Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa

Benderli Mehmed Selim Sırrı Paşa (1771-1829) II. Mahmud saltanatında 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828 tarihleri arasında dört yıl bir ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Benderli Mehmet Selim Sırrı Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828
Hükümdar	II. Mahmud
Yerine geldiği	Mehmed Said Galip Paşa
Yerine gelen	Topal İzzet Mehmed Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum	1771 Bender
Ölüm	1829 (57-58 yaşlarında) Şam, Suriye

Hayatı

1771 yılında Bender’de doğmuştur. Hotin'li Kapıcıbaşı Mustafa Ağa'nın oğlu olduğundan Hotinli diye de bilinir. Mehmet Selim Sırrı Paşa devlet kapısında kapıcıbaşılık, bostancıbaşılık gibi çeşitli görevlerde bulundu.

1819’da vezirlik rütbesiyle Silistre Beylerbeyliğine atandı. Eylül 1824'te Mehmed Said Galip Paşa’nın yerine sadrazamlığa getirildi. II. Mahmud, Yeniçeri Ocağı'nda bir şekilde kendine yakın adamlan başa getirerek güç kazandıktan sonra yeniçerilerle ilgili düşüncelerini gerçekleştirmeyi başaracak güçlü bir sadrazam gerekiyordu. Padişah, o sıradaki sadrazam Galip Paşa'ya düşüncelerini açtığında, Paşa, kendisinin bu işte başarılı olamayacağını, cesur, gözü pek bir sadrazamın örneğin Benderli Selim Paşa'nın başarılı olabileceğini söylemiştir. Böylece Selim Paşa 1824 Eylül'ünde(1240 Muharremi) sadrazam olmuştur. Selim Paşa, yeniçeri ortalarından muallem (eğitim eri) yazılması ve bunların batı yöntemleriyle eğitilip Eşkinci (sefere katılan yeniçeri) yetiştirilmesini benimsetmiştir. Avrupa tarzında üniforma giydirilen yeni ordu, 11 Haziran 1826'da eğitime başladı. Bundan 3 gün sonra yeniçeriler bu uygulamaya karşı çıkarak ayaklandılar ve kazanlarını Etmeydanı'na çıkararak gösterilere başladılar (14 Haziran 1826). Ulemayı yanına alan II. Mahmud, Sancak-ı Şerif'i çıkararak halkı yeniçerilere karşı savaşmaya çağırdı. Yeniçeri Ocağı dışındaki bütün ocaklar, padişaha sadakatlerini bildirdiler. Aksaray'daki Etmeydanı'nda bulunan yeniçeri kışlaları top ateşine tutuldu. 6.000'den fazla yeniçeri öldürüldü. 20.000 civarında isyancı da tutuklandı. Osmanlı tarihinde Vaka-i Hayriye olarak bilinen bu olaylar sırasında ayaklanan yeniçerileri sert biçimde bastıran Sadrazam Mehmed Selim Sırrı Paşa büyük bir rol almıştır. 18 Haziran 1826’da bir fermanla Yeniçeri ocağı kaldırılarak, yerine Asakir-i Mansure-i Muhammediye'nin kurulacağı duyuruldu.

Mehmed Selim Sırrı Paşa, bu yeni orduyu örgütleme çalışmalarını başlattıysa da 1828-1829 Osmanlı-Rus Savaşı'nda başarısızlığa uğraması ve Varna’nın Ruslar’ın eline geçmesi üzerine 26 Ekim 1828 günü sadrazamlık görevinden görevinden azledilmiştir.

Azline müteakip, önce Gelibolu sürgüne gönderildi . Sonra da ardından Sofya’ya sürüldü. 1830’da bağışlanarak Halep Beylerbeyliğine atandı. 1831 yılında Şam Beylerbeyliği görevine getirildi ve bu görevi sırasında, Aralık 1831 tarihinde Mısır Valisi Kavalalı Mehmet Ali Paşa 'nın tertibi ile ayaklanan ahali, Mehmed Selim Sırrı Paşa'nın konağına hücum ederek yakmış ve bu yangın sırasında Selim Paşa da yanarak şehid olmuştu.

Eserleri

Ailesinin, Üsküdar'da Büyük Selim Paşa Caddesi ile Gündoğumu Caddesi'nin birleştiği yerde ve yüksek bir set üzerinde bulunan mezarlığına Selim Paşa adına kalın, silindir şeklinde mermer bir hatıra taşı dikilmiştir.

Cumhuriyet döneminde İstanbul'da bulunan Bigados kasabasına onun adından esinlenerek Selim Paşa ismi verilmiştir.

Mehmed Selim Sırrı Paşa, Silistre Beylerbeyliği görevi sonunda İstanbul'a dönerken Bigados'a uğramış, çok beğendiği bu belde ile daha sonra sadrazamlığı döneminde de ilgilenerek bir takım imar faaliyetlerinde bulunmuştur. O dönemden kalan bir çeşmenin kitabesinde 1828 yılında Selim Sırrı Paşa tarafından yaptırıldığı belirtilmektedir.

Kaynakça

Dış bağlantılar

• Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
• Buz, Ayhan, (2009) Osmanlı Sadrazamları, İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5.

Siyasi görevi
Önce gelen: Mehmed Said Galip Paşa	Osmanlı Sadrazamı 14 Eylül 1824 - 24 Ekim 1828	Sonra gelen: Topal İzzet Mehmed Paşa