Bezmiâlem Valide Sultan

Bezmiâlem Valide Sultan (1807 - 2 Mayıs 1853[2]), Osmanlı Padişahı II. Mahmud'un ikinci eşi ve padişah Abdülmecid'in annesi. Bezm-i-Âlem "Dünya meclisi" anlamına gelir. Osmanlı tarihinin en tanınmış valide sultanlarından biridir. Hayırseverlik için yaptığı çalışmalardan dolayı sevilen ve saygı duyulan bir Valide sultan olarak tarihe geçmiştir.

Bezmiâlem Valide Sultan
Bazm-î Âlem Sultan'ın kullandığı mühür.
Doğum (?)[1]
1807
Ölüm 2 Mayıs 1853
Dolmabahçe Sarayı, İstanbul
Defin yeri II. Mahmut Türbesi, Divanyolu, İstanbul
Milliyet Gürcü(?)
Din İslâm
Evlilik II. Mahmud
Çocuk(lar) Abdülmecid

Hayatı
Bezm-î Âlem Sultan tarafından yaptırılan Dolmabahçe Camii.
Bezm-î Âlem Sultan, Çemberlitaş, Eminönü, İstanbul'da Divanyolu Caddesi'nde bulunan II. Mahmud Türbesi'ne defnedilmiştir.

Doğum yeri ve tarihi hakkında kesin bilgi bulunmamasına[3] rağmen küçük yaşta esirciler tarafından saraya câriye olarak getirilen bir Gürcü kızı olduğu iddia edilmektedir[4][5]. Abdülmecid tahta çıktığında 16 yaşında, kendisi de 32 yaşındaydı. Oğlunun hükümdarlığı döneminde, öldüğü tarihe kadar 14 yıl süreyle (1839-1853) Valide Sultan oldu. Oğluna Tanzimat'ın ilanı konusunda Mustafa Reşit Paşa'ya güvenmesini tavsiye ettiği söylenir. Ayrıca, Abdülmecit'in annesini çok sevdiği, hükümetteki nazırları (bakan) seçerken annesine danıştığı bilinmektedir.

II. Mahmud, Bezm-i Âlem Valide Sultan'ın kocası.
Bezm-î Âlem Valide Sultan'ın oğlu I. Abdülmecid (Abdü’l-Mecîd-i evvel, عبد المجيد اول).

Vefatı

Bezmialem Sultan 2 Mayıs 1853 tarihinde Dolmabahçe Sarayı'nda öldü ve Divanyolu'ndaki II. Mahmud Türbesine gömüldü. Garabet Balyan'ın mimarlığı altında inşaatına başlattırdığı Dolmabahçe Camii henüz bitmemişti. Camiyi oğlu Sultan Abdülmecid annesinin anısına 1855 yılında tamamlattırarak Bezmialem Valide Sultan Camii adı altında hizmete açtı. Cami zamanla Dolmabahçe Sarayına yakınlığı nedeniyle Dolmabahçe Camii olarak anılmağa başladı.

Eserleri

Bezm-î Âlem Sultan birçok mimari eserlerin yapılmasına öncülük etmiştir. Bu eserlerden bazıları şunlardır:

Bibliografya
  • Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback).
  • Bahadıroğlu, Yavuz, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları (Ottoman History with Illustrations, Nesil Publications), 15th Ed., 2009, ISBN 978-975-269-299-2 (Hardcover).
  • Meram, Ali Kemal, Resimli Osmanlı Padişah Anaları, Toplumsal Dönüşüm Yayınları ( ottaman History with Illustrations, Toplumsal Dönüşüm Publications),17th Ed., 2009, ISBN 975-7244-33-3 (Hardcover).

Kaynakça
  1. Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. baskı, sayfa: 383
  2. E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913-1936, Martijn Theodoor Houtsma, 1987
  3. TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 6,  sayfa: 108
  4. Bezmi Alem Valide Sultan, Gürcistan Dostluk Derneği
  5. "Bezmiâlem Valide Sultan, Bezmiâlem Vakıf Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi". 6 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2012.
  6. TDV İslam Ansiklopedisi, cilt: 6,  sayfa: 109-12
Önce gelen:
Nakşidil Sultan		 Valide Sultan
1839-1853		 Sonra gelen:
Pertevniyal Sultan
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.