Kazakistan'da COVID-19 pandemisi
Kazakistan'da COVID-19 pandemisinin ilk vakası 13 Mart 2020'de onaylandı. Virüsün Almanya'dan gelen 2 Kazakistan vatandaşında olduğu belirtildi. Aynı gün, biri İtalya'dan Nur-Sultan'a, diğeri Almanya'dan Almatı'ya gelen 2 vaka daha doğrulandı.[1]
Kazakistan'da vaka sayılarını gösteren harita : 1-9 Onaylı vaka 10-19 Onaylı vaka 20-49 Onaylı vaka 50-99 Onaylı vaka 100-199 Onaylı vaka 200-400 Onaylı vaka | |
Yer | Kazakistan |
---|---|
Hastalık | COVID-19 |
Virüs cinsi | SARS-CoV-2 |
İlk vaka | Almatı |
Varış tarihi |
13 Mart 2020 (10 ay, 3 hafta ve 2 gün) |
Kaynak ülke(ler) | Almanya |
Vaka Sayıları | |
Toplam Test Sayısı | 6.399.596 (TPO: %3.01) |
Doğrulanmış vakalar | 192.825 |
İyileşmiş | 173.659 (%90.06) |
Ölümler | 2.476 (%1.28) |
Aktif vakalar | 16.690 (%8.65) |
Ağır vakalar | 221 |
Son Güncelleme | 5 Şubat 2021 |
Resmî websitesi | |
|
15 Mart'ta Kazakistan cumhurbaşkanı Kasım Cömert Tokayev 16 Mart - 15 Nisan 2020 tarihleri arasında geçerli olacak şekilde ülke genelinde olağanüstü hâl ilan etti. Nevruz ve Zafer Bayramı askeri geçit töreni gibi birçok özel gün iptal edildi.
5 Şubat 2021 itibarıyla toplam vaka sayısı 192.825, iyileşen vaka sayısı 173.659, ölü sayısı ise 2.476 kişidir.
Zaman Çizelgesi
Lua hatası 360 satırında Modül:Tıbbi_vaka_tablosu: attempt to perform arithmetic on a nil value.
Mart 2020
13 Mart'ta Almatı'da yakın zamanda Almanya'dan dönen iki Kazak vatandaşına COVID-19 bulaştığı doğrulandı.[2]
15 Mart'ta Kazakistan Cumhurbaşkanı olağanüstü hâl ilan etti.[3]
16 Mart'ta kadar vaka sayısı Almatı'da 2, Nur-Sultan'da 7 arttı.[4] Almatı ve Nur-Sultan'da vakalar bir gecede 33'e çıktığı için karantina uygulaması başladı.[5]
20 Mart'ta, Karaganda'da acil iniş yapan Minsk-Nur-Sultan uçuşundan iki yolcu için COVID-19 tanısı konduğu doğrulandı. Aynı gün, 8 vaka teyit edildi ve toplam vaka sayısı 41'e ulaştı.[6]
21 Mart'ta Almatı Bölgesi'nde ilk kez virüs tespit edildi.[7]
22 Mart'ta Aktobe Bölgesi'nde ilk kez virüs tespit edildi.[8]
26 Mart'ta Nur-Sultan ve Almatı'da iki hasta taburcu edildi ve aynı gün, Kosshi köyünden 64 yaşındaki bir hastanın COVID-19'dan ölümü ile ilk ölüm vakası bildirildi.[9]
27 Mart'ta Atyrau, Pavlodar ve Mangistau bölgelerinde ilk COVID-19 vakaları doğrulandı.[10]
28 Mart'ta virüsün ilk vakaları Doğu Kazakistan ve Kyzylorda bölgelerinde bulundu .[11]
29 Mart'ta Batı Kazakistan bölgesinde ilk koronavirüs vakası doğrulandı.[12]
31 Mart'ta Türkistan bölgesinde COVID-19 tespit edildi . [13]
Nisan 2020
3 Nisan'da Kostanay Bölgesi ilk koronavirüs vakasını doğruladı.[14]
Alınan önlemler
Ocak 2020
24 Ocak'ta Almatı Havalimanı personeli ve Almatı sağlık tugayları tıbbi tatbikat yaptılar. Bu tatbikatta Çin'den enfekte bir yolcu ile bir uçağın gelmesi durumu canlandırıldı.[15]
25 Ocak'ta 98 Kazak öğrencinin Vuhan'da olduğu biliniyordu, ancak hiçbirinin enfekte olduğu hakkında bir bilgi yoktu.[16]
28 Ocak'ta Kazakistan hükûmeti, Urumçi, Sincan, Çin ve Kazakistan şehirleri arasındaki trenleri geçici olarak durdurulmasını planladı.[17]
Devlet müdahaleleri
Kazakistan, GSYİH'nın yüzde 8'inden fazlası olan 13 milyar doları pandemi müdahalesine harcadı.[21]
Önleme
24 Ocak'ta Almatı Uluslararası Havalimanı personeli ve Almatı sağlık tugayları tıbbi tatbikat yaptılar. Çin'den enfekte bir yolcu ile bir uçağın gelmesi durumu simüle edildi.[22] Ayrıca, Almatı'da enfekte kişiler olduğu hakkında yayılan haberler, Sağlık Bakanı tarafından onaylanmadı.[23]
25 Ocak itibarıyla 98 Kazak öğrencisi Wuhan'daydı, ancak hiçbirinin enfekte olduğu bilinmiyordu.[24]
26 Ocak 2020'den itibaren sınır ötesi kontrol noktalarında sıhhi ve epidemiyolojik kontrol güçlendirildi ve eğitim tatbikatları yapıldı. Ayrıca, Çin'den gelen insanlar için tıbbi izleme sağlandı ve Kazakistan'daki Çinli vatandaşlar için 72 saatlik vizesiz konaklama uygulaması askıya alındı.[25]
Ülke, tıbbi maske sıkıntısıyla karşı karşıya kaldı. Daha sonra, maske satın alan spekülatörlerin onları daha yüksek fiyatlarla sattığı bildirildi.[26]
27 Ocak'ta koronavirüsün ortaya çıkmasını ve yayılmasını önleme faaliyetlerini koordine etmek üzere Kazak hükûmeti altında bölümler arası bir komisyon kuruldu.[27]
29 Ocak'ta komisyon, Çin vatandaşlarına vize verilmesini askıya almaya karar verdi ve 29 Ocak'tan itibaren Kazakistan ile Çin arasındaki yolcu otobüsü hizmetlerini askıya almaya, 1 Şubat'tan itibaren Kazakistan ve Çin arasındaki yolcu trenlerini askıya almaya karar verdi ve 3 Şubat'ta Kazakistan ve Çin arasında düzenli hava trafiği askıya alındı. Federasyon Kupası elemelerini Çin'in Dongguan kentinden 4-8 Şubat tarihleri arasında Nur Sultan'a aktarma teklifi Uluslararası Tenis Federasyonu tarafından reddedildi. Asya Sutopu Şampiyonası da 12 Şubat - 16 arasında iptal edildi.[28]
31 Ocak'ta, sıhhi ve epidemiyolojik kontrolü güçlendirmenin ikinci aşaması başladı. Ayrıca, tüm sınırlarda karantina merkezlerine 150 sıhhi ve epidemiyolojik servis uzmanı gönderildi, virüsün laboratuvar tanısı konuldu ve klinik tedavi protokolleri ve anti-salgın önlem algoritmaları onaylandı.[29]
2 Şubat günü, 80'i öğrenci olan 83 kişi Çin'in Wuhan kentinden tahliye edildi. Gelenler muayeneleri yapıldıktan sonra 14 gün boyunca multidisipliner hastanede özel olarak belirlenmiş bir binada karantinaya alındı.[30]
20 Şubat'tan itibaren, koronavirüsün yayılma riskinin derecesine bağlı olarak ülkeleri 3 kategoriye ayırmak için bir metodoloji getirildi. Risk seviyesine bağlı olarak, KVI'ye göre ciddi salgınlarla karşı karşıya olan ülkelerden gelen insanlar izleme ile karşı karşıya kaldı.[29]
23 Şubat'ta, Tokyo'dan Nur-Sultan'a yolcu taşıyan bir uçuş karantinaya alındı, bu uçakta Diamond Princess gemisinden de 4 kişi vardı. Soruşturma virüsün varlığını ortaya koymadı.[31]
26 Şubat'ta 1 Mart'tan itibaren İran'dan uçuşları askıya alma ve Güney Kore'ye uçuş sayısını haftada 9'dan 3'e sınırlama kararı alındı.[32] 2 Mart'ta, 5 Mart'tan itibaren Kazakistan'a giren İran vatandaşlarına geçici bir yasak getirilmesi ve Nur-Sultan-Bakü uçuşunun askıya alınması, Almatı-Bakü hattının uçuş sayısını haftada beşten bire indirilmesine karar verildi.[33]
1 Mart'tan itibaren Sağlık Bakanlığı güçlendirmenin dördüncü aşamasını başlattı. Kategori 1a ülkelerinden gelen yolcular 14 gün boyunca karantinaya alındı ve 10 gün boyunca tıbbi gözetim altında tutuldu. Kategori 1b ülkelerinden gelen insanlar 14 gün boyunca ev karantinalarına alındı. İkinci kategorideki ülkelerden gelenler 14 gün boyunca evde tıbbi gözetim altındaydı ve bunu 10 günlük bir çağrı süresi izledi. Üçüncü kategorideki ülkelerden gelen diğerleri 24 gün boyunca uzaktan izlendi.[29] Bakanlık, ifadenin halktan eleştiri aldığı ve koronavirüsün zaten yakın bir zaman önce Kazakistan'da olduğunu ve bir süre önce açık kalan Çin ile ortak sınırını göz önünde bulunduğunu iddia eden hiçbir virüs vakası olmadığını söyledi.[34] Bu, Kazak hükümetinin Bilgi ve Halk Gelişimi Bakanı Dauren Abaev'in 12 Mart'ta bu iddiaları reddettiği ülkede COVID-19 davalarını kasten gizlediği söylentilerine yol açtı.[35]
Yanlış bilgilendirme ile mücadele
Hükûmetin bazı eleştirmenleri, koronavirüs pandemisi hakkında yanlış bilgi yaydığı iddialarından tutuklandı.[36]
Uluslararası Tedbirler
Kazakistan bölgesel komşulara yardım sağladı.[37]
Ekonomik etki
Krizle mücadele önlemlerinin toplam maliyeti 4 trilyon tenge oldu . Bu masraflar 2.1 trilyon tenge, altyapı tahvilleri için fonların çekilmesi, 1.8 trilyon tenge için Ulusal Fon'dan garantili transfer tutarında devlet bütçesi pahasına sağlanmıştır.[38]
Olağanüstü hâl nedeniyle mali durumu kötüleşen işadamlarına destek vermek amacıyla, Kazakistan hükûmeti 31 Aralık 2020 tarihine kadar vergi ödemesine muafiyet getirdi (tiyatrolar, sergiler, fitness ve spor tesisleri, tarım üreticilerinin tarım arazilerindeki arazi vergisi, genel olarak belirlenen vergi prosedüründe çalışan bireysel girişimcilerin bireysel gelir vergisi). Cumhurbaşkanı Tokayev ayrıca, 15 Ağustos 2020 tarihine kadar karşılanmayan vergi yükümlülükleri üzerindeki faizi askıya aldı ve 2020'nin üçüncü çeyreği için vergi raporu gönderme tarihini erteledi.[39]
Acil bir durumda işlerini ücret ödemeden terk etmek zorunda kaldıkları için gelir kaybeden Kazakistan vatandaşları, devlet sosyal sigorta fonundan mali destek aldı. Çalışan başına düşen sosyal yardım miktarı ayda 42.5 bin tenge olmuştur.[40]
Posta servisi birçok ülkeye olan uluslararası postaları askıya aldı.[41]
Kaynakça
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- "Kazakhstan Confirms First Coronavirus Cases". Usnews.com. 13 Mart 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2020.
- "President Tokayev announces one-month state of emergency". Kazinform (İngilizce). 15 Mart 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- "Number of coronavirus cases in Kazakhstan grows to nine". 24.kg (İngilizce). 16 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "COVID-19: Kazakhstan Locks Down Two Main Cities; Iran Warns Virus Could Kill 'Millions'". RadioFreeEurope/RadioLiberty (İngilizce). 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "5 новых случаев коронавируса подтвердили в Казахстане - Новости Казахстана | Tengrinews.kz". tengrinews.kz. 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "Еще один случай заражения коронавирусом зарегистрирован в Алматинской области". 21 Mart 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "В Актюбинской области выявлен случай заражения коронавирусом". 22 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Kazakhstan reports first coronavirus death". Kazinform (İngilizce). 26 Mart 2020. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- "Коронавирус в Казахстане: хронология событий. 27 марта". informburo.kz. 27 Mart 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Об эпидемиологической ситуации по коронавирусу на 10:00 час. 28 марта 2020 г. в Казахстане". www.coronavirus2020.kz. 28 Mart 2020. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Об эпидемиологической ситуации по коронавирусу на 16:35 час. 29 марта 2020 г. в Казахстане". www.coronavirus2020.kz. 29 Mart 2020. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Об эпидемиологической ситуации по коронавирусу на 20:45 час. 31 марта 2020 г. в Казахстане". www.coronavirus2020.kz. 31 Mart 2020. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Об эпидемиологической ситуации по коронавирусу на 18:10 час. 3 апреля 2020 г. в Казахстане". www.coronavirus2020.kz. 3 Nisan 2020. 7 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 30 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 1 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- "Arşivlenmiş kopya". 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2020.
- https://www.trtavaz.com.tr/haber/tur/avrasyadan/kazakistanda-olaganustu-hal-ilan-edildi/5e6e187b01a30a1074671a7b
- "Arşivlenmiş kopya". 10 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- "Kazakhstan spends nearly $13B to battle coronavirus spread". Trend News Agency. 3 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Как в Алматы встречали "заражённого коронавирусом". Репортаж с учений в аэропорту". informburo.kz. 24 Ocak 2020. 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- "Рассылка о распространении китайского коронавируса в Казахстане – фейк". Sputnik Казахстан (Rusça). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- "Вспышка коронавируса в Китае: в Ухане находятся 98 казахстанских студентов". Sputnik Казахстан (Rusça). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ocak 2020.
- "В Казахстане усилен санитарно-эпидемиологический контроль на госгранице Любое использование материалов допускается только при наличии гиперссылки на ИА REGNUM". Regnum.ru. 26 Ocak 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- "Медицинские маски в казахстанских аптеках резко подорожали: что говорят в правительстве". Sputnik Казахстан. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Коронавирус: какие меры предпринимаются в РК". www.inform.kz. 11 Şubat 2020. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Казахстан приостановит авиасообщение с Китаем". Главные новости Казахстана - Tengrinews.kz. 29 Ocak 2020. 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "С 1 марта в Казахстане введен четвертый этап усиления по предупреждению завоза и распространения коронавирусной инфекции". primeminister.kz. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Сколько казахстанцев удалось эвакуировать из Уханя". KTK. 26 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Извинения после реляций о доставке казахстанцев с Diamond Princess". Радио Азаттык. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Казахстан ограничит количество рейсов в Южную Корею из-за коронавируса. Авиасообщение с Ираном закроют". informburo.kz. 26 Şubat 2020. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Казахстан вводит запрет на въезд для граждан Ирана | DW | 02.03.2020". DW.COM. 4 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Главная - The Kazakh drama". ztb.kz. 17 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Слухи о сокрытии заболевших коронавирусом прокомментировал Даурен Абаев". 12 Mart 2020. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Kazakh Opposition Activist Detained For 'Spreading False Information'". Human Rights Watch. 18 Nisan 2020. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Covid Diplomacy in Central Asia: Humanitarian Aid by Kazakhstan". 21 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Почти 2 трлн тенге будет выделено из Нацфонда на борьбу с коронавирусом". KTK. 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Казахстанских предпринимателей освободили от налогов". 21 Mart 2020. 21 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "Абаев объяснил, как получить казахстанцам деньги из госфонда". 25 Mart 2020. 25 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.
- "International service disruptions / Kazakhstan". 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2020.