Melek Mehmed Paşa

Damat Melek Mehmed Paşa, (d. 1719 - ö. 1802 İstanbul) Kaptan-ı Derya; çeşitli eyaletlerde valilik ve muhafızlık görevlerinde bulunmuş ve III. Selim saltanatında 4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794 tarihleri arasında iki yıl beş ay on altı gün sadrazamlik yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Damat Melek Mehmed Paşa
Osmanlı Sadrazamı
Görev süresi
4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794
Hükümdar III. Selim
Yerine geldiği Koca Yusuf Paşa
Yerine gelen Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa
Kişisel bilgiler
Doğum 1719
Ölüm 1802 (82-83 yaşlarında)
İstanbul

Hayatı

Doğum tarihi olasılıkla 1719'dur.[1] Babası 1714 ile 1718-1721 dönemlerinde iki kez kaptan-ı deryalık yapmış olan İzmirli Süleyman Paşa'dır. "Melek" lakabını yakışıklı, halim selim tabiatlı olmasından almıştır. İİİ. Ahmet'in kızlarından Zeynep Aşıma Hanım ile evelnmesi ile damnad-ı şehriyarı olması dolayışla "Damad" olarak anılmıştır.

Babası kaptan-ı derya iken bulunduğu Taman'da derya beyi olarak göreve başladı. Sonra İstanbul'a geldikten sonra tersane kethudalığı yaptı. Sonra beylerbeyi rütbesi ile ilk kez kaptan-ı derya görevine getirildi. 1763'te bu görevden azledildi. Önce Vidin muhafizligi; ve ardından sıra ile 1764'te Belgrad muhafızlığı; Anadolu Beylerbeyliği; sedarat kaymakamlığı; Aydın valiliği ve 1765'te Rumeli beylerbeyliği görevleri verildi. 1766'da 2. kez kaptan-ı derya görevine tayin edildi.

1768'de yine sedaret kaymakamı görevine getirildi. 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı'nda sadrazam ve serdar-ı ekrem olan Yağlıkçızade Mehmed Emin Paşa (1768-1769), Moldovancı Ali Paşa (1769), İvazzade Halil Paşa (1769-1770), Silahdar Mehmed Paşa (1770-1771) ve Muhsinzade Mehmed Paşa (1771-1774) ordunun başında cephede bulunmaktayken Melek Mehmet Paşa 6 yıl süreyle İstanbul'da sedaret kaymakamı görevi yaptı. 1774'te yeni padişah olan I. Abdülhamit'in tahta geçmesi ve savaşın Küçük Kaynarca Antlaşması ile sona ermesi ile bu görevden ayrıldı.

Vezir payesi de geri alınarak Şubat 1774'te Cezayirli Gazi Hasan Paşa yerine 3. kez kaptan-ı derya görevi verildi. Bu görevden Temmuz 1774'te azledildi ve taşraya gönderildi.

1779 ve 1783'te iki kez Mora muhasallığı; 1780'de Mısır valiliği; 1783'te tekrar Vidin miuhafızlığı yaptı. Sonra yine rikap kaymakamlığına getirildi. Sonra Kandiye Muhafızlığı görevine gitti.

III. Selim'in 1789'da başlayan padişahlık dönemi sırasında 4 Mayıs 1792'de 73 yaşında olmasına rağmen Kandiye muhafızlığından alınarak Istanbul'da sadrazamlığa getirildi. Onun bu göreve getirilmesine de baş neden 1768-1774 Osmanlı-Rus Savaşı döneminde Sadrazamlar cephede iken 6 yıl sedaret kaymakamlığı yapmakta iken halk arasında temiz, dürüst, ahlaklı birisi olarak tanınması dolayısıyla bu görevde üstün başarılı olmasıydı. III. Selim dönemeinin ıslahat faaliyetlerinin büyük bir kısmı Melek Mehmet Paşa'nın sedaret döneminde uygulanmaüya başlandı. Fakat gittikçe yüksek yaşını göstermeye başlamıştı. Bu nedenle iki yıl beş ay on altı gün sedaretten sonra 19 Ekim 1794'te istifa etti.

Sadrazamların azlinden sonra sürgüne gönderilmeleri adet olmuştu. Ama bu gelenek Melek Mehmed Paşa için uygulanmadı. Ortaköy'de bulunan sahil yalısında emekli olarak yaşamaya izin verildi. İstifasından 8 yıl sonra 83 yaşında iken 1802'de yalısında öldü. Eşi Zeyneb Sultan'ın Soğukçeşme'de yaptırdığı türbeye eşinin yanına gömüldü.

Kaynakça
  1. Kayaş, Ahmet, "Mehmed Paşa (Melek, Damat)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.163 ISBN 975-08-0072-9

Dış bağlantılar
  • Danışmend, İsmail Hâmi, (1961) Osmanlı Devlet Erkâni, İstanbul:Türkiye Yayınevi.
  • Kayas, Ahmet, "Mehmed Paşa (Melek, Damat)" (1999) Yaşamları ve Yapıtlarıyla Osmanlılar Ansiklopedisi, İstanbul:Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık A.Ş. C.2 s.163 ISBN 975-08-0072-9
Siyasi görevi
Önce gelen:
Koca Yusuf Paşa
Osmanlı Sadrazamı
4 Mayıs 1792 - 19 Ekim 1794		 Sonra gelen:
Safranbolulu İzzet Mehmed Paşa
Askerî görevi
Önce gelen:
Cezayirli Gazi Hasan Paşa		 Kaptan-ı Derya
24 Şubat 1774 - Temmuz 1774		 Sonra gelen:
Cezayirli Gazi Hasan Paşa
Önce gelen:
Tosun Mehmed Paşa		 Kaptan-ı Derya
1766 - 1768		 Sonra gelen:
Eğribozlu İbrahim Paşa
Önce gelen:
Karabağlı Süleyman Paşa		 Kaptan-ı Derya
1762 - Aralık 1763		 Sonra gelen:
Nişli Mehmed Paşa
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.