinger ve yazar Lord Kinross’a göre Fatih'in annesi gayrimüslim bir köledir. Yine Babinger’e göre ölümünden sonra Türk-Acem efsanelerindeki cennetkuşu hümadan esinlenilerek Hüma Hatun olarak adlandırılmıştır.[3][4] Türk tarihçi Halil İnalcık'a göreyse Fatih'in annesi cariye ve[5] hıristiyandı.
Bursa'da bulunan türbesindeki kitabede Ağustos 1449 yazmakta olup, bu ölüm tarihi mi yoksa türbenin yapılış tarihi mi olduğu bilinmediğinden bu tarihte ya da daha önceki bir tarihte öldüğü düşünülmektedir[6].
Kaynakça
- Mustafa Armağan. "Fatih'in annesi Hıristiyan mıydı?". Zaman. Erişim tarihi: 25 Aralık 2011.
- Armağan, Mustafa (2006). Ufukların Sultanı / Fatih Sultan Mehmed. İstanbul: Timaş Yayınları. ss. s.24-29.
- Kinross, Lord (1977). The Ottoman Centuries. İstanbul: Sander Kitabevi. ss. s.87. ISBN 0-224-01379-8.
- Babinger, Franz (2003). Fatih Sultan Mehmed ve Zamanı. İstanbul: Oğlak Yayınevi. ss. s.30-31. ISBN 975-329-417-4.
- Emine Çaykara, Tarihçilerin Kutbu Halil İnalcık Kitabı, Baskı Yılı: 2005, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, s.459
- Sakaoğlu, Necdet (2015). "Bu Mülkün Kadın Sultanları". İstanbul: Alfa Tarih. ISBN 978-605-171-079-2.
Önce gelen: Emine Hatun |
Valide Hatûn 1444 – 1446 |
Sonra gelen: I. Gülbahar Hatun |