Grönland

Grönland; Atlas Okyanusu'nun kuzeyinde, 2.166.086 km² ile kuzey kutbundaki en büyük buz örtüsüyle kaplı, Danimarka'ya bağlı özerk bölge.

Grönland
Kalaallit Nunaat
Grönland
Arma
Başkent Nuuk
En büyük Başkent
Resmî diller Grönlandca (Kalaallisut)
Etnik gruplar
%88 Inuit (Danimarkalı melez)
%12 Avrupalı,
Çoğunlukla Danimarkalı
Hükûmet Parlamenter demokrasi ve anayasal monarşi
• Kraliçe
II. Margrethe
• Yüksek Komiser
Mikaela Engell
• Başbakan
Kim Kielsen
Tarihçe  
• Norveç egemenliği[a]
1261
• İletişimin yeniden kuruluşu
1721
14 Ocak 1814
• İdari bölünme
5 Haziran 1953
• Özerklik
1 Mayıs 1979
• Kendi kendini tayin etme hakkının verilmesi
21 Haziran 2009[1]
• Su (%)
 83.1[c]
Nüfus
• Ocak 2010 tahminî
 55.992[2]
GSYİH (SAGP) 2001 tahminî
• Toplam
 1,1 milyar $ (not ranked)
• Kişi başına
 20.000 $[d] (not ranked)
İGE (1998) 0.927[3]
çok yüksek
Para birimi Danimarka Kronu (DKK)
Zaman dilimi UTC+0 to -4 (GMT)
Trafik akışı sağ
Telefon kodu +299
İnternet alan adı .gl

Bu buz tabakası 3 km. kalınlığında ve tabanı da deniz düzeyinin altında bulunur. Adanın kuzeyinde Arktik Okyanusu (Arktik Deniz), güneydoğusunda İzlanda, batısında Kanada'nın Ellesmere Adası ve Baffin Körfezi yer alır.

Grönland, yüz ölçümü açısından dünyanın en büyük adası konumundadır. Adanın % 81'i buzullarla kaplıdır.

Grönland'da yaşayan nüfus 57.500 civarındadır. Nüfusun büyük kesimi batı kıyısındaki küçük kasabalarda yaşar.

Grönlandlılar, hem Kalaallit (Grönland İnuitleri), hem İskandinavya kökenlerini taşımaktadırlar ve Grönlandca dilini konuşurlar. Adanın iki önemli şehri; başkent Godthab (Nuuk) ile Godhavn'dır.

Ortalama sıcaklığın -7oC olmasına karşın iklim kuru ve güneşlidir. Kışlar soğuktur ve buzlu bölgelerde sıcaklık yazın bile donma noktasının altındadır.

[4] Danimarka'nın özerk bölgesi olan Grönland'in, yerli Kalaallisut dilindeki adı Kalaallit Nunaat'dır. 21 Haziran 2009'de bir referandum düzenlendi ve başarılı oldu, bu yana Grönland Hükûmeti, topraklarının zengin doğal kaynaklarını kullanma hakkına ve yetkilerine sahip olarak Danimarka'dan daha fazla bağımsızlık kazandı.[5]

Tarih

900 yılında Gunnbjorn Ulfsson Grönland'ı keşfetmiştir. 986 yılında ise Kızıl Erik, Grönland'da bir Viking sömürgesi kurdu. 1985 yılında AB'den ayrılmıştır.

İsim

Grönland Adası, adanın yerli halkı Kalaallit dilinde: Kalaallit Nunaat, anlamı "Kalaallit'lerin ülkesi" demektir. Ayrıca, Danca olarak bakıldığında ise Grønland sözcüğü ise, "Yeşil Ülke" anlamına gelmektedir.

Özelliği

Atlas Okyanusu'nda bulunan Grönland, Kuzey Amerika kıtasına bitişik olmakla birlikte tarihsel olarak Avrupa ile bağları daha fazladır. Her ne kadar geniş özerklikleri olsa da, Danimarka Kraliyet Birliği'nin bir parçasıdır. Danimarka'ya bağlı olarak 1973 yılında Avrupa Ekonomik Topluluğu'na dahil olan Grönland, 23 Şubat 1983 tarihinde yaptığı bir halk oylaması sonucunda AET'den ayrılma kararı alır ve gelişmelerin ardından 1 Şubat 1985'te Grönland kendi isteğiyle topluluktan ayrılır; hâlen Avrupa Birliği'nin dışındadır.

Grönland Kronu

Grönland Kronu, Grönland'da gelecekte kullanılması düşünülen para birimidir. Günümüzde Danimarka kronu kullanılmaktadır. Mayıs 2007'de Danimarka'da çıkan yasaya göre Grönland'a Danimarka kronunun Grönland versiyonunun basılmasına izin verildi.

  • Grönland siyasi ve fiziki haritası
  • Grönland
  • Grönland dağları
  • Grönland Buzdağları
  • Doğu Kıyıları
  • Grönland görünüş
  • Nuna adası

Kaynakça
  1. "Self-rule introduced in Greenland". BBC News. 21 Haziran 2009. 25 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2010.
  2. Statistics Greenland, Greenland in Figures, 2019 21 Aralık 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  3. "United Nations Island Directory". 28 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2010.
  4. Greenland Has Experienced A Significant Loss Of Ice, NASA Research Shows, issued by NASA/Goddard Space Flight Center, Çev: Kader Demirpehlivan, 30/5/2007.
  5. http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/europe/8111292.stm

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Grönland ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

Grönland haritası
Grönland fotoğrafları
This article is issued from Wikipedia. The text is licensed under Creative Commons - Attribution - Sharealike. Additional terms may apply for the media files.