Hanoi

Hanoi, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti. Hanoi'nin nüfusu yaklaşık 8,054 milyondur (2019). Ho Şi Minh kentinden sonra ülkenin ikinci büyük kentidir. Uzun yıllar Fransız sömürge yönetiminin merkezi olan Hanoi, II. Dünya Savaşı'nda Japonya tarafından işgal edildi. Şehir 2 Temmuz 1976'da Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

Hanoi
Başkent
Hanoi
Bayrak Arma
Hanoi
Ülke	Vietnam
Bölge	Kızıl Nehir Deltası
Yüzölçümü
• Başkent	24,314,7 km² (9,3879 mil²)
• Kent	319,56 km² (12.338 mil²)
Nüfus  (2019)
• Kent	3,962,927
• Kent yoğunluğu	14,708,8/km² (38,095/mil²)
• Metropol	19,795,895
• Metropol yoğunluğu	662,1/km² (17.140/mil²)
Zaman dilimi	UTC+07.00 (ICT)
Alan kodu	24
Resmî site english.hanoi.gov.vn

Song-Koi Irmağının kıyısında, Güney Çin Denizi'nden yaklaşık 120 kilometre uzaklıktadır. Hanoi'nin geniş, ağaçlı cadde ve alanları Fransız sömürgeciliği döneminden kalmadır. Gün boyunca caddeler başlıca ulaşım aracı olan bisikletler ile doludur.

Önemli bir ulaşım merkezi olan Hanoi'yi büyük Haiphong limanıyla birleştiren bir demiryolu vardır. Bir Fransız sömürgesinin başkenti olduğu yıllarda Hanoi'de daha çok ticaret ve zanaat ile uğraşılırdı. 1950'lerden sonra kent sanayi merkezine dönüştü. Üretilen malların başında makineler, elektrik motor ve jeneratörleri, kontrplak, dokuma, kimyasal maddeler ve kibrit gelir.

Vietnam'ın tarihi boyunca Hanoi önemli bir kent oldu. 1. yüzyıldan 10. yüzyıla kadar bölgeyi ele geçiren Çinliler, bugünkü Hanoi'ye yakın bir yerde başkentlerini kurdular. 17. yüzyıla kadar Vietnam hükümetlerinin başkenti, 1897'de Fransız Çinhindi sömürgesinin yönetim merkezi oldu. 1940'tan 1945'e kadar kent Japon işgali altındaydı. Kuzey Vietnam 1954'te bağımsızlığını ilan etti ve Hanoi, Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.

Vietnam Savaşı sırasında sık sık ABD uçaklarınca bombalandı; eski anıt ve saraylarla birlikte pek çok yapı yıkıldı. Hanoi'de yabancı işgal ve iç savaşlar sırasında yıkılmayan tarihsel yapılar arasında MÖ 3. yüzyıldan kalma Co Loa Kalesi ile Konfüçyüs'e adanmış Edebiyat Tapınağı sayılabilir.

Ekonomi

PricewaterhouseCoopers tarafından yapılan son sıralamaya göre Hanoi ve Saigon 2008'den 2025'e kadar GSYİH büyümesi açısından dünyanın en hızlı büyüyen şehirlerinden biri olacaktır.[1] 2013 yılında Hanoi GSYİH'ye % 12.6 katkıda bulundu, toplam ihracatın % 7.5'ını yaptı, ulusal bütçeye % 17 katkıda bulundu ve Vietnam'ın % 22 yatırım sermayesini çekti. Şehrin cari fiyatlarla nominal GSYİH'si 2013'te 451,213 milyar VND'ye (21,48 milyar ABD Doları) ulaştı ve kişi başına GSYİH 63,3 milyon VND (3,000 ABD Doları) oldu.[2] Şehirdeki endüstriyel üretim 1991–95 arasında yıllık ortalama yüzde 19.1, 1996–2000 arasında yüzde 15.9 ve 2001–2003 arasında yüzde 20.9'luk ortalama yıllık büyüme ile 1990'lardan beri hızlı bir patlama yaşadı. Mevcut sekiz sanayi parkına ek olarak Hanoi beş yeni büyük ölçekli sanayi parkı ve 16 küçük ve orta ölçekli sanayi kümesi inşa etmektedir. Devlet dışı ekonomik sektör İşletme Yasası (3/2007 itibariyle) kapsamında faaliyet gösteren 48,000'den fazla işletme ile hızlı bir şekilde genişlemektedir.

Batı Hanoi

Ticaret şehrin bir diğer güçlü sektörüdür. 2003 yılında Hanoi'nin 161 ülke ve bölge ile bağ kuran dış ticaretle uğraşan 2,000 işletmesi vardı. Şehrin ihracat değeri 1996-2000 arasında her yıl ortalama yüzde 11.6 ve 2001-2003 arasında yüzde 9.1 arttı. Ekonomik yapı da önemli değişimler geçirdi ve turizm, finans ve bankacılık artık giderek daha önemli bir rol oynamaktadır. Hanoi'nin geleneksel iş bölgeleri Hoàn Kiếm, Hai Bà Trưng ve Đống Đa; ve batıda yeni gelişen Cầu Giấy, Nam Từ Liêm, Bắc Từ Liêm, Thanh Xuân ve Hà Đông'dir.

Ho Chi Minh Şehri 'ne benzer şekilde Hanoi hızla gelişen bir emlak pazarına sahiptir.[3] En dikkat çekici yeni kentsel alanlar, merkezi Trung Hòa Nhân Chính, Mỹ Đình, The Manor'un lüks bölgeleri, Ciputra, Nguyenễn Trãi Caddesi'ndeki (Thanh Xuân Bölgesi) Royal City ve Hai Bà Trưng Bölgesi'ndeki Times City'dir. Daha önce Hanoi'nin ekonomisinin bir ayağı olan tarım kendini yeniden şekillendirmeye, yeni yüksek verimli bitki çeşitleri ve hayvancılık getirmeye ve modern tarım tekniklerini uygulamaya çabaladı.[4]

Ekonomik büyümeyi başlatan ekonomik reformların ardından Hanoi'nin görünümü de özellikle son yıllarda önemli ölçüde değişti. Altyapı, yeni yollar ve iyileştirilmiş bir toplu taşıma sistemi ile sürekli iyileştirilmektedir.[5] Hanoi, pizzacı, hamburgerci, vb gibi birçok gıda zincirinin şehre girmesine izin verdi. Hanoi'deki yerel halk, "fast-food" satın alma yeteneğini lüks ve kalıcı demirbaşların bir göstergesi olarak görür.[6] Benzer şekilde şehir yetkilileri gıda güvenliği kaygıları ve 2025 yılına kadar 67 geleneksel gıda pazarını 1,000 süpermarketle değiştirecek "modern" bir şehir arzusuyla motive edilmektedir. Geleneksel pazarlar tüketim için kilit önemde olduğundan bu muhtemelen işlenmiş gıdalardan ziyade taze gıdalardan daha az besleyici gıda tüketimini artıracaktır.[7]

Hanoi'deki işlerin dörtte üçünden fazlası devlete aittir. İşlerin % 9'u toplu olarak sahip olunan kuruluşlar, % 13,3'ü özel sektör tarafından sağlanır.[8] Devlete ait kurumlar küçüldükçe ve özel işletmeler büyüdükçe istihdam yapısı da hızla değişiyor.[8] Hanoi, şehrin yalnızca Hanoi ekonomisine beceri ekleyen kişileri kabul etmesine olanak tanıyan iç göç kontrollerine sahiptir.[8] 2006 sayımı Hanoi'de 5,600 kırsal ürün satıcısının bulunduğunu ve bunların % 90'ının çevredeki kırsal alanlardan geldiğini ortaya koymuştur. Bu rakamlar kırsal alanlardan ziyade kentsel alanda çok daha fazla kazanç potansiyeline işaret ediyor.[6] Eğitimsiz, kırsal ve çoğunlukla kadın sokak satıcıları "microbusiness" ve iş raporlarıyla yerel halkın ekonomik kalkınma katılımcıları olarak gösterilmektedir.[6] Temmuz 2008'de Hanoi şehir yönetimi halk sağlığıyla ilgili endişeler nedeniyle sokak satıcılarını ve yan yürüyüş tabanlı ticareti 62 caddede kısmen yasaklamak ve yabancıları çekmek için şehrin imajını "modernleştirmek" için bir politika tasarladı.[6] Birçok yabancı, satıcıların şehre geleneksel ve nostaljik bir hava kattığına inanıyor ancak 1986 Đổi Mới politikalarından önce sokakta satış çok daha az yaygındır.[6] Satıcılar yasağa karşı etkili direniş taktikleri oluşturamadı ve modern Hanoi'nin baskın kapitalist çerçevesine gömülü kaldı.[9]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Hanoi ile ilgili çoklu ortam kategorisi bulunur.

Kaynakça

1. "Hanoi and Ho Chi Minh City are topping the world's highest economic growth cities in 2008-2025" (PDF). PricewaterhouseCoopers. 10 Kasım 2009. 23 Nisan 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
2. "Archived copy" (PDF). 6 Ocak 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2015.
3. "NLĐO – Bat dong san Ha Noi soi dong ~ Bất động sản Hà Nội sôi động – KINH TẾ – TIÊU DÙNG". 21 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi.
4. "CROP DIVERSIFICATION IN VIET NAM - Nguyen van Luat". 28 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017.
5. "Hanoi's four key infrastructure projects put into use". 5 Ocak 2015. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2017.
6. Lincoln, Martha (2008). "Report from the field: street vendors and the informal sector in Hanoi". Dialectical Anthropology. 32 (3): 261-265. doi:10.1007/s10624-008-9062-9. JSTOR 29790838.
7. Wertheim-Heck, Sigrid; Raneri, Jessica Evelyn; Oosterveer, Peter (1 Ekim 2019). "Food safety and nutrition for low-income urbanites: exploring a social justice dilemma in consumption policy". Environment and Urbanization (İngilizce). 31 (2): 397-420. doi:10.1177/0956247819858019. ISSN 0956-2478. PMC 7340485 $2 |pmc= değerini kontrol edin (yardım). PMID 32704235 |pmid= değerini kontrol edin (yardım). Geçersiz |doi-access=free (yardım)
8. FORBES, DEAN (2001). "Socio-Economic Change and the Planning of Hanoi". Built Environment (1978-). 27 (2): 68-84. JSTOR 23287513.
9. Turner, Shoenberger, Sarah, Laura (June 2011). "Street Vendor Livelihoods and Everyday Politics in Hanoi, Vietnam: The Seeds of a Diverse Economy?". Urban Studies. 49 (5): 1027-1044. doi:10.1177/0042098011408934.