Guernsey
Guernsey, resmi adı Bailiwick of Guernsey (Guernsey Muhafızlığı) (İngilizce telaffuz: [iconˈɡɜrnzi] GURN-zee; Fransızca: Bailliage de Guernesey, Fransızca telaffuz: [bajaʒ də ɡɛʁnəzɛ]) Manş Denizi'nde Birleşik Krallık'a bağlı ada. Manş Adaları'ndan biridir, Normandiya'ya yakındır. Birleşik Krallık monarkının malı sayılmakla birlikte (kraliyete bağlılık, İngilizce: crown dependency) içişlerinde bağımsızdır. AB'ye üye değildir.
- Yüz ölçümü: 78 km²
- Başkenti: St. Peter Port
- Para Birimi: Guernsey Poundu
- Dili: İngilizce ve Fransızca (Normanca)
- Nüfusu: 64.587 kişi (2002 tahmini)
- Ortalama Ömür: 79,9 yıl (2002 tahmini)
- Kişi Başına Düşen Millî Gelir: 66.000 $ (2011 tahmini)
Guernsey Bailiwick of Guernsey Guernsey Eyaleti | |
---|---|
Bayrak
Arma
| |
Millî marş "God Save the Queen" (official) "Sarnia Cherie" (official for occasions when distinguishing anthem required) | |
| |
Başkent ve | Saint Peter Port (Saint Pierre Port) |
Resmî diller |
Fransızca (baskın) Fransızca (yasama) |
Tanınan bölgesel diller | Guernésiais, Sercquiais (Auregnais is now extinct)[1] |
Etnik gruplar | predominantly north European |
Hükûmet | Britanya Eyaleti |
• Statü | II. Elizabeth |
• Genel Vali | Sir Fabian Malbon |
• Bailiff | Sir Geoffrey Rowland |
• Yüksek Şef | Deputy Lyndon Trott |
Tarihçe | |
• Normandiya Prensliği'ne katılması |
1204 |
9 Mayıs 1945 | |
• Su (%) | 0 |
Nüfus | |
• Temmuz 2007 tahminî | 65.573 ({{{tahminî_nüfus_sırası}}}) |
GSYİH (SAGP) | 2003 tahminî |
• Toplam | 2,59 milyar $ (176.) |
• Kişi başına | 40.000 $ (9.) |
İGE (2008) |
0.975 çok yüksek · 9.. |
Para birimi | Sterlin (GBP) |
Zaman dilimi | GMT |
UTC+1 | |
Trafik akışı | sol |
Telefon kodu | 44-1481 |
İnternet alan adı | .gg |
Muhafızlığı hem Guernsey'in on ilçeleri hem Herm, Jethou, Burhou, Lihou adalarıyla onların adacıkları. "Guernsey Muhafızlığı" da iki yakın kraliyete bağlı adaları, Alderney'le Sark'ın (Brecqhou ada dahil) bazı hususlarını hükmediyor.
Savunması Birleşik Krallık'ın sorumlu olduğuna rağmen Guernsey Muhafızlığı Birleşik Krallık'a bağlı değildir. Birleşik Krallık ile İrlandayla pasaportsız seyahat alanındadır ama AB'ye üye değildir.
Guernsey Muhafızlığı (ile Jersey Muhafızlığı) Manş Adaları'nı oluşturuyor.
Etimoloji
Guernsey ile Jersey'in isimleri Nors Dili köklüdür. İkinci parçası (-ey) Norsca'da "ada" demek.
Tarihi
6000 MÖ kadar yükselen deniz seviyeleri Guernsey'i Avrupa'dan bölmüş. Bu dönemde Cilalı Taş Devrisel çiftçiler sahillerde yaşayıp dolmenler ve menhirleri kurmuş. Guernsey adasında üç önemli menhir heykelleri var.[2]
Bretanya'ya giderken Briton'lar Manş Adaları - Sarnia veya Lisia (Guernsey) ve Angia (Jersey) dahil işgal ettiler. Sarnia hala Guernsey'in geleneksel adıdır. Gwent Krallığından gelen Aziz Sampson Hıristiyanlık Guernsey'e getirdiği inanılıyor.[3]
933 MS adalar Bretanya'dan Normandiya Düklük tarafından alınmış. Manş Adalar orta çağ Normandiya Düklüğün son kalıntılarıdır. Adalarında II. Elizabeth'in geleneksel unvanı Normandiya Dükü.[4]
Orta Çağ döneminde ada sık sık Avrupalı korsanlar ile deniz askerlerden saldırılmış. Özellikle Yüz Yıl Savaşında Capetlilerden birkaç zaman işgal edilmiş. 1372 yılında Owain Lawgoch altında Aragonlu paralı askerler adayı işgal etti Fransiz Kralı için. Lawgoch'un esmer paralı askerleri sonra deniz ötesinden şiddetli işgalcı periler olarak Guernsey mite gelmiş.[5]
16. yüzyılın ortasında Normandiya'dan Kalvenciler (Protestan çeşidi) gelmeye başladı. Üç yerli Protestan kadınlar Katolik çoğunluğundan yakılarak öldürülmüş.[6]
İngiliz İç Savaşı süresinde Guernsey Parlamento'yu destekledi, ama Jersey Kral'ı destekledi. Bu tercih bayağı dinle ilgiliymiş çünkü Guernsey'de daha çok Protestanlar vardı, ama Kral da birkaç Berberi Korsanları'ndan alınmış Guernsey'li denizcileri yardım etmemişti. Cornet Kalesi ama Kral'ı destekledi.
18. yüzyılın başında Guernsey'den Kuzey Amerika'ya göçmenliği başlıyordu.[7] 19. yüzyılda ada küresel denizcilik endüstri ve taş endüstriden çok zenginleşmiş. Bir ünlü Guernsey'li, William Le Lacheur, Avrupa'yla Kosta Rica kahve ticaretini kurulmuş.[8]
I. Dünya Savaşı'nda 3.000 kadar adalı Birleşik Krallık için için Fransa ve Belçika'da askerlik yapmış. Parks, Edwin (1992). Diex Aix: God Help Us – The Guernseymen who marched away 1914–1918. Guernsey: States of Guernsey. ISBN 1871560853.</ref>
II. Dünya Savaşı'nda Guernsey Alman ordusu tarafından işgal edilmiş. İşgalden önce Guernseyli çocukların çoğu akrabalar veya yabancılarla yaşamak için Britanya'ya tahliye ettirilmişler. Bazısı aileleriyle hiç birleşmemiş.[9]
Kültür
Victor Hugo, Les Misérables dahil, en önemli eserlerini Guernsay'de sürgündeyken yazmıştır. Evi St. Peter Port, Hauteville House, Paris şehri tarafından idare edilen bir müzeye dönüştürülmüştür.
Kaynakça
- The Language of Auregny, Le Maistre, Jersey/Alderney 1982
- Evendon, J (11 Şubat 2001). "Le Dehus – Burial Chamber (Dolmen)". The Megalithic Portal. 6 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2012.
- Marr, J., The History of Guernsey – the Bailiwick's story, Guernsey Press (2001)
- "Channel Islands". The Royal Household Royal.gov.uk. 8 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2011.
- de Garis, Marie (1986). Folklore of Guernsey. OCLC 19840362.
- Darryl Mark Ogier, Reformation And Society In Guernsey, Boydell Press, 1997 (P.62)
- Guernsey's emigrant children. BBC – Legacies.
- Sharp, Eric (1976). "A very distinguished Guernseyman – Capt William le Lacheur, his ships and his impact on the early development, both economic and spiritual of Costa Rica". Transactions of La Société Guernesiaise. XX (1). Guernsey. ss. 127ff.
- "Evacuees from Guernsey recall life in Scotland". BBC News. 12 Kasım 2010. Erişim tarihi: 12 Kasım 2010.