Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa

Şehla Ahmet Paşa (lakapları Foçalı, Kör, Yekçeşm) (d. ? Foça - ö. Şubat 1753, Halep) I. Mahmud saltanatında, 23 Haziran 1740 - 21 Nisan 1742 tarihleri arasında bir yıl dokuz ay yirmi sekiz gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Nişancı Şehla Hacı Ahmed Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
23 Haziran 1740 - 21 Nisan 1742
Hükümdar I. Mahmud
Yerine geldiği Hacı İvaz Mehmed Paşa
Yerine gelen Hekimoğlu Ali Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum Foça
Ölüm Şubat 1753
Halep

Hayatı

Foça doğumludur.[1] Babasının adı Ca'fer Ağa'dır. İlk görevi olarak Cidde valisi olan amcası "Alâiyeli Hacı Ebûbekir Paşa"'nın kethüdalığını yapması idi. Ardından kapıcıbaşı, kapılar kethüdası ve çavuşbaşı olarak görevler yaptı. Aralık 1737'de sedaret kethüdası oldu. 14 Mart 1738'de vezirlik verilerek sedaret kaymakamlığı görevinde bulundu. Ekim 1737'de Aydın mutasarrifi yapıldı. Mart 1739'da İstanbul'a gelip rikap-ı humayun kaymakamı oldu. Ardından Kasım 1739'da nişancı görevine getirildi.[2]

22 Haziran 1740'ta Sultan I. Mahmut'un kendine yanlış haber verdiği için Sadrazam Hacı İvaz Mehmet Paşa'yi görevinden azledilmesi üzerine sadrazamlığa getirildi. Bir yıl 9 ay süren sadrazamlığı sırasında daha çok dışişleri ile ilgili olaylar oldu. Ağustos ayından itibaren beş hafta boyunca elçilere birbiri arkasından şölen düzenlendi. 26 Aralık'ta Sadrazamn Ramazan Bayramı nedeniyle Paşakapısı'nda padişaha çok tantanalı bir ziyafet verdi. Divan-ı Hümayın baştercümanı İskerletzade Aleksandr Efendi ile yabancı elçilerin arasında gizli ilşkiler olduğu öğrenilip bu kişi idam edildı ve reisülkitab Kastamonu'ya sürgün edildi. Mart 1741'de gelen Nadir Şah elçisi gayet güzel hediyeler getirmekle beraber verilen ziyafette ve sonradan muzakerelerde ilişkilerin barış içinde düzeltilmesinin imkânsız ortaya çıktı. Gelen İran hediyeleri arasında bulunan filler Boğaz üzerinden İstanbul'a büyük sorunlar yaşanarak geçirilebildi. İran'ın istediği Caferilik'in "beşinci mezhep" olarak kabul edilmesi ve bunun Kabbe'de yansıtılması büyük tartışmalar yarattı ve İran'a gönderilen bir ulema heyeti de başarılı olamadı. Yeni olarak İran tahtını eline geçiren Nadir Şah "Bu mezhep kabul olmadan barış olmaz" yanıtı ile isteklerinde ısrar etti. Sultan önünde bu konu üzerinde uzun görüşmeler yapıldı.[3] Sadrazam'ın bu çeşit konulara pek az bilgisi ve anlayışı olduğu ortaya çıktı. Sadrazam'ın diğer şahsi zayıflıkları da söylentilere konu oldu. 21 Nisan 1742'de Șehla Ahmet Paşa sadrazamlıktan azledildi ve daha bilgili ve çok daha dürüst olan Hekimoğlu Ali Paşa sadrazamlığa getirildi.[2]

Şehla Ahmet Paşa'nın devlet işlerine doğru dürüst bakmayıp şahsi çıkarlarını düşünmesi nedeniyle azledilmesiyle mallarının devletçe müsadere edilip kendinin de idam edilmesi beklenmekteydi. Fakat yeni sadrazam Hekimoğlu Ali Paşa'nın gayet affedici tutum ve davranışıyla Şehal Ahmnet Paşa Rodos'a sürgüne gönderildi.[2]

1743'te affedildi ve Rakka valisi yapıldı. Sonra azledilip aynı sene Sayda valisi oldu. Sonra sırayla Şubat 1744'te Kars seraskeri, aynı yıl Aralık'ta Halep valisi; Nisan 1745'te Anadolu valisi; aynı yıl ikinci kez Kars seraskeri; Aralık'ta ikinci kez Halep valisi, Kasım'da Kandiye valisi, ardınada üçüncü kez Halep valisi; Haziran 1747'de Diyarbakır valisi ve aynı yıl Aralık'ta Bağdat valisi oldu. Bu valilikten 1748'de istifa etti. Ama çok geçmeden İçel mutasarrifi; 12 Eylül 1748'de Mısır valisi; Nisan 1750'de Adana valisi; Temmuz 1752'de dördüncü kez Halep valisi görevlerine getirildi.[2]

Şubat 1753'te Halep valisi görevinde iken Halep'te ölmüştür.

Değerlendirme

Sicill-i Osmani'de şöyle değerlendirilir:[1]

Maarifperverse de hırs, kıskançlık ve rüşvet ile meşhurdur.

Osmanlılar Ansiklopisi'nde sadrazamlıktan azledilmesi nedenleri açıklamalarında şöyle bir değerlendirme yapmaktadır:[2]

Hudut işlerine bakmıyarak tahkimatı ihmal etmesi, irtikap ve irtişası, mal biriktirerek şahsi garezi olanlarla uğraşması, devlet işlerine bakmaması

Eserleri

Ayakapısı'ndaki Ahmed Çelebi Mescidi'ni ve Üsküdar'daki Bandırma Tekkesi ve sebilini yenileştirmiştir.

Kaynakça
  1. Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-333-0383 C.I s.253
  2. Topaloğlu, Aydın "Ahmed Paşa (Hacı, Foçalı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.145 ISBN 975-08-0072-9
  3. Sakaoğlu, Necdet (1999) , Bu Mülkün Sultanları, İstanbul:Oğlak Yayınları s. 336-337

Dış bağlantılar
  • Buz, Ayhan (2009) "Osmanlı Sadrazamları", İstanbul: Neden Kitap, ISBN 978-975-254-278-5
  • Danışmend, İsmail Hâmi (1971),Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul: Türkiye Yayınevi.
  • Uzunçarsılı, İsmail Hakkı (1956) Osmanlı Tarihi İV. Cilt 1. Kısım Karlofça Antlaşmasından XVİİİ. Yüzyılın Sonuna Kadar, (6. Baskı 2007), Ankara:Türk Tarih Kurumu ISBN 975-16-0015-4
  • Topaloğlu, Aydın "Ahmed Paşa (Hacı, Foçalı)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.1 s.145 ISBN 975-08-0072-9
  • Mehmed Süreyya (haz. Nuri Akbayar) (1996), Sicill-i Osmani, İstanbul:Tarih Vakfı Yurt Yayınları ISBN 975-33-3038-3 C.I s.253
Siyasi görevi
Önce gelen:
Hacı İvaz Mehmed Paşa
Osmanlı Sadrazamı
23 Haziran 1740 - 21 Nisan 1742		 Sonra gelen:
Hekimoğlu Ali Paşa
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.