1946 Türkiye genel seçimleri
1946 Türkiye genel seçimleri, 21 Temmuz 1946[1] tarihinde yapılan milletvekili genel seçimleridir. 5 Haziran'da Milletvekili Seçim Yasası değiştirilmiş ve Cumhuriyet tarihinde ilk defa tek dereceli seçim esasında gerçekleştirilmiştir.[2]
| ||||||||||||||||
Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin 465 sandalyesi için Çoğunluk için gereken 233 sandalye | ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
Cumhuriyet Halk Partisi (CHP): 395 sandalye Demokrat Parti (DP): 64 sandalye Bağımsızlar: 6 sandalye | ||||||||||||||||
|
Cumhuriyet Halk Partisi 395, Demokrat Parti 64 ve Bağımsızlar 6 Milletvekilliği kazandı.
Türkiye Cumhuriyeti'nin ilk çok partili genel seçimi olan bu seçim adli denetim dışında, açık oy, gizli sayım ve çoğunluk sistemi esasına göre yapıldı.[3] (açık oy - gizli tasnif)[4] Bu usulsüzlüklerinden dolayı "şaibeli seçim" şeklinde de anılmıştır.[5] Bu genel seçim ile TBMM 8. dönem milletvekilleri seçilmiştir.
Seçimlerde ilk kez aday esaslı blok oy sistemi uygulanmıştır. Bu sistemle beraber her vilayetin bir de seçim çevresi olmaktadır. Her 40 bin yurttaş için bir milletvekili seçilirken, herhangi bir ilin nüfusunun 40 binin altında olması halinde o ile bir milletvekilliği tahsis edilmekteydi. Nüfusu 40 binin üzerindeki iller için milletvekili sayıları ise şöyle belirtilmişti:
- Nüfusu 55.000'e kadar olan iller: 1 milletvekili
- Nüfusu 55.001-95.000 arası: 2 milletvekili
- Nüfusu 95.001-135.000 arası: 3 milletvekili
- Nüfusu 135.001-175.000 arası: 4 milletvekili[6]
Sonuçlar
Parti | Genel Başkan | Oy | % | Sandalye | |
---|---|---|---|---|---|
Cumhuriyet Halk Partisi | İsmet İnönü | Bilinmiyor | Bilinmiyor | 395 | |
Demokrat Parti | Celâl Bayar | Bilinmiyor | Bilinmiyor | 64 | |
Bağımsızlar | Bilinmiyor | Bilinmiyor | 6 | ||
Geçersiz/boş oy | Bilinmiyor | Bilinmiyor | Yok | ||
Toplam | 465 |
Kaynakça
- Nohlen, D, Grotz, F & Hartmann, C (2001) Elections in Asia: A data handbook, Volume I, p248 ISBN 0-19-924958-X
- Emre Kongar (1998), 21. Yüzyılda Türkiye, 38. Baskı, Remzi Kitabevi, İstanbul, ISBN 975-14-0624-2, s. 145.
- Cumhuriyetin 75. Yılı, C. 1, Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık, İstanbul, 1998, ISBN 975-363-969-8, s. 291.
- Sina Akşin, Ana Çizgileriyle Türkiye'nin Yakın Tarihi, İkinci Baskı, İmaj Yayıncılık, Ankara, 1996, ISBN 975-7852-18-X, s. 216.
- A.g.e., s. 291.
- Seçim Sistemi ve Siyasi Partiler Araştırması Ana Rapor Cilt II, TÜSİAD Yayınları, İstanbul, 2001, ISBN 975-8458-28-0 s. 209.