Ulucanlar Cezaevi Müzesi
Ankara Merkez Kapalı Ceza ve Tutukevi veya Ulucanlar Cezaevi, 1925 ve 2006[1] yılları arasında Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulucanlar semtinde faaliyet göstermiş olan bir cezaevidir. Türk siyasi ve edebi hayatında da önemli bir yere sahip olan Ulucanlar Cezaevi'nin restore edilerek müze ve kültür sanat merkezine dönüştürülmesi projesi Altındağ Belediyesi'ne verildi. 2009 yılında başlatılan restorasyon çalışmaları 2010 yılında tamamlandı.
Ulucanlar Cezaevi Müzesi | |
---|---|
Açılış |
1925 (Cezaevi olarak) 2010 (Müze olarak) |
Kapanış | 2006 (Cezaevi kapatıldı) |
Konum | Altındağ, Ankara, Türkiye |
Koordinatlar | 39°56′18″K 32°52′23″D |
Tür | Cezaevi müzesi |
Toplu ulaşım |
Dikimevi İstasyonu Demirlibahçe İstasyonu |
Otopark? | Var |
Resmî site | Resmî site |
Altındağ Belediyesi bünyesindeki diğer müzeler | |
Tarih
1923 yılında askerî depo olarak hizmet vermek üzere inşa edilen bir bina içine kurulan cezaevi, 1925 yılında yapılan tadilatlar ile cezaevi olarak kullanılmaya başlandı.[2]
68 kuşağının önde gelen isimlerinden Deniz Gezmiş, Yusuf Aslan ve Hüseyin İnan, 6 Mayıs 1972 tarihinde cezaevi avlusundaki kavak ağacının altında idam edildi. 1980 İhtilalinin ilk infazları da 8 Ekim gecesinde, sol görüşlü Necdet Adalı ile sağ görüşlü Mustafa Pehlivanoğlu'nun idam edilmesiyle bu cezaevinde gerçekleşti.[3] 13 Aralık 1980'de ise Erdal Eren'e verilen idam cezası burada infaz edildi.
Cezaevinde, Cüneyt Arcayürek, Mahmut Alınak, Fakir Baykurt, Hatip Dicle, Orhan Doğan, Bülent Ecevit, Yılmaz Güney, Nâzım Hikmet, Yaşar Kemal, Yavuz Öbekci, Selim Sadak, Sırrı Sakık, Kemal Tahir, Metin Toker, Muhsin Yazıcıoğlu ve Leyla Zana gibi çok sayıda ünlü tutuklu ve mahkûm kaldı.
29 Eylül 1999'da başlatılan Hayata Dönüş Operasyonu sırasında cezaevinde 10 kişi öldü, 100'e yakın kişi de yaralandı.[1]
Ulucanlar Cezaevi 1 Temmuz 2006'da kapatıldı. Daha sonra restore edilerek müzeye dönüştürüldü.[4]
Popüler kültürde
- Uçurtmayı Vurmasınlar filmi 1989 yılında bu cezaevinde çekildi.
- Yılmaz Güney'in Duvar filminin ilham kaynağı oldu.[1]
- 2009 yılında yayınlanan Ezel dizisinin cezaevi sahneleri burada çekildi[5]
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Cezaevi Müzesi web sitesi Erişim tarihi: 6 Mayıs 2020.
- TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu 26 Eylül 1999 Ulucanlar Cezaevi Raporu
Kaynakça
- "Türkiye'nin en ünlü cezaevi tarih oluyor", Yeni Şafak, 28 Haziran 2006, 21 Mart 2010 tarihinde erişildi.
- TBMM İnsan Haklarını İnceleme Komisyonu inceleme raporu, 15. sayfa, 21 Mart 2010 tarihinde erişildi.
- "Ekim 1980", T.C. Başbakanlık Basın-Yayın ve Enformasyon Genel Müdürlüğü, 21 Mart 2010 tarihinde erişildi.
- "Ulucanlar Cezaevi müze oldu". www.hurriyet.com.tr. 25 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2016.
- https://www.hurriyet.com.tr/ulucanlar-artik-dizi-seti-oldu-12652051