Hacı Salih Paşa

Hacı Salih Paşa veya İzmirli Salih Paşa (d. ?, İzmir - ö. Aralık 1828, Adana[1]), II. Mahmud saltanatında, Benderli Ali Paşa'nın azlinden sonra, 30 Nisan 1821 - 10 Nisan 1822 tarihleri arasında bir yıl altı ay on gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hacı Salih Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
30 Nisan 1821 - 10 Nisan 1822
Hükümdar II. Mahmud
Yerine geldiği Benderli Ali Paşa
Yerine gelen Deli Abdullah Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum İzmir, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm Aralık 1928
Adana, Osmanlı İmparatorluğu

Hayatı

Hacı Salih Paşa, gayrimüslim bir aileye mensup olarak tahminen 1770'lerde İzmir'de doğdu.[1][2] İstanbul'a gelip Müslüman oldu ve 1813'te kapıcıbaşılık rütbesi ile göreve başladı. Ardından arpa emini ve sonra da Baruthane nazırı oldu. 1820'de ortaya çıkan Rum isyanlarını incelemesi için görevlendirildi.[3] Benderli Ali Paşa'ya 26 Mart 1821'de sadrazamlık görevi verildiği zaman Çıldır'da bulunmaktaydı. Onun İstanbul'a erişip mühür-ü humayunu almasına kadar Hacı Salih Paşa'ya vezir unvanı da verilerek 29 Mart 1821'de Sadâret kaymakamı ve Çirmen mutasarrıfı oldu. Benderli Ali Paşa İstanbul'a erişip mühür-ü humayunu teslim aldıktan dokuz gün sonra azledildi. 30 Nisan 1821'de Hacı Salih Paşa sadrazamlığa getirildi.[2][3][4]

II. Mahmud döneminin birçok sadrazamına göre oldukça uzun sayılabilecek bir süre sadrazamlık yapan Salih Paşa, dönemin güçlü şahsiyeti Halet Efendi’nin gölgesinde kalarak Rum ayaklanması ve Tepedelenli Ali Paşa Ayaklanması gibi devletin zaafını su yüzüne çıkaran gelişmeler sırasında devleti tam anlamıyla yönetmekten uzak kaldı. Halet Efendi'nin Salih Paşa'nın sadrazamlığının azlini istemesi üzerine Halet Efendi'nin gizli bir fesad çıkarmasından çekinen II. Mahmud onun bu isteğini kabul etmiş ve Salih Paşa'yı azletmiştir.[5] 11 Kasım 1822 günü Sadrazam Salih Paşa azledilerek Balıkhane'ye gönderildiğinde, II. Mahmud, Salih Paşa'ya haber göndererek kendisine hiçbir kızgınlığının olmadığını ve mallarının müsadere edilmeyeceğini bildirmiştir.[6]

Hacı Salih Paşa'nın sadareti sırasında şu önemli dış olaylar meydan gelmiştir:

Sadrazamlığı sırasında Halet Efendi ile çetin çatışmaya girişti. 22 Ekim 1822'de Halet Efendi'nin kışkırttığı yeniçerilerin isteği üzerine sadrazamlıktan azledildi.[3]

1823 senesi başlarında Anadolu valisi olup aynı sene Mart ayı sonlarında Şam valiliğine gitti.[7] Ardından hac emini olarak Hicaz'a gitti. Hicaz dönüşü Ocak 1824'te Kars ve Beyazid sancak beyleri; 1825'te Kayseri ve Bozok sancak beyleri ve 1828'de ikinci kez Şam valiliği görevlerine getirildi.[2] Kasım 1828'de Şam valiliğinden azledilen Salih Paşa[8] Konya'da ikamet etmek üzere Şam'dan hareket ederek Kasım 1828 ortalarında Adana'ya geldi. Adana'ya gelişinin ertesi günü hastalanarak yatağa düştüğü ve birkaç gün zarfında vefat ettiği belirtilmektedir.[9]

Eserleri

Safranbolu'da Hacı Salih Paşa tarafından yaptırıp, restore edildikten sonra günümüze kadar gelen, "Hacı Salih Paşa Konağı" vardır. Hacı Salih Paşa'nın İstanbul Sarıyer'de yaptırmış olduğu "Hacı Salih Paşa Çeşmesi"; 1818'de Safranboluda yaptırmış olduğu bildirilen "Salih Paşa Çeşmesi" ve İzmir'de Kemeraltı'nda Alı Paşa Meydanı'nda 1828'de yaptırttığı bilinen "Hacı Salih Paşa Şadırvanı" bulunmaktadır.

Kaynakça
  1. "Bir Mühtedî Sadrazam:İzmirli Salih Paşa (-- -1828)". 24 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020.
  2. Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.3 s.213-214
  3. Kavas, Ahmet. (Hacı, İzmirli)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.495 ISBN 975-08-0072-9
  4. Mehmed Süreyya, Sicill-i Osmanî, c, 5, s, 1473, 1474
  5. Süheyla Yenidünya, a.g.t., s.255.
  6. Midhat Sertoğlu, a.g.e., Cilt 5, s. 2939.
  7. Uzunçarşılı, İ.H. Kütahya Şehri, İstanbul Devlet Matbaası, 1932, s, 173
  8. Osmanlı Sadrazamları, s.320.
  9. Adana müteselliminin sadârete yazdığı mektubun tarihi 23 Aralık 1828'dir.

Dış bağlantılar
  • Danışmend, İsmail Hâmi (1971) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi, say.72
  • Kavas, Ahmet. (Hacı, İzmirli)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.495 ISBN 975-08-0072-9
  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.3 s.213-214
Siyasi görevi
Önce gelen:
Benderli Ali Paşa
Osmanlı Sadrazamı
30 Nisan 1821 - 10 Nisan 1822		 Sonra gelen:
Deli Abdullah Paşa
Askerî görevi
Önce gelen:
Hacı Mehmed Paşa		 Kaptan-ı Derya
1806 - 1807		 Sonra gelen:
Seydi Ali Paşa
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.