İran'da COVID-19 pandemisi
19 Şubat 2020 tarihinde İran'ın Kum şehrinde ilk COVID-19 vakası rapor edildi. 24 Şubat'ta İran milletvekili Ahmad Amirabadi Farahani, Kum şehrinde 50'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini iddia etti. İran Sağlık Bakan Yardımcısı İraj Harirçi düzenlediği basın toplantısında, Kum şehrinde toplam 12 ölü ve 47 etkilenen kişinin olduğunu söyleyerek iddiaları reddetti ve salgına karşı karantinaya gerek olmadığını vurguladı. Toplantı sırasında terini silmesi ile dikkat çeken Bakan Harirçi, 25 Şubat tarihinde sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda yeni tip koronavirüse yakalandığını duyurdu.[1] Ermenistan ve Gürcistan, İran'a gidiş-dönüş uçaklarını askıya aldı. Pakistan, Türkiye, ve Afganistan, İran sınırını kapattı.[2]
1~9 onaylı vaka
10~99 onaylı vaka
100~499 onaylı vaka
500~999 onaylı vaka
1000~9999 onaylı vaka
+10000 onaylı vaka | |
Yer | İran |
---|---|
Hastalık | COVID-19 |
Virüs cinsi | SARS-CoV-2 |
İlk vaka | Kum |
Varış tarihi |
19 Şubat 2020 (11 ay, 2 hafta ve 3 gün) |
Kaynak ülke(ler) | Vuhan, Çin |
Vaka Sayıları | |
Toplam Test Sayısı | 9.504.930 (TPO: %15.28) |
Doğrulanmış vakalar | 1.452.380 |
İyileşmiş | 1.241.320 (%85.46) |
Ölümler | 58.336 (%4.01) |
Aktif vakalar | 152.724 (%10.51) |
Ağır vakalar | 3.819 |
Son Güncelleme | 5 Şubat 2021 |
25 Şubat 2020 tarihi itibarıyla ülkede salgın nedeniyle 15 kişi hayatını kaybetti, 95 kişide virüsün saptandığı, 900 kişinin ise virüsü taşındığından kuşku duyulduğu açıklandı.[3] 25 Şubat tarihi itibarıyla İran, Çin'den sonra koronavirüse bağlı en fazla ölümün yaşandığı ülke durumuna geldi.[4]
İran Parlamentosu'nun 23 üyesinin, milletvekillerinin yaklaşık % 8'inin 3 Mart 2020'ye kadar enfekte olduğu bildirildi.[5]
Zaman çizelgesi
Mart 2020
- 1 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 385 yeni teyit edilmiş vaka ve 11 yeni ölüm daha bildirdi. Ayrıca 52 kişinin daha toparlandığını ve toplam sayısını 175'e çıkardığını bildirdi.
- 2 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 523 yeni teyit edilmiş vaka ve 12 yeni ölüm bildirdi. Ayrıca 116 kişinin daha toparlandığını ve toplam sayıyı 291'e çıkardıklarını bildirdiler.[6] Yüce Lider Ali Khamenei'ye tavsiyede bulunan Seçici Konsey üyesi Muhammed Mirmohammadi'nin hastalıktan öldüğü bildirildi.[7]
- 3 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 835 yeni teyit edilmiş vaka ve 11 yeni ölüm bildirdi.[8] İran Parlamentosu'nun 23 üyesinin enfekte olduğu bildirildi.
- 4 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 586 yeni vaka ve 15 yeni ölüm daha bildirdi. Ayrıca şu ana kadar 552 kişinin iyileştiğini bildirdiler.[9] İran Sanayi, Maden ve İşletme Bakanı Reza Rahmani, koronavirüs için pozitif test yapmıştı.[10]
- 5 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 591 yeni vaka ve 15 yeni ölüm daha bildirdi. Ayrıca şimdiye kadar 739 kişinin iyileştiğini bildirdiler.[11] Ayetullah Mohsen Habibi (Tahran Seminerleri Yüksek Kurulu üyesi), Eski Suriye Büyükelçisi Hossein Sheikholeslam hastalıktan öldü. Sheikholeslam ayrıca Dışişleri Bakanı Javad Zarif'e ve 1979'da Tahran'daki ABD büyükelçiliğinin rehin diplomatlarını ve çalışanlarını alan grubun liderlerinden biriydi.[12] Daha sonra, tüm hükûmet yetkililerinin uluslararası seyahatten men edilmesi yasaklandı ve parlamento süresiz olarak askıya alındı.[13]
- 6 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 1234 yeni teyit edilmiş vaka ve 17 yeni ölüm daha bildirdi. Ayrıca 913 kişinin şimdiye kadar iyileştiğini bildirdiler.
- 7 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 1076 yeni teyit edilmiş vaka ve 21 yeni ölüm bildirdi. Parlamento üyesi Fatemeh Rahbar, koronavirüs nedeniyle öldü.[14] Ayetullah Reza Mohammadi Langroudi de virüsten öldü.[15]
- 8 Mart: İran Sağlık Bakanlığı 743 yeni teyit edilmiş vaka ve 49 yeni ölüm bildirdi. Ayrıca şimdiye kadar 2134 kişinin iyileştiğini bildirdiler.
- 15 Mart: İran Sağlık Bakanlığı Halkla İlişkiler Sorumlusu Kiyanuş Cihanpur, ülke genelinde 113 kişinin daha hayatını kaybettiğini, toplam ölü sayısının 724'e çıktığını, vaka sayısının 1.209 artarak 13 bin 938 kişi olduğunu, iyileşerek taburcu edilenlerin sayısının ise 4 bin 590 olduğunu açıkladı.[16]
- 16 Mart: Hashem Bathaie Golpayenagi ve ekonomist Fariborz Raisdana virüsten öldü.[17]
- 17 Mart: Sağlık Bakanlığı 1,178 yeni teyit edilmiş vaka ve 135 yeni ölüm daha bildirdi. Ayrıca şu ana kadar 5.389 kişinin iyileştiğini bildirlidi. Şerif Üniversitesi olası kayıpların sayısı üzerine bir çalışma yayınladı. Üç senaryo açıklandı: İnsanlar şimdi işbirliği yaparlarsa, İran salgını sona ermeden önce 120.000 enfeksiyon ve 12.000 ölüm görecek, eğer orta düzeyde işbirliği sunacaklarsa 300.000 vaka ve 110.000 ölüm olacaktır. Ancak insanlar herhangi bir rehberliği takip edemezse İran'ın zaten gerilmiş olan tıbbi sistemini çökertebilir ve 4 milyon vaka ve 3,5 milyon ölüm olacaktır.[18] Geleneksel Fars ateş festivali olan Chaharshanbe Suri hükûmet tarafından yasaklandı.[19] Koronavirüs nedeniyle yaklaşık 85.000 mahkûm serbest bırakıldı.[20]
- 18 Mart: Sağlık Bakanlığı 1,192 yeni teyit edilmiş vaka ve 147 yeni ölüm bildirdi. Ayrıca şimdiye kadar 5.710 kişinin iyileştiğini bildirildi.
- 19 Mart: Sağlık Bakanlığı, 1,046 yeni teyit edilmiş vaka ve 149 yeni ölüm bildirdi. Eski milletvekili Hamid Kahram, koronavirüsten öldü.[21]
Kaynakça
- "Haberturk.com 25 Şubat 2020 Erişim Tarihi: 25 Şubat 2020". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- "Sputnik "İran'a komşu 7 ülkeden 4'ü sınır kapılarını kapattı" 23 Şubat 2020 Erişim tarihi: 26 Şubat 2020". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- "Channel New Asia "Iran confirms four more coronavirus deaths: State media" 25 Şubat 2020 Erişim Tarihi: 25 Şubat 2020". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- "Hurriyet.com.tr "Dünyada Kovid-19 alarmı! Virüs yayılıyor" 25 Şunat 2020 Erişim Tarihi: 26 Şubat 2020". 25 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2020.
- Henley, Jon (3 Mart 2020). "Coronavirus: Iran steps up efforts as 23 MPs said to be infected". The Guardian. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- "وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي". behdasht.gov.ir. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- Nasser Karimi and Jon Gambrell (2 Mart 2020). "Adviser to Iranian Supreme Leader Khamenei Dies of Coronavirus". Time. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- "وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي". behdasht.gov.ir. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- "وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي". behdasht.gov.ir. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- "Iranian Minister of Industry Reza Rahmani has coronavirus: Reports". Al Arabiya English. 4 Mart 2020. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- "وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشكي". behdasht.gov.ir. 18 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2020.
- "Former Hostage Taker Of US Diplomats Dies Of Coronavirus In Iran". Radio Farda. 6 Mart 2020. 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- Choi, David (5 Mart 2020). "Another senior politician has died of coronavirus in Iran, where 8% of the parliament is infected". Business Insider. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2020.
- "Iranian MP dies from coronavirus: Tasnim news agency". Reuters. 7 Mart 2020. 10 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- "Two Iranian religious figures latest to die of coronavirus in Iran". Al Arabiya English. 7 Mart 2020. 15 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mart 2020.
- "İran'da koronavirüs nedeniyle hayatını kaybedenlerin sayısı 724'e yükseldi". Anadolu Ajansı. 15 Mart 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- "Top Iranian cleric among those tasked with choosing supreme leader succumbs to coronavirus infection". RT News. 16 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020.
- "Iran warns virus could kill 'millions' in Islamic Republic". AP NEWS. 17 Mart 2020. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "Iran bans fire festival celebrations over virus". Outlook India. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "Iran frees 85,000 prisoners due to coronavirus, says judiciary spokesman". Al Arabiya English. 17 Mart 2020. 18 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- "Former Iran MP Hamid Kahram dies from coronavirus". Al Arabiya English. 20 Mart 2020. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2020.