Millî Görüş

Millî Görüş, 1969 yılında başını Necmettin Erbakan'ın çektiği Bağımsızlar Hareketi ile başlayan ve Millî Nizam Partisi ile partileşen bir siyasal akım.

Bu maddede belli bir ideolojinin bakış açısının ağırlıkta olduğu bir tür sistemik yanlılık sorununun bulunduğu düşünülmektedir. Maddenin evrenselleştirilmesi ve uygun hâle getirilmesi için lütfen tartışmaya katılınız. Şablonu maddeden çıkarmadan önce şablonun yardım sayfasını lütfen inceleyiniz.

Millî Görüş, Türkiye'nin kendi insan ve ekonomik gücü ile kalkınabileceğini, öz değerlerini koruyarak, arkasına tarihinin verdiği kuvveti alarak daha hızlı adımlarla yürüyebileceğini savunur. Partileri 1974-1978 tarihleri arasında ikincil ortak olarak 4 kere, 1996-1997 döneminde ise büyük ortak olarak beşinci kere hükûmette yer aldı. İktidarları döneminde, Ağır Sanayi Hamlesi ve D8 grubunun oluşturulması, Havuz Sistemi[1] gibi projelere imza attı. Millî Görüş hareketi dünya'daki İslami ülkeleri birleştirerek İslam Ekonomik İşbirliği teşkilatı, ve İslam Askeri Birliği Teşkilatlarıyla[2] adil Yeni Bir Dünya kurmayı amaçlar. Kapatılan Millî Nizam Partisi, Millî Selamet Partisi, Refah Partisi ve Fazilet Partisi'nin ardından kurulan Saadet Partisi ile muhalefetini yürütüyor. Ayrıca bu gruptan ayrıldığını ifade eden yenilikçi kanat Bülent Arınç, Abdullah Gül, Recep Tayyip Erdoğan gibi isimlerin ayrılması ile Adalet ve Kalkınma Partisi adıyla bir araya geldi. Millî Görüş'ün bugünkü partileri Saadet Partisi ve Yeniden Refah Partisi'dir.

Temel Doktrinleri

1. Adil Düzen: Faizin olmadığı bir serbest piyasa ekonomisini öngörür. Paranın mal gibi alınıp satılmasını reddeder. Bu durumun adaleti bozduğunu, güçlüyü daha güçlü yaptığını savunur.
2. Reel Ekonomi: Üretime dayalı kooperatifsel çok ortaklı yapıların güçlendirilmesi esasına dayanır. Bu tarz tüm işletmelere faizsiz devlet kredisi tahsisini savunur.
3. Hak Anlayışı: Haksız kazanca ve ekonominin sömürü temelinde olmasına karşıdır.

• A- Doğuştan insanlara verilen haklar, temel insan hakları.
  • a) Yaşama
  • b) Mülkiyet
  • c) Neslin muhafazası
  • d) Aklın muhafazası hürriyeti
  • e) Diğer bilinen temel insan hakları hürriyetleri (seyahat, iş tutabilme, meslek seçebilme vs.)
• B- Emek.
• C- Rıza ile yapılan anlaşma ve mukaveleler.
• D- Adalet gereği doğan haklar. İnsanın özlemi mutluluk içinde yaşamaktır. Mutluluk ancak Gerçek Hak anlayışı ile sağlanabilir. İnsanların saadeti için gerçek hak anlayışını benimsemek ve uygulamak şarttır.

Tarihi

Necmettin Erbakan, Konya Bağımsız Milletvekili olarak parlamentoya girdiğinde, Millî Görüş Hareketi de siyasi arenada boy gösterdi. Yıl 1969'du. Kısa bir süre sonra Erbakan artık bağımsız bir milletvekili değil, Millî Nizam Partisi'nin kurucusuydu. Ancak Erbakan'ın kurduğu ilk partinin ömrü kısa oldu ve 20 Mayıs 1971'de kapatıldı.

11 Ekim 1972'de ise Erbakan yeni bir partinin kurucusuydu. Bu kez Mili Nizam gitmiş, Millî Selamet gelmişti. İslamî motifleri ağır basan parti idi. 1974 yılında Bülent Ecevit'le birlikte CHP-MSP koalisyonuna katılarak iktidar denkleminde yer aldı. Ancak bu ortaklık bir süre sonra bozuldu. Millî Görüşçüler, 1975'te Adalet Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisi ile koalisyona katıldı. Bu hükûmete Milliyetçi Cephe adı verildi.

Bir süre sonra koalisyon bozulduğunda birinci MC hükûmeti geride kalmıştı. Ancak iktidara taşınan MSP 1977'de yeniden bir koalisyona gitti. Ortaklar da hükûmetin ismi de aynıydı. 2. MC dönemi başlıyordu. Ortaklık, 12 Eylül askerî darbesiyle birlikte son buldu. Tüm partiler gibi, MSP de kapatıldı.

Millî Görüş hareketi siyasi arenadaki yerini sağlamlaştırabilmek için darbe sonrası, 1983'te Refah Partisi adıyla yeniden sahneye çıktı.[3] Ancak Millî Güvenlik Konseyi'nin vetoları sonucu 1983 seçimlerinde giremedi.[3] Veto edilen Ali Türkmen'in yerine Ahmet Tekdal geçti. Partinin ilk seçimi 1984 yılında yapılan yerel seçimdir.[3] 1987'deki referandumla birlikte siyasi yasağı kalkan Necmettin Erbakan ise 17 arkadaşıyla birlikte, partiye katıldı. 2. RP Kongresi'nde ise genel başkan seçildi. 1991 seçimlerinde barajı geçerek meclise 62 milletvekili soktu. 1996'da Doğru Yol Partisi'yle Erbakan'ın başbakanlığında koalisyon kurdu. Ancak parti 16 Ocak 1998 yılında “laikliğe aykırı fiillerin odağı olduğu” iddiasıyla kapatıldı.[3][4]

Millî Görüş'ün siyasi arenadaki temsilcisi olan Fazilet, RP kapatılmadan arenaya çıktı. 17 Aralık 1997'de kurulan FP'ye, RP'nin birçok milletvekili ve belediye başkanı katıldı. Ancak, bu parti de "RP'nin devamı olduğu gerekçesi"yle kapatılma davası açılmaktan kurtulamadı. Anayasa Mahkemesi FP'yi de 22 Haziran 2001 tarihinde kapattı.

Milli Görüş içinde yetişen Recep Tayyip Erdoğan, Abdullah Gül, Bülent Arınç gibi kendilerine yenilikçiler diyen bir grup ise ayrılarak Adalet ve Kalkınma Partisi altında toplandılar.[5] AKP, genel başkanı Erdoğan'ın "Milli Görüş gömleğini çıkardık. Geçmişi unutun, yeni bir partiyiz" sözleriyle ifade ettiği gibi Milli Görüş'çü değildir.[6][7]

Millî Görüş hareketini Temmuz 2001'de Necmettin Erbakan ve Recai Kutan tarafından kurulan Saadet Partisi devam ettirdi. Kasım 2018'de Fatih Erbakan tarafından kurulan Yeniden Refah Partisi de Milli Görüş'ü temsil ettiğini iddia etmiştir.[8]

Millî Görüşçü Kuruluşlar

Millî Görüşçü Kuruluşlar (MİLKO), 54. Hükûmetin Başbakanı Necmettin Erbakan tarafından 1969 yılında başlatılan Millî Görüş hareketini destekleyen, bu hareketin bünyesinden çıkmış kuruluşlara denir.[9][10]

Seçimler

Genel seçimler

Seçim	Parti	Genel Başkan	Oy			Sandalye		Sıra
				%	±		±
1973	Millî Selamet Partisi	Süleyman Arif Emre	1.265.771	%11,80	—	48 / 450	—	4.
1977	Millî Selamet Partisi	Necmettin Erbakan	1.269.918	%8,56	3,24	24 / 450	24	3.
1987	Refah Partisi	Necmettin Erbakan	1.717.425	%7,16	1,40	0 / 450	24	5.
1991*	Refah Partisi	Necmettin Erbakan	4.121.355	%16,88	9,72	62 / 450	62	4.
1995	Refah Partisi	Necmettin Erbakan	6.012.450	%21,38	4,50	158 / 550	96	1.
1999	Fazilet Partisi	Recai Kutan	4.805.384	%15,41	5,97	111 / 550	47	3.
2002	Saadet Partisi	Recai Kutan	785.489	%2,49	12,92	0 / 550	111	8.
2007	Saadet Partisi	Recai Kutan	820.289	%2,34	0,15	0 / 550	—	7.
2011	Saadet Partisi	Mustafa Kamalak	543.454	%1,27	1,07	0 / 550	—	5.
Haziran 2015**	Saadet Partisi	Mustafa Kamalak	950.359	%2,06	0,79	0 / 550	—	5.
Kasım 2015	Saadet Partisi	Mustafa Kamalak	325.978	%0,68	1,38	0 / 550	—	5.
2018***	Saadet Partisi	Temel Karamollaoğlu	673.731	%1,34	0,66	1 / 600	1	6.

(*) Milliyetçi Çalışma Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi adayları Refah Partisi listelerinden seçimlere katıldılar.

(**) Büyük Birlik Partisi adayları Saadet Partisi listelerinden seçimlere katıldı.

(***) Saadet Partisi seçimlere Millet İttifakı ile girdi.

Yerel seçimler

Seçim tarihi	Parti	Genel Başkan	İGM oy sayısı	İGM oy oranı	Belediye sayısı
1973	Millî Selamet Partisi	Necmettin Erbakan	620.140	% 6,20	32
1977	Millî Selamet Partisi	Necmettin Erbakan	854.436	% 6,91	48
1984	Refah Partisi	Ahmet Tekdal	780.342	% 4,40	16
1989	Refah Partisi	Necmettin Erbakan	2.170.431	% 9,80	75
1994	Refah Partisi	Necmettin Erbakan	5.388.195	% 19,14	335
1999	Fazilet Partisi	Recai Kutan	5.185.831	% 16,48	492
2004	Saadet Partisi	Recai Kutan	1.297.736	% 4,02	63
2009	Saadet Partisi	Numan Kurtulmuş	2.107.851	% 5,13	81
2014	Saadet Partisi	Mustafa Kamalak	1.249.354	% 2,78	27
2019	Saadet Partisi	Temel Karamollaoğlu	1.312.780	% 2,84	21

Zaman çizelgesi

Kaynakça

1. "Arşivlenmiş kopya". 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
2. "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016.
3. "'Milli Görüş Hareketi'nin üçüncü siyasi partisi Refah Partisi işte böyle kapatıldı". Milli Gazete. 16 Ocak 2017. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
4. "Refah Partisi de aynı gerekçelerle kapatıldı". 15 Nisan 2008. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
5. "Milli Gazete". Milli Gazete. 11 Temmuz 2019. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
6. "Erdoğan: Gömleği kaç kez çıkardık". Haber7. 20 Temmuz 2007.
7. "AKP'nin eli bu kez Saadet Partisi'ne uzandı: 'Milli Görüş gömleği' şimdi kıymete bindi!". birgun.net. 6 Ekim 2017. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
8. Muhammed Kaygın (26 Ekim 2019). "'Milletin yüzünü Yeniden Refah ile güldüreceğiz'". www.aa.com.tr. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2020.
9. "Necmettin Erbakan'ın Millî Gazete demeci". 18 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2010.
10. Bunlardan bazıları şunlardır: Anadolu Gençlik Derneği AGD, Millî Gazete, TV5, Saadet Partisi, Anadolu Gençlik Dergisi, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Merkezi ESAM, İslam Toplumu Millî Görüş, Evrensel Hâfızlar Derneği, İlim Kültür ve Eğitim Vakfı, Şuurlu Öğretmenler Derneği, Teknik Elemanlar Derneği, Esnaf ve Sanatkârlar Derneği, Cansuyu Yardım Derneği, Evrensel Sevgi ve Kardeşlik Derneği, Hukuki Araştırmalar Derneği, NSW Millî Görüş, Müzik ve Sinema Derneği.