Bişkek Protokolü

Bişkek Protokolü, 5 Mayıs 1994'te Kırgızistan'ın başkenti Bişkek'te Azerbaycan, Ermenistan, Dağlık Karabağ Cumhuriyeti ve Rusya yetkilileri arasında imzalanan ateşkes anlaşmasıdır.[1] Hâlâ yürürlükte olan protokol, Karabağ Savaşı'nı sona erdirmiş ve sorunu askıya almıştır. O zamandan beri bu protokolün tek önemli ihlali 2008 Mardakert Çarpışması olmuştur.

Azerbaycan'ın kış taarruzu

Aralık 1993'te Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Karabağ'ın bütün cephelerinde sürpriz baskın düzenleyerek kış taarruzu başlatmıştır. Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, insan dalgası hücum taktiğiyle ilk aşamada cephenin kuzey ve güneyde Ermeni mevkileri ezmiştir. Fakat iki aylık kış taarruzu başarısız olmuş ve taarruz sırasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri, 5.000[2] - 8.000[3] askeri kaybetmiştir. Bu askerî başarısızlığının ardından Haydar Aliyev diplomatik kanalları kullanarak kendi seçmenlerin kabul edebilecek barış koşullarını aramaya başlamıştır.[3]

4 - 5 Mayıs'ta Bağımsız Devletler Topluluğu Parlamentolararası Meclisi ve Rusya Federal Meclisi ve Dışişleri Bakanlığı'nın inisiyatifleri ve Kırgızistan Cumhuriyeti Konseyi'nin evsahipliğiyle müzakele düzenlenmiştir.

Görüşmeye katılanlar

Conciliation Resources'in gayrıresmî tercümesine göre görüşmeye katılanlar:

  • Azerbaycan Cumhuriyeti Konsey Başkanı Afiyeddin Celilov
  • Ermenistan Cumhuriyeti Konsey Başkanı Babken Ararkçyan
  • Dağlık Karabağ Cumhuriyeti Konsey Başkanı Karen Baburyan
  • Rusya Federasyonu Federal Konsey Başkanı Vladimir Şumeyko
  • Kırgızistan Cumhuriyeti Konsey Başkanı Medetkan Şerimkulov
  • Rusya Federasyonu Devlet Başkanı'nın tam yetkili temsilcisi Vladimir Kazimirov
  • Parlamentolararası Meclisi Başkanı Mikhail Krotov

Moskova görüşmesi

16 Mayıs 1994'te Moskova'da Azerbaycan Cumhuriyeti[4] ve Ermenistan Cumhuriyeti'nin savunma bakanları[5] ile Dağlık Karabağ Savunma Ordusu başkumandanı[6] ateşkes anlaşmasını imzalamışlardır.[7][8]

Azerbaycan'da karşıtı grupları Dağlık Karabağ Cumhuriyeti temsilcisinin imzasının bulunduğu belgeye imza atan hükûmeti eleştirmişlerdir.[9]

Not
  1. Armenia, Azerbaijan, and Georia Country Studies, Area Handbook Series, Federal Reserch Division Library of Congress, 1994, ISBN 0-8444-0848-4, p. xxxiii.
  2. Michael P. Croissant, The Armenia-Azerbaijan Conflict: Causes and Implications, Praeger, London, 1998, ISBN 0-275-96241-5.
  3. Armenia, Azerbaijan, and Georia Country Studies, Area Handbook Series, Federal Reserch Division Library of Congress, 1994, ISBN 0-8444-0848-4, p. xxxix.
  4. Dönemin Azerbaycan Cumhuriyeti Savunma Bakanı Məmmədrəfi Məmmədov idi.
  5. Dönemin Ermenistan Savunma Bakanı Serj Sarkisyan idi.
  6. Dönemin Dağlık Karabağ Savunma Ordusu başkumandanı Samvel Babayan idi.
  7. Bell, Christine Bell, Peace Agreements and Human Rights, Oxford: Oxford University Press, Oxford, 2005, ISBN 0-19-927096-1, p. 326.
  8. The Bishkek Protocol on Nagorno-Karabakh (Senate - May 17, 1994)
  9. Armenia, Azerbaijan, and Georia Country Studies, Area Handbook Series, Federal Reserch Division Library of Congress, 1994, ISBN 0-8444-0848-4, p. xli.

Dış bağlantılar
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.