Şalgam suyu
Şalgam suyu veya kısaca Şalgam Turpgiller ailesine ait bir bitki olan şalgam ile yapılan, Çukurova'ya özgü bir içecektir.[1] Bir tür pancar olan "şalgam bitkisi" ve "siyah havucun" su ile karıştırılıp, tuz da ilave edilmesiyle yapılır. Bu karışım, mayalanması için belirli bir süre bekler ve o sürenin sonunda şalgam suyu haline gelir. Anavatanı Adana olarak bilinen şalgamin patenti Tarsus'tadır.[2]Adana Ticaret Odası girişimiyle coğrafi işaret tescil belgesi alınmıştır.[3] Adana, Mersin ve Osmaniye başta olmak üzere birçok güney ilinde yaygın olarak tüketilir. Kırmızı renkli, bulanık görünüşlü ve ekşimsidir. Acılı ve acısız çeşitleri mevcuttur. Adana ve Mersin'de özellikle dört mevsim sokak satıcıları tarafından satılmaktadır.
Şalgam suyunun acılığı genellikle acı süs biberi turşusunun suyu kullanılarak sağlanır. Damak tadına göre 1/3 ila 1/6 oranında şalgama katılabilir. Ancak şalgam acısıyla karıştırıldıktan sonra fazla bekletilmesi halinde şalgam bozulabilir. Şalgamla beraber siyah havuç ikram edilir. Bu siyah havuç, şalgamla verildiği takdirde "tane" olarak adlandırılır. Mayalanma sürecine de dahil olmuş bu siyah havuçlar, şalgam suyunun içinde dururlar. Şalgam'ın Çukurova'da yaygın olarak tüketilmesinin önemli sebeplerinden birisi de bölgenin hava şartlarının, şalgamın mayalaması için uygun olmasıdır. Yazın bir haftada mayalanan şalgam, kışın bir-iki ay içerisinde mayalanmaktadır. Mayasının ideal şekilde tutması ise sadece Çukurova'da mümkün olmaktadır.
Şalgam genellikle kebap çeşitleri ile birlikte tüketilir. Adana Kebabının yanında, Adanalılar tarafından yaygın olarak içilen bir içecektir.
Sağlığa yararlı olduğu belirtilse de, içerdiği yüksek tuz miktarı (%1-2) nedeni ile tansiyon sorunu olanlar ve hamileler tarafından ölçülü tüketilmelidir.[4]
Notlar
- "Adana şalgamı coğrafi işaret tescil belgesi aldı". Anadolu Ajansı. 10 Haziran 2020.
- "Şalgam suyu üretimi üzerine araştırmalar" (PDF). 19 Ekim 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2013.