İzlanda'da İslam
İzlanda'da İslam bir azınlık dinidir. Pew Araşırma Merkezi, İzlanda'daki Müslümanların sayısının 10.000 asgari eşiğinin altında olduğunu tahmin etmiştir ve resmi istatistikler rakamı 1.300'ün altında veya toplam nüfusun yaklaşık %0.4'ü olarak göstermektedir.[1][2]
|
Amerika
Avrupa
|
2011 yılında İzlandalı Müslümanlar El Cezire'nin ilgisini çekti; kanal İzlanda ve Yeni Zelanda'daki Müslümanlarla ilgili bir belgesel planladı. El Cezire, Ramazan'ın, Müslümanların çoğunlukta olduğu topraklara kıyasla gecenin alışılmadık uzunlukta olabileceği yüksek enlemlerde nasıl yapıldığı ile ilgileniyordu.[3]
Tarih
İzlanda'nın Müslüman kaynaklarda ilk sözü, İzlanda'nın Kuzey Denizi'ndeki konumundan bahseden Muhammad al-Idris idi. Tabula Rogeriana kitabında anlatmıştır. Vikinglerin uzun mesafeli ticaret ve baskın ağları, Rögnvald Kali Kolsson veya Harald Hardrada gibi çeşitli insanların Orta Çağ boyunca Müslüman dünyasıyla doğrudan temasa geçmesi anlamına gelir.[4] Bu durum İzlanda'daki Arap sikkelerinin buluntuları ile kanıtlanır.[5]
İzlanda'nın 1000 civarında Hristiyanlığa dönüşmesinin ardından, bazı İzlandalılar İslam dünyasıyla haç ibadeti yardımıyla ilişki kurmuştur.
On üçüncü yüzyılın sonlarından itibaren, kısmen Haçlı Seferleri'nden etkilenen Kıta anlatılarından esinlenerek, ortaçağ İzlanda yazılarında İslam dünyasının farklı bir versiyonu öne çıkmaktadır. Bu yazılar genellikle İslam dünyasını 'dinsiz' olarak nitelendirme ve Orta Çağ Batı'sında yaygın olan İslam'ın yanlış anlama durumlarını içerir,[6] aynı zamanda metinden metne önemli ölçüde farklılık gösterir, örneğin bazen İslam dünyasını büyük bir zenginlikle ilişkilendirilebilir.[7] Bu yazılar, İzlandalıların ortaçağ sonrası dönemde İslam'ı düşünmeleri için bir araç olarak hizmet etmeye devam etti.
İzlanda'ya gelen Müslümanların belki de bilinen en eski örneği 1627'de Hollandalı Müslüman Jan Janszoon ve Berberi korsanlarının güneybatı sahili, Vestmannaeyjar ve doğu fiyortları da dahil olmak üzere İzlanda'nın bazı kısımlarına baskın düzenlediğinde meydana geldi.[8] Bu olay İzlanda tarihinde Tyrkjaránið (" Türk Kaçırmaları ") olarak bilinir. Tahminen 400-800 İzlandalı köle olarak satılmıştır.
İslam, kısmen göç yoluyla (örneğin Salmann Tamimi ) ve kısmen İzlandalıların seyahat ederken İslam kültürüne maruz kalmasıyla (örneğin İbrahim Sverrir Agnarsson ) İzlanda kültüründe varlık kazanmaya başladı. Kosova'dan gruplar da dahil olmak üzere birçok Müslüman mülteci olarak geldi.[9] Kuran, 2003 yılında düzeltilmiş bir baskı ile ilk olarak 1993'te İzlandaca'ya çevrildi.[10]
Demografik bilgiler
Salmann Tamimi, 1971'de İzlanda'ya geldiğinde orada belki de yedi Müslüman yaşadığını tahmin ediyor.[11] Ancak 2013 itibariyle
- İzlanda Müslümanlar Derneği'nin (Félag múslima á Íslandi) 465 üyesi vardır.
- "İzlanda İslam Kültür Merkezi" nin (Menningarsetur múslima á Íslandi) 305 üyesi vardır.[12]
İzlanda'da doğan ilk Müslüman nesli, muhtemelen Yusuf Ingi Tamimi (d. 1988) gibi Salmann'ın kendi çocukları ile başladı.[13] İzlanda'nın Müslüman nüfusu, Arap dünyası, Arnavutluk, Afrika ve İzlanda'da doğan insanlar da dahil olmak üzere farklı kökenlere sahiptir.[14]
Organizasyonlar
İzlanda Müslümanlar Derneği
İzlanda Müslümanlar Derneği ( Félag múslima á Íslandi ) 1997 yılında Filistinli bir göçmen olan Salmann Tamimi tarafından kuruldu; 25 Şubat'ta resmen tanındı.[15] 2010'dan beri başkan İbrahim Sverrir Agnarsson'dur.[16] 2014 yılı itibarıyla derneğin 465 üyesi bulunmaktadır.
İzlanda Müslümanlar Derneği şu anda, Reykjavík'teki bir ofis binasının üçüncü katında Sünni bir cami olan Reykjavik Camii'ni işletmektedir.[12] kurumun İki imamı vardır ve yerel İzlandalılar ile ziyarete gelen Müslümanların bir karışımının katıldığı günlük dualar yapılır. Aynı zamanda haftalık Cuma namazı sunar. 2000 yılında Müslüman Derneği, Reykjavík'te bir cami inşa etmek için başvurdu; uzun bir süreç sonunda 6 Temmuz 2013'te inşaat izni verildi.
Dualar Arapça söylenir, ancak cemaatin farklı doğası nedeniyle İngilizce ve İzlandaca da yaygın olarak kullanılmaktadır. Dernek düzenli olarak hem Arapça hem de İzlandaca kurslar düzenlemektedir. Cumartesi günleri farklı yaşlardaki çocuklar için Kuran dersleri var.[14]
İzlanda İslam Kültür Merkezi
İzlanda İslam Kültür Merkezi ( Menningarsetur múslima á Íslandi ), aslen Faslı olan Karim Askari tarafından 2008 yılında kurulmuştur ve 2014 itibariyle 305 üyeye sahiptir.[16] Merkez, 2011 yılında aslen Mısırlı olan Ahmad Seddeq'i imam olarak işe aldı.[17]
İzlanda İslam Kültür Merkezi, Reykjavík'te bir cami işletiyor.[18]
Ayrımcılık
İzlanda'nın ırksal ve dini gruplara yönelik tutumu üzerine ana araştırmacılardan biri olan Kristín Loftsdóttir, İzlanda'nın genellikle diğer Avrupa devletlerinden tamamen farklı bir ilişki geçmişine sahip olmasına rağmen, birçok İzlandalının İslamofobi ile bağlantılı göçmen karşıtı söylemler sergilediğini bulmuştur.[19]
İttar M. Norðfjörð'ün 2010 romanı Örvitinn eða; Hugsjónamaðurinn İslamofobik tavırları anlatmaktadır.[20]
Birçok İzlandalı Müslüman, Tanrı ile ilişkilerini kişisel olarak gördükleri için resmi bir örgüte katılmamayı tercih etmektedir.[11]
Kaynakça
- "Religious Composition by Country, 2010-2050". Pew Research Center's Religion & Public Life Project. 2 Nisan 2015. 4 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2017.
- "Populations by religious and life stance organizations 1998-2018". PX-Web. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2019.
- "Al Jazeera Shoots Documentary on Icelandic Muslims". Iceland Review. 17 Ağustos 2011. 12 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2011.
- Neil Price, 'The Vikings in Spain, North Africa and the Mediterranean', in The Viking World, ed. by Stefan Brink and Neil Price (Abingdon: Routledge, 2008), pp. 462--69.
- E.g. the hoard found at the farm Keta in Skefilsstaðhreppur: Fedir Androshchuk and Ragnheiður Traustadóttir, 'A Viking Age Spearhead from Kolkuós', Hólarannsóknin Framvinduskýrsla 6 (2004), https://www.academia.edu/Documents/in/Viking_Age_Spearheads.
- Martin, John Stanley, 'Attitudes to Islam from the Chansons de geste to the Riddarasögur', Parergon, n. s. 8.2 (1990), 81-95. DOI:10.1353/pgn.1990.0001
- Sverrir Jakobsson, Við og veröldin: Heimsmynd Íslendinga 1100-1400 (Reykjavík: Háskólaútgáfan, 2005), pp. 130-60. Cf. Sheryl Elizabeth McDonald Werronen, 'Transforming Popular Romance on the Edge of the World: Nítíða saga in Late Medieval and Early Modern Iceland' (unpublished PhD thesis, University of Leeds, 2013), pp. 150--56; Bjørn Bandlien, 'Muslims in Karlamagnúss saga and Elíss saga ok Rósamundar ' and Geraldine Barnes, 'Byzantium in the riddarasögur ', in Á austrvega: Saga and East Scandinavia. Preprint Papers of the 14th International Saga Conference, Uppsala, 9th–15th August 2009. Eds. Agneta Ney, Henrik Williams, and Fredrik Charpentier Ljungqvist. Institutionen för humaniora och samhällsvetenskaps skriftserie 14. Gävle: Gävle UP, 2009. 1.85–91 and 1.92–98, http://www.saga.nordiska.uu.se/preprint.
- Yearbook of Muslims in Europe. BRILL. 11 Kasım 2010. ss. 251-. ISBN 978-90-04-18475-6. Erişim tarihi: 9 Eylül 2012.
- Heimir Björnsson, 'Hvaða átt til Mekka? Stofnun trúfélags múslima á Íslandi, þróun þess og starf á Íslandi og barátta gegn fordómum' (unpublished BA thesis, University of Iceland), pp. 8-9. http://skemman.is/item/view/1946/2283; International Religious Freedom Report 2006
- Kóran, trans. by Helgi Hálfdánarson, second edn, Reykjvík, 2003.
- Eygló Svala Arnarsdóttir, 'To a Mosque on a Magic Carpet', Iceland Review, 52.1 (2014), 64--68 (p. 66).
- Mannfjöldi eftir trúfélögum 1998-2012 . Hagstofan.is (İzlandaca)
- Viðar Þorsteinsson and Yousef Ingi Tamimi, 'Maður verður að hafa húmor fyrir sjálfum sér: Viđar Þorsteinsson og Yousef Ingi Tamimi ræða saman', in Íslam með afslætti, ed. by Auður Jónsdóttir and Óttar Martin Norðfjörð, Afbók, 4 ([Reykjavík]: Nýhil, 2008), pp. 142-51 (p. 143).
- Heimir Björnsson, 'Hvaða átt til Mekka? Stofnun trúfélags múslima á Íslandi, þróun þess og starf á Íslandi og barátta gegn fordómum' (unpublished BA thesis, University of Iceland), p. 13. http://skemman.is/item/view/1946/2283.
- Heimir Björnsson, 'Hvaða átt til Mekka? Stofnun trúfélags múslima á Íslandi, þróun þess og starf á Íslandi og barátta gegn fordómum' (unpublished BA thesis, University of Iceland), p. 6. http://skemman.is/item/view/1946/2283.
- Eygló Svala Arnarsdóttir, 'To a Mosque on a Magic Carpet', Iceland Review, 52.1 (2014), 64--68 (p. 65).
- Eygló Svala Arnarsdóttir, 'To a Mosque on a Magic Carpet', Iceland Review, 52.1 (2014), 64--68 (p. 67).
- Eygló Svala Arnarsdóttir, 'To a Mosque on a Magic Carpet', Iceland Review, 52.1 (2014), 64--68 (pp. 65-66).
- Kristín Loftsdóttir. 2012a. Whiteness is from Another World: Gender, Icelandic International Development and Multiculturalism. European Journal of Women’s Studies, 19(1), 41–54 (p. 47). See also Þorgerður H. Þorvaldsdóttir, 'The Gender-Equal North: Icelandic Images of Femininity and Masculinity', in Iceland and Images of the North, ed. by Sumarliði R. Ísleifsson (Québec: Presses de l'Université du Québec, 2011), pp. 405-34 (pp. 410-11).
- 'Fávitinn, Ofvitinn, Örvitinn og Óttar M. Norðfjörð: Strákur Karlsson heldur út í heim', Morgunblaðið, 3 March 2010, http://www.mbl.is/greinasafn/grein/1324420/.