Çobanoğulları Beyliği
Çobanoğulları Beyliği, 1211(?)-1309 yılları arasında Kastamonu ve çevresinde hüküm sürmüş Anadolu Beylikleri'nden biridir.
Çobanoğulları Beyliği | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1211-1309 | |||||||||
| Başkent | Kastamonu (1211-1309) | ||||||||
| Yaygın diller | Türkçe | ||||||||
| Bey | |||||||||
• 1211 | Hüsameddin Çoban | ||||||||
• 1309 | Mahmud Bey | ||||||||
| Tarihçe | |||||||||
• Kuruluşu | 1211 | ||||||||
• Dağılışı | 1309 | ||||||||
| |||||||||
| Türk tarihi |
İlk Çağ
Orta Çağ
Yeni Çağ
Yakın Çağ
|
Tarih
Beyliğin kuruluş tarihi kesin olarak bilinmemektedir. Ancak en erken 1211 yılına ait kayıtlarda Hüsameddin Çoban, Kastamonu Beyi olarak gözükmektedir.[1] I. İzzeddin Keykâvus ve I. Alaeddin Keykubad'ın taht kavgalarından sonra yaptığı barış anlaşması sırasında orada Hüsameddin Çoban da bulunmaktaydı.[2] Aynı şekilde Sultan I. İzzeddin Keykavus'tan sonra tahta çıkan I. Alaeddin Keykubad'ın cülus töreninde, bağlılıklarını arz etmeleri için bütün uç beylerini huzuruna çağırdığında, Konya'ya gelip I. Alaeddin Keykubad'a kıymetli hediyeler sunarak ona tabiiyetini bildiren beyler arasında olan Hüsameddin Çoban Bey de vardı.[3]
1224 yılında Kırım'a sefer düzenleyerek Sudak kentini alan Hüsameddin Çoban, bu kente bir cami yaptırdı ve Kıpçak Hanı ile Rus Knezini taabiyet altına aldı. Kendisi ölünce sonra yerine oğlu Alp Yürek geçti.[4] Alp Yürek'in hükümdarlık dönemi hakkında pek bilgi yoktur.
Alp Yürek ölünce yerine geçen oğlu Muzaffereddin Yavlak Arslan, beyliğini Türkiye Selçukluları ve İlhanlılar'a bağlı olarak sürdürdü. Beyliği esnasında Türkiye Selçukluları siyasetinde önemli bir konumu vardı. II. Mesud'un tahta geçmesine yardım etti; daha sonraları II. Mesud'un ona isyan eden kardeşi Rükneddin Kılıçarslan tarafında 1292'de öldürüldü.[5][6] Yavlak Arslan'ın yerine geçen oğlu Mahmud Bey zamanında Bizans'a akınlar düzenlemiş; en sonunda I. Süleyman Paşa'nın kuvvetleri ile yapılan savaş sonucu 1309 yılında öldürülmüştü. Böylece Kastamonu bölgesi Candaroğulları'nın eline geçti ve Çobanoğulları Beyliği son buldu.[7]
Çobanoğulları Hükümdarları
| Sıra | Bey | Hüküm Süresi | Notlar |
|---|---|---|---|
| 1 | Hüsameddin Çoban | 1211-? | Arslan Yabgu'nun oğlu Kutalmış'ın ileri gelen emirlerinden biri olan Emir Karatekin'in soyundandır.[8] Sudak'ı ele geçirerek Rus Knezini ve Kıpçak Hanını kendine tâbi kıldı. |
| 2 | Alp Yürek | ?-1280 | Hükümdarlığı kısa sürmüştür. Önemli bir olay yaşanmadığı sanılmaktadır. |
| 3 | Muzaffereddin Yavlak Arslan | 1280-1292 | Selçuklu taht kavgalarına müdahil oluşuyla tanınır. |
| 4 | Çobanoğlu Mahmud Bey | 1292-1309 | 4. ve son hükümdardır. Candaroğlu Süleyman Bey tarafından öldürülmüştür. |
Kaynakça
Özel
- Yücel, Yaşar. "Çobanoğulları". TDV İslâm Ansiklopedisi. 8. (1993 bas.). Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 354-355. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- Yücel, Yaşar. (1989). a.g.e, syf. 37.
- Ersan, Mehmet; Alican, Mustafa. (2014). a.g.e, syf. 84.
- A. C. S. Peacock, "The Saliūq Campaign against the Crimea and the Expansionist Policy of the Early Reign of'Alā' al-Dīn Kayqubād" 6 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Journal of the Royal Asiatic Society, Third Series, 16 (2006), p. 140
- Yakupoğlu, Cevdet. (2020). a.g.m, syf. 124.
- Stanford Shaw, History of the Ottoman Empire and Modern Turkey (Cambridge: University Press, 1976), vol. 1 p. 12
- Ersan, Mehmet; Alican, Mustafa. (2014). a.g.e, syf. 88.
- Ersan, Mehmet; Alican, Mustafa. (2014). a.g.e, syf. 83.
Genel
- Yücel, Yaşar (1980). Anadolu Beylikleri Hakkında Araştırmalar I: Çoban-Oğulları Beyliği, Çandar-Oğulları Beyliği, Melikü’l-Ebsar’a göre Anadolu beylikleri (1988 bas.). Türk Tarih Kurumu Yayınları. ISBN 9789751600806. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- Ersan, Mehmet; Alican, Mustafa (2014). Türklerin Kayıp Yüzyılı: Beylikler Devri Türkiye Tarihi. ISBN 9786050817829. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2020.
- Yakupoğlu, Cevdet (2020). "Osmanlı Beyliği'nin Kuruluşunda Çobanoğulları Beyliği'nin Rolü". Eriş, Metin (Edl.). Boydan Devvlete Osmanlı: Söğüt'ten İstanbul'a. Boğaziçi Yayınları A.Ş. ss. 116-130. Erişim tarihi: 15 Aralık 2020.
Dış bağlantılar
- Yücel, Yaşar (1965). "Çobanoğulları Beyliği". Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Dergisi. 4 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
- "Cide'nin 735 yıllık fetihnamesi İran'da bulundu". Anadolu Ajansı. 2019. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Temmuz 2020.
