Henrik
Danimarka Prensi Henrik (d. Henri Marie Jean André de Laborde-Monpezat; 11 Haziran 1934 – 13 Şubat 2018), Danimarka kraliçesi II. Margrethe'nin kocasıydı.
Prens Henrik | |||||
---|---|---|---|---|---|
Prens Henrik (Haziran 2010) | |||||
Danimarka prensi | |||||
Hüküm süresi | 14 Ocak 1972 – 13 Şubat 2018 | ||||
Eş(leri) | |||||
Çocukları | Frederik, Joachim | ||||
| |||||
Hanedan | Monpezat Hanedanı | ||||
Babası | André de Laborde de Monpezat | ||||
Annesi | Renée-Yvonne Doursennot | ||||
Doğum |
11 Haziran 1934 Talence, Gironde, Fransa | ||||
Ölüm |
13 Şubat 2018 (83 yaşında) Fredensborg Sarayı, Fredensborg, Danimarka | ||||
Defin | 20 Şubat 2018 | ||||
Dini | Lutheran Protestan | ||||
| |||||
Bağlılığı |
Fransa Danimarka | ||||
Hizmet yılları | 1959-1962 | ||||
Rütbesi |
General (Ordu) General (Hava Kuvvetleri) Amiral (Deniz Kuvvetleri) | ||||
Savaşları/Çatışmaları | Cezayir Bağımsızlık Savaşı | ||||
Madalyaları |
Légion d'honneur Fil Nişanı | ||||
İlk yılları ve eğitimi
Henri Marie Jean André de Laborde de Monpezat 11 Haziran 1934 tarihinde André de Laborde de Monpezat ve eşi Renée Doursenot'ın çocukları olarak Fransa'nın Bordeaux şehri yakınlarındaki Talence ilçesinde doğdu.[1] Monzepat ailesi tarafından katolik olarak yetiştirildi.[2] İlk beş yılını, babasının işleri dolayısıyla Vietnam'ın başkenti Hanoi'de geçirdi.[3] 1939'da, ailesi ile birlikte Le Cayrou kentine geri döndü ve II. Dünya Savaşı boyunca burada yaşadı.[1] Henrik 1947 yılına kadar evde eğitim aldı. Daha sonra Bordeaux'daki bir Cizvit okuluna gitti.[3] 1950'de Vietnam'a geri döndü ve 1952 yılında Hanoi'deki bir liseden mezun oldu. Başlangıçta Conservatoire de Paris'te piyanist olmak için eğitim almak isteyen Henrik, bunun yerine babasının istekleri doğrultusunda bir eğitim seçti.[4] 1952-1957 yılları arasında eş zamanlı olarak bugünkü adı Paris Üniversitesi olan Sorbonne'de hukuk ve siyaset bilimi bölümlerinde eğitim gördü ve École Nationale des Langues Orientales'de Çince ve Vietnamca dillerinde eğitim aldı.[3] 1959-1962 yılları arasındaki zorunlu askerlik görevini Fransız Kara Kuvvetleri'nde piyade olarak yaptı ve Cezayir Bağımsızlık Savaşı'nda görev aldı.[5] 1963-1967 yılları arasında Fransa Dışişleri Bakanlığı'nda çalışmaya başladı ve Fransa'nın Londra'daki elçilik binasında sekreter olarak görev aldı.[3] İngiltere'de ikamet ettiği süre zarfında, Londra Ekonomi Okulu'nda okuyan veliaht prenses Margrethe ile tanıştı.[4] Henrik evlilik teklifi yapana kadar çift bir yıl boyunca flört etti.[4]
Evliliği ve özel hayatı
Kont Henri Marie Jean Andre, Danimarka tahtının varisi olan Prenses Margrethe ile 10 Haziran 1967'de Kopenhag Deniz Kuvvetleri Kilisesi'nde evlendi. Çift, 4-5 fafta süren balayını Türkiye'nin Aydın ilinin Kuşadası ilçesinde ve Antalya'da geçirdi.[6] Düğün öncesinde Prens Protestan Lutheryanizm mezhebine geçti ve evliliğinin ardından "Prens Henrik" unvanını aldı.[2] Ayrıca Fransa vatandaşlığından çıkıp Danimarka vatandaşlığına geçti.[7] Sekiz torun sahibi çiftin büyük oğulları Veliaht Prens Frederik 1968, Prens Joachim ise 1969'da dünyaya geldi. Prens Henrik'in anadili Fransızca, ikinci dili ise Danca idi. Ayrıca akıcı derecede İngilizce, Almanca, Çince ve Vietnamca konuşabiliyordu. Her ne kadar Margrethe ile evlendiğinde Danca'yı hemen öğrenmiş olsa da, Danimarkalılar Danca'yı kavraması ve kalın Fransız vurguları nedeniyle alay etmekteydi.[8]
Danimarka monarşisi ile ilişkileri
Prens Henrik, eşi II. Margrethe'ın 1972 yılında tahta çıkıp kraliçe olması ile Danimarka tarihi'nde kraliçenin kocası olarak hanedan üyesi olan ilk erkek oldu.[4] Henrik, kendisinin kral unvanı alamaması gerçeği ile yıllarca mücadele etti. 1997 yılında yayımlanan anılarında bu konuda "oyunun kurallarını anlıyorum ama bir erkek için eşi ile aynı seviyeye konulmamak çok zor" ifadelerini kullandı.[7] Ayrıca kendi unvanı ile oğullarının ve torunlarının arasındaki ayrımı yapmanın bir yolu olmadığını belirterek, unvan verilmemesi nedeniyle hayal kırıklığına uğradığını söyledi. Kraliyet Ailesi protokolünde oğulları Veliaht Prens Frederik ve Prens Joachim'den sonra gelmesinden dolayı duyduğu rahatsızlığı sık sık dile getirdi.
2002 yılında Danimarka'yı terk etti ve güney Fransa'daki Cahors'daki kraliyet rezidansı Château de Cayx kalmaya başladı. Danimarkadan ayrılmasının nedenini, Kraliçe Margrethe'ın yokluğunda oğlu Prens Frederik'in ev sahipliği yapacağı yılbaşı resepsiyonunda kraliyet hiyerarşisine göre üçüncü sıraya konulması ve kendisini aşağılanmış ve küçük düşürülmüş hissetmesi olarak açıkladı.[9] Henrik burada yaptığı bir konuşmada "Yıllardır Danimarka'nın iki numarasıydım. Bu rolde memnun kaldım, fakat bunca yıldan sonra üçüncü sıraya düşmek istemiyorum." ifadelerine yer verdi. Kraliçe Margrethe kocasıyla görüşmek ve geri dönmesine ikna etmek için Fransa'ya gitti. Üç hafta burada kalan çift, Hollanda veliaht prensi Willem-Alexander ve Máxima Zorreguieta'nın düğün törenine beklenildiği gibi katılmadı. Üç hafta sonra Prens Henrik Danimarka'ya geri döndü.[10] Kraliçe Margrethe 31 Aralık 2015'te Danimarka halkına yaptığı yeni yıl konuşmasında, 1 Ocak 2016'dan itibaren kocası Henrik'in resmi görevleri ve unvanlarından çoğundan vazgeçeceğini açıkladı. 14 Nisan 2016'da, Prens Henrik, 2005'ten beri kullandığı "Konsort Prens" unvanını bıraktığını bildirdi.[11]
Prens Henrik Ağustos 2017'de yaptığı açıklamada, kendisine kral unvanı verilmediği ve eşinin kendisine gerekli saygıyı göstermediği gerekçesiyle, Danimarka kraliyet ailesi geleneklerinin aksine eşi Kraliçe II. Margrethe ile yan yana gömülmek istemediğini söyledi.[12] 1559 yılından beri Danimarka kraliyet mensuplarının gömüldüğü Roskilde Katedrali'nde eşinin yanında gömülmek istemediğini açıklayan ilk hanedan üyesi oldu. Kraliyet Sarayı sözcüsü yaptığı açıklamada, çift için özel olarak tasarlanmış bir lahit yaptıran Kraliçe Margrethe'ın, Henrik'in kararını kabul ettiğini bildirdi.[13][14]
Kültürel ilgi alanları ve hobileri
Henrik, ana dilı Fransızca ile birçok şiir yazdı; bunlardan bazıları olan Chemin faisant (1982), Cantabile (2000), Les escargots de Marie Lanceline (2003), Murmures de vent (2005), Frihjul (Roue-Libre, 2010), Fabula (2011), La part des anges (2013), ve Dans mes nuits sereines (2014) koleksiyonlarda yayınlandı. 1996 yılında anılarından oluşan bir ciltlik Destiny Binds (Kader Bağları), 2000 yılında şiir derlemelerinden oluşan ve Kraliçe tarafından yapılan kolajlarla resimlendirilen Cantabile (Şarkılı) isimli kitapları yayımlandı. 2005'te bir diğer şiir derlemesi olan Whispering Breeze (Fısıldayan Rüzgar) Fransa'da Murmures de vent adıyla basıldı.[15] Frederik Magle, Henrik'in şiir koleksiyonu Cantabile'ye dayanan senfonisini Henrik'in 70. ve 75. doğum günlerine denk gelen 2004 ve 2009 yıllarında Danimarka Ulusal Senfoni Orkestrası tarafından iki konserle seslendirdi.[15]
Bunlara ek olarak Prens Henrik, Fransız gastronomik geleneklerinden esinlenen bir aşçıydı. Aile yemeklerini genellikle saray şefiyle işbirliği içinde planlar ve her zaman kendi baharatlarını yemeklerinde kullanırdı. Ayrıca, tanınan bir yemek kitabı yazarı oldu. Henrik, yemek kitaplarına ek olarak, sık sık Danimarka'daki Fredensborg Sarayı'nda veya Fransa'daki evi Château de Cayx'te yemeklerini nasıl hazırladığını gösteren televizyon programlarında da yer aldı.[4]
Ölümü ve cenaze töreni
6 Eylül 2017'de Kraliyet Basın Bürosu tarafından yayımlanan açıklamada, Prens Henrik'e demans teşhisi konulduğu belirtildi.[16] 28 Ocak 2018'de Mısır'a yaptığı ziyaret sonrasında rahatsızlanarak Rigshospitalet'te hastaneye kaldırıldı.[17] Henrik'e akciğer enfeksiyonu teşhisi konuldu, ayrıca sol akciğerinde iyi huylu bir tümör tespit edildi.[18] 13 Şubat 2018'de Prince Henrik, Rigshospitalet'ten Fredensborg Sarayı'na getirildi ve burada hayatının kalan günlerini geçirmek istediğini belirtti. Ayrıca, Danimarka tahtının birinci varisi Prens Frederik, Güney Kore'nin Pyeongchang şehrindeki Kış Olimpiyatları'ndaki programını iptal ederek Danimarka'ya geri döndü.[7] 14 Şubat 2018'de Danimarka Kraliyet Sarayı'ndan yapılan açıklamada, Prens Henrik'in Fredensborg Sarayı'nda 83 yaşında hayatını kaybettiği açıklandı.[7][19]
20 Şubat 2018'de Christiansborg Sarayı Kilisesi'nde düzenlenen dinî tören düzenlendi. Cenaze törenine, Prens ile Kraliyet Ailesi'nin yakın çevresinin yanı sıra Parlamento Başkanı Pia Kjærsgaard, Başbakan Lars Løkke Rasmussen ve Fransa'nın Kopenhag Büyükelçisi M. Francois Zimeray'nin de bulunduğu 60 davetli katıldı. Prens Henrik'in cesedi vasiyeti üzerine krematoryumda yakıldıktan sonra küllerinin yarısı denize serpildi, diğer yarısı ise Fredensborg Sarayı'ndaki kraliyet ailesi'nin özel bahçesine gömüldü.[20][21]
Unvan, nişan ve madalyaları
Unvanları
- 11 Haziran 1934 – 10 Haziran 1967: Kont* Henri de Laborde de Monpezat
- 10 Haziran 1967 – 2005: Kraliyet Altesleri Danimarka Prensi Henrik
- 2005 – 14 Nisan 2016: Kraliyet Altesleri Danimarka Konsort Prensi[22]
- 14 Nisan 2016 – 13 Şubat 2018: Kraliyet Altesleri Danimarka Prensi Henrik[23]
* Kullanımı tartışmalıdır.
Nişan ve madalyaları
Prens Henrik'in aldığı nişan ve madalyalar:[3]
- Almanya: Almanya Federal Cumhuriyeti Büyük Haç Liyakat Nişanı
- Avusturya: Avusturya Federal Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
- Belçika: Büyük Kordon I. Leopold Nişanı
- Birleşik Krallık: Şövalye Çapraz Haç Banyo Nişanı
- Birleşik Krallık: Şövalye Çapraz Haç Aziz Michael ve Aziz George Nisan
- Birleşik Krallık: Büyük Çapraz Haç Victoria Nişanı
- Brezilya: Büyük Güney Çapraz Nişanı
- Bulgaristan: Büyük Çapraz Stara Planina Nişanı
- Danimarka: Şövalye Fil Nişanı
- Danimarka: Büyük Kumandan Dannebrog Nişanı
- Estonya: 1. Sınıf Terra Mariana Haç Nişanı
- Fas: Şerifiyen Al-Alaoui Nişanı
- Finlandiya: Büyük Çapraz Beyaz Gül Nişanı
- Fransa: Büyük Haç Légion d'honneur
- Fransa: Büyük Haç Ulusal Liyakat Nişanı
- Fransa: Kumandan Ziraat Liyakat Nişanı
- Güney Kore: Üstün Diplomatik Hizmet Nişanı
- Hırvatistan: Büyük Çapraz Kraliçe Jelena Nişanı
- Hollanda: Hollanda Aslanı Büyük Şövalye Nişanı
- İspanya: Büyük Çapraz Şövalye III. Carlos Nişanı
- İsveç: Şövalye Seraphim Kraliyet Nişanı
- İsveç: Kral VI. Gustaf Adolf'un 85. Yaş Günü Madalyası
- İsveç: Kral XVI. Carl Gustaf'ın 50. Yaş Günü Madalyası
- İsveç: Kral XVI. Carl Gustaf Yakut Jübile Madalyası
- İtalya: Büyük Haç Şövalye İtalya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
- İzlanda: Büyük Çapraz Şahin Nişanı
- Japonya: Büyük Kordon Paulownia Çiçekleri Nişanı
- Letonya: Büyük Haç Kumandan Üç Yıldız Nişanı
- Litvanya: Büyük Haç ile birlikte Büyük Vytautas Nişanı
- Lüksemburg: Nassau Henedanı Altın Aslan Nişanı
- Meksika: Aztek Kartalı Nişanı
- Mısır: Büyük Kordon Nil Nişanı
- Norveç: Büyük Haç Aziz Olav Nişanı
- Polonya: Büyük Kordonlu Polonya Cumhuriyeti Liyakat Nişanı
- Portekiz : Büyük Haç İsa Nişanı
- Romanya: Büyük Çapraz Romanya'nın Yıldızı Nişanı
- Slovakya: Büyük Çapraz Beyaz Çifte Haç Nişanı
- Tayland: Büyük Kordon Şövalye Chula Chom Klao Nişanı
- Ürdün: Büyük Kordon Rönesans Nişanı
- Yunanistan: Büyük Haç Onur Nişanı
Kaynakça
- "Nekrolog: Grevinde de Monpezat". Jyllands-Posten. 12 Şubat 2001. 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- Barbara, Augustin (1989). Marriage Across Frontiers. Multilingual Matters. s. 40. ISBN 9781853590412. 25 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2018.
- "Prins Henrik af Danmark". Danimarka Kraliyet Ailesi. 29 Ağustos 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Surrugue, Stéphanie Marie; Vestergaard, Nikoline (14 Şubat 2018). "Obitury: Prins Henrik havde livsnyderens begejstring og kunstnerens følsomhed". Dr.dk. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Kenneth, Elkjær (18 Haziran 2014). "Prins Henrik afslører blodig fortid: Vi skød og menneskeliv gik tabt". Berlingske Media A/S. 13 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Kraliçe'ye Milliyet gazetesi". Milliyet. 7 Mart 2014. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Danimarka'nın küskün Prensi hayatını kaybetti". Deutsche Welle. 14 Şubat 2018. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Prince Consort Henrik: 'I should be king'". The Local. 20 Şubat 2015. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Runaway prince returns home". BBC. 13 Şubat 2002. 3 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "'Degraded' Danish prince takes time out". BBC. 5 Şubat 2002. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Corfixen, Kristian (31 Aralık 2015). "Dronningen i sin nytårstale: Prins Henrik går på pension". Politiken. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "'Beni onunla aynı yere gömmeyin' diyen 'kral olamamış prens': Eşim Kraliçe bana saygı duymuyor". Sputnik. 9 Ağustos 2017. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Martin Selsoe Sorensen (3 Ağustos 2017). "Denmark's Prince Henrik Wanted to Be King. So He'll Protest for Eternity". The New York Times. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Danish prince refuses to be buried with his wife, the queen". BBC. 3 Ağustos 2017. 17 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Johansen, Rikke Bjerje (16 Haziran 2010). "Prins Henrik udgiver digte om livet". DR. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "HRH Prince Henrik's health". Danimarka kraliyet ailesi. 15 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Astrup, Peter; Boas, Simon; Hansen, Jens Anton (29 Ocak 2018). "Prins Henrik indlagt: Nu reagerer prins Joachim på sin fars situation". Berlingske Media. 16 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Prins Henrik undersøgt for tumor i venstre lunge". Ritzau. 2 Şubat 2018. 9 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Hans Kongelige Højhed Prins Henrik afgået ved døden". Danimarka kraliyet ailesi. 15 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Çolak, Davut (21 Şubat 2018). "Prens Henrik son yolculuğuna uğurlandı". Anadolu Ajansı. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Chan, Emily (20 Şubat 2018). "Crown Princess Mary of Denmark comforts her emotional daughter Josephine, seven, as she attends her father-in-law Prince Henrik's funeral with her four young children". Daily Mail. 11 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Bloks, Moniek (17 Nisan 2016). "Prince Henrik gives up 'Prince Consort' Title as Part of Retirement". Royalcentral. 18 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- "Denmark's Prince Henrik renounces title as Prince Consort". Xinhua. 15 Nisan 2016. 25 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
Dış bağlantılar
- Prince Waldemar Schaumburg-Lippe, Prince Mario-Max Schaumburg-Lippe, Princess Antonia Schaumburg-Lippe (2018). Prince Henrik of Denmark. The King of Hearts. Lulu.com. ISBN 9780244069568. 26 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2018.
- Wikimedia Commons'ta Henrik ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.