Dünyanın en yüksek yapıları

Dünyanın en yüksek yapıları belirlenirken genellikle doğrudan tanım yapmak mümkünse de, dünyanın en yüksek binasını ya da kulesini belirlemek o kadar kolay olmamaktadır. Bunun nedenleri ya bina ve kule dendiği zaman tam olarak ne kastedildiğinin ya da bunların ölçümlerinin nasıl yapıldığının tartışmalı olmasıdır. Ulusal ve yerel prestij sorunları farklı insanların farklı cevapları kabul etmesine neden olmaktadır. Yani nesnel bir yaklaşım belirlemek oldukça zordur.

Kesin yükseklik söz konusu olduğunda en yüksek yapılar genellikle gökdelenlerdir Buna rağmen hâlen bazı soru işaretleri bulunmaktadır:

  • listeye hala yapım aşamasında bulunan yapılar dahil edilmeli midir?
  • suda yükselen binaların suyun altında kalan kısımları yüksekliklerine dahil edilebilir mi?

Kuleler söz konusu olduğunda şöyle bir tartışma da ortaya çıkar:

Binalar için şu tartışmalar söz konusudur:

  • iletişim kulelerindeki gözlem odaları yaşanılabilir sayılmalarını sağlar mı?
  • sadece yaşanılabilir kısımların yüksekliği mi sayılmalıdır?
  • çatılardaki antenler binaların yükseklik ölçümlerine dahil edilebilirler mi? (bu özellikle bazı binalardaki helezon kulelerin yerine göre anten, yerine göre mimari bir detay olarak varsayıldığı durumlarda ön plana çıkar)

En yüksek yapılar

Burç Halife: Şimdilerde, ayakta duran en yüksek yapı, Dubai'deki 828 metre yüksekliğinde ve 161 kata sahip olan Burç Halife' dir. 2010 yılında tamamlanan yapı bu güne kadar yapılmış en yüksek insan eseri yapıdır.[1]

Burj Khalifa’nın 124. Katından Dubai Fountain ve Dubai Mall

Tokyo Skytree: Burç Halife'den sonra en yüksek yapı Japonya-Tokyo da bulunan 634 metre yüksekliğindeki Tokyo Skytree'dir.(İçinde yaşanılmadığı için en yüksek binalar listesinde yer alamaz)

Şangay Kulesi

En yüksek 3.yapı ise Çin'in Şangay kentinde bulunan 632m yüksekliğinde 128 katlı Şangay Kulesidir.

Şangay Kulesi (İnşaat halindeyken)

KVLY-TV Kulesi:

Ayakta duran en yüksek dördüncü yapı ise 629 metre yüksekliğinde olan ve Fargo şehri yakınlarında bulunan Blanchard, Kuzey Dakota'daki KVLY-TV kulesidir. Bir yayın anteni olan bu direk tamamen metalden yapılmadır ve gergi telleriyle desteklenmektedir.

KVLY-TV kulesi

Varşova Radyo Kulesi:

Varşova, Polonya yakınlarındaki Gąbin-Konstantynów'da bulunan Varşova radyo direği 645 metre (2,115 ft) yüksekliği ile KVLY-TV direğinden daha yüksek olmakla birlikte 8 Ağustos 1991'de yıkılmıştır.

Varşova Radyo Kulesi

Yayın antenlerinin dünyanın en yüksek binaları arasında kabul edilmemesinin baş nedeni kendi kendilerini destekliyor olmamalarıdır. Kendi kendini desteklemeyen bir diğer yapı örneği de yere bağlı olan helyum balonlarıdır. Eğer kendi kendini desteklemeyen yapılar da sayılsaydı, bu tür balonlar dünyanın en yüksekleri olurlardı. Gergi teli destekli direkler kalıcı olmak için tasarlanmışlardır ve kolayca sökülemezler. Örneğin, kötü hava şartlarında "bağlı balonlar" bulundukları yerden başka bir yere taşınabilirler ama yayın antenleri her tür hava şartında ayakta kalabilmelidir. Bu nedenle, diğer yerleşim amaçlı olmayan yapılar gibi, mimari yapılar olarak kabul edilirler.

Petronius Platformu:

Petronius Platformu 610m (2,001 ft) yüksekliğindedir, bu haliyle en yüksek 5. ve kendi kendini destekleyen en yüksek 4. yapıdır. Ama bu petrol ve doğal gaz platformu kısmen dubalarla desteklendiği için bazı eleştirmenler suyun altında kalan kısmının, tıpkı diğer binaların yerin altında kalan kısımları gibi, ölçüme dahil edilmemesi gerektiğini ileri sürmektedirler.

CN Kulesi:

Kanada-Toronto'daki CN Kulesi 553.33m'dir (1,815 ft) ve Temmuz 1976'da açılmasından önce bile, yani 30 yıl boyunca, yerin üstündeki en yüksek kendinden destekli 1. yapı olmuştur.

Kingdom Tower:

Dünyanın yapımı tamamlanmamış en yüksek binası Kingdom Tower'dır. 2018 yılında daha önceki bütün rekorları kırmış olacaktır.

En yüksek binalar
Dünya'nın en uzun yapıları (en az 400m)

1998 yılına kadar en yüksek bina, boydan boya katları olan ve anteni dahil olmayan yapı olarak, rakipsiz olan Chicago'daki Sears Kulesi kabul ediliyordu. Kuala Lumpur, Malezya'daki Petronas İkiz Kuleleri inşa edildiğinde tartışmalar başladı çünkü Petronas Kulelerinin helezonu Sears Kulesi'nin çatısından itibaren dokuz metre daha yüksektir. Helezon dahil edilmediğinde Petronas Kuleleri, Sears Kulesi'nden daha yüksek değildir. Chicago'daki kongresinde, Yüksek Binalar ve Kent Yerleşimleri Konseyi (UYKYK) Sears Kulesi'ni dünyanın en yüksek binalığından üçüncü en yüksek binalığa indirdi ve Petronas Kuleleri en yüksek bina kabul edildi. Bu karar birçok tartışmaya neden oldu ve UYKYK dört farklı kategori belirlemeye karar verdi:

  1. Mimari ve yapısal en tepe noktasına kadar olan yükseklik (helezonlar ve kuleler dahil ama antenler, direkler ve bayrak direkleri hariç)
  2. İçinde yaşanılan son kata kadar olan yükseklik
  3. Çatının tepesine kadar olan yükseklik
  4. Anten tepesine kadar olan yükseklik

Yükseklik ana girişteki kaldırım seviyesinden itibaren ölçüm kabul edildi. Bütün bu kategorilerde Sears Kulesi ikinci veya üçüncülüğü elinde bulundurmaktaydı. Petronas birinciliği, Dünya Ticaret Merkezi ise dördüncülüğü almıştı. Birkaç ay içinde Sears Kulesi'ne yeni bir anten yerleştirilmesiyle dördüncü kategoride başı çekmeye başladı.

20 Nisan, 2004'te, Taipei'deki Taipei 101 (Çin, Tayvan) tamamlandı ve böylece ilk üç kategoride birinciliği aldı.

Günümüzde, Burç Halife ilk kategoride 828 m (2,717 ft), ikinci kategoride 584 m (1,918 ft) üçüncü kategoride 828 m (2,717 ft) ve dördüncü kategoride 829.8 m (2,722 ft) ile birinciliği elinde tutmaktadır. Önceden ilk 3 kategoride liderlik Taipai 101 ve ondan önce de Petronas kulelerindeydi.

Sears Kulesi, Burç Halife'den önce 527 m (1,729 ft) ile dördüncü kategoride hâla lider durumdaydı.Ondan önce de birincilik Dünya Ticaret Merkezi'ndeydi (DTM) fakat Chicago kulesinin batı yayın anteninin 2000 yılında uzatılmasıyla, 11 Eylül saldırısından bir yıl kadar önce, DTM liderliği yitirmiştir. Anteni dahil, birinci DTM kulesi 526 metreydi (1,727 ft). 11 Eylül 2001'de DTM, dünyanın yıkılan en yüksek binası kategorisinde birinci oldu ve bu kategoride rekorlar kitabında, DTM'nin bir zamanlar bir blok uzağında olan Singer binasının yerini aldı.

Ostankino Kulesi, CN Kulesi ve Tokyo Skytree bu dört kategorinin dışında tutulmaktadır çünkü "içinde yaşanılmayan" binalardır. Bu tanımlama içinde katlar ve duvarlar olan çerçeve yapıları kapsamaktadır.

Şu Anda Hala Ayakta Duran En Yüksek Gökdelenlerin Mimari Tepelerine Göre Yüksekliklerinin Listesi

Bu liste, karşılaştırma kısmı hariç, özellikle seçilmiş bir yapı tipi ve yükseklik ölçüm sistemine göre hazırlanmıştır. Yeryüzündeki en yüksek yapıların çoğu gergi teli destekli yayın kuleleridir. Bu listedeki yapılar binanın en yüksek kısmına göre hazırlanmamıştır.

Sıra Adı Ülke Şehir Yapılış Tarihi Yükseklik Kat Sayısı
1 Burç Halife Birleşik Arap Emirlikleri Dubai 2009 828 m 160
2 Şangay Kulesi Çin Şangay 2015 632 m 128
3 Ebrac El Beyt Suudi Arabistan Mekke 2012 601 m 120
4 1 Dünya Ticaret Merkezi ABD New York 2014 541.3 m 104
5 Taipei 101 Tayvan Taipei 2004 509 m 101
6 Şangay Dünya Finans Merkezi Çin Şangay 2008 492m 101
7 Uluslararası Ticaret Merkezi Hong Kong Hong Kong 2009 483m 118
8= Petronas İkiz Kuleleri 1 Malezya Kuala Lumpur 1998 452m 88
8= Petronas İkiz Kuleleri 2 Malezya Kuala Lumpur 1998 452m 88
10 Nanjing Greenland Finans Merkezi Çin Nanjing 2003 450m 89
11 Willis Kulesi ABD Chicago 1973 442m 108
12 Guangzhou Batı Kulesi Çin Guangzhou 1973 442m 108
13 Trump Uluslararası Hotel ve Kulesi ABD Chicago 2009 423 m 96
14 Jin Mao Kulesi Çin Şangay 1998 421 m 88
15 2 Uluslararası Finans Merkezi Hong Kong Hong Kong 2003 416 m 88
16 CITIC Plaza Çin Guangzhou 1997 391 m 80
17 Shun Hing Square Çin Shenzhen 1996 384 m 69
18 Empire State Binası ABD New York 1931 381m 102
19 Central Plaza Hong Kong Hong Kong 1992 374 m 78
20 Çin Bankası Kulesi Hong Kong Hong Kong 1990 367m 72
21 Bank of America Kulesi ABD New York 2008 366 m 54
21 Almas Kulesi Birleşik Arap Emirlikleri Dubai 2009 363 m 68
22 Emirates Office Kulesi Birleşik Arap Emirlikleri Dubai 2000 355 m 54
22 Tuntex Sky Kulesi Tayvan Kaohsiung 1997 348 m 85
23 Aon Merkezi ABD Chicago 1973 346 m 83
24 The Center Hong Kong Hong Kong 1998 346 m 73
25 John Hancock Merkezi ABD Chicago 1969 344 m 100
26 Tianjin Dünya Finans Merkezi Çin Tianjin 2010 337 m 76
27= Wenzhou Dünya Ticaret Merkezi Çin Wenzhou 2009 333 m 72
27= Rose Kulesi Birleşik Arap Emirlikleri Dubai 2007 333 m 72
27= Shanghai Shimao Uluslararası Plaza Çin Şangay 2006 333 m 60
29 Minsheng Bank Binası Çin Vuhan 2007 331 m 68
30 Ryugyong Hotel Kuzey Kore Pyongyang 2012 330 m 105
30= Çin Dünya Ticaret Merkezi Kulesi 3 Çin Pekin 2008 330 m 74

Kule ve diğer yapıların karşılaştırılması –

KVLY-TV kulesi, Fargo, Kuzey Dakota,  Amerika Birleşik Devletleri

1963 629 2,063 – 1

CN Kulesi, Toronto (Ontario),  Kanada

|1976 |553 |1,815 |– |- |2 | align="left" | Ostankino Kulesi, Moskova, Rusya |1967 |540 |1,772 |– |- |3 | align="left" | Emley Moor, Huddersfield, Birleşik Krallık |1971 |330.4 |1,084 |– |- |4 | align="left" | Gök Kule Auckland, Yeni Zelanda |1997 |328 |1,076 |– |- |5 | align="left" | Sidney Kulesi, Sidney, Avustralya |1981 |309 |1,014 |–

1 İçinde yaşanılan ve katları olan binaları içerir yüksekliktir. Televizyon kulelerini ve antenleri içermez.

Kategoriye göre en yüksek yapılar
KategoriYapıÜlkeŞehirYükseklik (m)Yükseklik (ft)
Destekli YapıVarşova Radyo Kulesi (1991 yılında yıkıldı) PolonyaGąbin646.452,121
KVLY-TV kulesi ABDBlanchard, Kuzey Dakota6292,063
Kendi Başına Duran YapıBurç Halife Birleşik Arap EmirlikleriDubai8282,717
Karada Kendi Başına Duran YapıBurç Halife Birleşik Arap EmirlikleriDubai8282,717
KuleTokyo Skytree JaponyaTokyo634
Gökdelen - anten tepesine kadarBurç Halife Birleşik Arap EmirlikleriDubai8282,717
Gökdelen - mimari tepesine kadarBurç Halife Birleşik Arap EmirlikleriDubai8282717
Gökdelen - çatıya kadarBurç Halife Birleşik Arap EmirlikleriDubai6362078
Gökdelen - içinde yaşanılan en son kata kadarBurç Halife, Birleşik Arap EmirlikleriDubai636 m2078
BacaGRES-2 Güç İstasyonu Bacası KazakistanEkibastusz419.71,375
Kafes KuleKiev TV Kulesi UkraynaKiev3851,263
Yarı gergi telli kuleGerbrandy Kulesi HollandaLopik3751,230
Elektrik direğiYangtze Nehri Geçişi ÇinJiangyin346.51,137
Köprü SütunuMillau Viyadüğü FransaMillau3411,119
Tamamlanmamış binaRyugyong Oteli Kuzey KorePyongyang3301,083
BarajNurek Barajı TacikistanNurek300984
Beton barajBüyük Dixence Barajı İsviçreVal d'Hérens285935
İletişim kulesiHillbrow Kulesi Güney AfrikaJohannesburg269.5882,5
MinareII. Hassan Camii FasKazablanka210689
Rüzgâr türbiniFuhrländer Rüzgâr Türbini Laasow AlmanyaLaasow205673
Soğutma KulesiNiederaussem Güç İstasyonu AlmanyaNiederaussem200656
AnıtGateway Arkı ABDSt. Louis, Missouri192630
Eğik KuleMontreal Kulesi KanadaMontreal, Québec175574
Taş KuleSan Jacinto Anıtı ABDLa Porte, Teksas174570
Taş KuleJuche Kulesi Kuzey KorePyongyang170558
Taş binaPhiladelphia Belediye Binası ABDPhiladelphia, Pennsylvania167548
Kilise Çan KulesiUlm Münster AlmanyaUlm161528
Sanayii Öncesi Çan KulesiLincoln Katedrali (1311) (1549'da yıkıldı) Birleşik KrallıkLincoln159.7524
Sanayii BinasıAraç Birleştirme Binası ABDKennedy Uzay Merkezi160525
Anıt HaçSanta Cruz del Valle de los Caídos İspanyaEl Escorial152.4500
MezarGize Kefren Piramiti MısırGize, Kahire yakınlarında138.75
ilk yüksekliği, 146.5		455.21
481
Hızlı eğlence treniKingda Ka ABDJackson, New Jersey138.98456
Dönmedolapİngiliz Havayollarına ait Londra'nın Gözü Birleşik KrallıkLondra, İngiltere135443
Hava trafiği kontrol kulesiSuvarnabhumi Havaalanı Kontrol Kulesi TaylandBangkok132.2433.7
Kendi başına ayakta duran bayrak direğiAkabe Bayrak Direği ÜrdünAkabe132430
SiloHenninger Turm AlmanyaFrankfurt120394
HeykelDublin Kulesi İrlandaDublin120393
Işıklı tanıtımLeverkusen Bayer Haçı AlmanyaLeverkusen118387
Tahta kuleGliwice Radyo Kulesi PolonyaGliwice118387
Mühlacker Radyo Kulesi (1945'te imha edildi) AlmanyaMühlacker190623
Yontu/İnsan heykeliUshiku Daibutsu Bronz Buda Heykeli JaponyaUshiku120416
Asılı tramvay destek kulesiIII. Kaprun Buzul Hava Tramvayı sütunu, Gletscherbahn Kaprun 3. bölüm AvusturyaKaprun113.6373
Monolitik obeliskII. Tuthmosis Obeliski - Şiş İtalyaSan Giovanni in Laterano36118.1
Heykelİşçi ve Çiftçi Kadın Heykeli RusyaMoskova24,580,3
TrilitonStonehenge Birleşik KrallıkSalisbury, İngiltere6.722

İşlevine göre en yüksek bina
KategoriBinaÜlkeŞehirMimari tepeye kadarki yükseklik
mft
her şeyBurj DubaiBirleşik Arap EmirlikleriDubai818.....
YerleşimQ1 AvustralyaQueensland3231,058
OtelBurj Al Arab Birleşik Arap EmirlikleriDubai3211,053
EğitimMoskova Devlet Üniversitesi RusyaMoskova240787
EğlenceStratosfer Kulesi Amerika Birleşik DevletleriLas Vegas, Nevada350.301,149
HastaneGuy's Hastanesi Birleşik KrallıkLondra, İngiltere142.6468

Dünya tarihindeki en yüksek binalar

Bu çizelgede "bina" derken kastedilen kendi başına ayakta duran herhangi bir yapıdır. Gergi destekli direkler ve diğer destekli yapılar dahil edilmemiştir.Yandaki şekilde de bu binaların yükseklikleri karşılaştırılmıştır.

Rekor Detayı İsim ve Yer Yapıldığı Yılı Yükseklik Notlar
Başlangıç Son m ft
M.Ö. 2600 yy. M.Ö. 2570 yy. Sneferu'nun Kırmızı Piramiti, Mısır M.Ö. 2600 yy. 105 345  
M.Ö. 2570 yy. M.S. 1300 yy. Gize Piramitleri, Mısır M.Ö. 2570 yy. 146 481 M.S. 1439, Büyük Piramit (Keops Piramidi zamanla yaklaşık 139 m (455 ft) yüksekliğe kadar aşınmıştır.
1300 yy. 1549 Lincoln Katedrali, İngiltere 1092–1311 160 (?) 525 (?) Merkezi helezon 1549'da bir fırtınada yıkılmıştır; 525 fit olduğu iddia edilen yüksekliği bir kaynak tarafından "şüpheli" olarak kabul edilmektedir . Diğer bütün kaynaklar yüksekliği konusunda anlaşmaktadırlar.
1549 1625 St. Olav'ın Kilisesi, Tallinn, Estonya 1438–1519 159 (?) 522 (?) 1625'te bir yıldırımın düşmesiyle helezon yanmıştır, birkaç defa tekrar yapılmıştır, şu anki yüksekliği 123 metredir.
1625 1847 Strasbourg Katedrali, Almanya, şu anda Fransa'ya dahil. 1439 142 469 Hala ayaktadır.
1847 1876 St. Nikolaikirche, Hamburg, Almanya 1846–1847 147 483 George Gilbert Scott tarafından tasarlanmıştır.
1876 1880 Notre Dame Katedrali, Rouen, Fransa 1202–1876 151 495  
1880 1884 Köln Katedrali, Almanya 1248–1880 157 515
1884 1889 Washington Anıtı, ABD 1884 169 555  
1889 1930 Eyfel Kulesi, Paris, Fransa 1889 300 986 1950'lerde telekomünikasyon kulesinin eklenmesi kulenin yüksekliğini 324 metreye ulaştırmıştır.
1930 1931 Chrysler Binası, New York, ABD 1928–1930 319 1046 Chrysler Binası hâlen yeryüzündeki en yüksek tuğla binadır.
1931 1967 Empire State Binası, New York, ABD 1930–1931 381 1250  
1967 1975 Ostankino Kulesi, Moskova, Rusya 1963–1967 537 1762  
1975 2009 CN Kulesi, Toronto, Kanada 1973–1976 553 1815  
2009 Günümüzde Burj Dubai, Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri 2004–2009 828 2717  

Ayrıca bahsetmeye değer diğer yapılar arasında milattan önce 3. yüzyılda yapılmış olan ve yüksekliği 115-135 metre (383–440 ft) civarı olan İskenderiye Feneri gelmektedir. Yüzyıllarca dünyanın en yüksek piramit olmayan yapısıydı. Bir diğer önemli yapı da Anuradhapura, Sri Lanka'daki Jetavanaramaya buddha anıtıdır. Üçüncü yüzyılda yapılan bu anıt 122 metre (400 ft) yükseklikteydi. Bu iki yapı bin yıldan fazla bir süre dünyanın piramit olmayan en yüksek iki yapısıydı. İskenderiye Feneri'nin yıkılması ile Washington Anıtı'nın yapılması arasındaki dönemdeki en yüksek "laik" yapılar, Siena'da 14. yüzyılın ilk yarısında inşa edilen, 102 metre yüksekliğindeki Torre del Mangia ve 1109 ve 1119 yılları arasında yapılan, Bolonya, İtalya'daki, 97 metrelik Torre degli Asinelli sayılabilir.

Dış bağlantılar
  1. "Dubai Gezi Notları: 124. Kattan Dünya! | Görkemliyollar". 19 Ağustos 2017. Erişim tarihi: 25 Ocak 2021.
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.