Türk tarihinin zaman çizelgesi
Türk tarihinin zaman çizelgesi, Türkiye ve ondan önce kurulmuş devletlerde politik olaylar, bölgesel değişimler ve önemli yasal değişiklikleri içeren bir çizelgedir. Bu çizelgeden başka Türkiye tarihi, Osmanlı padişahları listesi ve Türkiye cumhurbaşkanları listelerine bakabilirsiniz.
- Bu liste eksiktir, genişleterek yardımcı olabilirsiniz.
13. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1299 | 31 Şubat | Osmanlı İmparatorluğu'nun kurucusu I. Osman'ın saltanat dönemi başladı. |
14. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1389 | 15 Haziran | I. Kosova Muharebesi. Sırbistan'ın büyük bir kısmı fethedildi. |
| 1396 | 25 Eylül | Niğbolu Muharebesi. Bulgaristan fethedildi. |
15. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1444 | 10 Kasım | Varna Muharebesi. Osmanlı zaferi, Haçlılar yenildi. |
| 1453 | II. Mehmed (Fatih) Konstantinopolis'i fethetti. Bizans imparatoru XI. Konstantinos savaşta öldü. | |
| 1460 | II. Mehmed, Mora'yı fethetti. | |
| 1461 | II. Mehmed, Trabzon'u fethetti ve Trabzon İmparatorluğu son buldu. | |
| 1462 | II. Mehmed'in sarayı olan Topkapı Sarayı'nın yapımına başlandı. | |
| 1463 | Bosna fethedildi. | |
| 1473 | Otlukbeli Muharebesi; II. Mehmed, Akkoyunlular hükümdarı Uzun Hasan'ı yendi. | |
| 1475 | Gedik Ahmed Paşa, Feodosya'yı ele geçirdi. Kırım ele geçirildi. | |
| 1478 | Arnavutluk fethedildi. | |
| 1480 | Gedik Ahmed Paşa Otranto'yu ele geçirdi, | |
| 1481 | 3 Mayıs | II. Mehmed öldü. II. Bayezid tahtına çıktı. |
| 1482 | Hersek fethedildi. | |
| 1498 | Karadağ fethedildi. |
16. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1514 | Çaldıran Muharebesi; I. Selim, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarı I. İsmail'i yendi. Kürdistan Osmanlı Devleti'nin kontrolü altında. | |
| 1516 | Mercidabık Savaşı; I. Selim, Mısır'da Memlûk Sultanlığı'nda Kansu Gavri'yi yendi. Suriye ve Filistin Osmanlı kontrolünde. | |
| 1517 | Ridaniye Savaşı; I. Selim Mısır Memlük Sultanı II. Tuman bay'ı yendi. Mısır Osmanlı kontrolünde; I. Selim takes the title caliph. | |
| 1519 | Cezayir fethedildi. | |
| 1520 | Kanuni Sultan Süleyman (Muhteşem Süleyman, I. Süleyman) saltanatı başladı. | |
| 1521 | Kanuni Sultan Süleyman Belgrad'ı aldı. | |
| 1522 | Kanuni Sultan Süleyman Rodos'u aldı. | |
| 1526 | Mohaç Muharebesi. Kanuni Sultan Süleyman, Louis II of Hungary and Bohemia yendi. | |
| 1529 | Viyana Kuşatması. | |
| 1533 | Irak Türk kontrolünde. | |
| 1538 | Preveze Deniz Muharebesi. Türk donanması Akdeniz'in çoğunluğunu kontrolüne aldı. | |
| 1550 | Kadınlar saltanatı | |
| 1551 | Libya alındı. | |
| 1541 | Kanuni Sultan Süleyman, Budapeşte'yi fethetti. | |
| 1547 | Macaristanın büyük bölümü Osmanlı kontrolüne girdi. | |
| 1566 | Kanuni Sultan Süleyman (Muhteşem Süleyman, I. Süleyman) saltanatı sona erdi. | |
| 1569 | Büyük İstanbul yangını. | |
| 1570 | Kıbrıs, Piyale Paşa tarafından fethedildi. | |
| 1571 | 7 Ekim | İnebahtı Deniz Muharebesi'nde İspanyollara ve Venediklilere karşı mağlubiyet. |
| 1574 | Tunus fethedildi. | |
| 1578 | Tiflis ve Gürcistan'ın çoğunluğu fethedildi. | |
| 1590 | Osmanlı ve Safevi Devletleri arasında İstanbul Barış Antlaşması imzalandı. |
17. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1610 | Kuyucu Murat Paşa, Celali isyanları bastırdı. Türkmenler ağır bir şekilde bastırıldı. | |
| 1612 | Nasuh Paşa Antlaşması Osmanlı İmpartorluğu ile Safevî Devleti arasında imzaladı. Ferhat Paşa Antlaşması ile Osmanlı ilerleme kaydetti. | |
| 1615 | Serav Antlaşması ile Nasuh Paşa Antlaşması onaylandı. | |
| 1683 | 11 Eylül | II. Viyana Kuşatması. Osmanlı yenildi. |
| 1686 | Macaristan'dan geri çekildi. | |
| 1687 | IV. Mehmed öldü. | |
| 1699 | Osmanlılar, Karlofça Antlaşması'nı Macaristan ve Avusturya ile imzaladı. |
18. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1718 | Pasarofça Antlaşması imzalandı. | |
| Lale devrinin başlaması. (1730 son buldu.) | ||
| 1729 | Türkiye'de ilk matbaa İbrahim Müteferrika tarafından kuruldu. | |
| 1730 | Patrona Halil isyanı. Lale devrinin sonu. III. Ahmet tahttan indirildi. | |
| 1739 | Belgrad Antlaşması imzalandı. | |
| 1774 | Küçük Kaynarca Antlaşması imzalandı. |
19. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1807 | Mayıs | Kabakçı Mustafa İsyanı: Yenilikçi Sultan III. Selim tahttan indirdi. |
| 1808 | 21 Temmuz | Alemdar Mustafa Paşa isyanı bastırır fakat III. Selim öldü ve II. Mahmud padişah oldu. |
| 1813 | 23 Nisan | Sırp isyanı. |
| 1821 | Yunan İsyanı: Yunan Bağımsızlık Savaşı başladı. | |
| 1830 | Cezayir'in kontrolü Fransız yönetimine devredildi. | |
| 1832 | 21 Temmuz | Yunan İsyanı: Yunan egemenliği oluşturuldu. |
| 1831 | Mısır-Osmanlı Savaşı. (1831-1833) | |
| 1853 | 4 Ekim | Kırım Savaşı |
| 1860 | 21 Ekim | İlk Türk gazetesi,Agah Efendi tarafından bastırıldı. (Tercuman'ı Ahval). |
| 1862 | 5 Şubat | Birleşik Özerk Rumen devleti kuruldu. |
| 1876 | 23 Aralık | 1876–1877 İstanbul Konferansı başladı. |
| 1877 | 24 Nisan | 93 Harbi: Rusya ile bir diğer savaş başladı. |
| 1878 | 3 Mart | 93 Harbi: Ayastefanos Antlaşması ile Romanya ve Sırbistan'ın bağımsızlığı yeniden tesis edildi otonom ülke Bulgaristan'da olduğu gibi. Avusturya-Macaristan'daki Bosna-Hersek birlikteliği sona erdi. |
| 4 Haziran | Kıbrıs, Birleşik Krallık tarafından işgal edildi. | |
| 1881 | Tunus Fransız kolonisi oldu. | |
| 1882 | Mısır, İngiltere korumasına girdi | |
| 1885 | 6 Eylül | Doğu Rumeli şehrinde yargı yetkileri Bulgaristan'a devredildi. |
20. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 1908 | 3 Temmuz | İkinci Meşrutiyetin ilanı (Jön Türk Devrimi) |
| 5 Ekim | Bulgaristan tam bağımsızlık elde etti. | |
| 7 Ekim | Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Bosna Eyaleti'ni topraklarına kattığını ilan etti. | |
| 1912 | Osmanlılar kısa süren savaş ile İtalyanlara mağlup oldu. İtalyanlar Libya'da kazandı ve Kuzey Afrika'da 340 yıllık Osmanlı varlığı bu savaş ile son buldu. | |
| 28 Kasım | Birinci Balkan Savaşı: Arnavutluk bağımsızlığını ilan etti. | |
| 1913 | 17 Mayıs | Birinci Balkan Savaşı: Osmanlılar Avrupa'daki varlığının çok büyük kısmını kaybetti. |
| 1914 | 2 Ağustos | Osmanlılar I. Dünya Savaşı'nda İttifak Devletleri yanında yer aldı. Kıbrıs, İngiltere'ye geçti. |
| 1915 | 18 Mart | Gelibolu Savaşı Türklerin en büyük zaferlerinden biri olarak tarihe geçti ve müttefikler tarafından büyük bir başarısızlık olarak görüldü. |
| 1915 | Ermeni kırımı 1915-1923. | |
| 1923 | 29 Ekim | Türkiye Cumhuriyeti kuruldu. |
| Mustafa Kemal Atatürk gizli oylamayla ve oy birliğiyle ilk Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçildi. | ||
| 30 Ekim | Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk kabinesi İsmet İnönü tarafından kuruldu. | |
| 1924 | İmamların hükûmet tarafından atanacağı yeni bir politika uyguladı. | |
| 3 Mart | Osmanlı Hilâfeti, Türk Büyük Millet Meclisi tarafından feshedildi. | |
| Eğitimin birleştirilmesi (Tevhid-i Tedrisat) Kanunu çıkartıldı. | ||
| Din İşleri ve Vakıflar Bakanlığı kaldırıldı. Bunun yerine Diyanet İşleri ve Vakıflar Genel Müdürlüğü kuruldu. | ||
| 6 Mart | 2. İsmet İnönü kabinesi kuruldu. | |
| 8 Nisan | Dini mahkemelerin yerini sivil mahkemeler aldı. | |
| 20 Nisan | Yeni Türk anayasası kabul edildi. | |
| 26 Ağustos | Türkiye İş Bankası kuruldu. | |
| 30 Ekim | Mecliste bulunan generallere ya profesyonel askerlik hayatında olmaları ya da meclis olmaları konusunda karar vermeleri yönünde karar verildi. Bu olay Generaller Krizi olarak bilinir.[1] | |
| 17 Kasım | Türkiye Cumhuriyetinin ikinci siyasi partisi olan Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası kuruldu. | |
| 22 Kasım | 3. kabine Ali Fethi Okyar tarafından kuruldu. | |
| 1925 | 11 Şubat | Doğu'da Şeyh Said İsyanı başladı. |
| 25 Şubat | Hıyanet-i Vataniye Kanunu'nda değişiklik yapıldı; Din politikaya alet edilememesi ve bunun vatan hıyaneti suçu sayılması TBMM'nde kabul edildi.[2] | |
| 4 Mart | 4. kabine İsmet İnönü tarafından kuruldu. | |
| 5 Mayıs | Manok Manukyan adında bir Ermeni Atatürk'e suikast planladığı gerekçesi ile idam edildi. | |
| 5 Haziran | Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası'nın dini amaçlarını siyasete alet ettiği gerekçesi ile kapatıldı. | |
| 29 Haziran | Şeyh Said ve 46 takipçisi Diyarbakır'da ölüm cezasına çarptırıldı. | |
| 27 Ağustos | Mustafa Kemal Atatürk, Şapka Devrimi'ni yapmak için Kastamonu'ya geldi. | |
| 1 Eylül | Ankara'da Birinci Türk Tıp Kongresi toplandı.[3] | |
| 4 Eylül | Türk Kadınları ilk kez güzellik yarışmasına katıldı. | |
| 1 Ekim | Atatürk, Bursa'da tekstil fabrikası açtı. | |
| 5 Kasım | Ankara Hukuk Fakültesi açıldı. | |
| 25 Kasım | "Şapka Kanunu" yayınlandı, dini kıyafetler giymek yasaklandı. | |
| 26 Aralık | Miladi takvime geçiş için kanun çıkarıldı. | |
| 1926 | 17 Şubat | İsveç Medeni Hukuku'ndan uyarlanan Medeni Kanun kabul edildi. Kadın hakları genişletildi ve çok eşlilik kaldırıldı. |
| 1 Mart | İtalya Ceza Kanunu'nda alınan Türk Ceza Kanunu kabul edildi. | |
| 17 Mart | TBMM'de "Demir Sanayinin Tesisine Dair Kanun" kabul edildi. | |
| 24 Mart | Türkiye'de petrol arama ve işletilmesinin devletçe yönetilmesini öngören kanun TBMM'de kabul edildi. | |
| 1927 | 7 Mart | İstiklâl Mahkemeleri kapatıldı. |
| 15 Ekim | Mustafa Kemal Atatürk, Mecliste Nutuğu okumaya başladı. | |
| 20 Ekim | "Nutuk" sona erdi. | |
| 28 Ekim | İlk nüfus sayımı yapıldı ve nüfus yaklaşık 13.5 milyon olarak hesaplandı. | |
| 27 Kasım | İsmet İnönü tarafından 5. kabine kuruldu. | |
| 25 Aralık | İlk kadın avukat Süreyya Ağaoğlu görevine başladı. | |
| 1928 | 10 Nisan | Anayasa'da yer alan "Türkiye Cumhuriyetinin resmi dini İslam'dır." cümlesi kaldırıldı. |
| 19 Mayıs | "Yüksek Mühendis Mektebi Kanunu" kabul edildi. | |
| 1 Kasım | Latin harflerinden uyarlanan Türk alfabesi kabul edildi. | |
| 1929 | 3 Nisan | Kadına seçme ve seçilme hakkı yerel seçimlerde verildi. |
| 29 Nisan | İlk Türk kadın yargıç atandı. | |
| 13 Mayıs | TBMM'nde ilk Ticaret Kanunu kabul edildi. | |
| 1 Eylül | Arapça ve Farsça yerine Türkçenin kullanılmasına yönelik kurslar açıldı. | |
| 1930 | 11 Haziran | Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası kurulması için verilen kanun teklifi kabul edildi. |
| 12 Ağustos | Cumhuriyetin üçüncü partisi olan Serbest Cumhuriyet Fırkası kuruldu. | |
| 27 Eylül | İsmet İnönü tarafından altıncı hükûmet kuruldu. | |
| 27 Ekim | Yunan Başbakan Venizelos, Ankara'da Mustafa Kemal Atatürk'ü ziyaret etti. | |
| 17 Kasım | Serbest Cumhuriyet Fırkası'nın radikal dini gruplar tarafından dağılmasının ardından, Başkan Fethi Okyar tarafından kapatılma kararı alındı. | |
| 30 Aralık | Cumhuriyet karşıtları tarafından Kubilay katledildi. | |
| 1931 | 16 Mart | İlk kadın cerrah Suat Rasim diplomasını aldı.[4] |
| 26 Mart | Ölçü Kanunu kabul edildi. Arap ölçülerinin yerine metrik sistem kullanılmaya başlandı. | |
| 20 Nisan | Mustafa Kemal Atatürk'ün, tarihi sözü olan "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" sözü kullanıldı. | |
| 4 Mayıs | Yedinci Hükûmet İsmet İnönü tarafından kuruldu. | |
| 25 Temmuz | "Matbuat Kanunu" kabul edildi. | |
| 1932 | 18 Temmuz | Türkiye, Milletler Cemiyeti üyesi oldu. |
| 31 Temmuz | Belçika'da düzenlenen Dünya Kadınlar Güzellik Yarışmasında Türk yarışmacı Keriman Halis Ece'nin kazandığı ilan edildi. | |
| 13 Kasım | Dr. Müfide Kazım, ilk kadın doktoru oldu. | |
| 12 Aralık | Adile Ayda, Dışişleri Bakanlığı'nda ilk kadın memur olarak atandı. | |
| 1933 | 7 Şubat | İstanbul bir camide ilk defa Türkçe ibadet yapıldı. |
| 31 Mayıs | The 480-Yıl-old Darülfünun'ün 480 yaşında kapatıldı, yerine İstanbul Üniversitesi kuruldu. | |
| Haziran | Sümerbank ve Halkbank kuruldu. | |
| 26 Ekim | Türk kadınlarına yerel seçimlerde seçme ve seçilme hakkı verildi. | |
| 18 Kasım | İstanbul Üniversitesi açıldı. | |
| 1 Aralık | Beş Yıllık Kalkınma Planı ilk defa kabul edildi. | |
| 1934 | 21 Haziran | Soyadı Kanunu kabul edildi, unvan olarak kullanılan Bey, Efendi, Paşa, Sultan ve Hanım gibi kelimeler terk edildi. |
| 24 Kasım | Mustafa Kemal Paşa, Atatürk soyadını aldı. | |
| Aya Sofya camisi, müze olarak değiştirildi. | ||
| 5 Aralık | Türk kadınlarına milletvekili seçimlerinde seçme ve seçilme hakkı verildi. İlk seçimlerde 18 kadın milletvekili TBMM'ne girdi. | |
| 1935 | 1 Mart | Sekizinci Hükûmet İsmet İnönü tarafından kuruldu. |
| 1936 | 29 Mayıs | Türk Bayrağında yer lan hilal ve yıldız için boyutları bir kanun ile belirlendi. |
| 8 Haziran | Türk Sosyal Güvenlik Sisteminin ilk adımları olarak işçi kanunu kabul edildi. | |
| 1937 | 27 Ocak | Hatay'ın bağımsızlığı Milletler Cemiyetinin Cenova toplatısında kabul edildi. |
| 9 Haziran | Ankara'da Tıp Fakültesi kurulmasına karar verildi. | |
| 20 Eylül | Atatürk, Dolmabahçe Sarayında ilk sanat galerisini açtı. | |
| 9 Ekim | Nazilli Basma Fabrikası Atatürk tarafından açıldı. | |
| 25 Ekim | Dokuzuncu Hükumet, eski ekonomi bakanı Celal Bayar tarafından kuruldu. | |
| Dersim Katliamı 1937-1938: Türkiye Devleti tarafından Dersim'de yaklaşık 50.000 - 80.000 arası insan öldürüldü. | ||
| 1938 | 10 Kasım | Kurucu Mustafa Kemal Atatürk öldü. Yerine eski asker ve başbakan İsmet İnönü geçti. |
| 1939 | İkinci Dünya Savaşı: Türkiye savaşının sonlarına doğru Almanya'ya savaş ilan etti, o ana kadar tarafsız kaldı. | |
| 7 Temmuz | Hatay, Türkiye'ye katıldı. | |
| 1950 | 25 Haziran | Kore Savaşı: Birleşmiş Milletler adına savaşa katıldı. |
| Müfide İlhan, İlk belediye başkanı olarak Mersin'de göreve başladı.. | ||
| 1952 | Türkiye, Sovyetler Birliğine karşı NATO'nun önemli stratejik ortağı oldu. | |
| 1953 | 27 Temmuz | Kore Savaşı: Savaş bitti. |
| 1954 | Türkiye, İncirlik Hava Üssü'nü ABD Hava Kuvvetlerine kullanmak üzere izin verdi. | |
| 1955 | 6 Eylül | 6-7 Eylül Olayları: 6 - 7 Eylül 1955'te İstanbul'da yaşayan başta Rumlara olmak üzere azınlıklara yönelik tahrip ve yağma hareketi patlak verdi. |
| 7 Eylül | 6-7 Eylül Olayları: Olaylar bitti. | |
| 1960 | 27 Mayıs | Türk Silahlı Kuvvetleri yönetime el koydu. Silahlı Kuvvetler adına ülke yönetimini Millî Birlik Komitesi üstlendi. Orgeneral Cemal Gürsel Millî Birlik Komitesi'nin başına getirildi. millî Birlik Komitesi ilk iş olarak Türkiye Büyük Millet Meclisi'ni ve hükûmeti feshetti ve her türlü siyasi faaliyeti yasakladı. |
| 1965 | Ekim | 1965 Türkiye genel seçimlerini Millî Şef İsmet İnönü, Süleyman Demirel'e karşı kaybetti. |
| 1971 | 12 Mart | Sol ve Sağ çatışmaları önlemek amacı ile, Genelkurmay Başkanı Memduh Tağmaç, Kara Kuvvetleri komutanı Faruk Gürler, Deniz Kuvvetleri komutanı Celal Eyiceoğlu ve Hava Kuvvetleri komutanı Muhsin Batur'un imzası ile Cumhurbaşkanı Cevdet Sunay'a bir muhtıra vererek hükûmet istifaya zorlanmış, yaşananlara Türk Silahlı Kuvvetleri müdahale etmiştir. |
| 1974 | Türkiye, Kıbrıs Barış Harekatı'nı gerçekleştirdi. | |
| 1980 | 12 Eylül | 1980 yılında yapılan Askeri darbe sonucu Süleyman Demirel'in Başbakan'ı olduğu hükûmet görevden alındı, Türkiye Büyük Millet Meclisi lağvedildi, 1970 sonrasında değiştirilen 1961 Anayasası tamamen rafa kaldırıldı ve Türkiye siyasetinin yeniden tasarlandığı bir askeri dönem başladı. Bu dönem yaklaşık dokuz yıl sürdü. 12 Eylül 1980 ardından partiler lağvedildi, parti liderleri önce askeri üslerde gözetim altında tutuldu, ardından yargılandı. |
| 1983 | 6 Kasım | 1983 Türkiye genel seçimleri, 12 Eylül Darbesinin ardından ilk genel seçim yapıldı. |
| 1991 | Körfez Savaşı başladı. | |
| 1999 | 24 Mart | Kosova Savaşı: NATO, bölgedeki iç savaşı sona erdirmek için balkanlarda devreye girdi. Türkiye görev aldı. |
| 10 Haziran | Kosova Savaşı: Savaş sonlandı. |
21. yüzyıl
| Yıl | Tarih | Olay |
|---|---|---|
| 2002 | 2002 Haziran | Türkiye, Afganistan'daki Uluslararası Güvenlik Yardım Kuvveti (ISAF)'nin komutasını devraldı. |
| 2003 | 2003 Şubat | Türkiye, ISAF'ın komutasını devretti. |
| 2004 | 2004 Aralık | Avrupa Birliği (AB), Türkiye'nin nihai üyelik müzakerelerinin başlamasına karar verdi. |
| 2005 | Ocak | Yeni Türk Lirası (YTL) tedavüle girdi. |
| Şubat | Türkiye ikinci kez Afganistan'da ISAF'ın komutasını devraldı. |
Kaynakça
- http://www.selosepet.com/kpss-tarih-cumhuriyet-donemi-ordunun-siyasetten-ayrilmasi/
- "25 Şubat 1925". tarihtebugun.org. 6 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2016.
- http://www.ataturk.net/kronoloji/1925.html
- http://docplayer.biz.tr/228062-Turk-kadinlarinin-tip-egitimine-baslama-sureci-ve-istanbul-darulfununu-tip-fakultesi-nden-mezun-olan-ilk-kadin-hekimler.html
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.