Türkiye'de Hristiyanlık
Hristiyanlığın, Pavlus'un, Timoteos'un, Nikolaos'un, Polikarp'ın ve daha birçok kişinin olduğu çok sayıda Hristiyan havari ve azizlerin doğduğu yer olan Anadolu'da ve bir kısmı Türkiye sınırlarında kalan Ermeni Yaylası'nda uzun bir geçmişi vardır.
| Toplam nüfus | |
|---|---|
| 200.000-320.000 kişi (tahmini) | |
| Dinler | |
| Hristiyanlık (Katolik Kilisesi, Doğu Ortodoks Kilisesi, Oryantal Ortodoksluk, Antakya Rum Ortodoks Patrikhanesi, Süryani Ortodoks Kilisesi, Protestanlık) | |
| Diller | |
| Yunanca, Koini Yunancası, Türkçe, Ermenice, Süryanice, Arapça, İngilizce |
Türkiye'de din  |
|---|
| Türkiye'de laiklik |
|
|
Küçük dinler
|
| Türkiye'de dinsizlik |
Türkiye'de Hristiyanların oranı 1914'te %25-20 iken 1927'de %5-3'e geriledi ve bugün %0,4-0,3 arasında değişmektedir[1]. Bunun nedeni, I. Dünya Savaşı sırasında Süryani ve Ermenilerin zorunlu göçleri ve bu topluluklara karşı işlenen şiddet olayları, Yunanistan ile Türkiye arasındaki nüfus mübadelesi[2] ve Hristiyanların göç etmesi gibi ülkenin demografik yapısında önemli ölçüde değişikliğe yol açan olaylardan kaynaklanıyordu.
Bugün, yaklaşık 80.000 Oryantal Ortodoks,[3] 35.000 Katolik,[4] 18.000 Antakya Rum Ortodoks,[5] 5.000 Rum Ortodoks[3] ve 8.000 Protestan, çoğunlukla etnik Türk olmak üzere, Türkiye'nin nüfusunun %0,2'sinden azını temsil eden 160.000'den fazla kişinin oluşturduğu farklı Hristiyan mezhepler bulunmaktadır. Ayrıca Rum Ortodoks veya Süryani Ortodoks Kilisesi'ni takip eden küçük bir etnik Ortodoks-Hristiyan Türk (çoğunlukla İstanbul'da veya İzmir'de yaşayan) grup vardır. Çoğu kez etnik Rumlarla karıştırılırlar. Bazılarının aslında bir Rum geçmişi olmasına rağmen, bu nüfus içinde tarihte İslam'a hiç girmemiş etnik Türkler vardır.[6] Hâlen Türkiye'de ibadete açık olan 398 kilise bulunur.[7] Doğu Ortodoks Kilisesi'nin merkezi 4. yüzyıldan beri İstanbul olmuştur.[8][9]
Türkiye'deki kiliselerin durumu
Anglikan kiliseleri
| Kilise adı | Resim | Durum |
|---|---|---|
| Kırım Kilisesi, İstanbul |  |
Aktif |
| İzmir St. Jean Evangelist Anglikan Kilisesi, İzmir |  |
Aktif |
Ermeni kiliseleri
| Kilise adı | Resim | Durum |
|---|---|---|
| Yerevman Surp Haç Ermeni Kilisesi (Kuruçeşme, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Hıreşdagabed Ermeni Kilisesi (Balat, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Nişan Ermeni Kilisesi (Kartal, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Haç Ermeni Kilisesi (Üsküdar, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Hripsimyants Ermeni Kilisesi (Büyükdere, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi (Bakırköy, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi(Beşiktaş, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi (Eyüp, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi (Ortaköy, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Asdvadzadzin Ermeni Kilisesi (Yeniköy, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Harutyun Ermeni Kilisesi (Kumkapı, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Harutyun Ermeni Kilisesi (Taksim, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Yerits Mangants Ermeni Kilisesi (Boyacıköy, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Yerrortutyun Ermeni Kilisesi (Galatasaray, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi (Narlıkapı, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Yeğya Ermeni Kilisesi (Eyüp, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Garabet Ermeni Kilisesi (Üsküdar, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Hovhannes Ermeni Kilisesi (Gedikpaşa, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Kevork Ermeni Kilisesi (Samatya, Istanbul) | Bilinmiyor | |
| Galata Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi(Galata, Istanbul) | Aktif | |
| Surp Krikor Lusaroviç Ermeni Kilisesi (Kuzguncuk, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Kilisesi (Karaköy, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Kilisesi (Kınalıada, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Hagop Ermeni Kilisesi (Altımermer, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Nigoğayos Ermeni Kilisesi (Beykoz, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Nigoğayos Ermeni Kilisesi (Topkapı, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Santuht Ermeni Kilisesi (Rumelihisarı, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Pırgiç Ermeni Kilisesi (Yedikule, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Sarkis Anıt Mezar Şapeli (Balıklı, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Istepanos Ermeni Kilisesi (Karaköy, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Istepanos Ermeni Kilisesi (Yeşilköy, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Takavor Ermeni Kilisesi (Kadıköy, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Tateos Partoğomeos Ermeni Kilisesi (Yenikapı, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Vartanants Ermeni Kilisesi (Feriköy, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Yergodasan Arakelots Ermeni Kilisesi (Kandilli, İstanbul) | Aktif | |
| Surp Karasun Manuk Ermeni Kilisesi (Iskenderun, Hatay) | Aktif | |
| Surp Kevork Ermeni Kilisesi (Derik, Mardin) | Aktif | |
| Surp Krikor Lusavoriç Ermeni Kilisesi (Kayseri) | Yılda bir veya iki kere açılıyor | |
| Surp Krikor Lusavoriç Kilisesi (Kırıkhan, Hatay) | Aktif | |
| Surp Giragos Ermeni Kilisesi | _(3).JPG.webp) |
Kapatıldı - Türkiye tarafından el konuldu |
| Ani Katedrali |  |
1319 depreminde terk edildi |
| Kars Katedrali |  |
Camiye dönüştürüldü |
| Mıren Katedrali |  |
Yıkıntı |
| Kutsal Havariler Manastırı | .png.webp) |
Yıkıntı |
| Horomos Manastırı |  |
Yıkıntı |
| Garmravank (Vaspurakan) | .JPG.webp) |
Yıkıntı |
| Kaymaklı Manastırı | Yıkıntı | |
| Beşkilise | Yıkıntı | |
| Gıduts Manastırı |  |
Terk edildi |
| Yedi Kilise |  |
Yıkıntı, koruma altında |
| Naregavank |  |
Yok edildi, yerine cami inşa edildi |
| Aziz Bartalmay Manastırı | Yıkıntı | |
| Surp Garabet Manastırı | Yok edildi, bölgeye bir köy inşa edildi | |
| Surp Marine Kilisesi | Yıkıntı | |
| Aziz Stepanos Kilisesi | Yok edildi | |
| Tekor Bazilikası |  |
Yok edildi |
| Hatay Surp Asdvadzadzin Kilisesi, Vakıflı |  |
Aktif |
Rum/Bizans kiliseleri
| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| Ayios Andreas en te Krisei Manastırı |  |
Camiye çevrilmiş |
| Kariye Kilisesi |  |
Müze; Danıştay kararıyla cami statüsüne çevrildi, ancak henüz camiye dönüşütürülmedi |
| Pantokrator Manastırı Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Pantepoptes Manastırı Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Antiochos Sarayı | Yıkıntı | |
| Pharos Meryem Ana Kilisesi | Yıkıntı | |
| Azize Gastria Manastırı |  |
Camiye çevrilmiş |
| Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi |  |
Aktif |
| Aya İrini |  |
Müze |
| Ayasofya |  |
Camiye dönüştürüldü, sonrasında müze oldu, sonra tekrar camiye dönüştürüldü |
| Havariyyun Kilisesi | Yıkıldı ve üzerine Fatih Camii inşa edildi | |
| Lips Manastırı Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Stoudios Manastırı | _Monastery.jpg.webp) |
Yıkıntı; camiye çevrileceği nedeniyle ziyaretçilere kapalı |
| Hagios İoannes en te Trullo Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Blachernae Meryem Ana Kilisesi (İstanbul) |  |
Aktif |
| Kanlı Kilise |  |
Aktif |
| Myrelaion Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Aziz Nikolas Katolik Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Pammakaristos Manastırı |  |
Camiye çevrilmiş |
| Aya Sergios ve Bachos Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Sveti Stefan Kilisesi |  |
Aktif |
| İstanbul, Feriköy'deki Aziz Demetrius Kilisesi | Aktif | |
| Kristos Pantepoptes Kilisesi |  |
Camiye çevrilmiş |
| Vefa Kilise Camii |  |
Camiye çevrilmiş |
| Ayia Theodosia |  |
Camiye çevrilmiş |
| Azize Theotokos Kyriotissa |  |
Camiye çevrilmiş |
| Kuştul Manastırı | Yıkıntı | |
| Sümela Manastırı |  |
Müze |
| Meryem Ana Evi |  |
Müze |
| Meryem Ana Türk Ortodoks Kilisesi |  |
Aktif |
| Aziz Nikolas Kilisesi (Noel Baba) (Demre) | Yıkıntı, müze |
Katolik kiliseleri
| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| İstanbul Saint Esprit Kilisesi |  |
Aktif |
| St. Antuan Katolik Kilisesi, İstanbul |  |
Aktif |
| Azize Tereza Kilisesi - Ankara |  |
Aktif |
| Duyuru Katedrali, İskenderun | Aktif | |
| Sent Antuan Latin Katolik Kilisesi, Mersin | .jpg.webp) |
Aktif |
| Aziz John Katedrali, İzmir | %252C_Izmir.JPG.webp) |
Aktif |
| Saint Pierre Kilisesi |  |
Müze |
| San Domenico Kilisesi, İstanbul |  |
Camiye çevrilmiş |
| Saint Peter ve Saint Paul Kilisesi |  |
Aktif |
Gürcü kiliseleri
| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| Bomonti Gürcü Katolik Kilisesi |  |
Aktif |
| Oşki ("Öşki Manastırı"/"Öşk Vank''/''Çamlıyamaç") |  |
Terkedilmiş |
| Hahuli Manastırı (''Haho''/''Bağbaşı'') |  |
Camiye çevrilmiş |
| Doliskana Manastırı (''Dolishane''/''Hamamlıköy'') |  |
Camiye çevrilmiş |
| Bana Katedrali (''Penek'') |  |
Yıkıntı |
| Tbeti Manastırı (''Cevizli'') |  |
Yıkıntı |
| eski Gürcü Kilisesi, Ani |  |
Yıkıntı |
| İşhani Manastırı |  |
Koruma altında |
| Parhali Manastırı (''Barhal''/''Altıparmak'') |  |
Camiye çevrilmiş |
| Handzta Manastırı | .JPG.webp) |
Yıkıntı |
| Ekeki Kilisesi | .jpg.webp) |
Yıkıntı |
| Othta Eklesia (''Dörtkilise'') |  |
Terkedilmiş |
| Parehi Manastırı |  |
Yıkıntı |
| Makriali Aziz Giorgi Kilisesi, Kemalpaşa, Artvin |  |
Yıkıntı |
| Barlaham Manastırı, Yayladağı |  |
Yıkıntı |
| Ança Manastırı |  |
Yıkıntı |
| Okhvame, Ardeşen |  |
Yıkıntı |
| Tskarostavi Manastırı |  |
Yıkıntı |
| Opiza Manastırı |  |
Yıkıntı |
Süryani kiliseleri
| Kilise adı | Resim | durum |
|---|---|---|
| Midyat'ta Mor Sharbel Süryani Ortodoks Kilisesi |  |
Aktif |
| Mor Gabriel Manastırı |  |
Aktif |
| Deyrüzzaferân Manastırı |  |
Aktif |
Ayrıca bakınız
- Türkiye'de din özgürlüğü
- Karamanlılar, Yunan Ortodoks dinine bağlı Türkçe konuşan halk
- Türkiye'deki dini azınlıklar
- Türkiye'deki Ermeni kültürel mirası
Kaynakça
- https://web.archive.org/web/20200402104752/https://www.researchgate.net/publication/259938665. 2 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - "Chapter The refugees question in Greece (1821-1930) in "Θέματα Νεοελληνικής Ιστορίας", ΟΕΔΒ ("Topics from Modern Greek History"). 8th edition" (PDF). Nikolaos Andriotis. 2008.
- "Foreign Ministry: 89,000 minorities live in Turkey". Today's Zaman. 15 Aralık 2008. 20 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2011.
- "Statistics by Country". www.catholic-hierarchy.org. 18 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2015.
- "Christen in der islamischen Welt – Aus Politik und Zeitgeschichte". 2008. 26 Ekim 2017 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2013.
- "Turkish Protestants still face "long path" to religious freedom". www.christiancentury.org. 10 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2014.
- https://www.indyturk.com/node/88486/haber/t%C3%BCrkiye%E2%80%99de-hristiyan-ve-yahudilere-ait-439-ibadethane-ve-24-dernek-var. Eksik ya da boş
|başlık=(yardım) - William G. Rusch (2013). The Witness of Bartholomew I, Ecumenical Patriarch. Wm. B. Eerdmans Publishing. s. 31. ISBN 978-0-8028-6717-9.
Constantinople has been the seat of an archiepiscopal see since the fourth century; its ruling hierarch has had the title of"Ecumenical Patriarch" ...
- Erwin Fahlbusch; Geoffrey William Bromiley (2001). The Encyclopedia of Christianity. Wm. B. Eerdmans Publishing. s. 40. ISBN 978-90-04-11695-5.
The Ecumenical Patriarchate of Constantinople is the ranking church within the communion of ... Between the 4th and 15th centuries, the activities of the patriarchate took place within the context of an empire that not only was ...
Dış bağlantılar
Kaynakça
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.