Tirimüjgan Kadınefendi

Tirimüjgan Kadınefendi (Osmanlı Türkçesi: تیر مژگان قادین افندی), (d. 19 Ağustos 1819 -ö. 3 Ekim 1852[4], İstanbul), Sultan Abdülmecid'in eşi Sultan II. Abdülhamid'in annesidir.

Tîrimüjgan Kadınefendi تیر مژگان قادین افندی
Tîr-i Müjgan Kadınefendi'nin türbesi; İstanbul Eminönü'ndeki Yeni Camii Cedîd Havâtin (Yeni Hatunlar) Türbesi'ndedir.
Doğum	Müjgan 19 Ağustos 1819(?) Çerkezistan
Ölüm	3 Ekim 1852 (33 yaşında) Beylerbeyi Sarayı, İstanbul
Defin yeri	Cedîd Havâtin Türbesi, Yeni Cami, İstanbul
Din	İslam
Evlilik	I. Abdülmecid
Çocuk(lar)	II. Abdülhamid
Ebeveyn(ler)	Çerkes[1][2] - Şapsığ Kabilesi Bekhan Bey ile Almaş Hanım.[3]

Tîr-î-Müjgan Kadın Efendi'nin oğlu Osmanlı padişahı II. Abdülhamid.

Yaşamı

Kökeni hakkında iki değişik görüş bulunmaktadır. Bir görüşe göre Çerkes'dir.[2][4] Necdet Sakaoğlu'nun bildirdiğine göre Abdülmecid'in gözdelerinden değildir, ama diğerleri gibi onun da Çerkes olduğu kuşkusuzdur.[1] Çerkes olduğunu savunan araştırmacılar buna kanıt olmak üzere Ayşe Osmanoğlu hatıralarında belirttiği gibi, II. Abdülhamid'in annesi için bizzat haremdeki cariyeleri kastederek:

“	Bunlar da çerkesdir, bizim validenin soyundan...	„

dediğini gösterirler.[5] Babasının ismi Bekhan Bey, annesi ise Almaş Hanım'dır.[3] Diğer bir görüşe göre ise Trabzon'da esir pazarından alınma bir Ermeni kızıdır.[6]

Tîr-î-Müjgan Kadınefendi 10 Kasım 1841 tarihinde Sultan Abdülmecid'in eşi oldu. İki çocuk doğurdu. Birisi 22 Eylül 1842 tarihinde doğan Şehzade Abdülhamid, diğeri ise Seniha Sultan'dı. Tîr-î-Müjgan Kadınefendi, Şehzade Abdülhamid on yaşındayken eski ahşap Beylerbeyi Sarayı'nda veremden öldü. O yüzden Valide Sultan olamadı; oğlu Abdülhamid'i Piristû Kadın Efendi yetiştirdi. Cenazesi İstanbul Yeni Cami Cedit Havatin Türbesi'ne defnedildi.

Tîr-î Müjgan Kadın Efendi'nin yaşadığı yer

• 
  Tîr-î-Müjgan Kadınefendi'nin yaşamış olduğu Beylerbeyi Sarayı'nın içi
• 
  Tîr-î-Müjgan Kadınefendi'nin yaşamış olduğu Beylerbeyi Sarayı'nın sultan yatak odası.
• 
  Tîr-î-Müjgan Kadınefendi'nin yaşamının bir bölümünü sürdürmüş olduğu Beylerbeyi Sarayı'nın Boğaz köşkü
• 
  Yanında Tir-î-Müjgan Kadın Efendi'nin mezarının yer aldığı Cedit Havatin Türbesi'nin bulunduğu Yeni Camii.

Bibliografya

• Peirce, Leslie P., The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire, Oxford University Press, 1993, ISBN 0-19-508677-5 (paperback).
• Bahadıroğlu, Yavuz, Resimli Osmanlı Tarihi, Nesil Yayınları, 15. Baskı, 2009, ISBN 978-975-269-299-2.
• Genealogy of the Ottoman Royal Family2 Eylül 2013 tarihinde WebCite sitesinde arşivlendi

Kaynakça

1. Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık. s. 420. ISBN 978-9-753-29623-6.
2. Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken. s. 204-205. ISBN 978-9-754-37840-5.
3. Açba, Harun (2007). Kadın efendiler: 1839-1924. Profil. s. 31. ISBN 978-9-759-96109-1.
4. Necdet Sakaoğlu, Bu Mülkün Kadın Sultanları, 4. baskı, s. 419-420
5. Osmanoğlu, Ayşe (2007). Babam Sultan Abdülhamit. İstanbul: Selis Kitaplar. ISBN 9758724223. Bilinmeyen parametre |yazarurl= görmezden gelindi (yardım)
6. Palmer, Alan (1993). Bir Çöküşün Yeni Tarihi. İstanbul: Sabah Kitapları. ISBN 975-7339-00-8 s.160. Bilinmeyen parametre |yazarurl= görmezden gelindi (yardım)