Fransa'da COVID-19 pandemisi
Dünya geneline yayılan COVID-19 salgınının ilk vakası Fransa Sağlık Bakanlığı tarafından 24 Ocak 2020'de Bordeaux şehrinde görüldüğü doğrulandı. 14 Şubat 2020 tarihinde Paris'te, ülkedeki ve Avrupa'daki COVID-19'dan ilk ölüm gerçekleşti. 13 Nisan'da halka seslenen Fransa Cumhurbaşkanı Macron, kısmi sokağa çıkma yasağının 11 Mayıs'a kadar uzatıldığını açıkladı. 2 ay süren kısmi sokağa çıkma yasağı, 11 Mayıs 2020 tarihinde sona erdi ve 1. normalleşme süreci başladı. Sokağa çıkmak için izin kağıdı gerekliliği ortadan kalktı. 28 Mayıs 2020 tarihinde 2. normalleşme sürecine dair yapılan açıklamada, 2 Haziran 2020 tarihinde ülke genelinde pek çok hizmet işletmesinin faaliyete geçeceği duyuruldu. 4 Şubat 2021 itibarıyla Fransa'da 3.274.608 onaylanmış vaka, 228.472 iyileşen varken virüs nedeniyle 77.952 hasta öldü.
 Bölgelere göre hastaneye kaldırılan insan sayısı | |
 Bölgelere göre 100.000 kişi başına ölüm | |
| Yer |
 Fransa |
|---|---|
| Hastalık | COVID-19 |
| Virüs cinsi | SARS-CoV-2 |
| İlk vaka | Bordeaux |
| Varış tarihi |
24 Ocak 2020 (1 yıl, 1 hafta ve 5 gün) |
| Kaynak ülke(ler) | Wuhan, Hubei, Çin |
| Vaka Sayıları | |
| Toplam Test Sayısı | 45.205.557 (TPO: %7.24) |
| Doğrulanmış vakalar | 3.274.608 |
| İyileşmiş | 228.472 (%6.97) |
Ölümler | 77.952 (%2.38) |
| Aktif vakalar | 2.968.184 (%90.64) |
| Ağır vakalar | 3.277 |
| Son Güncelleme | 4 Şubat 2021 |
| Resmî websitesi | |
| solidarites-sante.gov.fr | |
Salgının Fransa'nın metropollerinde ve deniz aşırı topraklarında yayılmasında kilit olaylardan biri, 17-24 Şubat tarihleri arasında Grand Est bölgesinin Mulhouse şehrinde yapılan ve yaklaşık 2500 kişinin katıldığı Evanjelist Kilisesi'nin olağan yıllık toplantısıydı. Katılımcıların en azından yarısının virüsle temas ettiği düşünülmektedir.[1]
Vaka bilgileri
Mulhouse vakaları
17-24 Şubat tarihleri arasında Mulhouse'da düzenlenen ve yaklaşık 2500 kişinin katıldığı Hristiyan Açık Kapı Kilisesi diye adlandırılan Kilisede Evanjelistlerin yıllık toplanması, Fransa'da koronavirüsün yayılmasında önemli bir küme haline geldi.[2] Bir cemaatçi ve testleri 1 Mart'ta pozitif çıkan 18 aile üyesi tarafından uyarılan papaz sağlık otoritelerine haber verdi.[3] Nîmes'de yalnız yaşayan, Mulhouse'dan yalnız geri dönmüş ve başka yakın teması olmayan bir adam pozitif çıktı ve 2 Mart'ta yerel olarak bildirilen vaka sağanağı Mulhouse kümesinin varlığını gün ışığına çıkardı.[2] 3 Mart'ta, yerel bir ailenin beş üyesi ve Bernwiller'den bir pratisyen de dahil olmak üzere Protestanlığa ait bir mitingin yedi katılımcısı virüs için pozitif sonuç aldı.[4] 3 Mart akşamından başlayarak, acil sağlık hizmetlerinin yerel yardım hattı, toplantıya katılan insanlardan benzeri yaşanmamış sayıda çağrı kaydetti.[2] Radio France tarafından hazırlanan bir araştırma raporuna göre, katılımcıların en az yarısı virüsü kapmıştı; France Info'daki bir röportajda kilisenin papazı 2000 katılımcının enfekte olabileceğini itiraf etti.[2] O zamanki tehdit ışığında belirli bir sağlık tavsiyesi bulunmadığı söyleniyor.[2] İlk enfeksiyonun kaynağı belirlenmemiştir; ayrıca, her gün farklı katılımcılar karşılandığı ve katılım kaydı olmaması nedeniyle, pozitif test edilen katılımcıların keşfinden sonraki epidemiyolojik takip imkânsız hale geldi. Başkan Emmanuel Macron bile 18 Şubat'ta kiliseye yakın olan Bourtzwiller bölgesinde seçim propogandası için birkaç saat harcamıştı. Sağlık otoriteleri ancak 2 Mart'ta ülkenin dört bir yanında bu dini toplantıya bağlı bir salgının ortaya çıktığını fark etti ve bu zamana dek ikincil enfeksiyonlar kontrolden çıkmıştı.[2]
Radio France araştırması, Strasbourg'da bulunan Strasbourg Üniversite Hastaneleri'nin 250 hastane çalışanından oluşan müteakip bir kümenin kaynağının, etkinliğe katılan bir hemşire olduğunu tespit etti.[2] Mulhouse mitinginden geri dönen beş kişi 4 Mart'ta Fransız Guyanası'nda doğrulandı.[2] 5 Mart'ta, Lot-et-Garonne'den emekli bir çift ve aynı Mulhouse toplantısına katılan Deux-Sèvres'den başka bir kişide hastalık tespit edildi.[5] Bu kümeden beş yeni vaka Korsika'da[6] ve üç tane Normandiya'da kaydedildi. 6 Mart'a gelindiğinde, Mulhouse'da önceki 24 saatte 81 vaka tespit edildiğinde, bakanlık yetkilisi, araçların artık tüm şüpheli vakaları sistematik olarak taramak için yeterli olmadığını açıkladı; sadece en ciddi hastalar hastaneye kaldırılacaktı.[7] Mulhouse'un bulunduğu Haut Rhin, toplantılara katı sınırlar getirdi; bunu takiben tüm okullar kapatıldı.[2]
Ülkeye dönüşler
31 Ocak'ta Çin'den geri dönen yaklaşık 220 Fransız, Istres-Le Tubé Hava Üssü'ne indi; Esterel 3/60 nakliye filosundan bir Airbus A340 gemisine alındı ve Creil Hava Üssünde konuşlandırıldı.[8] Bu tahliye edilen insanlar Carry-le-Rouet'deki bir tatil kampında karantinaya alındı.[9] İkinci bir ülkeye geri dönüş dalgası 2 Şubat'ta yaşandı; 65 Fransız vatandaşı Istres hava üssüne indiğinde tahliye edildi. 21 Şubat'ta Vuhan'da kalan otuz Fransız daha Paris'teki Charles de Gaulle Havalimanı'na geri gönderildi ve Calvados'taki Branville'de karantinaya alındı.[10] 13 Mart'ta Tulle Jandarma Okulu'ndan on iki stajyer jandarma İspanya'da stajlarının sona erdirildiğini gördü ve onlarla birlikte 20 arkadaşları daha geri döndü. İspanyol lejyonundan ikisinin pozitif test sonuçlarını takiben 10 Mart 2020'den sonra karantinaya alındılar.[11]
Belediye seçimleri
Fransa'da ilk belediye seçimleri 15 Mart 2020'de, hükûmetin koronavirüsün yayılmasını önleyici tedbirlerin Aşama III'e geçme kararına dayanarak yapıldı. Barlar, restoranlar ve zorunlu olmayan diğer işletmelerin kapatılmasını içeren kamusal yaşamla ilgili kısıtlamalar ertesi gün başlayacaktı.[12] Ardından Sağlık Bakanı Agnès Buzyn, 16 Şubat 2020'de LREM için Paris belediye başkanlığına aday olmak üzere istifa etti.[13] Onu bir nörolog olan Olivier Véran izledi. Seçimle devam etme kararı, enfeksiyonların ve ölümlerin artması devam ederken ikinci turun nasıl ele alınabileceğine dair endişelere rağmen, ülkede demokratik yaşam için kritik öneme sahip olduğu şeklinde gerekçelendirildi.[12] Sonuçta, kayıtlı seçmenlerin katılım oranı %40 oldu; bu önceki en düşük katılım oranı rekoru olan 1971 seçiminden daha düşüktü.[12]
En genç ölüm
Paris bölgesinde ikamet eden 16 yaşındaki kız, bilinen en genç Fransız ölüm vakası oldu.[14] Hafif bir öksürük geliştirmişti, ancak ilerleyen zamanda nefes darlığı hissedip hastaneye kaldırıldı. Durumu kötüleşti ve bir hafta sonra 26 Mart'ta öldü.[14]
Sağlık görevlileri, şiddetli vakaların gençlerde çok nadir görüldüğünü vurguladılar. Haftalık brifingde Sağlık Direktörü Jérôme Salomon, 15-44 yaş grubu insanların hastaneye yatırılan toplam ciddi koronavirüs vakalarının sadece %8'ini oluşturduğunu ve vakaların yarısının önceden sağlık problemlerinin olduğunu söyledi.[15] 24 Mart'a kadar, 507 doğrulanmış ölümden sadece beşi 15-44 yaş grubundaydı ve hepsinin önceden sağlık sorunları vardı.[15]
Sivil hayata etkileri
Kapanış kararları
28 Şubat'ta moda tasarımcısı agnès b. (Agnès Buzyn ile karıştırılmamalıdır) Paris Moda Haftası'nda 3 Mart'a kadar sürmesi planlanan defileleri iptal etti.[16] Ertesi gün, 1 Mart Pazar günü 44.000 katılımcı ile koşulması planlanan Paris yarı maratonu sağlık bakanı Olivier Véran tarafından açıklanan bir dizi önlemden biri olarak iptal edildi.[17] 13 Mart'ta Fransa Futbol Federasyonu, sağlık riskleri nedeniyle Ligue 1 ve Ligue 2'yi (Fransa futbolunun en yüksek iki ligi) süresiz olarak askıya aldı. 14 Mart'ta birçok kültür kurumu kapanışını açıkladı.[18]
Bunlar çoğunlukla Louvre, Centre Georges Pompidou, Eyfel Kulesi, Musée d'Orsay veya Château de Versailles gibi Paris bölgesindeki bilinen yerlerdir.[19] Ayrıca Château de Montsoreau ve CAPC - Musée d'Art Contemporain de Bordeaux ve MUCEM in Marseille gibi kurumlardır.[20]
Hareket kısıtlamaları
23 Mart 2020 tarihi itibarıyla[21], tüm insanların evlerini terk etmek için bir tasdik formu doldurmaları ve taşımaları zorunlu hale geldi ve gereksiz yolculuklar için para cezasına çarptırılabilmeleri mümkün kılındı.[22] İzin verilen çıkışlar, yemek alışverişi, işe seyahat, sağlık hizmetlerine erişim ve evinin 1 km yakınında egzersiz yapmayı içermektedir.
Yabancı ülkelerdeki vakalar
29 Şubat 2020'de Monako, Prenses Grace Hastane Merkezine kabul edilen ve daha sonra Fransa'daki Nice Üniversite Hastanesine nakledilen ilk COVID-19 vakasını açıkladı.[23] Öte yandan, Ain departmanından üç Fransız uyruklu ve bir İtalyan yerlisi pozitif teşhis edildi ve Lozan'da veya İsviçre'nin diğer yerlerinde hastaneye kaldırıldı.[24]
Maske kıtlığı
Mayıs 2007'den Kasım 2010'a kadar sağlık bakanı olan Roselyne Bachelot yönetiminde, 2009 yılında kurulan stratejik maske stoku, toplam 1 milyar cerrahi maske ve 600 milyon FFP2 maskesine ulaştı. Bachelot salgın hazırlığını abarttığı için eleştirilmiş olmasına rağmen, Olivier Veran, bu tür stok seviyelerinin mevcut durum için yeterli olacağını söyleyerek, Bachelot'un yaptıklarını haklı çıkarmış gibi göründü.[23] Temmuz 2011'de Genel Sağlık Müdürlüğü'nün önerisi üzerine önlem prensiplerinde bir değişiklik meydana geldi, eskime maliyetinin tahkimi de dahil olmak üzere stokların bakım maliyeti nedeniyle stratejik stokların azaltılmasına izin verilmesi karar alındı.[23] 2019'un sonlarında ameliyat maskeleri ve FFP2 maskeleri stoku sırasıyla 140 milyon ve sıfır birime düştü.[23] Ardından sağlık bakanı Agnès Buzyn 26 Ocak'ta Fransa'da salgın sırasında maske sıkıntısı çekilmeyeceğini açıkladı. Ancak bu iddianın yanlış olduğu ortaya çıktı ve sağlık profesyonelleri, koruyucu ekipman stokları yetersiz olduğu için yaklaşmakta olan krizle yüzleşmek için donanımlı olmadıklarından şikayet ettiler.[25] 3 Mart'ta Fransa halen bir açıkla karşı karşıyaydı, Başkan Macron ülkede üretilen ve stoklanan tüm maskelere, sağlık profesyonellerine ve hastanedeki pozitif vakalara dağıtılması için el koydu. Fransa'nın ihracat yasağı, İsveçli bir tedarikçi tarafından İspanya ve İtalya da dahil olmak üzere diğer ülkelere yönlendirilmek için tutulan maske stoklarına da el konulduğu için, diplomatik gerilimlere neden oldu.[26]
Klorokin anlaşmazlığı
17 Mart 2020'de Marsilya'daki Akdeniz bulaşıcı ve tropikal hastalık enstitüsünden Didier Raoult "Coronavirus: endgame!" adlı bir YouTube videosunda, ekibinin 24 hastayı kapsayan deneylerinin, hidroksiklorokin ve azitromisinin COVID-19'un tedavisinde etkili olduğu iddiasını desteklediğini açıkladı.[27][28] Çalışmanın tasarımı ve sonuçları tartışmalıdır ve genellikle kusurlu ve sonuçsuz olarak görülmektedir.[29] Raoult yine de potansiyel hastaları enstitüsünde test etmeyi önerdi ve pozitif çıkanlara hidroksiklorokin reçetesi verdi. Fransa Sağlık Bakanı Olivier Véran "Herhangi bir tedaviyi daha geniş bir kitleye yaymak için karar alınmadan önce, Raoult'un sonuçlarını değerlendirmek, araştırmaları bağımsız olarak tekrarlamak ve bulguların bilimsel olarak güçlü olmasını sağlamak amacıyla yeni testlerin devam edeceğini duyurdu".[30] 30 Mart'ta hastaneler, Plaquénil ile (Klorokin'in marka adı) kendi kendine ilaç tedavisinden şüphelenilen üçü ölü, iki düzine vaka olduğunu bildirdi. Uyuşturucu güvenliği kurumu (ANSM) potansiyel olarak ölümcül yan etkilere, özellikle de kardiyak aritmi ve kalp krizine karşı uyarıda bulundu. Kurum, reçetelerde, hatta klinik çalışmalarda dahi hastane dışında kullanımını yasakladı, ve gözetimi arttırdı.[31] Plaquénil üreticisi Sanofi, Fransız makamlarına COVID-19'a karşı kullanılmak üzere milyonlarca doz ilaç sundu.[32]
İsviçre ve Almanya yardımı
22 Mart 2020'de İsviçre, Alsace yetkililerinin yardım talebinde bulunmasının ardından Alsace bölgesinin yakınındaki üç hastanenin Fransız kökenli herhangi bir hastayı almayı kabul ettiğini açıkladı.[33] Grand Est hastaları da Almanya'daki Baden-Württemberg, Rhineland-Palatinate, Saarland ve Hesse'deki hastanelere kaldırıldı. 1 Nisan 2020'ye kadar Alsace'den 100'den fazla COVID-19 hastası tedavi için Almanya, Lüksemburg ve İsviçre'ye transfer edilmiştir.[34]
Kronoloji
Ocak 2020
24 Ocak'ta ilk vaka Bordeaux'da görüldü. Sonradan Paris'te 2 kişide daha koronavirüs tespit edildiği açıklandı.[35]
28 Ocak'ta Hubei Eyaletinden 80 yaşındaki Çinli bir turistin testi pozitif çıktı ve Paris'teki Bichat–Claude Bernard hastanesinde karantinaya alındı.[36]
29 Ocak'ta aynı turistin 50 yaşındaki kızının testi de pozitif çıkınca, babasının tedavi edildiği aynı hastanede karantinaya alındı.[37]
30 Ocak'ta Paris'teki bir doktorun COVID-19 testinin pozitif olduğu doğrulandı. Çin'den gelen turistlerle temasa geçtiği tespit edildi. Doktorun, temasa geçtiği Çinli turist kadın tekrar Çin'e döndü.[38]
Ek olarak 31 Ocak ve 9 Şubat tarihleri arasında Wuhan'dan, Oise'deki havalimani ve Istres'deki havalimanı'na gelen yaklaşık 550 kişi Çin'e geri gönderildi.[39]
Şubat 2020
8 Şubat'ta Sağlık Bakanı Agnès Buzyn, Haute-Savoie, Les Contamines-Montjoie'de tatil yapan bir grup turistten kaynaklanan beş yeni vaka açıkladı.[40] Bu beş vakanın birkaç gün önce Singapur'daki Grand Hyatt otelinde bir konferansa katılan İngiliz vatandaşı olan birisinden bulaştığını da belirtti.[41]
14 Şubat'ta Paris'te hastaneye kaldırılan Çinli turist öldü. Fransa ile birlikte bu ölüm Avrupa'da COVID-19'dan ilk ölüm oldu. Bu aynı zamanda Asya dışındaki ilk ölümdü.[42]
18 Şubat'ta yeni Sağlık Bakanı Olivier Véran, Paris belediye seçimlerine itiraz eden Agnès Buzyn'in yerine atandı. Yeni bakan, Fransa'da sadece dört kişinin enfekte olduğunu açıkladı.[43]
26 Şubat'ta Lombardiya'ya birçok seyahat yapmış olan 36 yaşında bir adamın testi pozitif çıktı ve Strasbourg şehrinde Nouvelle Civil Hastanesi'nde karantina altına alındı.[44][45] Oise'de yaşayan 60 yaşındaki bir Fransız öğretmen Creil Hastanesi'nde karantinaya alındıktan birkaç saat sonra ölünce Paris'teki Pitié-Salpêtrière Hastanesi'ne götürüldü.[46] Yine Oise'de yaşayan 55 yaşında bir erkek, Amiens'deki CHU Amiens-Picardie'deki yoğun bakım ünitesine kaldırıldı.[47]
28 Şubat'ta İtalya'nin Milano şehrinden Fransız güney şehri Nice'e yeni seyahat etmiş 23 yaşındaki bir moda öğrencisinin yeni bir vaka olduğu doğrulandı. Landes bölgesindeki ilk COVID-19 vakasının, Centre Hospitalier de Mont-de-Marsan'da testi pozitif çıkan bir kadın olduğu açıklandı.[48]
Mart 2020
12 Mart'ta, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron televizyonda tüm okul ve üniversitelerin 16 Mart Pazartesi itibarıyla bir sonraki bildiriye kadar kapanacağını duyurdu. Ertesi gün başbakan Édouard Philippe, toplu taşıma araçları da dahil olmak üzere 100'den fazla kişinin bir araya toplanmasını yasakladı. Bunu takip eden gün başbakan, gece yarısından itibaren geçerli olmak üzere, restoranlar, kafeler, sinemalar ve diskotekler dahil tüm gereksiz halka açık yerlerin kapatılmasını emretti.[49]
13 Mart'ta Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, tüm okulların ve üniversitelerin 16 Mart Pazartesi'den itibaren süresiz kapanacağını açıkladı.[50]
14 Mart'ta Kültür Bakanı Franck Riester, birçok müze ve merkezi yerlerin kapandığını açıkladı. Paris'te Louvre, Centre Georges Pompidou, Eyfel Kulesi, Musée d'Orsay ve Château de Versailles[51] gibi müzeler ve merkezi yerler ile birlikte Bordeaux şehrinde Montsoreau Şatosu - Çağdaş sanat müzesi[52] ve Marsilya şehrinde MUCEM halka kapatıldı.[53]
15 Mart'ta restoranlar, kafeler, sinemalar dahil olmak üzere insanların toplu olarak bulunduğu birçok mekan kapatıldı.[49]
16 Mart'ta Cumhurbaşkanı Macron, 17 Mart gününden itibaren kısmi sokağa çıkma yasağı ilan etti. Bu kapsamda halka, İçişleri Bakanlığının sitesinden alacağı belgeyi yanında bulundurarak, belgede yazılı 5 durum haricinde dışarı çıkmaması gerektiği söylendi. Belgede yazılan 5 seçenek ise şu şekilde aktarıldı. 1) iş yeri eve yakınsa 2) eğer gerekli ve acil ise yemek alışverişi için 3) eczaneye veya ayrı bir hastalık durumda hastaneye gidiş için 4) ailesindeki yaşlı ve/veya yardıma muhtaç aile bireyleri için 5) evin yakınlarında yürüyüş, koşu ve hayvanlarını gezdirmek için. Bu seçenekler haricinde sokağa çıkmak kısmi şekilde yasaklandı. Buna uymayan ve belgeyi yanında bulundurmayanlara 135 euro ceza kesileceği İçişleri Bakanı Christophe Castaner tarafından açıklandı.[54][55]
19 Mart'ta 12-23 Mayıs tarihleri arasında yapılacak olan 73. Cannes Film Festivali, Cannes festival yönetimi tarafından iptal edildi.[56].
22 Mart'ta Fransa Sağlık Bakanı Olivier Véran, koronavirüs nedeniyle ilk kez bir doktorun hayatını kaybettiğini açıkladı.[57]
23 Mart'ta Fransa'da 22 Mart Pazar gününden bu yana beş doktor koronavirüsten öldü.[58]
Aynı gün Fransa Başbakanı Édouard Philippe, gündüz yaptığı açıklamada "ertesi günden (24 Mart) itibaren çocuklarla dışarı çıkmak, spor yapmak" gibi aktiviteler için evinden 1 kilometreden fazla uzaklaşmamak ve günde 1 saati geçmemek gibi bir sınırlama getirildiğini açıkladı.[59]
24 Mart'ta Sağlık Bakanı Olivier Véran, ertesi günden itibaren Strasbourg ve Mulhouse şehirlerinden 30 hasta TGV ile başka şehirlerde bulunan hastanelere nakledileceği ve bunun Avrupa kıtasında bir ilk olacağını açıkladı.[60]
25 Mart'ta Spor Bakanı Roxana Maracineanu, 2020 Tour de France'un akşam 20.00'de seyircisiz şekilde olabileceğini açıkladı.[61]
Aynı günün akşamı Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, koronavirüsün en fazla etkilediği Grand Est bölgesinin şehri Mulhouse'da etkilenen hastaların yakınlarını görmeye gelirken çeşitli açıklamalar yaptı. Bunlardan en önemlisi "salgından etkilenen nüfusa yardım etmek için silahlı kuvvetleri harekete geçirecek bir askeri operasyon başlatıldığını" duyurdu.[62] Fransa'da koronavirüs ile geçen 1 aylık mücadelede hayatını kaybeden doktorlar ve diğer çalışanların mücadelesini de takdir etti. Kendilerini bundan sonra daha zorlu bir sürecin beklediğini de ayrıca aktardı.[63]
26 Mart'ta 17 Mart tarihinde yürürlüğe giren kısmî sokağa çıkma yasağında, İçişleri Bakanlığının istediği belgeyi yanında bulundurmayan 225.000 kişiye polis ve jandarma tarafından 135 euro ceza kesildi.[64]
Aynı günün akşam saatlerinde, COVID-19 nedeniyle Fransa'da en genç ölüm gerçekleşti. Bir hafta önce teşhis konulan 16 yaşındaki Julie, Paris'e yakın bir banliyöde tedavi görüyordu.[65]
27 Mart'ta 2 hafta önce ilan edilen kısmi sokağa çıkma yasağı 15 gün daha uzatıldı. 15 Nisan 2020'ye kadar eğer bu süreç devam ederse uzayabileceğini Başbakan Édouard Philippe açıkladı.[66]
28 Mart'ta Başbakan Edouard Philippe, Fransız halkına seslendi ve "Nisan ayının ilk 15 günü bizler için zor geçecek, hatta şu anki süreçten daha zor bir süreç geçireceğiz." diye açıklamada bulundu.[67]
29 Mart'ta Eski Bakan ve Hauts-de-Seine bölgesi başkanı Patrick Devedjian yakalandığı koronavirüse yenik düşürek 75 yaşında öldü. Devedjian, 3 gün önce sosyal medya hesaplarından durumunun iyiye gittiğini takipçilerine duyurmuştu.[68]
30 Mart'ta, Paris Savcısı Rémy Heitz'in yaptığı açıklamaya göre, kısmı sokağa çıkma yasağı başladığından beri Fransa'nın başkenti Paris'te 303.000 kontrol yapıldı. 25.000 kişiye ceza verildi. Heitz, Paris halkının çoğunluğunun kurallara uyduğunu da dile getirdi.[69]
31 Mart'ta, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Angers ziyareti esnasında yaptığı açıklamada, Sağlık Bakanlığına "maske, solunum cihazları ve ilaçların alımı için 4 Milyar Euro daha ek bütçe" çıkarıldığını açıkladı.[70]
Nisan 2020
1 Nisan'da Çalışma Bakanı Muriel Pénicaud, coronavirüs sebebiyle 337.000 şirket sahibinin 3.5 milyon çalışan için "Kısmı çalışma " başvurusunda bulunduğunu açıkladı.[71]
2 Nisan'da Başbakan Edouard Philippe, her yıl Haziran ayında yapılan Baccalauréat (Üniversiteye geçiş sınavı) ile ilgili açıklama yaptı; "Șu anki koşullara göre Haziran, hatta Temmuz da dahi yapılması imkansız olduğundan ileri bir tarihe ertelendi."[72]
3 Nisan'da açıklanan verilere göre yaşlı bakım evlerinde koronavirüs sebebiyle ölenlerin sayısı 2000 kişiye ulaştı.[73]
4 Nisan'da bir mahkûm ve bir cezaevi çalışanı öldü. Cezaevi İdaresi Müdürlüğü'nün açıklamasına göre mahkûmların 48'i koronavirüse yakalandı. 925 mahkûmun karantinaya alındığı aktarıldı.[74]
5 Nisan'da Fransa Ligue 1 ekibi Stade de Reims'ın doktoru Bernard Gonzalez, Covid-19 testi pozitif çıkınca intihar ederek yaşamına son verdi.[75]
6 Nisan'da Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian, 15 günde 148.000 Fransa vatandaşının başka ülkelerden evlerine döndüğünü açıkladı. Le Drian, kalan birkaç bin vatandaşının daha transferini ilerleleyen günlerde gerçekleştirileceğini de ayrıca ekledi.[76]
7 Nisan'da Paris Belediye Başkanı Anne Hidalgo, başkent Paris'te spor aktivitelerine kısmı yasak getirdi. Spor aktiviteleri sabah 10.00'dan akşam 19.00'a kadar yapılmayacak. Ayrıca yemek satışları ve sipariş alımları ise 21.00'de sona erecek. Bu kısmı yasaklar 8 Nisan'dan (Çarşamba) itibaren başlayacak.[77]
8 Nisan'da Élysée Sarayı'ndan AFP'ye yapılan açıklamada, 15 Nisan'da sona erecek kısmı sokağa çıkma yasağının yeniden uzatılacağı aktarıldı. Yetkililer, salgının tamamen kontrol altına alınabilmesi için bunun şart olduğunu belirttiler. Sürenin ne kadar uzatılacağı 13 Nisan akşamı Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron tarafından yapılacak Ulusa Sesleniş yayınında duyurulacağı ayrıca aktarıldı. Bu Macron'un 13 Mart'tan beri 6. defa koronavirüs ile ilgili halka seslenişi olacak.[78]
9 Nisan'da Emmanuel Macron, Profesör Didier Raoult’u Marsilya’da ziyaret etti. Tedavisi sayesinde 1061 hastadan 973’ünü 10 günde iyileştirdi. 1061 hastadan 5'i öldü. Hastaların tedavisinde COVID-19'e karşı Hydroxychloroquine kullanıldığı açıklandı.[79]
10 Nisan'da Fransız hükumeti, Hayvanları Koruma Derneğine kısmı sokağa çıkma yasağına rağmen kendilerinde bulunan hayvanları sahiplendirme hakkını yeniden elde etti. Özellikle kedi ve köpeklerle son 2 aydır dolup taşan ve hiçbirini koronavirüs salgınından dolayı sahiplendiremeyen barınakların olduğunu söyleyen Hayvanları koruma derneği başkanı Jacques-Charles Fombonne,karara çok sevindiklerini, böylece barınaklarda yer açılacağını ayrıca yaptığı açıklamada söyledi.[80]
11 Nisan'da Fransız uçak gemisi "Charles-de-Gaulle", aralarında 50 pozitif vaka görülen mürettebat ile birlikte Pazar öğleden sonra (11 Nisan) Toulon'da bekleniyor. Toplamda 66 kişiye yapılan Covid-19 testi yapıldı. 21 Mart'tan sonra bu vakaların ortaya çıktığından şüphelenirken, 3 denizci de geçtiğimiz günlerde Portekiz'in başkenti Lizbon'a helikopterle durumları daha ağır olduğundan transfer edildiler. Yetkililer, Amerikan uçak gemisi "l'USS Theodore Roosevelt"'ten sonra ikinci uçak gemisinin virüse yakalandığını aktardılar.[81]
12 Nisan'da Fransa Tarım Bakanı Didier Guillaume, iç piyasanın tekrar açılmasına dair çağrı yaptı. Guillaume, "Eğer gerekli sağlık önlemleri alınırsa işçiler tekrar işlerine dönmeli ve iç piyasa tekrar yavaş yavaş hareketlenmeli" diyerek yakında belediyelerle de ortak bir karar alınacağını da ayrıca belirtti.[82]
13 Nisan'da Cumhurbaşkanı Macron, 6. defa koronavirüs salgınıyla ilgili Élysée Sarayı'nda yaptığı ulusa sesleniş konuşmasında kısmı sokağa çıkma yasağının 11 Mayıs'a kadar uzatıldığını duyurdu.[83] Macron, ayrıca konuşmasında 11 Mayıs'a kadar durum iyi giderse anaokul, ilkokul, ortaokul ve liselerin açılacağını belirtti. Aynı şekilde halka açık yerler olan restoran, kafe, gösteri salonları, otel, sinema, tiyatro ve müzelerin Haziran ortasında açılabileceğini ve ayrıca festivallerin Temmuz ayının ortasına kadar halka kapalı olacağını duyurdu.[84]
14 Nisan'da geçtiğimiz ay ertelendiği söylenen Fransa Bisiklet Turu için yetkililerden açıklama geldi. Tour de France 2020'nin 29 Eylül - 20 Ağustos arasında yapılacağı duyuruldu.[85]
15 Nisan'da Fransız hükûmetinin aldığı karar neticesinde online alışveriş firması Amazon Fransa'dakileri depolarını 20 Nisan'a kadar kapatmaya karar verdi. Hükûmet "Acil İhtiyaç" hariç başka siparişlere cevap verilmemesini istemişti fakat Amazon, buna uymamış müşterilerine siparişlerini geç de olsa gönderiyordu.[86]
16 Nisan'da Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, gayrimenkul sahiplerine 3 ay boyunca Covid-19'dan ötürü kiralarını ödemeyenlere haciz getirmemelerini söyledi. Özellikle küçük şirketler için sabredilmesini de ayrıca aktardı.[87]
17 Nisan'da Ulusal Meclis, Covid-19 sırasında maskeler ve hidroalkolik jellerin daha erişilebilir olmasını sağlamak için oylama yaptı. Oylamada %20'den %5.5'e KDV'lerin düşürülmesi kararı çıktı.[88]
18 Nisan'da Toulon şehrine gelen Fransız uçak gemisi Charles-de-Gaulle'da net pozitif vaka sayısı ortaya çıktı. Mürettebattan 1076 denizci arasında 1046'sında Covid-19'a yakalandıkları açıklandı.[89]
19 Nisan'da Başbakan Édouard Philippe, Fransızlara yaz tatili konusunda açıklama yaptı. Bu yaz tatilinin zor olduğunu, Fransa'dan başka ülkeye gidişlerin de Temmuz ve Ağustos aylarında koronavirüs'e karşı mücadele sona ermedikçe Fransizlar için şimdilik mümkün olmadığını söyledi.[90]
20 Nisan'da Sağlık Bakanı Olivier Véran önemli açıklamada bulundu. Ehpad yani özel yaşlı bakım evlerine ziyaretlerin bugünden itibaren (20 Nisan) bazı şartlar dahilinde açık olacağını ve tüm okulların da 11 Mayıs'ta açılmayacağını ayrıca aktardı.[91]
21 Nisan'da Internet alışveriş sitesi Amazon, tüm depolarının kapatılıp kapatılmayacağına dair Versailles mahkemesinden çıkacak kararı beklemeden Fransa'da bulunan tüm depolarını Cumartesi'ye kadar kapattığını açıkladı. Geçen hafta Nanterre mahkemesi, alışveriş sitesinde sadece hijyen, sağlık ve yemek alışverişi haricinde diğer kategorilerden alışverişi kapatılmasını istemiş fakat Amazon buna karşı müşterilerini mağdur etmemek için her kategoriyi açık tutmuş, mahkeme ise depolarının ısrarla kapatılmasını istemişti. Amazon da bunun üzerine yüksek mahkemeye başvurmuştu.[92]
22 Nisan'da Hükûmet sözcüsü Sibeth Ndiaye, yaptığı açıklamada kafe, bar ve restoranların 15 Haziran 2020 tarihinde açılacağının "kesin" olmadığını aktardı. Ndiaye, Önceliğin ilk olarak durumu iyi olmayan küçük işletmelere maddi olarak hükumetin desteğinin daha elzem olduğunu da söyledi. Aynı gün yapılan açıklamada, Cuma günü turizm ve restorasyon sektöründen önemli kişilerle Cumhurbaşkanı Macron görüşme yapacağı ve yetkililerin bu konuda fikir teatisinde bulunacağı fakat şimdilik somut bir tarih olmadığını Elysée yetkilileri belirtti.[93]
23 Nisan'da Fransız Parlementosunda yapılan oylamada "Covid-19'a karşı mücadele" için 110 milyar euro destek paketi 317 destekle geçti. Oylamada 15 milletvekilli pakete destek çıkmadı. Aynı gün içerisinde Nisan 2019'da Fransa'nın başkenti Paris'in simgesi olan ve çatısı yanan Notre Dame Katedrali için şantiyenin yeniden çalışılmasına onay verildi. Mart ayında pandemi yüzünden çalışmalara ara verilmişti.[94]
24 Nisan'da Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire yaptığı açıklamada, Havayolu şirketi Air France ve araç üreticisi Renault için yardımları açıkladı. Buna göre Air France için 7 milyar Euro ve Renault için ise 5 milyar Euro yardım yapılacağı ifade edildi.[95]
25 Nisan'da Başbakan Edouard Philippe yaptığı açıklamada, 11 Mayıs'ta kademeli şekilde sona erecek kısmı sokağa çıkma yasağı ile ılgili Salı günü Parlemento da hangi sektörlerin bundan faydalanacağını hükûmet tarafından açıklayacak. Buna göre bazı okullar, şirketler ve önemli derecede trafiği hızlandıracak ulaşım araçları için gerekli aksiyonların alınacağını aktardı.[96]
26 Nisan'da hükûmetin 11 Mayıs açıklamalarına Fransız Bilim Kurulundan okullar'ın 11 Mayıs değil en az Eylül ayına kadar kapalı olması gerektiğine dair açıklama geldi. Eğer okullar açılırsa özellıkle liselerde dahi tüm öğrencilerin hem derste hem yemekte ve aralarda dahi maske ve eldiven takmalarının elzem olduğunu aktardılar.[97]
27 Nisan'da Amerikan online alışveriş sitesi Amazon, Nanterre mahkemesinin sadece ev için önemli alışverişlerin kargolanmasına hükmetmesi üzerine 5 Mayıs'a kadar Fransa'da bulunan tüm depolarını kapatamaya karar verdi. Çalışanlarına da evlerinde kalmalarını ve maaşlarının da yatacağını bildirdiler.[98]
28 Nisan'da Başbakan Édouard Philippe, Liselerin açılıp açılmayacağına dair kararın Mayıs ayının sonunda alınacağını bildirirken, yuva ve anaokulu öğrencilerinin 11 Mayıs'ta ve ortaokula giden öğrencilerin 18 Mayıs'ta derse yeniden başlayacağını duyurdu. Bunun da sadece "Virüs'ten en az etkilenen bölgeler" olacağını söyledi. Philippe, diğer konularda da açıklamada bulundu. 11 Mayis'ta restoran, cafe, bar ve büyük alışveriş merkezlerinin açılmayacağını sadece belirli küçük dükkanlar ile pazarların açılacağını da ekledi. Fransa'nın yazlık bölgelerinde de 1 Haziran'a kadar plajların kapalı olacağını da söyleyen Philippe son olarak Fransız futbolunun en üst düzey ligleri olan Ligue 1 ve Ligue 2'nin 2019-2020 sezonları dahil tüm futbol organizasyonlarının tamamen iptal edildiğini de duyurdu.[99]
29 Nisan'da Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, Fransa'da her yılın Haziran 24'ünde başlayan yaz indirimlerinin ertelenebileceğini ve bunu bizzat dükkan sahiplerinin de istediğini açıkladı.[100]
30 Nisan'da Ulaştırma Bakanı Jean-Baptiste Djebbari tarafından yapılan açıklamada, tüm metro, tramway, banliyö trenleri ve otobüs gibi ulaşım araçlarında "maske" takılmasının 11 Mayıs'ta sona erecek kısmı sokağa çıkma yasağı sonrasında zorunlu olduğunu dile getirdi. Maske takmayanların ise 135 Euro ceza alacaklarını da ayrıca açıkladı.[101]
Mayıs 2020
1 Mayıs'ta Sağlık Bakanı Olivier Véran, 11 Mayıs'ta Fransa'da hangi departmanların aşamalı şekilde kısmı sokağa çıkma yasağından çıkacağını Fransa haritasını departmanlara göre ayrıntısıyla açıkladı.[102]
2 Mayıs'ta Sağlık Bakanı Olivier Véran, Le Parisien gazetesine yaptığı açıklamada eğer 11 Mayıs'a kadar vaka sayısı ve Covid-19'e bağlı ölümler artarsa kısmı sokağa çıkma yasağının uzayabileceğini veya departmanların durumlarına göre bunun değişebileceğini dile getirdi.[103][104]
3 Mayıs'ta; 22 Mart'tan bu yana Fransa'da en düşük günlük ölüm oranı görüldü. son 24 saatte 135 kişi öldü. Toplamda ise 24 bin 895 oldu. 3 Departman ise kırmızıdan yeşile döndü. Ayrıca İçişleri Bakanı Christophe Castaner, 17 Mart'tan bu yana kısmı sokağa çıkma yasağında kurallara uymayan 1 milyon kişiye para cezası kesildiğini aktardı.[105]
4 Mayıs'ta Aralık ve Ocak aylarında grip için negatif test edilen 24 hastadan örnekleri tekrar test eden bir Fransız hastanesi, Fransız hükûmetinin ilk vakalarını doğrulamasından yaklaşık bir ay önce 27 Aralık'ta koronavirüslü bir erkeğe tedavi ettiğini keşfetti.[106]
5 Mayıs'ta bölgedeki 332 belediye başkanından oluşan bir grup bir mektup yazarak okulların açılışının daha ileri bir tarihe ertelenmesini istedi.[107] Aynı tarihte, Cezayir'de doğan ve uzun yıllar Fransa'da yaşayan 42 yaşındaki bir balıkçıdan alınan örnekte pozitif sonuç ortaya çıktı; hastanın yurtdışına en son seyahati Ağustos 2019'daydı.[108]
6 Mayıs'ta Orly'de bulunan 9 havayolu şirketi, Hükûmete gönderdiği mektupta; 1 Nisan'da tüm uçuşlara kapanan Orly havalimanının 26 Haziran'dan itibaren açılmasını talep etti.[109]
7 Mayıs'ta Başbakan Edouard Philippe ve Olivier Veran bir basın toplantısı düzenleyerek 11 Mayıs'ın Fransa'da kısmı sokağa çıkma yasağının kademeli olarak kaldırılmasının başlangıcı olacağını belirtti.[110] Bunun yanı sıra sosyal mesafenin korunmasına devam edileceği, toplu taşıma araçlarında maske zorunluluğu olacağını ekledi. Enfeksiyon oranı açısından ülkenin "ikiye ayrıldığını", bu nedenle başkent ve kuzeydoğu bölgelerde kısıtlamaların devam edeceğini de açıkladı.[111]
8 Mayıs'ta Fransa İçişleri Bakanı Fransız polisinin, koronavirüs salgınıyla mücadele sırasında halkın yüz maskeleri de dahil olmak üzere tıbbi malzeme satın alma telaşından yararlanmaya çalışan kaçakçılık ağlarını parçaladığını ve 438.000 maske ele geçirdiğini açıkladı.[112]
9 Mayıs'ta tarihinde Başbakan bir televizyon yayınında, yaz tatili sürecine büyük uluslararası seyahatleri sınırlayacaklarını, Avrupalılar arasında kalınacağını ve belki de bundan da daha fazla sınırlama yapılması gerekebileceğini söyledi.[113]
10 Mayıs'ta Boris Johnson, Fransa'dan gelen yolcuların İngiltere sınırında karantinadan muaf tutulacaklarını açıkladı.[114]
Normalleşme süreci
11 Mayıs Pazartesi günü itibarıyla Fransa'da 2 ay süren kısmî sokağa çıkma yasağı sona erdi ve normalleşme sürecinin 1. ayağı başladı. Sokağa çıkmak için izin kağıdı gerekliliği ortadan kalktı; ilkokullar ve bazı işletmeler yeniden açıldı.[115]
Fransa Başbakanı Édouard Philippe, 28 Mayıs'ta normalleşme sürecinin 2. ayağı hakkında açıklamalar yaptı. 2 Haziran'dan itibaren ülkedeki vaka sayılarının miktarına bağlı olarak faaliyetleri geçici olarak durdurulmuş iş yerlerinin ve bazı sportif alanların açılacağı ilan edildi. Buna göre vaka sayısı miktarı az olan bölgeler yeşil, ikincil durumda olanlar ise turuncu ile kodlandı. Yeşil bölgelerde bulunan restoranlar, barlar, tiyatro, park ve bahçe gibi mekanların ile spor salonları, havuzlar ve kamp alanlarının tamamen açılacağı, turuncu bölgelerde bulunan restoran ve kafelerin sadece teras kısımlarında faaliyet gösterebileceği, kamp alanlarının ise 22 Haziran'dan itibaren açılacağını bildirdi. Bunun yanı sıra 100 km ile sınırlı seyahat yasağı kaldırıldı ancak toplantılarda 10 kişiden fazlasının bulunmaması, spor için kullanılan stadyumların, etkinlik yerlerinin kapalı kalması, toplu halde yapılan veya temas gerektiren sporların durdurulmuş olması halen yürürlükteki yasaklar olarak açıkladı. Ülkedeki tüm sinemaların açılışı 22 Haziran olarak ifade edildi. Okulların 2 Haziran'dan itibaren tamamen açılacağı ve sosyal hizmetlerin ailelerle görüşerek ikna edeceğini açıkladı.[116]
Kaynakça
- Point.fr, Le (28 Mart 2020). "Coronavirus : la « bombe atomique » du rassemblement évangélique de Mulhouse". Le Point. 28 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2020.
- "DIRECT. Covid-19 : le service de réanimation de l'hôpital de Creil, où a été hospitalisé le patient décédé, ferme pendant 14 jours". Franceinfo (Fransızca). 26 Şubat 2020. 28 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- "Coronavirus : polémique sur le foyer de Mulhouse qui a essaimé en Lot-et-Garonne". ladepeche.fr. 24 Mart 2020. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mart 2020.
- "Mulhouse : sept cas de coronavirus après un rassemblement religieux à Bourtzwiller" [Mulhouse: seven cases of coronavirus after a religious gathering in Bourtzwiller]. France Bleu (Fransızca). 3 Mart 2020. 3 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020.
- "Coronavirus : deux cas confirmés en Lot-et-Garonne" [Coronavirus: two cases confirmed in Lot-et-Garonne]. SudOuest.fr (Fransızca). 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- "Trois premiers cas du nouveau coronavirus confirmés en Corse" [Three first cases of the new coronavirus confirmed in Corsica]. 20 Minutes (Fransızca). 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- "Coronavirus EN DIRECT : Trois premiers cas dans les Hautes-Alpes… Les écoles ne fermeront pas en cas de stade 3…" [Coronavirus LIVE: Three first cases in the Hautes-Alpes… Schools will not close in case of stage 3…]. 20 Minutes (Fransızca). 6 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2020.
- "L'Armée de l'air au service des Français" [Air Force at the service of French]. defense.gouv.fr (Fransızca). 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2020.
- "Coronavirus : "Une cinquantaine de personnels mobilisés" pour accueillir des Français rapatriés à Carry-le-Rouet, selon le préfet de la région PACA" [Coronavirus: "About fifty staff mobilised" to accommodate French repatriated to Carry-le-Rouet, according to the prefect of the PACA region]. Franceinfo (Fransızca). 30 Ocak 2020. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2020.
- "Les Français rapatriés de Chine seront accueillis dans le Calvados" [French returnees from China will be welcomed in Calvados]. France Bleu (Fransızca). 20 Şubat 2020. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- "Coronavirus: 120 gendarmes and 20 Tulle supervisors confined to Spain" [=Coronavirus : 120 élèves gendarmes et 20 encadrants de Tulle confinés en Espagne]. lepopulaire.fr (Fransızca). Groupe Center-France. 12 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- "French voters shun elections, enjoy sunshine despite coronavirus restrictions". Reuters. 16 Mart 2020. 16 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- "French health minister to run for Paris mayor after sex scandal sinks previous candidate". France 24. 16 Şubat 2020. 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- "16-year-old girl becomes France's youngest coronavirus victim". France 24. 27 Mart 2020. 27 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- "Mort d'une adolescente de 16 ans du coronavirus: les experts évoquent un cas « exceptionnel »". BFMTV. 29 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2020.
- "French fashion label Agnes B cancels Paris show due to coronavirus". Reuters. 28 Şubat 2020. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- "Paris half-marathon canceled because of coronavirus". The Washington Post. Associated Press. 29 Şubat 2020. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- "Communiqué de la LFP" (Fransızca). lfp.fr. 13 Mart 2020. 28 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mart 2020.
- "Coronavirus : Château de Versailles, Tour Eiffel, Louvre, Centre Pompidou, Musée d'Orsay, Olympia, Châtelet, Théâtre des Champs-Elysées... des fermetures en cascade". Franceinfo (Fransızca). 13 Mart 2020. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- "Marseille : le Mucem ferme ses portes". LaProvence.com (Fransızca). 13 Mart 2020. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- World news story French personal travel waiver certificate www.gov.uk, accessed 4 April 2020
- Man in France jailed for flouting confinement rules
- BFMTV. "Coronavirus: un premier cas de contamination détecté à Monaco et transféré au CHU de Nice" (Fransızca). BFMTV. 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- "Haute-Savoie. Coronavirus : depuis sa chambre d'hôpital à Annecy, "pour moi il n'y a pas de danger"". ledauphine.com (Fransızca). 29 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Şubat 2020.
- "Pénurie de masques : les raisons d'un 'scandale d'État'" [Mask shortage: the reasons for the 'state scandal']. franceinter.fr. 23 Mart 2020.
- Correspondent, Lara Marlowe Paris. "Coronavirus: European solidarity sidelined as French interests take priority". The Irish Times. 7 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- France, Connexion. "French researcher posts successful Covid-19 drug trial". connexionfrance.com. Erişim tarihi: 18 Mart 2020.
- Braun, Elisa (n.d.). "In France, controversial doctor stirs coronavirus debate". Yahoo! Finance. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- "French lab offers 'millions of doses' of Covid-19 drug". connexionfrance.com. Erişim tarihi: 19 Mart 2020.
- "French watchdog warns of dangerous side effects of unproven COVID-19 treatments". France 24. n.d. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- "France: Sanofi offers potential drug to beat COVID-19". Aa.com.tr. n.d. Erişim tarihi: 1 Nisan 2020.
- Bally, Gaetan (22 Mart 2020). "Swiss hospitals to take French coronavirus patients". swissinfo.ch (Fransızca). Erişim tarihi: 31 Mart 2020.
- Antonio Fumagalli: "So kam Frankreich zu den Plätzen auf Schweizer Intensivstationen – im Gegensatz zu Italien" Neue Zürcher Zeitung 1 April 2020
- "Coronavirus : trois cas confirmés à Paris et à Bordeaux, les premiers en Europe". 30 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Ocak 2020.
- "Wuhan virus: France confirms fourth case of coronavirus in elderly Chinese tourist". The Straits Times. 29 Ocak 2020. 20 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- "Cinquième case averé". L'Express (Fransızca). 29 Ocak 2020. 29 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2020.
- "Coronavirus: un sixième cas confirmé". Le Parisien (Fransızca). 30 Ocak 2020. 31 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020.
- "L'Armée de l'air au service des Français- Mise à jour : 26/02/2020 – Direction : DICOD". defense.gouv.fr. 26 Şubat 2020. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- Figaro, Le (8 Şubat 2020). "Coronavirus : 5 nouveaux cas confirmés en France". Le Figaro.fr (Fransızca). 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- AFP, avec (8 Şubat 2020). "Coronavirus. La ministre de la Santé Agnès Buzyn annonce cinq nouveaux cas en France". Ouest-France (Fransızca). 9 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2020.
- "First coronavirus death confirmed in Europe". BBC News (İngilizce). 15 Şubat 2020. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2020.
- AFP, avec (17 Şubat 2020). "Coronavirus. Six patients sont désormais hospitalisés en France". Ouest-France (Fransızca). 17 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Şubat 2020.
- "France reports second coronavirus death, Italian link in another case". Reuters. 26 Şubat 2020. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- "France reports first citizen to die from coronavirus as three new cases confirmed". France 24. 26 Şubat 2020. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- "France reports first citizen to die from coronavirus as three new cases confirmed". France 24. 26 Şubat 2020. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- "Un patient atteint de coronavirus en réanimation à Amiens". Courrier picard (Fransızca). 26 Şubat 2020. 26 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Şubat 2020.
- Marshall, Jordan; Rogers, Dave; Lorenzato-Lloyd2020-02-28T11:48:00+00:00, Alice. "Mipim says show is still on as first coronavirus case confirmed in Cannes". Building. 28 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2020.
- "Coronavirus: Spain and France announce sweeping restrictions". BBC News. 15 Mart 2020. 8 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mart 2020.
- "Emmanuel Macron a annoncé la fermeture des écoles". 1jour1actu. 13 Mart 2020. Erişim tarihi: 28 Mart 2020.
- "Coronavirus Château de Versailles, Tour Eiffel, Louvre, Centre Pompidou, Musée d'Orsay des fermetures en cascade". France info. 13 Mart 2020. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- "Coronavirus, le château de Montsoreau ferme à partir du 14 mars". Ouest France. 13 Mart 2020. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- "Fermeture du Mucem". La Provence. 13 Mart 2020. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- "Attestation de déplacement dérogatoire et justificatif de déplacement professionnel". Fransa İçişleri Bakanlığı. 17 Mart 2020. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "Avrupa'da hangi ülkeler koronavirüs sebebiyle karantina ve sokağa çıkma yasağı uyguluyor?". Euronews. 21 Mart 2020. Erişim tarihi: 21 Mart 2020.
- "Cannes 2020 : le Festival reporté !". Allociné. 19 Mart 2020.
- "Coronavirus : le ministère de la santé annonce le premier décès d'un médecin hospitalier". Le Monde. 22 Mart 2020. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2020.
- "Coronavirus en France : ce que l'on sait des 5 médecins décédés". RTL. 23 Mart 2020. 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- "Edouard Philippe annonce un durcissement des mesures de confinement". France info. 23 Mart 2020. 23 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mart 2020.
- "Coronavirus EN DIRECT". 20Minutes. 24 Mart 2020. Erişim tarihi: 24 Mart 2020.
- "la ministre des Sports Roxana Maracineanu envisage un Tour de France 2020 à huis clos". France info. 25 Mart 2020. Erişim tarihi: 25 Mart 2020.
- "Coronavirus : qu'est-ce que l'opération militaire "Résilience", lancée par Macron ?". RTL. 25 Mart 2020. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- "De Mulhouse, Emmanuel Macron s'adresse aux Français". Paris Match. 25 Mart 2020. Erişim tarihi: 26 Mart 2020.
- "Coronavirus: plus de 225.000 verbalisations pour non-respect du confinement". BFM TV. 26 Mart 2020. Erişim tarihi: 27 Mart 2020.
- "Mort d'une adolescente de 16 ans du Covid-19 : le récit bouleversant de sa mère". Lexpress. 27 Mart 2020. Erişim tarihi: 28 Mart 2020.
- "Coronavirus : Le confinement est prolongé de 15 jours en France, jusqu'au 15 avril, annonce Edouard Philippe". 20Minutes. 27 Mart 2020. Erişim tarihi: 28 Mart 2020.
- "EN DIRECT - Coronavirus: «les 15 premiers jours d'avril seront encore plus difficiles que les 15 jours» écoulés, dit Philippe". Le Figaro. 28 Mart 2020. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- "Mort de Patrick Devedjian : l'hommage bouleversant de la classe politique". Valeurs Actuelles. 29 Mart 2020. Erişim tarihi: 30 Mart 2020.
- "Le conseil culture de franceinfo". Franceinfo. 31 Mart 2020. Erişim tarihi: 31 Mart 2020.
- "Contribution de 4 milliards d'euros à Santé publique". Franceinfo. 31 Mart 2020. Erişim tarihi: 31 Mart 2020.
- "Pénicaud : " 337.000 entreprises ont fait une demande de chômage partiel"". Nouvel L'Obs. 1 Mart 2020. Erişim tarihi: 2 Nisan 2020.
- "Les épreuves du bac n'auront pas lieu en juin "dans les conditions habituelles", confirme Edouard Philippe". France İnfo. 2 Nisan 2020. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
- "Dans les Ehpad décimés par le coronavirus, « c'est un cauchemar collectif »". Le Monde. 2 Nisan 2020. Erişim tarihi: 3 Nisan 2020.
- "Un détenu décède à la prison de Douai, une suspicion de Covid-19". France Bleu. 4 Nisan 2020. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- "Atteint du Covid-19, le médecin du Stade de Reims s'est suicidé". Le Parisien. 6 Nisan 2020. Erişim tarihi: 6 Nisan 2020.
- "Français coincés à l'étranger: "Nous avons pu ramener en France 148.000 Français en 15 jours", affirme Jean-Yves Le Drian". BFMTV. 6 Nisan 2020. Erişim tarihi: 7 Nisan 2020.
- "Paris interdit les activités sportives individuelles entre 10 heures et 19 heures". Le Monde. 7 Nisan 2020. Erişim tarihi: 8 Nisan 2020.
- "Le confinement des Français "va être prolongé", Emmanuel Macron s'exprimera lundi soir à la télé". Ladepeche. 8 Nisan 2020. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- "Emmanuel Macron à Marseille pour rencontrer Didier Raoult". Le Parisien. 9 Nisan 2020. Erişim tarihi: 9 Nisan 2020.
- "Le président de la SPA "vraiment content" que les adoptions d'animaux puissent reprendre malgré le confinement". France Info. 10 Nisan 2020. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- "Le porte-avions français "Charles-de-Gaulle", et ses 50 cas de Covid-19 à bord, est attendu à Toulon dimanche après-midi". France Info. 11 Nisan 2020. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020.
- "le point du jour sur le Covid-19, dimanche 12 avril 2020". Sciences avenir. 12 Nisan 2020. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "Le confinement prolongé jusqu'au 11 mai". L'Equipe. 13 Nisan 2020. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- "Emmanuel Macron prolonge l'interdiction des festivals «au moins jusqu'à mi-juillet»". Yahoo Fransa. 13 Nisan 2020. Erişim tarihi: 13 Nisan 2020.
- "le Tour de France 2020 reporté du 29 août au 20 septembre". France Info. 14 Nisan 2020. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "Amazon va fermer ses entrepôts français pendant 5 jours". France Capital. 15 Nisan 2020. Erişim tarihi: 15 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 16 Avril". Les Echos. 16 Nisan 2020. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 17 Avril". Les Echos. 17 Nisan 2020. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 18 Avril". Le Figaro. 18 Nisan 2020. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 19 Avril". Les Echos. 19 Nisan 2020. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 20 Avril". Sortir à Paris. 20 Nisan 2020. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 21 Avril". Les Echos. 21 Nisan 2020. Erişim tarihi: 22 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 22 Avril". Les Echos. 22 Nisan 2020. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 23 Avril". Les Echos. 23 Nisan 2020. Erişim tarihi: 24 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 24 Avril". Les Echos. 24 Nisan 2020. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 25 Avril". Les Echos. 25 Nisan 2020. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 26 Avril". Les Echos. 26 Nisan 2020. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 27 Avril". Les Echos. 27 Nisan 2020. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 28 Avril". Les Echos. 28 Nisan 2020. Erişim tarihi: 29 Nisan 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 29 Avril". Les Echos. 29 Nisan 2020. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 30 Avril". Les Echos. 30 Nisan 2020. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 1er Mai". Les Echos. 1 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 2 Mai". Les Echos. 2 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- "Olivier Véran : «La date de levée du confinement pourrait être remise en question»". Le Parisien. 2 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- "135 décès en 24 heures, trois départements passent en vert". Le Figaro. 3 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2020.
- "French hospital discovers Covid-19 case from December". The Guardian. 4 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- Cook, Cindi (5 Mayıs 2020). "France:Macron meets teachers prior to schools reopening". Anadolu Ajans. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- Fox, Maggie (5 Mayıs 2020). "French doctors say they found a Covid-19 patient from December". CNN. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- "Ce qu'il faut retenir de la journée du 6 Mai". Les Echos. 6 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- "France confirms plan to start easing Covid-19 lockdown on May 11". France24. 7 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- "Coronavirus: Paris restrictions to stay as France reopens". BBC. 7 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- "France seizes 440,000 face masks as it breaks up medical smuggling networks". 8 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- "French President gives holiday update on chances of welcoming Irish tourists as lockdown eased". Irish Mirror. 9 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- "Coronavirus: French arrivals exempt from UK quarantine plans". BBC. 10 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2020.
- "Le déconfinement commence". Dici. 11 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 11 Mayıs 2020.
- "Déconfinement, 2e phase : écoles, télétravail, bars, restaurants, cinémas, les annonces d'Edouard Philippe". France Info. 28 Mayıs 2020. Erişim tarihi: 30 Mayıs 2020.