Soğuğa dayanıklılık haritası
Meteorolojiler tarafından uzun yıllar boyunca toplanan en düşük sıcaklık değerlerinin ortalaması kullanılarak hazırlanan Soğuğa Dayanıklılık Haritası bölgelerde yaşanan ortalama kışlara ilişkin bilgi verir.
Bu konuda çeşitli farklı sistenler öngörülmüştür bu sistemlerden en bilineni ABD Tarım Bakanlığı (United States Department of Agriculture-USDA) USDA Soğuğa Dayanıklılık Endeksidir.Bu sistemde farklı 12 sıcaklık aralığı için, renklerle bölgelerin durumu haritada gösterilir. Renklerdeki açıklık koyuluk o bölgedeki göreceli daha sıcak ve daha soğuk alanları gösterir.İlk olarak 1965 yılında ABD'de hazırlanan bu harita daha sonra diğer ülkeler tarafından da aynı aralık değerleri kullanılarak hazırlanmıştır.Bahçe düzenlemeleri için bu harita kullanılarak bölgeye uygun bitki seçimi yapılabilir.
Uluslararası standart haline gelmiş olan bitkinin dayanabildiği soğukluk değeri internet sitelerinde, kataloglarda ve kitaplardaki bitki tanıtımlarında sıklıkla verilmektedir -İngilizcede "zone" olarak geçer-.
Yalnız bitki seçiminde bu değerin yanı sıra bitki dayanıklılığını etkileyen, bitkiler için yaşamsal öneme sahip gün ışığı, sıcaklık, toprak yapısı, yağış miktarı gibi diğer koşullar da mutlaka göz önüne alınmalıdır. Zira enlem durumu kadar,nemlilik,kar örtüsünün fazlalığı veya azlığı,yeryüzü şekilleri,bulunulan yerde deniz veya göllerin varlığı şehrin veya bölgenin USDA değerlerini değiştirimektedir.
USDA Dayanıklılık Alanları
Zone | From | To | |
0 | a | < −53.9 °C (−65 °F) | |
b | −53.9 °C (−65 °F) | −51.1 °C (−60 °F) | |
1 | a | −51.1 °C (−60 °F) | −48.3 °C (−55 °F) |
b | −48.3 °C (−55 °F) | −45.6 °C (−50 °F) | |
2 | a | −45.6 °C (−50 °F) | −42.8 °C (−45 °F) |
b | −42.8 °C (−45 °F) | −40 °C (−40 °F) | |
3 | a | −40 °C (−40 °F) | −37.2 °C (−35 °F) |
b | −37.2 °C (−35 °F) | −34.4 °C (−30 °F) | |
4 | a | −34.4 °C (−30 °F) | −31.7 °C (−25 °F) |
b | −31.7 °C (−25 °F) | −28.9 °C (−20 °F) | |
5 | a | −28.9 °C (−20 °F) | −26.1 °C (−15 °F) |
b | −26.1 °C (−15 °F) | −23.3 °C (−10 °F) | |
6 | a | −23.3 °C (−10 °F) | −20.6 °C (−5 °F) |
b | −20.6 °C (−5 °F) | −17.8 °C (0 °F) | |
7 | a | −17.8 °C (0 °F) | −15 °C (5 °F) |
b | −15 °C (5 °F) | −12.2 °C (10 °F) | |
8 | a | −12.2 °C (10 °F) | −9.4 °C (15 °F) |
b | −9.4 °C (15 °F) | −6.7 °C (20 °F) | |
9 | a | −6.7 °C (20 °F) | −3.9 °C (25 °F) |
b | −3.9 °C (25 °F) | −1.1 °C (30 °F) | |
10 | a | −1.1 °C (30 °F) | +1.7 °C (35 °F) |
b | +1.7 °C (35 °F) | +4.4 °C (40 °F) | |
11 | a | +4.4 °C (40 °F) | +7.2 °C (45 °F) |
b | +7.2 °C (45 °F) | +10 °C (50 °F) | |
12 | a | +10 °C (50 °F) | +12.8 °C (55 °F) |
b | > +12.8 °C (55 °F) |
Çeşitli Avrupa Ülkelerinin Soğuğa Dayanıklılık Endeksleri (USDA)
Avrupa Şehirleri
Bir kısım Avrupa Ülkelerinin Soğuğa Dayanıklılık Endeksleri (Meteorolojik Verilere Göre Düzenlenmiştir) 3 Ekim 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.:
Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü (DMİ) Tarafından Hazırlanan Türkiye Soğuğa Dayanıklılık Haritası
- DMİ'ye Göre Türkiye Soğuğa Dayanıklılık Haritası
Türkiye'de İl Merkezlerinin Soğuğa Dayanıklılık Haritası
Şehir | Bölge | Şehir | Bölge |
---|---|---|---|
Ağrı | 4a | Ardahan, Erzurum | 4b |
Kars, Muş | 5a | Bayburt, Kayseri, Sivas | 6a |
Gümüşhane, Erzincan, Karaman | 6b | Afyon, Aksaray, Bitlis | 7a |
Bolu, Çorum, Eskişehir | 7a | Hakkâri, Iğdır, Kırşehir | 7a |
Konya, Nevşehir, Niğde | 7a | Tunceli, Van, Yozgat | 7a |
Ankara, Çankırı, Elâzığ | 7b | Kastamonu, Kırıkkale, Kütahya | 7b |
Tokat | 7b | Amasya, Batman, Bilecik | 8a |
Burdur, Diyarbakır, Edirne | 8a | Düzce, Isparta, Karabük | 8a |
Kırklareli, Malatya, Uşak | 8a | İstanbul | 8b |
Artvin, Balıkesir, Bartın | 8b | Bursa, Gaziantep, Mardin | 8b |
Siirt, Şırnak, Tekirdağ | 8b | Adıyaman, Çanakkale, Denizli | 9a |
Kocaeli, Kilis, Manisa | 9a | Kahramanmaraş, Muğla, Osmaniye | 9a |
Sakarya, Şanlıurfa, Yalova | 9a | Adana, Aydın, Giresun | 9b |
Hatay, İzmir, Ordu | 9b | Rize, Samsun, Sinop | 9b |
Trabzon, Zonguldak | 9b | Antalya, Mersin | 10a |
- Kuşaklar,alt ve üst değerler USDA Dayanıklılık Alanlarında (USDA Hardiness Zone) kullanılan değerlerdir.
- Yıllık en düşük sıcaklık ölçümlerinin (1975-2006) Uzun yıllar ortalamalarını gösterir.
- Sadece il merkezleri için olup,ilçelerde bölge değerleri farklılık gösterebilir. Örneğin Muğla ili Marmaris ilçesinin USDA değeri Muğla ilinden daha yüksektir.(9b gibi)Buna karşın rakım olarak daha yüksek yerde olan Antalya'nın Elmalı ilçesinin USDA değeri daha düşük olabilir.Lütfen bunun için yukarıdaki Türkiye soğuğa dayanıklılık haritasına bakın.
- İstanbul'un çeşitli kaynaklarda USDA değeri "8b" olarak gösterilirken Devlet Meteoroloji İşleri Genel Müdürlüğü ve bazı yabancı kaynaklarda Avrupa Yakası'nın güneyi "9a",Anadolu Yakası'nın güneyi "9b" Karadenize doğru kuzey kesimleri,yüksek bölgeleri ile Trakya'ya bakan Çatalca gibi ilçeleri "8b" şehrin genel USDA değeri "9a" olarak gösterilmektedir.Bu değer farklılıklarına şehrin geniş ve engebeli bir alana yayılması sebep olmaktadır.
AHS Sıcaklık Değerleri
Amerikan Bahçivanlık Derneği (American Horticultural Society) tarafından USDA Modeline karşı ileri sürülmüş alternatif bir modeldir.Bu modelde 30 derece (86 °F) aşan günler veya bu değere ulaşan günler hesap edilmekte buna göre bitki yetiştirilebilecek alanlar belirtilmektedir.26 Temmuz 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
ABD için AHS Isı sıcaklık haritası için dipnota bakın. 12 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
Bölge | Başlayarak | E kadar |
1 | < 1 | |
2 | 1 | 7 |
3 | 8 | 14 |
4 | 15 | 30 |
5 | 31 | 45 |
6 | 46 | 60 |
7 | 61 | 90 |
8 | 91 | 120 |
9 | 121 | 150 |
10 | 151 | 180 |
11 | 181 | 210 |
12 | >210 |
AHS Isı Değerlerine Göre Avrupa Şehirleri
Şehir | Bölge | Şehir | Bölge | |
---|---|---|---|---|
Amsterdam, Hollanda | 2 | Anvers, Belçika | 2 | |
Belfast, Kuzey İrlanda | 1 | Berlin, Almanya | 3 | |
Bratislava, Slovakya | 4 | Bükreş, Romanya | 6 | |
Cardiff, Galler | 1 | Katanya, İtalya | 8 | |
Kopenhag, Danimarka | 2 | Cork, İrlanda | 1 | |
Derry, Kuzey İrlanda | 1 | Dublin, İrlanda | 1 | |
Düsseldorf, Almanya | 3 | Edinburg, İskoçya | 1 | |
Gdańsk, Polonya | 2 | Galway, İrlanda | 1 | |
Glasgow, İskoçya | 1 | Hamburg, Almanya | 2 | |
Helsinki,Finlandiya | 2 | İstanbul,Türkiye | 6 | |
Kaliningrad, Rusya | 2 | Kiev, Ukrayna | 4 | |
Kraków, Polonya | 4 | Lizbon, Portekiz | 7 | |
Ljubljana, Slovenya | 6 | Londra, İngiltere | 2 | |
Madrid, İspanya | 7 | Malaga, İspanya | 7 | |
Marsilya, Fransa | 7 | Milano, İtalya | 6 | |
Minsk, Beyaz Rusya | 3 | Moskova, Rusya | 2 | |
Münih, Almanya | 3 | Murmansk, Rusya | 1 | |
Lefkoşa, Kıbrıs | 9 | Oslo, Norveç | 1 | |
Oulu, Finlandiya | 1 | Mayorka, İspanya | 8 | |
Paris, Fransa | 3 | Perm, Rusya | 3 | |
Prag, Çek Cumhuriyeti | 3 | Reykjavik, İzlanda | 1 | |
Riga, Litvanya | 2 | Roma, İtalya | 7 | |
Rovaniemi, Finlandiya | 1 | Sankt-Peterburg, Rusya | 2 | |
Saraybosna, Bosna-Hersek | 5 | Santander, İspanya | 3 | |
Simrishamn, İsveç | 1 | Soçi, Rusya | 6 | |
Sofya, Bulgaristan | 6 | Stockholm, İsveç | 2 | |
Strasbourg, Fransa | 4 | Tallinn, Estonya | 2 | |
Tuapse, Rusya | 7 | Tórshavn, Faroe Adaları | 1 | |
Tromso, Norveç | 1 | Trondheim, Norveç | 1 | |
Umea, İsveç | 1 | Viyana, Avusturya | 4 | |
Vilnius, Litvanya | 2 | Vorkuta, Rusya | 1 | |
Varşova, Polonya | 3 | Zürih, İsviçre | 4 |
Dış bağlantılar
- Hardiness Zone maps for several continents7 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Interactive USDA Plant Hardiness Zone Map
- Interactive Google Maps USDA Plant Hardiness Zone Map29 Aralık 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sunset Magazine Garden Climate Zone Map
- American Horticultural Society Heat Zone Map21 Mayıs 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Freeze/Frost data from NOAA
- Data on plant hardiness in Ireland
- Plant Hardiness Data29 Haziran 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (in Canada)
- Selecting the Best Plants for Your Zone