Parlamenter sistem

Parlamenter sistem ya da parlamentarizm, yürütme organının yasama organının denetiminde olduğu demokratik bir yönetim sistemidir. Parlamenter sistemde devlet başkanı genellikle hükûmet başkanından başka bir kişidir. Buna karşılık, başkanlık sisteminde devlet başkanı çoğunlukla hükûmet başkanıyla aynı kişidir ve yürütme organı meşruiyetini yasama organından almaz.

Yönetim biçimlerine göre devletler1
     Tam başkanlık sistemli cumhuriyetler2      Yarı başkanlık sistemli cumhuriyetler2
     Parlamento güvenine tabi olan veya olmayan, yasama organı tarafından seçilen veya atanan bir yürütme başkanının bulunduğu cumhuriyetler.      Parlamenter sistemli cumhuriyetler2
     Parlamenter anayasal monarşiler      Ayrı bir hükümet başkanına sahip olan ancak kraliyet ailesinin hâlâ önemli bir yürütme ve/veya yasama yetkisine sahip olduğu anayasal monarşiler
     Mutlak monarşiler      Tek parti devletleri
     Anayasal hükümlerin askıya alındığı ülkeler(Örneğin askerî diktatörlükler)      Yukarıdaki sistemlerin hiçbirine uymayan ülkeler (Örneğin geçici hükûmetler).
1Bu harita Vikipedi'deki Yönetim biçimlerine göre ülkeler listesi maddesine göre derlendi. Kaynaklar için oraya bakınız. 2Anayasal olarak çok partili cumhuriyet olarak kabul edilen birkaç devlet, ülke dışındakiler tarafından genel olarak otoriter devletler olarak tanımlanmaktadır. Bu harita sadece de jure yönetim biçimini gösterir, de facto demokrasi derecesini göstermez.
Yürütme erki
Siyasal serinin bir parçası
Devlet başkanı
Hükûmet
Hükûmet başkanı
  • Şansölye
  • Baş yönetici
  • Bakanlar konseyi başkanı
  • Birinci bakan
  • Premier
  • Başbakan
  • Bakanlar kurulu başkanı
Bakanlar kurulu
  • Ortak sorumlu kabine
Bakanlık
Yönetim biçimleri
  • Doğrudan yönetim
  • Yarı parlamenter sistem (Aut simul stabunt aut simul cadent)
Listeler
  • Hükûmetler
Siyaset portalı

Parlamenter sistemle yönetilen bir ülke meşrutî monarşi ya da parlamenter cumhuriyet olabilir. Meşrutî monarşide yetkileri sembolik olan bir hükümdar (kral, imparator, padişah) bulunur, Birleşik Krallık, İsveç, Japonya ve Birinci ve İkinci Meşrutiyet dönemlerinde Osmanlı İmparatorluğu bunun örnekleridir. Parlamenter cumhuriyetlerde ise çoğunlukla seçimle işbaşına gelen, yetkileri yine çoğunlukla sembolik olan bir devlet başkanı (cumhurbaşkanı) bulunur, Almanya, İtalya ve Hindistan bunun örnekleridir.

Ülkeler

Afrika

Amerika

Asya

Avrupa

Okyanusya

Ayrıca bakınız
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.