İskenderiyeli Menelaus
İskenderiyeli Menelaus (d. 70 – ö. 140), Yunan[1] matematikçi ve gökbilimci.
Yaşamı ve çalışmaları
Yaşamı hakkında çok az bilgi bulunan Menelaus'un İskenderiye'de geçirdiği çocukluk yıllarının ardından Roma'ya taşındığı sanılmaktadır. İskenderiyeli Pappus ve Proclus tarafından İskenderiyeli Menelaus adıyla anılan matematikçinin Roma'dayken Lucius'la yaptığı bir görüşme Plutarkhos tarafından kaydedilmiştir.
Batlamyus (2. yüzyıl), Almagest (VII.3) adlı yapıtında Menelaus'un 98 yılının ocak ayında iki gökbilimsel gözlem yaptığını belirtmiştir. Bunlar birkaç gece arayla gerçekleşen Spica ve Beta Scorpii okültasyonlarıdır. Batlamyus bu gözlemlerden ekinoks döngülerini doğrulamada yararlanmıştır.
Sphaerica’nın Arapça çevirisi Menelaus'un günümüze kalan tek yapıtıdır. Üç kitaptan oluşan bu çalışma, kürenin geometrisi ve gökbilimsel hesaplamalarda kullanımını konu almaktadır. Kitap, küresel üçgen kavramına giriş yapmakta ve Menelaus teoreminin kanıtına yer vermektedir. Bu çalışma 16. yüzyılda gökbilimci ve matematikçi Francesco Maurolico tarafından Yunancaya çevrilmiştir.
Menelaus krateri, adını bu gökbilimciden almıştır.[2]
Bibliyografya
Menelaus tarafından yazılan kitapların bir bölümü şöyledir:
- Altı kitaptan oluşan Bir Çemberdeki Kiriş Sayısı Üzerine
- Üç kitaptan oluşan Geometrinin Yapıtaşları
- Farklı Yüzeylerin Ağırlık ve Dağılımları Üzerine
Notlar
- Encyclopædia Britannica "Greek mathematician and astronomer who first conceived and defined a spherical triangle (a triangle formed by three arcs of great circles on the surface of a sphere)." (İngilizce)
- Menelaus krateri
Kaynakça
- Ivor Bulmer-Thomas. "Menelaus of Alexandria", Dictionary of Scientific Biography 9:296-302
Dış bağlantılar
- İskenderiyeli Menelaus1 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Menelaus' Sphaerica16 Temmuz 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.