Gazi Lisesi
Tam adı, Ankara Gazi Lisesi veya Ankara Altındağ Gazi Anadolu Lisesi şeklindedir. Ankara Lisesi ile birlikte, Ankara'nın Başkent oluş sürecinde kurulan eğitim kurumlarından biri olan lisenin binası, aynı zaman eski kent merkezinin tarihi yapılarından birisidir.
| Gazi Lisesi | |
|---|---|
| |
| Ülke | Türkiye |
| Şehir | Ankara |
| İlçe | Altındağ |
| Türü | Anadolu lisesi |
| Eğitim dili | Türkçe |
| Sınıflar | 16 |
| Öğrenci sayısı | 531 |
| Öğretmen sayısı | 37 |
| Adresi | Anafartalar Mahallesi Adnan Saygun Caddesi No: 4 |
| Resmî sitesi | Resmî site |
Ankara'nın Altındağ ilçesine bağlı Ulus’ta, Opera Meydanı'nın üstünde, Gençlik Parkı'nın tam karşına düşen İtfaiye Meydanı'nda yer alan, 1932'de kurulmuş tarihi lise. Ankara Gazi Lisesi bünyesinde, bugüne kadar çok sayıda bilim, devlet, siyaset, sanat insanı yetiştirmiştir. Lise, 2009 yılı itibarıyla Anadolu Lisesi statüsüne çıkartılmıştır.
Tarihçe
Ankara Gazi Eğitim Enstitüsü'nün açılmasından sonra, Atatürk’ün bir de ingilizce eğitim veren lise isteği üzerine, Gazi Eğitim Enstitüsü'nün bünyesinde kurulan Ankara Gazi Lisesi, bir müddet Gazi Eğitim Enstitüsünün bünyesinde eğitim-öğretim faaliyetlerini sürdürdükten sonra bugünkü binasına taşınmıştır (1937).
İlkin erkek lisesi olarak kurulan okul, 1976 yılında karma lise haline getirildi. Cumhuriyet'în ilk yıllarında Ankara'da Taş Mektep olarak bilinen Ankara Erkek Lisesi (Ankara Atatürk Lisesi) ve Ankara Kız Lisesi (Ankara Lisesi) mevcut idi, sonraları, 1930'larda, başkentin nüfusunun artmasıyla birlikte ikinci bir erkek lisesinin varlığı hissedilir derecede artmıştı. İşte Gazi Lisesi böyle bir sıkıntının çözümü olarak 1932'de eğitim-öğretim faaliyetlerine başladı.
Gazi Lisesi, orta kısım (ilköğretim 2. kademe) dahil olmak üzere 1932-1933 öğretim yılında bu binada eğitim ve öğretim hizmetine başlamıştır. Gazi Lisesi adını okula bizzat Atatürk vermiştir. O devirde Ankara'da Ankara Lisesi ve yeni açılan Birinci Ortaokulu vardı. Fazla öğrenci olmadığından Gazi Lisesi pek az öğrenci ile eğitime başladı. Gazi Lisesi Atatürk'ün isteği üzerine Kolej olarak İngilizce öğretime başlamış İngiltere'den öğretim görelisi olarak iki profesör getirtilmiş, 1936 yılından 1967 yılına kadar klasik olarak öğrenim devam etmiştir. 1967-1968 öğretim yılından itibaren modern matematik ve fen öğrenimi uygulanmaya başlamıştır.
Anadolu Liselerinin kurulması ile okulun öğrenci kalitesi düşmüş, 1990 yılların sonlarından itibaren liseye çivar okullardan öğrenci almaya başlanıldığı ve 2005 sonrasındaysa sedace civar semtlerden (çoğunluğu gecekondu mahallesi) öğrenci alımna gidilmek zorunda bırakıldığı için, okul eski popülaritesini ve prestijini kaybetti. Gazi Lisesi, 2009-2010 eğitim-öğretim döneminde Anadolu Lisesi staüsüne çıkartıldı.
Mimarisi
Lise dört yıla kadar Gazi Eğitim Enstitüsü binasında faaliyette bulunuş, zamanla öğrenci artışı nedeniyle yeni bir lise binasının yapılmasına karar verilmiş itfaiye meydanında bugünkü binanın yapılmasına başlanmış, bina 1936 yılında bitirilerek 1936-1937 öğretim yılında bugünkü binasına taşınmıştır. Gazi Lisesi Gençlik Parkının karşısında Hergele Meydanı'nın doğusundaki Gazi Lisesi Mimar E. Egli'nin tasarımıdır. "L" biçimli bir kütleye sahip olan yapı yarım bodrum üzerine birinci kısım iki katlı ikinci kısım asma katı ile birlikte dört katlı olarak 1936 yılında inşa ediliştir.
"L" biçimli kütlenin kuzey-güney doğrultusundaki uzun kolun ilk iki katına derslikler bodrum ve zemin katına kantin, yemekhane, küçük bir sahne öğrenci toplantılarının yapıldığı bir oda ve Gazi Lisesi Spor Kulüplerinin yer aldığı küçük bir bir bölümde bulunmaktadır. Güneydeki kısa koluna ise alttan üste doğru srasıyla yönetim ve öğretmenler odası, fizik, kimya ve biyoloji laboratuvarları, müzik odası, resim ve sanat atolyesi, amfi ve kütüphane birimleri yerleştirilmiştir buraya zamanla bilgisayar odasıda eklenmiştir. Yarı bodrum olan at katta ise küçük bir spor salonu servis mekânları ve depolar yerleştirilmiştir.
Yapıya güneybatı köşesinde cephenin geriye çekilmesiyle oluşan sadece üstü kapalı köşesindeki yuvarlak bir sütunla desteklenen ilginç ve yüksek mekândan girilir. Küçük bir holden hemen sonra gelen ana merdiven üst katlara ulaşımı sağlar. Dersliklerin yer aldığı bloğun kuzey ucunda ikinci bir merdiven daha bulunaktadır merdivenlerin yer aldığı bu kuzey bölümde ayrıca yapıdan üç metre doğuya doğru uzanan bir kule bulunmaktadır bu kule katlarında edebiyat, tarih, coğrafya, felsefe grubu, matematik, fizik, kimya, biyoloji, yabancı dil, müzüik ve resim öğretmenlerinin zümre başkanlık odaları yer almaktadır.
Yapının cepheleri oldukça yalın bir anlayışla düzenlenmiştir. Batı cephesinde anıtsal giriş ile kütlenin yuvarlatılmış köşeleri hemen dikkat çekmektedir. Bundan başka dersliklerin yer aldığı bloğun doğu cephesinde birkat yüksekliğindeki pertik düzenlemesi ise bu cepheyi zenginleştiren bir mimari öğe olarak hemen fark edilir. Yapıyı yüksekçe bir parapet duvarı ile çevrilmiş olan kiremit kaplı ahşap bir kırma çatı örter.
Ünlü mezunları
Gazi Lisesinden mezun olan ve Gazi Lisesinde Öğretmenlik yapmış olan çok sayıda bilim, sanat, siyaset, devlet insanı bulunmaktadır. Gazi Lisesi’nde eğitim görmüş olanlar arasında Melih Cevdet Anday, Orhan Veli Kanık, Oktay Rıfat Horozcu, Erdal İnönü, Şevket Bülend Yahnici, İrfan Erdoğan, Korkmaz Alemdar, İsmail Atik, Rıza Ayhan, İsmet Özel, Ali Demirsoy, Endokrinoloji ve Metabolizma Uzmanı Prof.Dr. Bekir Çakır, Genel Cerrah Prof.Dr. Mustafa Yandı, Ürolog Prof.Dr. Atilla Gör'de bulunmaktadır; yine Gazi Lisesi’nde Öğretmenlik yapmış olan Arif Nihat Asya lisenin en tanınmış isimlerindendir. Dil uzmanı Agop Dilaçar, ressam Arif Kaptan, besteci Faik Canselen, şair Cahit Külebi de bu lisede uzun yıllar öğretmenlik yapmışlardır.