Estonya'da COVID-19 pandemisi
COVID-19 pandemisi'nin ülkedeki ilk vakası Tallinn'de 27 Şubat 2020'de onaylandığında COVID-19'un Estonya'ya yayıldığı doğrulandı. 11 Mart'a kadar, Estonya'da 15 kişiye virüs teşhisi konmuştu. Hepsine ülke dışında, çoğunlukla Kuzey İtalya'da bulaşmıştı. 12 Mart'ta, bölgesel bulaşan enfeksiyonların ilk vakaları ortaya çıktı ve 13 Mart'ta, Estonya hükûmeti 1 Mayıs 2020'ye kadar olağanüstü hâl ilan etti. Sonuç olarak, tüm okullar ve üniversiteler kapatıldı; spor ve kültürel etkinlikler de dahil olmak üzere tüm halka açık toplantılar yasaklandı.[1] 5 Şubat 2021 itibarıyla Estonya'da koronavirüs ile enfekte olmuş toplam 447 kişinin hayatını kaybettiği, toplam vaka sayısının ise 46.925 olduğu açıklandı. 36.881 hasta ise iyileşti ve taburcu edildi.
 23 Kasım 2020 itibarıyla Estonya'da COVID-19 vaka sayılarını gösteren harita:
10.000 kişide 25'ten az onaylı vaka
10.000 kişide 25-50 arası onaylı vaka
10.000 kişide 50-100 arası onaylı vaka
10.000 kişide 100-200 arası onaylı vaka
10.000 kişide 200'den fazla onaylı vaka | |
| Yer |
 Estonya |
|---|---|
| Hastalık | COVID-19 |
| Virüs cinsi | SARS-CoV-2 |
| İlk vaka | Tallinn |
| Varış tarihi |
27 Şubat 2020 (11 ay, 1 hafta ve 2 gün) |
| Kaynak ülke(ler) | |
| Vaka Sayıları | |
| Toplam Test Sayısı | 798.052 (TPO: %5.88) |
| Doğrulanmış vakalar | 46.925 |
| İyileşmiş | 36.881 (%78.59) |
Ölümler | 447 (%0.95) |
| Aktif vakalar | 9.597 (%20.45) |
| Ağır vakalar | 33 |
| Son Güncelleme | 5 Şubat 2021 |
Saare ili Estonya'da COVID-19 tarafından en çok etkilenen ildir. Estonya nüfusunun sadece %2,5'i yaşamaktadır ancak hastaneye yatırılan hastaların yarısından fazlası bu ildedir.[2] Koronavirüs ülkeye, 4 ve 5 Mart'ta Saaremaa adasında düzenlenen 2019-20 CEV Challenge Kupası maçlarına katılan İtalyan voleybol kulübü Power Volley Milano tarafından getirildi.[3][4][5]
Arka plan
12 Ocak'ta, Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ), Çin'in Hubei eyaletinin, Vuhan şehrinde 31 Aralık 2019'da DSÖ'nün dikkat ettiği bir grup insanda solunum hastalığına neden olan yeni bir koronavirüsün olduğunu doğruladı.[6][7]
2003'teki SARS'dan farklı olarak, COVID-19'un vaka ölüm oranı çok daha düşüktür.[8][9] Ancak anlamlı bir toplam ölüm sayısı ile bulaşma sıklığı önemli ölçüde daha fazladır.[8][10]
Zaman çizelgesi
27 Şubat: Estonya ilk COVID-19 vakasını doğruladı. İlk vaka İran vatandaşı başlangıçta İran'dan ayrılıp Türkiye'den geçip Letonya'nın başkenti Riga'ya uçan ve oradan Tallinn'e giderken ambulans çağırılan 34 yaşındaki bir adamdı ve testi pozitif çıktı.[11][12]
3 Mart: İkinci vaka doğrulandı; hasta 29 Şubat'ta İtalya, Bergamo'dan Riga Havalimanı'na gelmişti.[13] Tallinn Havalimanı'na gelen aynı uçuştan diğer iki Estonyalı yolcuya (biri Bergamo'ya geri dönen) 5 Mart'ta yapılan testler pozitif çıktı.[14][15]
6 Mart: Estonya Sağlık Kurulu 5 vakayı daha açıkladı. Hepsi 29 Şubat'ta Bergamo, İtalya'dan Riga, Letonya'ya aynı uçuşta seyahat etti. Böylece uçuştaki toplam enfekte kişi sayısı 8'e, Estonya'daki toplam vaka sayısını 10'a yükseldi.[16] Aynı gün, Tallinn'deki Kristiine Lisesi, Kuzey İtalya'dan dönen bir öğrencinin yolculuktan sonra kendini iyi hissetmemesine rağmen ebeveynleri tarafından okula gönderilmesinden sonra iki hafta boyunca kapatıldı. Öğrenci ve ailesi COVID-19 testleri pozitif çıktı. Okuldaki 850 öğrencinin hepsinin evde kalması söylendi.[17]
10 March: Üç kişiye daha COVID-19 teşhisi konuldu. Bunlardan ikisi Kuzey İtalya'dan, diğeri Fransa'dan Estonya'ya döndü.[18]
11 Mart: Sağlık Kurulu, risk altındaki bir bölgeden dönen Tallinnli bir kişi de dahil olmak üzere dört vakayı daha doğruladı ve 7 Mart'ta Milano'dan dönen Tartu'da bir kişi, Saaremaa'daki ilk iki vaka da doğrulandı: hastalar 4 ve 5 Mart'ta Saaremaa'da düzenlenen 2019-20 CEV Challenge Cup maçlarında Power Volley Milano ekip üyeleriyle temas halindeydi.[19][20] 9 Mart'ta beş Milano oyuncusuna bir lig maçından önce ateş teşhisi konmuştu.[21] Saaremaa'da enfekte olan, Saaremaa VK voleybol kulübünün CEO'su da aralarındaydı.[22]
12 Mart: Sağlık Kurulu 10 yeni vakayı açıkladı ve toplam teyit edilen vaka sayısı 27'ye yükseldi. Yeni vakalar virüsün bölgesel olarak bulaştığını doğruladı.[23]
13 Mart: Sabah, vaka sayısı 41'e ulaştı.[24] Aynı günün akşamı, vaka sayısı 79'a ulaştı ve toplam vakaları bir gecede iki katına çıkardı. İlk vakalar Võru, Pärnu ve Ida-Viru illerinde bildirildi.[25]
14 Mart: Vaka sayısı 115'e ulaştı. Vaka sayısının illere dağılımı: Vakaların 54'ü Tallinn ve Harju illerinde, 31'i Saare ilinde, 9'u Võru ilinde, 6'sı Tartu ilinde, 12'si Pärnu ilinde, ve 3'ü Lääne-Viru ile Ida-Viru illerindeydi. Toplamda 853 kişi test edildi.[26]
15 Mart: Vaka sayısı 171'e ulaştı. 31 Ocak'tan beri, toplam da 853 kişi test edildi.[27]
Hastalığın geniş yayılımı nedeniyle, test kriterleri değiştirildi. Böylece sadece daha ciddi semptomları olan kişiler, risk altındaki gruplar, sağlık çalışanları ve hayati hizmetler sunan kişiler test edilecekti.[27]
16 Mart: Vaka sayısı 205'e ulaştı. Toplamda 1.387 kişi test edildi.[28]
17 Mart: Vaka sayısı 225'e ulaştı. Toplamda 1.625 kişi test edildi.[29]
18 Mart: Vaka sayısı 258'e ulaştı. Toplamda 2.020 kişi test edildi.[30]
19 Mart: Vaka sayısı 267'ye ulaştı. Toplamda 2.259 kişi test edildi.[31]
20 Mart: Vaka sayısı 283'e ulaştı. Toplamda 2.504 kişi test edildi.[32]
21 Mart: Vaka sayısı 306'ya ulaştı. Toplamda 2.812 kişi test edildi.[33]
22 Mart: Vaka sayısı 326'ya ulaştı. Toplamda 3.229 kişi test edildi.[34]
23 Mart: Vaka sayısı 352'ye ulaştı. Toplamda 3.724 kişi test edildi.[35]
25 Mart: Koronavirüsten dolayı ilk ölüm gerçekleşti.[36]
26 Mart: Saaremaa'daki Südamekodu yaşlı evinde iki sakinin koronavirüs testi pozitif çıktı.[37]
27 Mart: Saaremaa'daki Südamekodu yaşlı evinin tüm sakinleri ve çalışanları test edildikten sonra 22 sakin ve 3 işçinin COVID-19 testi pozitif çıktı.[38]
29 Mart: Ülkede toplam 3 ölümden sonra koronavirüs hastalarından iki kişinin daha ölümü doğrulandı.[39]
30 Mart: Sağlık Kurulu Kuressaare'de bir çalışma alanı hastanesinin kurulmasını istedi. 2 Nisan'da Kuressaare'deki normal hastanenin yanında çalışma alanı hastanesi kurulacaktı.[40]
Acil durum ve diğer kısıtlamalar
13 Mart'ta, Estonya hükûmeti 1 Mayıs 2020'ye kadar olağanüstü hâl ilan etti. Spor ve kültürel etkinlikler de dahil olmak üzere tüm halka açık toplantılar yasaklandı; okullar ve üniversiteler kapatıldı; sınır kontrolü her giriş ve çıkış noktasında sağlık kontrolleri ile geri getirildi.[1] Tallinn-Stockholm kruvaziyerleri için yolcu bileti satışı durduruldu.[1]
Hükûmet tarafından daha fazla kısıtlama getirildi:
- 17 Mart'tan itibaren tam sınır kontrolleri kurmak için sadece Estonya vatandaşları, daimi sakinleri, akrabaları ve yük taşımacılığı yapan nakliye işçilerinin ülkeye girmesine izin verildi.[41]
- 14 Mart'tan itibaren Estonya'nın batı adaları Hiiumaa, Saaremaa, Muhu, Vormsi, Kihnu ve Ruhnu sakinleri dışındaki herkese kapatıldı.[42]
- Spor salonları ve kulüpleri, havuzlar, su merkezleri, saunalar, kreşler ve çocuk oyun odalarının derhal kapatılması emriyle, eğlence ve dinlenme tesislerine de erişim yasaklandı.[43]
Kaynakça
- "Estonian government declares state of emergency to fight coronavirus spread". ERR. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- "Enamik hospitaliseeritud nakatunutest on pärit Saaremaalt" [Most of hospitalized patients are from Saaremaa] (Estonca) ERR, 20 Mart 2020
- "Three new cases of coronavirus disease confirmed in Estonia" 11 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ERR, 11.03.2020
- "Täiuslik koroonakolle: kuidas viirus Saaremaa menuüritustelt valla pääses" [Perfect coronavirus hot spot: how did the virus get lose from a popular event in Saaremaa] Eesti Ekspress, 18.03.2020
- Life on Estonia's 'corona island' BBC, 15 Nisan 2020
- Elsevier. "Novel Coronavirus Information Center". Elsevier Connect (İngilizce). 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- Reynolds, Matt (4 Mart 2020). "What is coronavirus and how close is it to becoming a pandemic?". Wired UK (İngilizce). ISSN 1357-0978. 5 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "Crunching the numbers for coronavirus". Imperial News (İngilizce). 19 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "High consequence infectious diseases (HCID); Guidance and information about high consequence infectious diseases and their management in England". GOV.UK (İngilizce). 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "World Federation Of Societies of Anaesthesiologists – Coronavirus". www.wfsahq.org (İngilizce). 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "First Coronavirus case found in Estonia". ERR. 20 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Eestis diagnoositi esimene uue koroonaviiruse juhtum" [The first novel coronavirus case in Estonia diagnosed] (Estonca). Postimees. 27 Şubat 2020. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Eestis tuvastati teine koroonaviirusega nakatanu" [Second coronavirus case identified in Estonia] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Third coronavirus case confirmed in Estonia". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Kahel Bergamost naasnud tallinlasel tuvastati koroonaviirus" [Two Tallinners returning from Bergamo infected with coronavirus] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Eestis on koroonaviirus tuvastatud kümnel inimesel" [Ten people have been diagnosed with coronavirus in Estonia] (Estonca). ERR. 7 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Tallinn school closed after confirmed student coronavirus case". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Teisipäevase seisuga on Eestis koroonaviirus tuvastatud 13 inimesel" [As of Tuesday, 13 people have been diagnosed with coronavirus in Estonia] (Estonca). ERR. 11 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Lisandus veel kolm koroonasse nakatunut" [Three new corona cases] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "17th person diagnosed with coronavirus in Estonia". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Volley, febbre al termoscanner: Milano-Padova non si gioca" [Volleyball, thermoscanner fever: Milan-Padua is not played] (İtalyanca). Sky Sport. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Koroonaviiruse saanud Saaremaa võrkpallimeeskonna juht: loodan, et see olukord laheneb võimalikult kiiresti" [Infected head of Saaremaa volleyball team: I hope this situation gets resolved as soon as possible] (Estonca). Delfi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Terviseamet: Eestis on kinnitatud 27 koroonajuhtu ja kohalik levik" [Health Board: 27 confirmed cases of corona and local spread confirmed in Estonia] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Koroonaviirus on Eestis diagnoositud 41 inimesel" [41 people have been diagnosed with coronavirus in Estonia] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Koroonaviirus on Eestis diagnoositud juba 79 inimesel" [79 people have already been diagnosed with coronavirus in Estonia] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Health Board: Coronavirus cases rise to 115, first patients recovering". Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Eestis on koroonaviirusesse nakatunud 171 inimest" [171 people infected with coronavirus in Estonia] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "205 inimese koroonaproov positiivne, nakatunute arv tõenäoliselt suurem" [205 people have tested positive for corona, number of infected probably higher] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Number of coronavirus cases in Estonia rises to 225". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Number of coronavirus cases in Estonia rises to 258". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Ööpäevaga lisandus üheksa uut kinnitatud koroonaviiruse juhtu" [Nine new cases of confirmed coronavirus confirmed] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Eestis on koroonaviirus diagnoositud 283 inimesel, ööpäevaga 16 uut juhtu" [283 people have been diagnosed with coronavirus in Estonia, 16 new cases in the last day] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Eestis on koroonaviiruse diagnoosi saanud 306 inimest" [306 people have been diagnosed with coronavirus in Estonia] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "326 people diagnosed with coronavirus in Estonia". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Health Board: Four coronavirus patients in critical condition". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Information about Coronavirus disease COVID-19 | Government installation profile". 12 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2020.
- Saaremaal avastati kahel hooldekodu elanikul koroonaviirus, Postimees, 26 Mart 2020
- Saaremaal tuvastati koroonaviirus veel 22 Südamekodu hooldekodu elanikul, ERR, 27 Mart 2020
- "Kurb pühapäeva hommik: Eestis suri koroonaviiruse tagajärjel juba kolmas inimene". Postimees. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- Kaitseväe välihaigla avatakse Kuressaares neljapäeval, ERR, 17 Nisan 2020
- "Eesti taastab ajutiselt piirikontrolli kogu riigipiiril" [Estonia temporarily reintroduces border control at the entire state border] (Estonca). ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Western Estonian islands closed to all but residents". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
- "Gyms, spas, pools, saunas ordered to close". ERR. Erişim tarihi: 17 Nisan 2020.
Dış bağlantılar
- Sağlık Kurulu: Coronavirus hastalığı COVID-19 hakkında bilgi12 Mart 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Estonya Hükümeti: Acil durum