Real Madrid CF

Real Madrid CF, İspanya'nın Madrid şehrinde kurulmuş olan ve futbol şubesi ile tanınan profesyonel spor kulübü. İsminde bulunan "Club de Fútbol" ibaresine rağmen futbolun yanı sıra basketbol takımı da mevcuttur. FIFA tarafından 20. yüzyılın en iyi futbol takımı olarak nitelendirilen[4][5] Real Madrid tarihi boyunca 34 La Liga, 19 Copa del Rey, 11 Supercopa de España, 13 UEFA Şampiyonlar Ligi, 2 UEFA Kupası, 4 UEFA Süper Kupası, 3 Kıtalararası Kupa ve 4 FIFA Kulüpler Dünya Kupası şampiyonluğu yaşamıştır. Avrupa Kulüpler Birliği'nin kurucu üyelerinden biri olan Real Madrid, eski G-14 oluşumunun da kurucu üyelerinden birisidir. Kulübün isminde bulunan "Real" kelimesi İspanyolcada "kraliyet" anlamına gelmektedir ve bu unvan logosunda bulunan kraliyet tacı ile birlikte 1920 yılında XIII. Alfonso tarafından kulübe verilmiştir. Real Madrid; Real Sociedad, Real Unión, Real Betis ve Real Zaragoza ile birlikte isminde "Real" unvanını kullanma ve logosunda kraliyet tacını taşıma yetkisini direkt olarak kraldan alan ender kulüplerden biridir.

"Real Madrid" buraya yönlendirilmektedir. Basketbol takımı için Real Madrid (basketbol takımı) sayfasına bakınız.
Real Madrid CF
Tam ad Real Madrid Club de Fútbol[1]
Takma ad Los Blancos (Beyazlar)
Los Merengues (Merengues)
Los Galácticos (Galaksililer)
Los Vikingos (Vikingler)
Kısa ad R. Madrid, RMA
Renkler          Eflatun - Beyaz
Kuruluş 6 Mart 1902 (7009375282720000000118 yıl, 336 gün önce.)
Madrid Futbol Kulübü adıyla[2]
Stadyum Santiago Bernabéu Stadyumu, Madrid
(Kapasite: 85.044[3])
Onursal başkan / Alfredo Di Stéfano
Başkan Florentino Pérez
Teknik direktör Zinedine Zidane
Lig La Liga
2019-20 La Liga, 1. (şampiyon)
Resmî site realmadrid.com
Şu anki sezon

1902 yılında kurulan kulüp tarihi boyunca hiç küme düşmemiştir. 1950'li yıllarda hem Avrupa hem de İspanya futbolunda önemli bir güç haline gelmiş, 1980'li yıllarda kazandığı iki UEFA Kupası, beş La Liga şampiyonluğu, bir İspanya Kral Kupası şampiyonluğu ve üç Supercopa de España ile La Quinta del Buitre olarak anılır olmuştur.

Kulüp, kurulduğu yıldan beri birçok kez logosunu yenilemiştir. 2014 yılında ise Uluslararası Abu Dabi Bankası ile anlaşma yapmıştır. Abu Dabi ve Birleşik Arap Emirliklerinde bulunan Müslümanlarının tepkisi ile karşılaşmamak için sadece Birleşik Arap Emirliklerinde geçerli olmak üzere logosunda bulunan hacı kaldırmıştır.[6] Real, kurulduğu ilk dönemlerde beyaz üzerine çapraz lacivert çizgili forma giymekte iken özellikle seslerini duyurmaya başladıkları 1950'li yıllarda giydikleri düz beyaz formalar sebebi ile "Beyazlar" anlamına gelen "Los Blancos" lakabı ile tanınmaya başlamışlardır. Kulübün stadyumu olan Santiago Bernabéu Stadyumu, 1947 yılında açılmıştır. Kapasitesi ilk dönemlerde 120.000 kişi olmasına rağmen UEFA standartlarına uyması için sonraki yıllarda kapasitesi düşürülmüştür.

Real Madrid'in ezeli rakiplerinden olan FC Barcelona ile oynadığı karşılaşmalar "El Clásico" olarak nitelendirilmektedir ve bu rekabet tüm dünyadaki futbolseverler tarafından takip edilmektedir.

Kulüp, 650.000.000$ gelirle dünyanın en çok gelir sağlayan kulübü olmakla birlikte,[7] 2013 itibarıyla 3.300.000.000$ marka değeriyle en değerli futbol kulübüdür.[7]

Tarihçe

İlk yıllar, İç Savaş ve Franco (1902-1945)
1905 yılında Madrid FC kadrosu.

Real Madrid'in kökeni Institución Libre de Enseñanza akademisyenleri, öğrencileri ve Oxbridge mezunlarının 1897'de kurduğu Sky Futbol Kulübü'ne dek gitmektedir.[8] 1900 yılında bu kulüp Foot-Ball de Madrid ve Club Español de Madrid olmak üzere iki kulübe ayrılmıştır.[9] Club Español de Madrid'de 1902 yılında ikiye bölünmüş ve 6 Mart 1902 tarihinde Madrid Futbol Kulübü kurulmuştur.[2] Kuruluşundan üç yıl sonra ise İspanya Kupası finalinde Athletic Bilbao'yu devirerek ilk şampiyonluğunu kazanmıştır. Kulübün o dönemki başkanı Adolfo Meléndez İspanya Futbol Federasyonu'nun kurulmasını karara bağlayan anlaşmanın imzacılarından birisi olmuş, böylece 4 Ocak 1909 tarihinde kurulan İspanya Kraliyet Futbol Federasyonu'nun kurucu taraflarından birisi de Madrid Futbol Kulübü olmuştur. 1912 yılında ise takım Campo de O'Donnell'a taşınmıştır.[10] 1920 yılındaysa XIII. Alfonso tarafından kulübe "Real" unvanı ve armasında kraliyet tacını taşıma izni verilmiş, böylece Madrid Futbol Kulübü'nün adı Real Madrid CF olarak değişmiştir.[11]

1929 yılında ilk İspanyol futbol ligi kurulmuş, Real Madrid son maçta Athletic Bilbao'ya yenilerek Barcelona'nın ardından ikinci olmuştur.[12] Real Madrid ilk lig şampiyonluğunu ise 1931–32 sezonunda kazanmıştır. Ertesi yıl tekrar lig şampiyonu olan Real Madrid aynı yıl Kral Kupası'nı da kazanarak çifte şampiyonluk yaşamıştır.[13]

Santiago Bernabéu Yeste ve Avrupa'da yükseliş (1945-1978)
1953-1964 yılları arasında Real'de oynayan Alfredo Di Stéfano.

Santiago Bernabéu Yeste 1945 yılında Real Madrid'in başkanı olmuştur.[14] Başkanlık döneminde ilk olarak İspanya İç Savaşı sırasında zarar gören Ciudad Deportiva'yı yenilemiş ve kulübü Santiago Bernabéu Stadyumu'na taşımıştır. 1953 yılından itibaren ise dünya çapında prestij sağlayacak transferler gerçekleştirmeye başlamıştır. Bunun en belirgin örneği ise kulübün tarihinde unutulmaz bir yer edinen Alfredo Di Stéfano'dur.[15]

1955 yılında Fransız spor gazetesi L'Équipe'in editörü ve futbolcu olan Gabriel Hanot'un önerisi, Gusztáv Sebes, Bedrignan ve Bernabéu'nun girişimleri ile birlikte daha sonra UEFA Şampiyonlar Ligi adını alacak olan futbol turnuvası düzenlenmeye başlamıştır.[16] Bu olayla birlikte Barnabéu'nun başkanlığındaki Real Madrid hem İspanyol hem de Avrupa futbolunda kendini önemli bir güç olarak kabul ettirmiştir. Turnuvanın ilk sezonunun finalinde Stade de Reims'ı 4-3 mağlup ederek şampiyon olan Real Madrid beş yıl boyunca üst üste kupada şampiyonluk yaşamıştır.[15] Bu başarısından dolayı da kulübe UEFA tarafından turnuva kupasının orijinalı verilmiştir.[17] 1966 yılındaki finalde ise tamamen İspanyol oyunculardan oluşan kadrosuyla finalde Partizan'ı 2–1 devirmiş, 6. kez turnuvanın şampiyonluğunu kutlama şerefine erişmiştir.[18] 1966 Avrupa şampiyonu olan bu kadro Diario Marca'nın yayınladığı Beatles'ın She Loves You şarkısının nakaratında geçen "yeah, yeah, yeah" sözlerinden ötürü "Ye-yé" olarak tanınmıştır. Ye-yé jenerasyonu 1962 ve 1964 yıllarında da Avrupa'da ikinci olmuştur.[18]

1970'li yıllarda Real Madrid 5 lig şampiyonluğu ve 3 de Copa del Rey kazanmıştır.[19] Ayrıca UEFA Kupa Galipleri Kupası'nın ilk sezonu olan 1970-71 sezonunda ise finalde Chelsea'ye 2-1 mağlup olarak kupada ikinci olmuştur.[20]

2 Haziran 1978 tarihinde Arjantin'de Dünya Kupası düzenlenmekte iken kulüp başkanı Santiago Bernabéu Yeste ölmüştür. FIFA ise bu durum karşısında üç günlük yas ilan etmiştir.[21] Ölümünden sonraki yıldan itibaren ise kulüp tarafından Bernabéu'nun onuruna Santiago Bernabéu Kupası düzenlenmeye başlamıştır.[22]

Quinta del Buitre ve yedinci Avrupa Kupası (1980'ler-2000)

1980'lerin başında Real Madrid'in La Liga üzerindeki etkisi eski kadar hissedilmiyordu. Kulüp, 1980 ve 1985 yılları arasında şampiyonluk yakalayamamış sadece üç kez lig ikincisi olmuştur.[23] Ancak kulüp 1980'lerin ikinci yarısında ise tam anlamıyla ligleri domine etmiştir. Bu dönemde iki UEFA Kupası, beş La Liga, bir Kral Kupası ve bir de İspanya Süper Kupası şampiyonluğu kazanılmıştır.[24] İspanyol gazeteci Julio César Iglesias bu kuşak futbolcularına "La Quinta del Buitre" yakıştırmasını yapmıştır. Francisco Buyo, Miguel Porlán, Hugo Sánchez, Manuel Sanchís, Martín Vázquez, Míchel, Miguel Pardeza ve Emilio Butragueño bu kuşağın futbolcularıdır.[24] 1990'ların ikinci yarısında ise Martín Vázquez, Emilio Butragueño ve Míchel'in kulüpten ayrılmasıyla birlikte Quinta del Buitre dağılmıştır.

1996 yılında kulüp başkanı Lorenzo Sanz, Fabio Capello'yu teknik direktör olarak görevlendirmiştir. Capello sadece bir sezon görev yaptığı kulüpte Roberto Carlos, Predrag Mijatović, Davor Šuker, Clarence Seedorf, Raúl González, Fernando Hierro, Iván Zamorano ve Fernando Redondo gibi döneminin yıldız futbolcularıyla ligde şampiyonluk yaşamıştır. 1998 yılında ise Jupp Heynckes teknik direktörlüğündeki takıma Fernando Morientes'de eklenmiş ve kulüp 32 yıl sonra tekrar UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu yaşamıştır. 1998 finalinde Juventus karşısında 1-0 galip gelen takımın golünü ise Predrag Mijatović kaydetmiştir.[25]

Los Galácticos, Calderón ve ikinci Pérez dönemi (2000-günümüz)
Los Galácticos'un iki futbolcusu Beckham ve Zidane.

Temmuz 2000'de kulübün başkanlığına Florentino Pérez seçilmiştir.[26] Pérez, seçim kampanyasında kulübün borçlarını silmek ve tesislerini modernleştirmek için verdiği sözlerin yanında ilk iş olarak verdiği diğer bir söz olan Luís Figo'yu kulübe kazandırmıştır.[27] Sonraki yıllarda ise izlediği yıldız futbolcu politikası gereğince Zinédine Zidane, Ronaldo ve David Beckham gibi dünyaca ünlü futbolcuları transfer ederek "Los Galácticos"u oluşturmuştur. Ancak yıldızlar karması olarak nitelendirilen bu kadro yalnızca 2002 yılında UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonluğunu kazanmış, sonraki yıllarda ise ulusal ve uluslararası hiçbir başarı elde edememiştir.[28]

2 Temmuz 2006'da Ramón Calderón'un başkan seçilmesiyle Fabio Capello tekrar takımın teknik direktörlüğüne getirilmiş, Predrag Mijatović ise yeni sportif direktör olarak tekrar kulübün bir parçası olmuştur. Real Madrid'i, dört sezon sonra La Liga şampiyonluğuna taşımasına[29] rağmen defansif futbol oynattığı gerekçesiyle Capello takımdan kovulmuştur.[30] 2007-08 sezonunda ise tekrar La Liga şampiyonluğunu tadan Real Madrid, bu şampiyonluk ile kulüp tarihindeki 31. İspanya şampiyonluğuna erişmiştir.[31]

1 Haziran 2009 tarihinde, Florentino Perez tekrar Real Madrid'in başkanlık koltuğuna oturmuştur.[32][33] İkinci başkanlık döneminde yaptığı AC Milan'dan Kaká[34] ve 80.000.000£ bonservis bedeliyle Manchester United'dan Cristiano Ronaldo transferleri ile ikinci Los Galácticos projesini de başlatmıştır.

Arma, forma ve renkler

Kulübün ilk arması beyaz üzerine lacivert renklerle "Madrid Club de Fútbol"un kısaltması olan "MCF" harflerinin üst üste yazıldığı basit bir tasarım idi. Arma üzerinde yapılan ilk değişilik 1908 yılında gerçekleşmiştir.[35] Bir sonraki değişiklik ise 1920 yılında Pedro Parages başkanlığındaki dönemde yapılmıştır. Bu dönemde XIII Alfonso'nun kulübe "Real" unvanını vermesiyle hem isim hem de arma değişmiş ve kulübün adı Real Madrid Club de Fútbol olmuştur. Armasına ise kraliyet tacı eklenmiştir.[35][36] 1931 yılında ise monarşik rejimin sona ermesi ile kulüpteki kraliyetle ilgili bütün göstergeler (Real ismi ve armadaki kraliyet tacı) kaldırılmıştır.[13] 1941 yılında ise İç Savaş sürerken kraliyet tacının tasarımı değiştirilerek tekrar armaya eklenmiştir.[14] Ayrıca Madrid Club de Fútbol ismine "Real" kelimesi de tekrar eklenmiştir.[35] 1997 yılında armanın ortasındaki çapraz çizginin mor olan rengi laciverde çevrilmiş, 2001 yılındaki ufak rötuşlar ile de arma son kez değişikliğe uğramıştır.[35] 2014 yılında ise armanın üst kısmındaki haç Hristiyanlık sembolü olduğundan dolayı halkın tepkisini çekmemek adına yalnızca Birleşik Arap Emirliklerindeki operasyonlarda kaldırılmıştır.[6]

  • 1902
  • 1908
  • 1931
  • 1941

Real Madrid'in ilk forması henüz Club Español de Madrid döneminde giydiği beyaz üzerine çapraz lacivert bir şerit bulunan gömlek yakalı bir forma, beyaz şort ve lacivert çoraplar olarak kabul edilir.[12][37] 1902 yılındaysa Corinthian'ın forması örnek alınarak düz beyaz formaya geçilmiştir.[38] Aynı yıl, mavi çorap siyah çorap ile değiştirilmiştir. 1940'larda ise formanın sol göğüs üzerindeki kısmına arma eklenmiştir. 23 Kasım 1947 tarihinde Metropolitano Stadı'nda Atlético Madrid karşısına çıkan Real Madrid, formasında sırt numarası bulunan ilk İspanyol kulübü olmuştur.[14]

Kulübün son yıllarda kullandığı formalar Adidas tarafından imal edilmiştir.[39][40] Real Madrid'in ilk forma sponsoru olan Zanussi, 1982 ve 1985 sezonları arasında kulübe destek sağlamıştır. Kulübün en uzun süre sponsorluk anlaşması imzaladığı firma ise Teka'dır. Teka, Real Madrid'e 1992'den 2001'e dek süren dokuz yıl boyunca sponsorluk desteği sağlamıştır.[41][42] İzleyen yıllarda ise 2001'de Realmadrid.com, 2002 ve 2006 yılları arasında Siemens Mobile, 2006 ve 2007 yıllarında BenQ Siemens[43] ile forma sponsorluğu anlaşması imzalanmıştır. 2007-2013 yılları arasında bwin kulübün forma sponsorluğunu yürütmüştür.[44] Mayıs 2013 tarihinde, Emirates Havayolları ile 2013-14 sezonunda başlayan 5 yıllık bir sözleşme imzalanmıştır.[45] Şu anda formanın göğüs bölümünde, "Fly Emirates" reklamı bulunmaktadır.

1902
1911
1925
1931
1952
1982
1994
1998
2000
2006
2008
2011
2012
2013
2014
2015

Forma üreticileri ve sponsorları
Zaman Forma üreticisi Sponsor
1980-1982 Adidas Yok
1982-1985 Zanussi
1985-1989 Hummel Parmalat
1989-1991 Reny Picot
1991-1992 Otaysa
1992-1994 Teka
1994-1998 Kelme
1998-2001 Adidas
2001-2002 Realmadrid.com23 Şubat 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.*
2002-2005 Siemens mobile
2005-2006 Siemens
2006-2007 BenQ-Siemens
2007-2011 bwin
2011-2013
2013-2018 Fly Emirates

*Realmadrid.com, kulübün yeni web sitesini tanıtmak için formada yer aldı.

Stadyum
Ana maddeler: Santiago Bernabéu Stadyumu, Alfredo di Stéfano Stadyumu ve Estadio Chamartín
Santiago Bernabéu'nun içten panoramik görünümü.

Real Madrid'in 1912 yılında taşındığı 5.000 kapasiteli Campo de O'Donnell kulübün ilk stadyumudur.[10] Kulüp daha sonra ise 8.000 kapasiteli küçük bir stad olan Campo de Ciudad Lineal'e geçmiştir. 17 Mayıs 1923'te ise Newcastle United ile oynanan karşılaşmayla açılan Estadio Chamartín'e taşınmıştır.[46] Real Madrid ilk şampiyonluğunu 22.500 seyirci kapasiteli bu stadyumda yaşamıştır.[12] 1943 yılında kulüp başkanlığına seçilen Santiago Bernabéu Yeste, Estadio Chamartín'in kulübün emelleri için yeterince büyük olmadığına karar vermiş ve yeni bir stadyumun inşasına başlamıştır. 1944'te başlayan inşaat çalışmaları 1947'de sona ermiş ve yeni stadyum 14 Aralık 1947 tarihinde açılmıştır.[14][47] 1955 yılına kadar Nuevo Estadio Chamartín adıyla işletilen stadyum 1955 yılında bugünkü Santiago Bernabéu Stadyumu adını almıştır.[15] Bernabéu'da yapılan ilk maç Real Madrid ve Portekiz kulübü Belenenses arasında oynanmış ve 3-1 Real Madrid lehine sonuçlanmıştır. Stadyumdaki ilk gol ise Sabino Barinaga tarafından atılmıştır.[14]

Santiago Bernabéu Stadyumu'nun kapasitesi 1953'teki genişletme sonrası 120.000 kişiye dek ulaşmış, sonraki yıllarda ise kademeli olarak düşürülmüştür.[48][49] Son yapılan değişiklik 2003 yılında yapılmış ve kapasite 5.000 kişi artırılarak 80.354 kapasiteli hale getirilmiştir.[48][50]

Bernabéu, 1964 Avrupa Şampiyonası'nın ve 1982 FIFA Dünya Kupası'nın finallerine ev sahipliği yapmıştır. Ayrıca Avrupa kulüp futbolunun en önemli turnuvası olan Şampiyon Kulüpler Kupası'nın 1957, 1969 ve 1980 sezonlarının finallerine de sahne olmuştur. En son olarak ise 2010 yılında UEFA Şampiyonlar Ligi'nin finaline ev sahipliği yapmıştır.[51]

9 Mayıs 2006 tarihinde Real Madrid'in rezerv takımı olan Real Madrid Castilla'ya evsahipliği yapması amacıyla Alfredo di Stéfano Stadyumu açılmıştır. Stadın açılışında Real Madrid ile Stade de Reims arasında 1956 Şampiyon Kulüpler Kupası finalinin rövanşı mahiyetinde bir maç oynanmıştır. Karşılaşmayı Sergio Ramos, Antonio Cassano (2), Soldado (2) ve Jurado'nın golleriyle 6-1 Real Madrid kazanmıştır. Adını Real Madrid'in eski futbolcusu Alfredo Di Stéfano'dan alan stadyum 6.000 kişi kapasitelidir.[52]

Rekorlar ve istatistikler
Cristiano Ronaldo, Real Madrid adına en çok gol atan futbolcudur. Bu yönüyle Real'in efsaneleri arasındadır.
Raúl González, Real Madrid adına en çok maça çıkan futbolcudur. Bu yönüyle Real Madrid takımının unutulmazları arasındadır.

Raúl González, 1994 ve 2010 yılları arasında 741 kez giydiği Real Madrid formasıyla kulüp rekorunu kırmış ve kulüp tarihinde en çok forma giyen futbolcu olmuştur. Raúl'den sonra en çok forma giyen oyuncu ise 711 kez ile Manuel Sanchis, Jr'dır.[53] Luís Figo ise millî takımında oynadığı 127 maç ile Real Madrid tarihinde en fazla millî takımının formasını giymiş oyuncudur.[54]

Cristiano Ronaldo 406 gol ile Raul ise 323 gol ile Real'in gelmiş geçmiş en golcü 2 futbolcusudur.[55] Alfredo Di Stefano, Santillana, Ferenc Puskás, Hugo Sánchez ise Real için 200 golden fazla gol atmışlardır ve Raul ile Cristiano Ronaldo'dan sonra Real tarihinin en golcü futbolcularıdır. Ronaldo, 2014-15 sezonunda attığı 48 gol ile bir sezonda en çok gol atan Real futbolcusudur. Kulüp tarihinin en hızlı golünü ise Ronaldo 3 Aralık 2003 tarihindeki Atlético Madrid maçında 15. saniyede atmıştır.[56]

Kulüp tarihindeki en fazla seyircili maç 2006 yılındaki Kral Kupası maçlarında 83.329 kişi ile gerçekleşmiştir. Santiago Bernabéu Stadyumu'nun mevcut kapasitesi ise 80.354'tür.[57] 2007-08 sezonunda yakalanan ortalama 76.234 kişilik seyirci istatistiği ise o sezon Avrupa liglerindeki en yüksek seyirci ortalamasıydı.[58] 17 Şubat 1957 ve 7 Mart 1965 tarihleri arasında oynanan 121 La Liga iç saha maçında yenilmeyen Real Madrid bu alanda da rekoru elinde bulundurmaktadır.[59]

Real, 13 kez ile en çok UEFA Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu yaşamış kulüptür.[60] Cristiano Ronaldo 107 gol ile UEFA Şampiyonlar Ligi'nin gelmiş geçmiş en çok gol atan oyuncusudur.

1 Eylül 2013'te Gareth Bale için ödenen 100.000.000€ bonservis bedeli futbol tarihinin en yüksek bonservis bedeli olarak tarihe geçmiş ve Real Madrid gelmiş geçmiş en pahalı transferi gerçekleştirmiştir.[61] Bundan önceki en yüksek bonservis ücreti rekoru yine Real Madrid tarafından Haziran 2009'da Cristiano Ronaldo için 96.000.000€ ödenen meblağdır. Kulübün en yüksek bonservis bedeliyle sattığı oyuncu ise 29 Ağustos 2014 tarihinde Manchester United'dan 59.700.000£ bonservis ücreti aldığı Angel Di Maria satışı olmuştur.kulüp tarihinde isim yapmış ünlü olmuş kulübün enlerinden olmuş ve kulüp tarihine adını yazdırmış futbolcuların çok büyük bir bölümü ilginç bir şekilde yengeç burcudur.[62]

Real Madrid adına en çok gol atanlar
#ÜlkeFutbolcuYıllarLig[63]KupaUEFA1Diğer2ToplamYüzdesi
1Cristiano Ronaldo2009-2018311 (292)22 (30)105 (101)12 (15)450 (438)1.03
2Raúl González1994-2010228 (550)18 (37)66 (132)11 (22)323 (741)0.44
3Alfredo Di Stéfano1953-1964216 (282)39 (50)49 (58)1 (2)305 (392)0.78
4Carlos Santillana1971-1988186 (461)49 (84)47 (87)7 (13)289 (645)0.45
5 Karim Benzema2009-170 (354)21 (43)53 (101)6 (20)250 (518)0.48
6 Ferenc Puskás1958-1966156 (180)49 (41)35 (39)2 (2)242 (262)0.92
7Hugo Sánchez1985-1992164 (207)19 (32)23 (39)2 (4)208 (282)0.74
8Francisco Gento1952-1970126 (428)22 (74)30 (95)1 (2)179 (599)0.30
9Pirri1964-1979123 (417)25 (67)23 (75)1 (2)172 (561)0.31
10Emilio Butragueño1983-1995123 (341)16 (39)27 (75)5 (8)171 (463)0.37

1Şu UEFA müsabakalarını içerir: UEFA Şampiyonlar Ligi, UEFA Avrupa Ligi, UEFA Kupa Galipleri Kupası ve UEFA Intertoto Kupası.

2Farklı formattaki şu diğer kupa müsabakalarını içerir: Supercopa de España, UEFA Süper Kupası ve FIFA Kulüpler Dünya Kupası.

  Aktif futbolculuk hayatı devam edenler.

Taraftar

İç saha maçlarını 80.354 kişilik Santiago Bernabéu'da oynayan Real Madrid her maç ortalama 68.670 seyirciye oynamaktadır.[1] Bir sezonluk kombine satın almak için öncelikle kulübe üyeliğin bulunması gereklidir. Kulübe üye olanların dışında tüm dünyada yaklaşık 1.800 peñas (kulübe bağlı resmî taraftar grupları) vardır. Real Madrid, İspanya'da her zaman en yüksek seyirci ortalamasına sahip takımlardan birisi olmuştur. 2004-05 sezonunda yakalanan 71.900 seyirci ortalaması o sezon La Liga'nın en yüksek ikinci seyirci ortalamasıydı.[64]

Real'in en büyük taraftar grubu Ultras Sur'dur. Bu grubun siyasi duruşu aşırı sağcı olarak bilinir. Ultras Sur, SS Lazio'nun yine kendisi gibi aşırı sağcı bir taraftar grubu olan Irriducibili ile kardeştir. Bu taraftar grupları futbolculara karşı ırkçı tutumlarıyla da tanınır.[65][66][67]

Ezeli rekabetler

El Clásico
Ana madde: El Clásico

Barcelona ve Real Madrid arasındaki ezeli rekabet El Clásico adıyla anılmaktadır. Bu rekabet İç Savaş yıllarında siyasi alanda da boy göstermiş, Katalanlar ve Kastilyalılar arasında kültürel ve siyasi gerilimler baş göstermiştir.[68]

Francisco Franco döneminde Katalanlar başta olmak üzere tüm bölgesel kültürlere baskı politikası uygulamıştır. İspanyol topraklarında İspanyolca dışındaki tüm dillerin konuşulması yasaklanmıştır.[69][70] Bu dönemde FC Barcelona Katalan halkının sembolü haline gelmiş ve "Més que un club" (Bir kulüpten daha fazlası) adıyla anılmıştır. Diktatörlük döneminde Barcelona'yı desteklemek Manuel Vázquez Montalbán'ın da söylediği gibi Katalan olduğunu göstermenin en dikkat çeken yoluydu. Bu yöntem anti-Franco harekete katılmadan diktatörlüğün muhalifi olduğunu göstermenin de bir yoluydu.[71] Barcelona'nın muhalefeti simgelediği İç Savaş döneminde Real Madrid ise baskıcı merkeziyetçilik anlayışının ve faşist rejimin bir simgesi olarak görülmüştür.[72][73]

Günümüzde yalnızca sportif anlamda süren bu rekabet futbolcu transferleri, kupa şampiyonlukları, mali gelir gibi alanlarda sürmektedir.

El Derbi madrileño
Ana madde: El Derbi madrileño
2006-07 sezonunda Bernabéu'da oynanan El Derbi madrileño öncesinde Real taraftarlarının koreografisi.

Real Madrid'in bir diğer ezeli rakibi olan Atlético Madrid'le olan rekabeti hem sportif alanda hem de taraftar alanında sürmektedir. Atlético, 1903 yılında üç Basklı öğrenci tarafından kurulmuş, 1904'te Madrid FC muhaliflerinin katılımıyla genişlemiştir. Tarih boyunca Real'in taraftarları aristokrat ve kalburüstü sınıftan, Atlético taraftarları ise işçi sınıfından gelmiştir.

İki kulübün ilk karşılaşması 21 Şubat 1929 tarihinde Chamartín'de gerçekleşmiştir. Bu ilk derbiyi Real 2-1 kazanmıştır.[12] İki takım arasındaki uluslararası arenada gerçekleşen ilk karşılaşma ise 1959 yılında Şampiyon Kulüpler Kupası'nın yarı finalinde gerçekleşmiştir. İlk karşılaşmayı Real 2-1, ikinci karşılaşmayı ise Atlético 1-0 kazanmış, turu geçen taraf ise Real oluşmuştur.

1961 ve 1989 yılları arasında Real'in domine ettiği La Liga'da yalnızca 1966, 1970, 1973 ve 1977 yıllarında şampiyon olabilen Atlético, Real'den düşük bir profil çizmiş ve Real'e oranla başarısız bir görüntü vermiştir. Toplamda 33 kez La liga şampiyonluğu bulunan Real Madrid'e karşın yalnızca 10 lig şampiyonluğu yaşayan Atlético Madrid'in uluslararası arenada popülaritesi Real'den daha azdır.

Popüler kültürdeki yeri

Real Madrid, Goal! üçlemesinin ikinci filmi olan Goal! 2: Living the Dream...'in konusu olmuştur. UEFA'nın tam desteğiyle çekilen Goal! serisi gerçek futbolcuları konu almaktadır. Film serisinde Real Madrid'den Iker Casillas, Zinedine Zidane, David Beckham, Ronaldo, Roberto Carlos, Raúl González, Sergio Ramos, Robinho, Thomas Gravesen, Michael Owen, Míchel Salgado, Júlio Baptista, Guti, Steve McManaman, Jonathan Woodgate ve Iván Helguera rol almışlardır.[74]

Real, The Movie ismindeki yarı belgesel niteliğindeki film ise tamamen Real Madrid'i konu almaktadır. Prodüktörlüğünü kulübün, yönetmenliğini ise Borja Manso'nun yaptığı film taraftarların Real Madrid aşkını işlemektedir. Filmin sanatsal yönünün yanında Ciudad Real Madrid görüntüleri, maçlar ve röportajlar da filmde yer almaktadır. Film başta David Beckham, Zinedine Zidane, Raúl González, Luís Figo, Ronaldo, Iker Casillas ve Roberto Carlos olmak üzere Los Galácticos jenerasyonuna odaklanmıştır.

Phil Ball tarafından yazılan White Storm: 100 years of Real Madrid (Beyaz Fırtına: Real Madrid'in 100 yılı) isimli kitap Real Madrid'in tarihini işleyen ilk İngilizce yayım olmuştur. 2002 yılında yayınlanan kitap Real Madrid'in 100 yıla sığdırdığı başarıları konu edinmektedir. Birçok dile çevrilen kitap Real Madrid'in tarihini konu edinen en kapsamlı yazılı yayımdır.

Real Madrid TV

Real Madrid TV, İspanyol futbol takımları konusunda uzmanlaşmış Real Madrid tarafından işletilen şifreli bir televizyon kanalıdır. Kanal İspanyolca ve İngilizce yayın yapmaktadır.

Futbolcular
Ana madde: Real Madrid CF futbolcuları listesi

İspanyol futbol kulüpleri kadrolarında AB dışından yalnızca üç yabancı oyuncu bulundurma hakkına sahiptir. AB üyesi olmayan bir ülkenin vatandaşı olan bir futbolcu aynı zamanda AB üyesi bir ülkenin vatandaşlığına sahip ise (çift vatandaşlığı var ise) yabancı futbolcu sayılmamakta ve yabancı kontenjanını doldurmamaktadır. Aynı durum AKP ülkelerinin vatandaşları içinde geçerlidir. Cotonou Anlaşması gereğince AB vatandaşı olan futbolcular İspanya'da yabancı futbolcu olarak sayılmamaktadır. Bu durumun örneği olarak ise Roberto Carlos gösterilebilir. Brezilyalı bir futbolcu olan Carlos'un aynı zamanda İspanyol vatandaşlığı da bulunduğundan dolayı yabancı futbolcu statüsüne dahil edilmeden 11 yıl boyunca Real Madrid'de forma giymiştir.

Kadro
17 Kasım 2020 itibarıyla
№ Mevki Futbolcu
1 KL Thibaut Courtois
2 DF Dani Carvajal
3 DF Éder Militão
4 DF Sergio Ramos (kaptan)[75]
5 DF Raphaël Varane (4. kaptan)
6 DF Nacho
7 FV Eden Hazard
8 OS Toni Kroos
9 FV Karim Benzema (3. kaptan)
10 OS Luka Modrić
11 FV Marco Asensio
12 DF Marcelo (2. kaptan)
№ Mevki Futbolcu
13 KL Andriy Lunin
14 OS Casemiro
15 OS Federico Valverde
17 FV Lucas Vázquez
18 FV Luka Jović
19 DF Álvaro Odriozola
20 FV Vinícius Júnior
21 OS Martin Ødegaard
22 OS Isco
23 DF Ferland Mendy
24 FV Mariano
25 FV Rodrygo

Kiralık oyuncular
№ Mevki Futbolcu
— KL Andriy Lunin (30 Haziran 2020'ye kadar Valladolid'de)
— KL Moha Ramos (30 Haziran 2020'ye kadar Birmingham'da)
— KL Luca Zidane (30 Haziran 2020'ye kadar Racing Santander'de)
— DF Achraf Hakimi (30 Haziran 2020'ye kadar Borussia Dortmund'da)
— DF Sergio Reguilón (30 Haziran 2020'ye kadar Sevilla'da)
— DF Javi Sánchez (30 Haziran 2020'ye kadar Valladolid'de)
— DF Jesús Vallejo (30 Haziran 2020'ye kadar Wolverhampton'da)
— OS Dani Ceballos (30 Haziran 2020'ye kadar Arsenal'de)
— OS Alberto Fernández (30 Haziran 2020'ye kadar Fuenlabrada'da)
№ Mevki Futbolcu
— OS Jorge de Frutos (30 Haziran 2020'ye kadar Valladolid'de)
— OS Takefusa Kubo (30 Haziran 2020'ye kadar Mallorca'da)
— OS Óscar Rodríguez (30 Haziran 2020'ye kadar Leganés'te)
— OS Alberto Soro (30 Haziran 2020'ye kadar Real Zaragoza until 30 June 2020)
— FV Sergio Díaz (31 Aralık 2020'ye kadar Cerro Porteño'da)
— FV Dani Gómez (30 Haziran 2020'ye kadar Tenerife'te)
— FV Borja Mayoral (30 Haziran 2020'ye kadar Levante'de)

Teknik kadro
Ana madde: Real Madrid CF teknik direktörleri listesi
Position Staff
Teknik DirektörZinédine Zidane
Yardımcı AntrenörSantiago Sánchez
Kaleci AntrenörüRoberto Vázquez
AntrenörAntonio Pintus
Antrenör / TerapistJavier Mallo
TerapistJosé Carlos G. Parrales
  • Son güncelleme: 31 Ocak 2019
  • Kaynak:[76]

Yönetim
Ana madde: Real Madrid CF başkanları listesi
Florentino Pérez, ünlü Los Galácticos'un mimarıdır.
Görev İsim
Başkan Florentino Pérez
Onursal Başkan Alfredo Di Stéfano
Özel Danışman
1. Başkan Yardımcısı Fernando Fernández Tapias
2. Başkan Yardımcısı Eduardo Fernández de Blas
Yönetim Kurulu Sekreteri Enrique Sánchez González
Genel Müdür Jorge Valdano
Başkanlık Genel Müdürü Manuel Redondo
Kurumsal İlişkiler Direktörü Emilio Butragueño
Sportif Direktör Miguel Pardeza
Sosyal Direktör José Luis Sánchez
Hukuk Danışma Kurulu Müdürü Javier López Farre

Son güncelleme: 1 Temmuz 2010
Kaynak: RealMadrid.com

Başarılar

İspanya
1931-32, 1932-33, 1953-54, 1954-55, 1956-57, 1957-58, 1960-61, 1961-62, 1962-63, 1963-64, 1964-65, 1966-67, 1967-68, 1968-69, 1971-72, 1974-75, 1975-76, 1977-78, 1978-79, 1979-80, 1985-86, 1986-87, 1987-88, 1988-89, 1989-90, 1994-95, 1996-97, 2000-01, 2002-03, 2006-07, 2007-08, 2011-12, 2016-17, 2019-20
1905, 1906, 1907, 1908, 1917, 1934, 1936, 1946, 1947, 1962, 1970, 1974, 1975, 1979-80, 1981-82, 1988-89, 1992-93, 2010-11, 2013-14
Real Madrid, İspanya ve Avrupa futbolunun en başarılı futbol kulüplerinden biridir.
1988, 1989, 1990, 1993, 1997, 2001, 2003, 2008, 2012, 2018, 2019
1947
1983-84

Avrupa
1955-56, 1956-57, 1957-58, 1958-59, 1959-60, 1965-66, 1997-98, 1999-2000, 2001-02, 2013-14, 2015-16, 2016-17, 2017-18
1984-85, 1985-86
2002, 2014, 2016, 2017

Dünya çapı
1960, 1998, 2002
2014, 2016, 2017, 2018

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Resmî bağlantılar

Haber siteleri

Kaynakça
  1. "Real Madrid Club de Fútbol". Liga de Fútbol Profesional. 2 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2009.
  2. Luís Miguel González. "Pre-history and first official title (1900–1910)". Realmadrid.com. 15 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  3. "Santiago Bernabéu Stadium". realmadrid.com. 28 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2014.
  4. "Best club of the 20th century" (PDF). FIFA.com. 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Eylül 2007. Voted exclusively by the readers of the bi-monthly FIFA Magazine on December 2000.
  5. "Real Madrid 106. yaşını kutluyor". 29 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2008.
  6. "Real Madrid logosunu değiştirdi". anatik.com.tr. 26 Kasım 2014. 29 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2014.
  7. "Arşivlenmiş kopya". 25 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2013.
  8. "El Mejor Club del Siglo XX cumple 104 años". realmadrid.com. Real Madrid CF. 25 Kasım 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2009.
  9. Ball, Phil p. 117.
  10. "History — Chapter 1 – From the Estrada Lot to the nice, little O'Donnel pitch". Realmadrid.com. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2008.
  11. Luís Miguel González. "Bernabéu's debut to the title of Real (1911–1920)". Realmadrid.com. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  12. Luís Miguel González (28 Şubat 2007). "A spectacular leap towards the future (1921–1930)". Realmadrid.com. 17 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  13. Luís Miguel González. "The first two-time champion of the League (1931–1940)". Realmadrid.com. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  14. Luís Miguel González. "Bernabéu begins his office as President building the new Chamartín Stadium (1941–1950)". Realmadrid.com. 28 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  15. Luís Miguel González. "An exceptional decade (1951–1960)". Realmadrid.com. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  16. Matthew Spiro (12 Mayıs 2006). "Hats off to Hanot". uefa.com. 19 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.
  17. "Regulations of the UEFA Champions League" (PDF). UEFA. 12 Mart 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.; sayfa 4, §2.01 "Cup" & sayfa 26, §16.10 "Title-holder logo"
  18. Luís Miguel González. "The generational reshuffle was successful (1961–1970)". Realmadrid.com. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  19. "Trophy Room". Realmadrid.com. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  20. "European Competitions 1971". RSSSF. 5 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2008.
  21. "Santiago Bernabéu". Realmadrid.com. 2 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ekim 2008.
  22. "Trofeo Santiago Bernabéu". RSSSF. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2010.
  23. "The "Quinta del Buitre" era begins". Realmadrid.com. 29 Ekim 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.
  24. Luís Miguel González (5 Mart 2008). "1981–1990 – Five straight League titles and a new record". Realmadrid.com. 6 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  25. "1991–2000 – From Raúl González to the turn of the new millennium". Realmadrid.com. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  26. "Florentino Pérez era". Realmadrid.com. 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  27. "Figo's the Real deal". BBC Sport. 24 Temmuz 2000. 17 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  28. "2001–Present — Real Madrid surpasses the century mark". Realmadrid.com. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  29. Cristina Monge (18 Haziran 2007). "Real Madrid 3–1 Mallorca". Realmadrid.com. 6 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  30. "R. MADRİD'TE CAPELLO DEVRİ BİTTİ!". AjansSpor.com. 28 Haziran 2007. 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2010.
  31. "Frist consecutive league title in eighteen years". Realmadrid.com. 5 Mayıs 2008. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  32. "First measures adopted by the Real Madrid Board of DirectorsANNOUNCEMENT OF THE BOARD OF DIRECTORS". 10 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Kasım 2010.
  33. "Perez to return as Real president". BBC Sport. 1 Haziran 2009. 7 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2009.
  34. The Times Madrid Signs Kaká http://www.timesonline.co.uk/tol/sport/football/premier_league/article6458907 8 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  35. "Escudo Real Madrid". santiagobernabeu.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2008.
  36. "Presidents - Pedro Parages". Realmadrid.com. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  37. "Camiseta Real Madrid". santiagobernabeu.com. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Kasım 2008.
  38. Real Madrid'in 1905 yılındaki forması düz beyaz olduğundan dolayı taraftarlarca Los Blancos olarak anılmaya başlamıştır.
  39. Álvaro Velasco (1 Aralık 2006). "Leaders in sporting goods". Realmadrid.com. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008. Ramón Calderón says: We began working with Adidas again in 1998
  40. "Our Sponsors — Adidas". Realmadrid.com. 22 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  41. "Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1902–1989)". Leyendablanca.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  42. "Evolución Del Uniforme del Real Madrid (1991–2008)". Leyendablanca.com. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  43. "BenQ Mobile Scores As Real Madrid's New Major Sponsor". Realmadrid.com. 8 Kasım 2005. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  44. Juan José López Soto (11 Haziran 2008). "Real Madrid and Bwin sign sponsorship agreement". Realmadrid.com. 12 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Temmuz 2008.
  45. "Real Madrid-Emirates işbirliği". Milliyet. 30 Mayıs 2013. 10 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2013.
  46. Ball, Phil p. 118.
  47. "History — Chapter 3 – The New Chamartin, an exemplary stadium". Realmadrid.com. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  48. Javier Palomino (13 Aralık 2007). "60th Anniversary". Realmadrid.com. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  49. "History — Chapter 4". Realmadrid.com. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2008.
  50. "History — Chapter 10 – The future". Realmadrid.com. 9 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2008.
  51. Alvaro Velasco (28 Mart 2008). "Final at the Bernabéu". Realmadrid.com. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Temmuz 2008.
  52. "This one's for you, Alfredo!". Realmadrid.com. 10 Mayıs 2006. 13 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2008.
  53. "Legends — Manolo Sanchís Hontiyuela". realmadrid.com. 3 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2008.
  54. "FIFA Century Club" (PDF). fifa.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2008.
  55. "Conor Brown Equals Di Stéfano's Real Madrid Record". 31 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2009.
  56. "Quickfire Ronaldo proves Real hero". CNN.com. 3 Aralık 2003. 14 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2008.
  57. "Attendances Spain average — Primera Division 2007–2008". European Football Statistics. 13 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2008.
  58. "European Attendances". European Football Statistics. 13 Haziran 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2008.
  59. "Unbeaten at Home in the League". RSSSF. 16 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2008.
  60. "History". Uefa.com. 5 Şubat 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2008.
  61. "Gareth Bale joins Real Madrid from Spurs in €100m world record deal". BBC News. 1 Eylül 2013. 3 Eylül 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2013.
  62. "Angel Di Maria, 99 milyon dolara Manchester United'da". bbc.com. 26 Ağustos 2014. 2 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2015.
  63. "Real Madrid CF — Topscorers since 1929–2008 (Campeonato Nacional de Liga)". Rsssf.com. 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2008.
  64. Birinci 76.000 ortalama ile Barcelona olmuştur.
  65. "Real supporters reported to Spanish FA". BBC Sport. 19 Nisan 2005. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008.
  66. "UEFA investigate Real Madrid supporters". BBC Sport. 25 Kasım 2004. 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2008.
  67. Timurlenk, Bülent (24 Kasım 2010). "Ultrasur". acetobalsamico.blogspot.com. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2010.
  68. Ghemawat, Pankaj. p. 2
  69. Kleiner-Liebau, Désirée. p. 70
  70. Phil Ball (21 Nisan 2002). "The ancient rivalry of Barcelona and Real Madrid". The Guardian. Londra: Guardian News and Media. 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2010.
  71. Spaaij, Ramón. p. 251
  72. Abend, Lisa (20 Aralık 2007). "Barcelona vs. Real Madrid: More Than a Game". Time. 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.
  73. Lowe, Sid (26 Mart 2001). "Morbo: The Story of Spanish Football by Phil Ball (London: WSC Books, 2001)". The Guardian. 9 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2009.
  74. "Goal! 2: Living the Dream... (2007)". IMDb. 24 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2009.
  76. "Plantilla". Real Madrid. 19 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2019.
  77. "Evolution 1929-10". Liga de Fútbol Profesional. 10 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ağustos 2010.
  78. "Palmarés en". MARCA. 15 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
  79. Carnicero, José; Torre, Raúl; Ferrer, Carles Lozano (28 Ağustos 2009). "Spain - List of Super Cup Finals". RSSSF. 21 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
  80. Torre, Raúl (29 Ocak 2009). "Spain - List of League Cup Finals". RSSSF. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
  81. "Champions League history". UEFA (UEFA). 6 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
  82. "UEFA Europa League". UEFA. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
  83. "UEFA Super Cup". UEFA. 12 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Haziran 2010.
  84. Magnani, Loris ; Stokkermans, Karel (30 Nisan 2005). "Intercontinental Club Cup". Rec.Sport.Soccer Statistics Foundation. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2010.
  85. "Real Madrid coast to Morocco 2014 title". 20 Aralık 2014. 16 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Aralık 2014.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.