Recep Tayyip Erdoğan'ın seçimler tarihi

Bu madde, günümüzde Türkiye cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan'ın, aday olduğu seçimler tarihini konu almaktadır.

Recep Tayyip Erdoğan, Haziran 2015

Recep Tayyip Erdoğan siyasi kariyerine 1975 yılında Millî Selamet Partisi Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına seçilerek başlarken, ertesi yıl İstanbul İl Gençlik Kolları Başkanlığına seçildi.[1][2] ve Millî Selamet Partisi'nin 12 Eylül Darbesi sonrasında kapatılmasına kadar bu görevini sürdürdü.[3][4] 1983'te kurulan Refah Partisi ile siyasete geri döndü ve 1984 yılında Beyoğlu ilçe başkanı oldu.[5] Ertesi yıl düzenlenen genel kongrede Merkez Karar ve Yürütme Kurulu üyesi seçilirken, aynı yıl partinin İstanbul il başkanlığına getirildi.[5]

28 Eylül 1986'daki milletvekili ara seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge adayı olarak girerek siyasi hayatındaki ilk seçim deneyimini yaşadı. Tek bir adayın milletvekili olacağı seçimde Refah Partisi bölgedeki oyların %8,57'sini alarak beşinci sırada kaldı ve en yüksek oyu alan Anavatan Partisi adayı Hüsnü Doğan milletvekili olarak seçildi.[6] 26 Mart 1989'daki yerel seçimlerde Beyoğlu belediye başkanı adayı olurken, 1984'teki seçimlerde partinin aldığı oy oranını %17,71 artırarak %22,83 oranında oy topladı ve %29,29 oranında oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti adayı Hüseyin Aslan'ın ardından ikinci sırada kalarak belediye başkanı seçilemedi.[6][7] 20 Ekim 1991'deki genel seçimlerine Refah Partisi'nin İstanbul 6. bölge 1. sıradan adayı olarak girdi.[8] Seçimlere Milliyetçi Çalışma Partisi ve Islahatçı Demokrasi Partisi ile ittifak yaparak giren Refah Partisi,[9] son seçimlere göre oy oranını %12,69 arttırarak İstanbul 6. bölgeden %20,01 oranında oy aldı.[10][11] 19. dönem milletvekili olarak Türkiye Büyük Millet Meclisine giren Erdoğan'ın milletvekilliği, ilk kez uygulanan seçmenlerin parti milletvekillerini sıralamaya bakmadan tercih edebildiği tercihli oy sisteminde seçmenlerin tercihini ikinci sıradaki aday Mustafa Baş'tan yana kullanması sebebiyle sonuçların belli olmasından birkaç gün sonra Baş'a geçti.[12] Sandıklardan Erdoğan'a yaklaşık 9 bin, Baş'a ise yaklaşık 13 bin tercihli oy çıkmıştı.[12]

27 Mart 1994'teki yerel seçimlerde İstanbul büyükşehir belediye başkanlığı için Refah Partisi'nden aday olan Erdoğan, %25,19 oy oranı alarak seçimlerden birinci sırada ayrıldı ve İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildi.[13] 6 Aralık 1997'de Siirt'te düzenlenen bir açıkhava toplantısı sırasında topluluğa yaptığı konuşmada kullandığı ifadeler sebebiyle[14] kendisi hakkında açılan dava sonunda belediye başkanlığı görevinden ayrılarak 26 Mart 1999'da cezaevine girdi ve 24 Temmuz 1999'daki tahliyesine kadar 4 ay 10 gün boyunca cezaevinde kaldı.[15][16] Davada çıkan kararla birlikte kendisine siyasi yasak getirilirken, herhangi bir partiyle birlikte veya bağımsız olarak herhangi bir seçime katılamayacaktı.[17]

14 Ağustos 2001 tarihinde kurulan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin kurucu başkanlığını üstlendi.[18] Siyasi yasağı sebebiyle 3 Kasım 2002'deki genel seçimlerde milletvekili adayı olamadı. Seçimlerde aldığı %34,28'lik oy oranıyla birinci çıkan Adalet ve Kalkınma Partisi, Abdullah Gül'ün başbakanlığında 58. hükûmeti kurdu. Erdoğan'ın siyasi yasağının kaldırılması yönünde sunulan yasa değişikliği teklifin Türkiye Büyük Millet Meclisinden geçmesi sonrasında siyasi yasağı kalktı ve 9 Mart 2003'te Siirt'te yapılan ara seçimlerde Adalet ve Kalkınma Partisi'nden milletvekili adayı oldu. Oyların %84,8'ini alan parti, biri Erdoğan olmak üzere ilden üç milletvekili çıkardı.[19] Gül başbakanlığındaki hükûmetin istifa ettiği 11 Mart günü Cumhurbaşkanı Ahmet Necdet Sezer hükûmeti kurma görevini Erdoğan'a verdi. Erdoğan'ın başbakanlığındaki 59. hükûmet 14 Mart'ta kuruldu.[20]

22 Temmuz 2007'deki genel seçimlerde oyların %46,58'ini alan parti önceki genel seçimlere göre oy oranını %12,30 artırdı ve seçimleri ilk sırada tamamladı. Erdoğan ise İstanbul 1. bölgeden aday olmuş ve %44,07 oranında oy almıştı.[21] 60. hükûmet Erdoğan'ın başbakanlığında kuruldu. 12 Haziran 2011'deki genel seçimlerde %49,83 oranında oy alarak bir önceki genel seçimlere göre oy oranını %3,17 arttırdı. Üçüncü kez başbakanlık koltuğuna oturan Erdoğan 61. hükûmeti kurarken, seçimlere bir kez daha İstanbul 1. bölgeden girmiş ve önceki seçimlere göre oy oranını %4,20 oranında arttırarak bölgedeki oyların %48,27'sini almıştı.[22]

2007'deki anayasa değişikliği referandumu sonrasında cumhurbaşkanının doğrudan halk oyuyla seçilmesi yönünde anayasada değişiklik yapılmıştı.[23] Bu değişiklik sonrasındaki ilk cumhurbaşkanlığı seçimi 10 Ağustos 2014'te gerçekleştirildi. Cumhurbaşkanlığı seçimi için adaylığını koyan Erdoğan, seçimlerin ilk turunda aldığı %51,79'luk oy oranıyla ikinci tura gerek kalmadan ülkenin 12. cumhurbaşkanı seçildi.[24] 16 Nisan 2017'de gerçekleştirilen referandumda çıkan sonuç doğrultusunda anayasada yapılan değişiklikler arasında yer alan yürürlükteki parlamenter sistemin kaldırılarak yerine başkanlık sisteminin getirilmesi ve başbakanlık makamının ortadan kaldırılması sonrasında yapılan 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde, Adalet ve Kalkınma Partisi'nin cumhurbaşkanı adayı oldu. Seçimin ilk turunda aldığı %52,59 ile başkanlık sisteminin ilk cumhurbaşkanı olarak seçildi.

1986 milletvekili ara seçimleri, İstanbul

Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul 6. bölge adayı olarak girdiği 1986 milletvekili ara seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[25][26]

Parti	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)	Milletvekili
Anavatan Partisi	138.840	38,09	7,71	1
Sosyaldemokrat Halkçı Parti	74.256	20,37		0
Demokratik Sol Parti	50.280	13,79		0
Doğru Yol Partisi	47.958	13,16		0
Refah Partisi	31.247	8,57		0
Büyük Vatan Partisi	4.422	1,21		0
Hür Demokrat Parti	3.909	1,07		0
Milliyetçi Çalışma Partisi	3.891	1,07		0
Vatandaş Partisi	3.717	1,02		0
Büyük Anadolu Partisi	1.993	0,55		0
Bağımsızlar	1.972	0,54		0
Islahatçı Demokrasi Partisi	1.107	0,30		0
Bayrak Partisi	900	0,25		0
Toplam	364.492	100,00		1

1989 yerel seçimleri, Beyoğlu

Recep Tayyip Erdoğan'ın Refah Partisi'nden Beyoğlu belediye başkanı adayı olduğu seçimlerde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[7]

Parti	Aday	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)
Sosyaldemokrat Halkçı Parti	Hüseyin Aslan[27]	27.847	29,29
Refah Partisi	Recep Tayyip Erdoğan	21.706	22,83	17,71
Anavatan Partisi	Haluk Öztürkatalay[27]	19.579	20,60	27,19
Doğru Yol Partisi	Doğan Yakupoğlu[27]	14.502	15,26	10,39
Demokratik Sol Parti	Osman Yılmazer[28]	10.295	10,83
Milliyetçi Çalışma Partisi		769	0,81
Islahatçı Demokrasi Partisi		321	0,34
Bağımsız	Niyazi Duranay[29]	41	0,04	-
Toplam		95.060	100,00

1991 genel seçimleri, İstanbul

Recep Tayyip Erdoğan'ın Refah Partisi'nden İstanbul 6. bölge milletvekili adayı olarak girdiği seçimlerde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[10][11]

Parti	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)	Milletvekili	Milletvekili değişimi
Anavatan Partisi	88.602	25,21	12,15	3	1
Demokratik Sol Parti	80.542	22,91	10,57	2	2
Doğru Yol Partisi	59.799	17,01	3,61	0
Sosyaldemokrat Halkçı Parti	50.469	14,36	14,04	0	2
Refah Partisi	70.555	20,01	12,69	1	1
Sosyalist Parti	1.076	0,31		0
Bağımsızlar	436	0,12		0
Toplam	351.479	100,00		6

1994 yerel seçimleri, İstanbul

Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul büyükşehir belediye başkanı seçildiği 1994 yerel seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[13]

Parti	Aday	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)
Refah Partisi	Recep Tayyip Erdoğan	973.704	25,19	14,74
Anavatan Partisi	İlhan Kesici	855.897	22,14	3,98
Sosyaldemokrat Halkçı Parti	Zülfü Livaneli	784.693	20,30	15,65
Doğru Yol Partisi	Bedrettin Dalan	597.461	15,46	1,60
Demokratik Sol Parti	Necdet Özkan	478.612	12,38	0,16
Milliyetçi Hareket Partisi	Ahmet Vefik Alp	72.121	1,87
Cumhuriyet Halk Partisi	Ertuğrul Günay	54.028	1,40
Büyük Birlik Partisi	Ahmet Hamdi Turgut	13.662	0,35
Millet Partisi	Ferit Edibali	12.294	0,31
Yeniden Doğuş Partisi	Hasan Celal Güzel	7.979	0,21
Sosyalist Birlik Partisi	Arslan Başer Kafaoğlu	7.075	0,18
İşçi Partisi	Arslan Kılıç	5.215	0,13
Toplam		3.862.738	100,00

2003 milletvekili ara seçimleri, Siirt

Yalnızca Siirt'te gerçekleştirilen ve Recep Tayyip Erdoğan'ın Siirt milletvekili seçildiği 2003 milletvekili ara seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[19]

Parti	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)	Milletvekili	Milletvekili değişimi
Adalet ve Kalkınma Partisi	55.203	84,82	67,26	3	2
Cumhuriyet Halk Partisi	8.972	13,79	4,87	0	1
İşçi Partisi	500	0,77	0,63	0
Türkiye Komünist Partisi	404	0,62	0,52	0
Toplam	65.079	100,00		3

2007 genel seçimleri, İstanbul

2007 genel seçimleri öncesinde düzenlenen bir Adalet ve Kalkınma Partisi mitinginden görünüm.

2007 genel seçimlerinde en yüksek oyu alan Adalet ve Kalkınma Partisi'nin seçimler sonrasında "Teşekkürler Türkiye Nice Ak Yıllara" başlıklı posteri.

Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul 1. bölgeden milletvekili olarak seçildiği 2007 genel seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[21]

Parti	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)	Milletvekili	Milletvekili değişimi
Adalet ve Kalkınma Partisi	939.027	44,07	7,73	13	1
Cumhuriyet Halk Partisi	639.723	30,02	2,46	8	2
Milliyetçi Hareket Partisi	210.347	9,87	5,05	2	2
Bağımsız(lar)	116.395	5,46		1
Demokrat Parti	65.689	3,08		0
Saadet Partisi	62.982	2,96	0,56	0
Genç Parti	58.970	2,77	3,87	0
Aydınlık Türkiye Partisi	9.127	0,43		0
Halkın Yükselişi Partisi	8.213	0,39		0
İşçi Partisi	7.891	0,37	0,32	0
Bağımsız Türkiye Partisi	7.296	0,34	0,17	0
Türkiye Komünist Partisi	4.984	0,23	0,05	0
Liberal Demokrat Parti	0	0	0,44	0
Özgürlük ve Dayanışma Partisi	0	0	0,43	0
Emek Partisi	0	0		0
Toplam	2.130.644	100,00		24

2011 genel seçimleri, İstanbul

2011 genel seçimleri öncesinde Taksim Meydanı'nda yer alan Adalet ve Kalkınma Partisi pankartı.

Recep Tayyip Erdoğan'ın İstanbul 1. bölgeden milletvekili olarak seçildiği 2011 genel seçimlerinde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[22]

Parti	Oy sayısı	Oy oranı (%)	Oy oranı değişimi (%)	Milletvekili	Milletvekili değişimi
Adalet ve Kalkınma Partisi	1.391.558	48,27	4,20	16	3
Cumhuriyet Halk Partisi	969.038	33,62	3,60	11	3
Milliyetçi Hareket Partisi	260.825	9,05	0,82	2
Bağımsızlar	133.617	4,64	-	1	-
Saadet Partisi	44.390	1,54	1,42	0
Halkın Sesi Partisi	21.341	0,74		0
Büyük Birlik Partisi	18.434	0,64		0
Hak ve Eşitlik Partisi	11.093	0,38		0
Demokrat Parti	10.756	0,37	2,71	0
Demokratik Sol Parti	5.932	0,21		0
Türkiye Komünist Partisi	5.729	0,20	0,03	0
Millet Partisi	4.811	0,17		0
Doğru Yol Partisi	2.759	0,10		0
Milliyetçi ve Muhafazakâr Parti	1.297	0,04		0
Liberal Demokrat Parti	1.070	0,04	0,04	0
Emek Partisi	0	0		0
Toplam	2.882.650	100,00		30

2014 cumhurbaşkanlığı seçimi

Recep Tayyip Erdoğan'ın 2014 cumhurbaşkanlığı seçimindeki adaylığı için hazırlanan bir poster.

Recep Tayyip Erdoğan'ın cumhurbaşkanı olarak seçildiği 2014 cumhurbaşkanlığı seçiminde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[24]

Aday	1. tur
	Oy sayısı	Oy oranı (%)
Recep Tayyip Erdoğan	21.000.143	51,79
Ekmeleddin İhsanoğlu	15.587.720	38,44
Selahattin Demirtaş	3.958.048	9,76
Toplam	40.545.911	100,00

2018 cumhurbaşkanlığı seçimi

Recep Tayyip Erdoğan'ın Adalet ve Kalkınma Partisi'nin adayı olarak girdiği ve cumhurbaşkanı seçildiği 2018 cumhurbaşkanlığı seçiminde elde edilen sonuçlar şu şekildedir:[30]

Aday	1. tur
	Oy sayısı	Oy oranı (%)
Recep Tayyip Erdoğan	26.330.823	52,59
Muharrem İnce	15.340.321	30,64
Selahattin Demirtaş	4.205.794	8,40
Meral Akşener	3.649.030	7,29
Temel Karamollaoğlu	443.704	0,89
Doğu Perinçek	98.955	0,20
Toplam	50.068.627	100,00

Ayrıca bakınız

• Türkiye'de seçimler

Kaynakça

Genel

• Yalçın, Soner (Haziran 2014). Kayıp Sicil: Erdoğan'ın Çalınan Dosyası (1. bas.). İstanbul: Kırmızı Kedi Yayınevi. ISBN 978-605-4927-40-1.

Özel

1. "'Susuzluğu birlikte yudumlayacağız'". Milliyet. 29 Mayıs 1994. s. 15.
2. Yalçın 2014, s. 6.
3. "Portre: Recep Tayyip Erdoğan". Al Jazeera Türk. 28 Ağustos 2014. 27 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014.
4. Yalçın 2014, s. 86.
5. Yalçın 2014, s. 103.
6. Yalçın 2014, s. 112.
7. "Beyoğlu Belediyesi - 1989 belediye başkanlığı seçimleri sonuçları". YerelNET. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
8. Yalçın 2014, s. 125.
9. Yalçın 2014, s. 124.
10. "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (21038). 1 Kasım 1991. ss. 34-35. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
11. "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (19659). 9 Aralık 1987. s. 33. 6 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
12. Yalçın 2014, s. 126.
13. "İstanbul Büyükşehir Belediyesi - 1994 belediye başkanlığı seçimleri sonuçları". YerelNET. 15 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Nisan 2015.
14. Bardakçı, Murat (22 Eylül 2002). "Şiiri böyle montajlamışlar". Hürriyet. 19 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2014.
15. Avcu, Arife (27 Mart 1999). "Erdoğan'dan son gösteri". Milliyet. İstanbul. s. 19.
16. Avcu, Arife (25 Temmuz 1999). "Erdoğan 'milli duruş' istedi". Milliyet. İstanbul. s. 17.
17. "Erdoğan artık yasaklı". Milliyet. 24 Eylül 1998. s. 16.
18. Karakuş, Abdullah (15 Ağustos 2001). "'Bill, Tony' diyerek partisini kurdu". Milliyet. Ankara. s. 18.
19. "2003 Türkiye genel seçim sonuçları". BelgeNet. 3 Mayıs 2011. 8 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.
20. "Bir yılda 2 hükümet". Hürriyet. 2 Ağustos 2003. 23 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
21. "Seçim sonuçları, 2007" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 3 Mayıs 2011. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2013.
22. "Seçim sonuçları, 2007" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 24 Haziran 2011.
23. "Referandumdan "Evet" çıktı". Sabah. 21 Ekim 2007. 3 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
24. "Yurt içi, yurt dışı ve gümrük sandıkları dahil 2014 cumhurbaşkanlığı kesim seçim sonuçları" (PDF). Yüksek Seçim Kurulu. 15 Ağustos 2014. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
25. "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (19247). 10 Ekim 1986. ss. 20-25. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2015.
26. "Yüksek Seçim Kurulu kararı" (PDF). T.C. Resmî Gazete (18221). 14 Kasım 1983. s. 38. 17 Haziran 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Nisan 2015.
27. "Adaylar huzurunuzda". Milliyet. 19 Şubat 1989. s. 14.
28. "Yeşilçam Festivali". Cumhuriyet. 24 Mart 1989. s. 9.
29. "Beyoğlu bağımsız adayı Duranay: İstanbul'u barıştıracağım". Cumhuriyet. 15 Mart 1989. s. 9.
30. "24 Haziran Cumhurbaşkanı ve 27'nci Dönem Milletvekili Genel Seçimi'nin kesin sonuçları açıklandı". Ankara: Anadolu Ajansı. 4 Temmuz 2018. 10 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2018.